BazTech - Yadda

1

Oznaczenie dopuszczalnej zawartości cynku w klinkierze

Bochenek A., Tkocz K., Duszak B.

Cement Wapno Beton

|

2016

|

R. 21/83, nr 3

133--139

PL

Zbadano właściwości cementu z klinkieru wyprażonego w Zakładzie Doświadczalnym OSiMB w Krakowie, zawierającego 1,8% Zn. Cement ten wykazuje bardzo duże opóźnienie początku wiązania oraz małą wytrzymałość wczesną, czego przyczyną jest występowanie cynku w klinkierze w formie tlenku cynku w ilości około 0,5% Zn. W oparciu o dotychczas przeprowadzone badania, można przyjąć, że graniczna zawartość Zn w klinkierze nie powinna przekraczać 1,2%. Zawartości cynku znajdowane w cementach przemysłowych są znacznie mniejsze, jednak przypadkowe zanieczyszczenie cementu lub klinkieru cynkiem stanowi potencjalne zagrożenie dla jakości cementu i powinno być brane pod uwagę.

EN

The properties of cement from clinker produced in the Pilot Plant in Glass and Building Materials Division in Kraków containing about 1.8% of Zn were examined. This cement has the huge retardation of initial setting time and low initial compressive strength, which is caused by zinc oxide formed in the clinker, which estimated content was 0.5% of Zn. On the basis of the experiments, it can be stated, that the threshold value of Zn content in clinker should not exceed 1.2%. Content of Zn in the industrial cements is significantly lower, however, the accidental contamination of cement or clinker with zinc is the potential danger of cement quality and must be taken into account.

2

The effect of diverse fertilisation of a peat-muck permanent meadow on zinc content in soil and in meadow sward

Burs W., Barszczewski J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

22--26

EN

Studies were carried out in plot experiment in the years 2006-2008 on permanent productive meadow on peat-much soil in the Biebrza Experimental Farm. Their aim was to demonstrate the effect of various types and intensity of fertilisation (including manure and liquid manure) on meadow yielding, soil pH and the content of zinc in soil and in meadow sward. The following levels of mineral fertilisation were applied: PK - 30 kg of P and 60 kg of K∙ha-1, (I) NPK - 60 kg of N, 30 kg of P and 60 kg of K∙ha-1, (II) NPK - 90 kg of N, 45 kg of P and 90 kg of K∙ha-1. Fertilisation with manure and liquid manure corresponded to the levels N-I and N-II after considering the equivalent of N, P and K utilization. Obtained results indicated substantial yield-forming potential of applied fertilisation - from 6 to 9 t of dry mass per ha. In the first study year the differentiated but acidic pH was found in the upper soil layers of all experimental plots. After three years of experiment, significant increase of soil pH and its further diversification was noted in some fertilisation variants. Soil richness in zinc was moderate. Zinc content was correlated with soil pH. Correlation coefficient was 0.5 in the years 2006 and 2008. Irrespective of the initial pH and zinc abundance, organic fertilisation markedly increased zinc content in soil. Mineral fertilisation caused the reverse effect. The highest mean concentrations of zinc in meadow sward were found in the first cut, slightly smaller in the second and third. Different ways of fertilisation and increasing content of zinc in organically fertilised soils did not result in marked increase of this element content in meadow sward.

PL

Badania prowadzono na doświadczeniu łanowym w latach 2006–2008 w ZD Biebrza na wieloletniej łące produkcyjnej na glebie torfowo-murszowej. Celem badań było wykazanie wpływu różnych rodzajów i poziomów nawożenia (w tym obornika i gnojowicy bydlęcej) na plonowanie łąki, pH gleby, zasobność gleby w cynk i jego zawartość w runi łąkowej. Stosowano następujące poziomy nawożenia mineralnego: (bez azotu) PK - 30 kgP i 60 kgK∙ha-1, (I) NPK - 60 kgN, 30 kgP, 60 kgK∙ha-1, (II) NPK - 90 kgN, 45 kgP i 90 kgK∙ha-1. Tak jak nawożenie mineralne, również stosowane nawożenie obornikiem i gnojowicą po uwzględnieniu równoważników wykorzystania N, P i K odpowiadały wskazanym ilościom nawożenia mineralnego na poziomie N-I i II. Uzyskane wyniki wska-zywały na znaczny potencjał plonotwórczy stosowanego nawożenia - od ok. 6 do 9 t s.m.∙ha-1. W pierwszym roku badań, na wszystkich łanach doświadczenia, stwierdzono zróżnicowany ale kwaśny odczyn górnych warstw gleby. Po trzech latach badań na niektórych obiektach nawozowych stwierdzono istotny wzrost wartości pH gleby przy dalszym jej zróżnicowaniu. Zasobność badanej gleby w cynk kształtowała się na średnim рoziomie. Na podstawie рrzeprowadzonych obliczeń współczynnika korelacji stwierdzono zależność między odczynem gleby a jej zasobnością w cynk. Współczynnik ten w 2006 i 2008 roku wynosił 0,5. Niezależnie od początkowego odczynu i poziomu zasobności gleby w analizowany składnik, stosowane nawożenie organiczne, powodowało wyraźne jego zwiększenie. Natomiast nawożenie mineralne powodowało efekt odwrot-ny. Największe średnie zawartości cynku z lat 2006-2008 w runi łąkowej stwierdzono w pierwszym pokosie, nieco niższe w drugim i trzecim. Wśród stosowanych sposobów nawożenia i przy zwiększającej się zasobności gleby w cynk na obiektach nawożonych organicznie, nie stwierdzono, wyraźnego wzrostu zawartości tego pierwiastka w runi łąkowej.

