BazTech - Yadda

1

The effect of maintenance works to physical and chemical conditions of small rivers in agricultural areas

Brysiewicz Adam, Czerniejewski Przemysław, Bonisławska Małgorzata, Dąbrowski Jarosław

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2022

|

Vol. 29, nr 1

39--49

EN

Abiotic and biotic bounty of riparian waters may be affected by inadequate maintenance works. Improper planning and execution of maintenance works cause changes to hydrological and hydrochemical condition of water in small rivers, affecting biocenose of riverbeds by modifying the taxonomic composition of organisms inhabiting the regulated river section. Five (5) rivers were subject to studies - Plonia, Mysla, Tywa, Rurzyca, and Wardynka (Odra river basin), which were monitored before and after maintenance works consisting in desilting, mowing and removal of aquatic plants. This study examined hydrological (mean depth and width of small rivers, speed and flow), physical and chemical parameter of water (temperature, pH, O2, N-NO3, N-NH4, P-PO4) before and after dredging of selected rivers. Obtained results and resulting statistical analysis demonstrated increase in hydrological indices - depth, width, speed and flow. Among other physical and chemical properties that significantly increased following completion of maintenance works, were O2 and NH4. NO3 concentration and temperature dropped, but not statistically significant. Changes in hydrological and hydrochemical properties of waters caused by maintenance works may affect biodiversity of the regulated river sections, including changes in composition of ichthyofauna species.

2

Investigation of a Slotted Separator for Hydromechanical Installation of Sludge Removal from a Water Reservoir

Zawadzki P., Kujawiak S., Walczak N., Oliskiewicz-Krzywicka A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

464--480

EN

The siltation of water reservoirs in Poland is progressing at the rate of 0.5-5% of capacity per year, hence the actions necessary to limit this unfavorable phenomenon are necessary, among others through desludging. A relatively cheap and efficient method of removing sediments from reservoirs is sucking in hydrated sludge through siphon or antisiphon, additionally equipped with a solid particle separator. The task of the prototype installation for hydromechanical removal and purification of sediments is the separation of sediments collected from the bottom of the reservoir into two streams, containing: coarse fractions (desirable), directed directly to the river below the damming, and finer and lighter (undesired) fractions that can be used after dehydration), e.g., agricultural. Sorted thick mineral fractions limit the erosion of the channel of the watercourse below the reservoir. Laboratory tests were carried out on a physical model of a slotted separator, in which mineral particles with diameters of 0.15-12.0 mm and spherical particles with a diameter of 6.0 mm were used, made of materials with a density of 1000-2650 kg·m-3. The tests have shown that it is possible to create hydraulic conditions in which the sediments are separated into two fractions and their further transport by means of two pipes. The relations between the velocity of the water flow above the slits and the velocity at which the grains descended were significant.

PL

Zamulanie zbiorników wodnych w Polsce postępuje w tempie 0,5-5% pojemności rocznie, stąd niezbędne są działania w kierunku ograniczenia tego niekorzystnego zjawiska, m. in. poprzez odmulanie. Stosunkowo tanią i wydajną metodą usuwania osadów ze zbiorników jest zasysanie uwodnionych osadów przez syfon lub lewar, wyposażony dodatkowo w separator cząstek stałych. Zadaniem prototypowej instalacji do hydromechanicznego usuwania i oczyszczania osadów jest rozdzielenie osadów pobieranych z dna zbiornika na dwa strumienie, zawierające: frakcje grube (pożądane), kierowane bezpośrednio do rzeki poniżej piętrzenia, oraz frakcje drobniejsze i lżejsze (niepożądane), które po odwodnieniu mogą być wykorzystane, np. rolniczo. Wysortowane grube frakcje mineralne ograniczają erozję koryta cieku poniżej zbiornika. Przeprowadzono badania laboratoryjne na modelu fizycznym separatora szczelinowego, w których użyto cząstek mineralnych o średnicach 0,15-12,0 mm oraz cząstek kulistych o średnicy 6,0 mm, wykonanych z materiałów o gęstości od 1000-2650 kg·m-3. Badania wykazały, że jest możliwe stworzenie takich warunków hydraulicznych, w których zachodzi rozdzielenie osadów na dwie frakcje i ich dalszy transport dwoma przewodami. Istotne okazały się relacje prędkości przepływu hydromieszaniny powyżej szczelin do prędkości opadania ziaren.