3

Wpływ doglebowych dawek cynku na zawartość tego składnika w glebie i liściach chmielu oraz na plony szyszek i zawartość α-kwasów

Zawadzki K., Sugier D., Szewczuk C., Baran S., Żukowska G.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 4

559-562

4

Oznaczenie zawartości jonów Zn2+ i Ca2+ w roślinach

Szatanik-Kloc A., Boguta P., Sokołowska Z., Hajnos M., Alekseeva T., Alekseev A.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2011

|

R. 16, nr 1

16-18

PL

Do oznaczenia zawartości cynku i wapnia w ekstraktach z korzeni i części naziemnych żyta ozimego odmiany Rostockie, wykorzystano Absorpcyjny Atomowy Spektrometr AAS 3300. Badane rośliny pochodziły z uprawy hydroponicznej. W fazie rozwoju strzelanie w źdźbło, do pożywki dodatkowo zaaplikowano fitotoksyczne ilości jonów Zn2+ (jako ZnC12) w stężeniach 20, 200, 400 mg • dm3 pożywki. Zaobserwowano istotny wzrost zawartości cynku w korzeniach i w częściach nadziemnych badanych roślin. Jednocześnie fitotoksyczne stężenia cynku w pożywce wpłynęły istotnie na obniżenie zawartości jonów wapnia w korzeniach i w częściach nadziemnych żyta.

5

Pewne zagadnienia związane z podwyższoną zawartością cynku w klinkierze i w produkowanym z niego cemencie

Matusiewicz A., Bochenek A., Szeląg H., Kurdowski W.

Cement Wapno Beton

|

2011

|

R. 16/78, nr 6

332-341

PL

Zbadano dwa klinkiery: przemysłowy zawierający 0,0521% Zn i zawierający 0.61% Zn, a uzyskany w małym piecu obrotowym oraz trzy fazy wapniowo-cynkowe: Ca6Zn3Al4O15, Ca6Zn2,8 Mg0,2Al4O15 i Ca3ZnAl4O10. Stwierdzono, ze w piecu przemysłowym cynk krystalizuje na ziarnach klinkieru, co dowodzi, że tworzy on obiegi wewnętrzne w tym piecu. Natomiast przy zawartości 0,61% Zn w klinkierze występują trzy fazy cynkowe Ca6Zn3Al4O15, Ca6Zn2,8 Mg0,2Al4O15 i 2CaOźZnOźSiO2. Reakcja faz wapniowo-cynkowych z nasyconym roztworem wodnym powoduje wydzielenie cynku do roztworu wraz z powstawaniem uwodnionego cynkanu wapniowego i uwodnionych glinianów wapniowych: Ca2Al2O38H2O i Ca3Al2(OH)12. Ciepło hydratacji faz wapniowo-cynkowych jest duże, bliskie 200 J/g, a w przypadku Ca6Zn2,8 Mg0,2Al4O15 nawet 340 J/g. Cement uzyskany z klinkieru zawierającego 0,61 Zn ma dobre właściwości.

EN

Two clinkers were tested: one industrial with 0.0521% of Zn and second containing 0.61% Zn, produced in a small rotary kiln as well as three calcium – zinc phases: Ca6Zn3Al4O15, Ca6Zn2,8 Mg0,2Al4O15 and Ca3ZnAl4O10. It was found that in industrial kiln zinc is condensed on the surface of clinker grains, which shows that probably the inner circuit of zinc in kiln is formed. In the clinker from small rotary kiln the content of zinc was 0.61% and three calcium-zinc phases were formed: Ca6Zn3Al4O15, Ca6Zn2,8 Mg0,2Al4O15 i 2CaOźZnOźSiO2. The reactions of calcium-zinc phases with saturated calcium hydroxide solution in water cause the liberation of zinc into the solution and the formation of basic calcium zincate as well as of two hydrated calcium aluminates: Ca2Al2O38H2O i Ca3Al2(OH)12. The heat of hydration of calcium-zinc aluminates is high, close to 200 J/g after 36 h and in the case of Ca6Zn2,8 Mg0,2Al4O15 even 340 J/g. Cement produced from the clinker with 0.61% of Zn has good properties.

6

Soil Contamination with Arsenic Versus the Content of Zinc in Plants

Najmowicz T., Wyszkowski M., Ciećko Z.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 4-5

449-459

EN

The aim of the study has been to reduce the effect of soil contamination with arsenic (10, 20, 30 and 40 mg As o kg-1) on the content of zinc in plants by the application of several substances (lime, natural! zeolite, charcoal, loam, compost and synthetic zeolite in experiments on maize; lime, natural zeolite, charcoal, loam, compost and synthetic zeolite in tests on cocksfoot and yellow lupine; peat, pine bark, dolomile and synthetic zeolite in trials on spring barley and swede). The soil improvers which were added in order to mollify the negative effect of arsenic on plants, in addition to the plant species and organs, were determined as a factor which modified the influence of soil contamination with arsenic on the content of zinc in plants. However, the effect of arsenic in soil on the amounts of zinc in yields of the test crops was ambiguous. Both positive and negative correlations occurred, albeit limited to individual cases, between the increasing quantities of arsenic in soil and the amounts of zinc in the yields of plants. Regarding the trials where no soil improvers had been applied, negative correlation was determined for the aboveground parts and roots of maize, aboveground parts of cocksfoot, roots of yellow lupine as well as grain and straw of barley. Positive correlation was discovered in the case of aboveground parts of Swedish turnip and roots of spring barley. The influence of some of the soil improvers on the content of zinc in the crops was sometimes greater than that of arsenic. Loam, lime, charcoal and compost produced the most evident and typically negative effect on the content of zinc in plant tissues. The influence of the other soil neutralizing substances on the content of zinc in plants depended on the plant species or organs.

PL

Celem przeprowadzonych badań było zmniejszenie oddziaływania zanieczyszczenia gleby arsenem (10, 20, 30 i 40 mg As o kg-1) na zawartość cynku w roślinach przez stosowanie różnych substancji (wapno, zeolit naturalny, węgiel drzewny, ił, kompost w doświadczeniu z kukurydzą; wapno, zeolit naturalny, węgiel drzewny, ił, kompost i zeolit syntetyczny w badaniach z kupkówką i łubinem żółtym oraz torf, kora sosnowa, ił, dolomit i zeolit syntetyczny w doświadczeniach z jęczmieniem jarym i brukwią pastewną). Substancje zastosowane do złagodzenia wpływu arsenu na rośliny oraz ich gatunek i organ modyfikowały wpływ zanieczyszczenia gleby tym metalem na zawartość cynku w roślinach. Nie wykazano jednoznacznego oddziaływania zanieczyszczenia gleby arsenem na zawartość cynku w plonach badanych roślin. Odnotowano w pojedynczych przypadkach zarówno ujemne, jak i dodatnie korelacje pomiędzy rosnącym zanieczyszczeniem gleby arsenem a zawartością cynku w badanych organach roślin. W obiektach bez dodatków stwierdzono ujemną zależność dla zawartości cynku w częściach nadziemnych i korzeniach kukurydzy, częściach nadziemnych kupkówki, korzeniach łubinu żółtego oraz w ziarnie i słomie jęczmienia, a dodatnią w częściach nadziemnych brukwi pastewnej i korzeniach jęczmienia jarego. Wpływ niektórych dodatków neutralizujących na zawartość cynku był nawet większy niż arsenu. Najbardziej jednoznacznie i na ogół ujemnie na zawartość cynku w roślinach działały ił, wapno, węgiel drzewny i kompost. Wpływ pozostałych dodatków na zawartość cynku był często odmienny u różnych gatunków, a nawet organów testowanych roślin.

7

Wyznaczanie pól anomalii geochemicznych Zn w dolomitach kruszconośnych metodą krigingu indykatorowego

Mucha J., Wasilewska M., Strzelska-Smakowska B., Krzak M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 429

113-116

PL

Przedstawiono uwarunkowania poprawnego konstruowania map izoliniowych dla potrzeb wyznaczania pól anomalii geochemicznych. Opisano sposób zastosowania nieparametrycznej procedury geostatystycznej krigingu indykatorowego do kreślenia map prawdopodobieństwa przekroczenia założonej brzeżnej (minimalnej) zawartości składnika. Mapy prawdopodobieństwa zastosowano do wyznaczenia pól anomalnych zawartości Zn w dolomitach kruszconośnych NE obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Stwierdzono, że ze względu na znaczną rozpiętość pionową interwałów z zawartościami Zn, przekraczającymi przyjętą wartość progową 0,5%, okonturowanie pól anomalii geochemicznej w płaszczyźnie poziomej jest niewystarczające. Zarekomendowano zastosowanie trójwymiarowego wariantu krigingu indykatorowego do wyznaczania brył anomalii geochemicznych w przestrzeni obiektów geologicznych.

EN

The authors present the principles of proper construction of geochemical anomaly (aureoles) contour maps. A non--parametrical geostatistical procedure of indicator kriging has been applied to drawing probability maps that show the areas where a threshold (i.e. minimum) value of the element has been exceeded. Such maps have been prepared to delimit zinc anomalies in ore-bearing dolomites in the NE margin of the Upper Silesian Coal Basin. As the vertical range of intervals with the zinc content exceeding the accepted value of 0.5% has been found to be considerable, horizontal maps of zinc distribution are not sufficient to present correctly its aureoles. The recommended dure includes a three-dimensional variant of indicator kriging in delimiting 3D blocks of geochemical anomalies in the study area.