3

Analiza skuteczności odmulania zbiorników wodnych Cierpisz i Kamionka jako efektywnej metody rekultywacji ekosystemów eutroficznych

Bartoszek L., Gruca-Rokosz R., Koszelnik P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

600--617

PL

Odmulanie zbiornika jest jego jednoczesnym pogłębieniem i polega na usunięciu z jego czaszy nagromadzonych przez lata osadów dennych. Jest to najczęściej stosowana metoda rekultywacji płytkich, silnie zdegradowanych zbiorników małej retencji. Obiektami badawczymi były dwa zbiorniki małej retencji utworzone na rzece Tuszymka Duża na Podkarpaciu. Zbiornik wodny w Cierpiszu (o pojemności 22 tyś m3) powstał w roku 1953 i był poddany odmulaniu w roku 1990, natomiast zbiornik wodny w Kamionce (o pojemności 105 tyś m3) powstał w roku 1957 i został zmodernizowany oraz odmulony w roku 2007. Badania prowadzono w dwóch sezonach wegetacyjnych lat 2013 i 2014. Próbki wody i osadów dennych pobrano czterokrotnie w 2013 roku oraz pięciokrotnie w 2014 roku z 2 stanowisk badawczych na zbiorniku Cierpisz i 3 stanowisk badawczych na zbiorniku Kamionka. Zarówno w zbiorniku Kamionka, jak i w zbiorniku Cierpisz pomimo zaawansowanej eutrofizacji wód osady denne były bardzo ubogie pod względem zawartości materii organicznej, fosforu i azotu. Również zanieczyszczenie osadów metalami ciężkimi było umiarkowane i za wyjątkiem kadmu, chromu i ołowiu nie przekraczało tła geochemicznego. Ogólnie niska zawartość fosforu i materii organicznej nie wskazuje na możliwość występowania zasilania wewnętrznego toni wodnej i wpływu osadów na postęp procesu eutrofizacji w obu zbiornikach. Ilość nagromadzonych substancji w osadach obu zbiorników była nieco zróżnicowana i nie było to powiązane z okresem odmulania, lecz z oddziaływaniem antropogenicznym zlewni i warunkami hydrologicznymi.

EN

Reservoir desludging is its simultaneous deepening and involves the removal of the accumulated over the years sediments from the bowl. It is the most commonly used method of recultivation of the shallow, strongly degraded small retention reservoirs. Two small retention reservoirs created on the river Tuszymka Duża (Sub-Carpathian region) were the research objects. The reservoir in Cierpisz (with a capacity of 22,000 m3) was formed in 1953 and was subjected to desludging in 1990, whereas the reservoir in Kamionka (with a capacity of 105,000 m3) was formed in 1957 and modernized and dredged in 2007. The research was conducted in two vegetation seasons the years 2013 and 2014. The samples of water and sediments were collected four times in 2013 and five in 2014 from 2 stations on the Cierpisz reservoir and 3 stations on the Kamionka reservoir. The sediments both of Kamionka and Cierpisz reservoirs despite the advanced eutrophication were very poor in terms of organic matter, phosphorus and nitrogen contents. Also, contamination of the sediments with heavy metals was moderate and except for cadmium, chromium and lead did not exceed the geochemical background. Generally, low content of phosphorus and organic matter does not indicate possibility of the occurrence of the internal supply of the water column and the sediment impact on the progress of eutrophication in both reservoirs. The amount of the accumulated substances in the sediments of the two reservoirs was slightly differentiated, and it was not related to the period of the desludging, but with the anthropogenic impact of the catchment and hydrological conditions.

4

Alternative implementation of elevating dike system of desludging sites

Slávik I., Masarovičová M.

Roczniki Inżynierii Budowlanej

|

2014

|

z. 14

51--56

SK

V príspevku sú prezentované alternatívne spôsoby intenzifikácie odkalísk – dva príklady realizácie nadvyšovacích hrádzí odkalísk z odpadov navezených technologicky neupravených a z odpadov nevezených a technologicky upravených. Pre materiály zabudované do nadvyšovacích hrádzí sú porovnané niektoré dôležité geotechnické vlastnosti v pôvodnom uložení s vlastnosťami ovplyvnenými spôsobom zabudovania.

5

Zagadnienia ochrony i dostępu do zasobów węgla brunatnego w złożu Turów w aspekcie zdarzeń powodziowych zaistniałych w sierpniu 2010

Sondaj L., Milkowski D., Wojciechowski M.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2011

|

R. 35, z. 3

331-342

PL

W dniu 7 sierpnia 2010 roku wystąpiły nawalne opady deszczu w Górach Izerskich, obejmując terytorium Czech i Polski. Biorą tu początek wszystkie rzeki okolicy, a wśród nich Nysa Łużycka, Miedzianka i Witka. Nie spotykany do tej pory, tak silny opad spowodował powódź błyskawiczną - spadło około 150 mld litrów wody w ciągu doby. Spływające wody ze stromych północnych stoków z ogromną prędkością do obszaru Niecki Żytawskiej wystąpiły z koryt na wysokość około 1 piętra okolicznych domów. Rzeka Miedzianka spowodowała klęskę powodziową w Bogatyni, niszcząc drogi, mosty oraz kilkadziesiąt budynków. Na filarze rzeki Miedzianki zbocza wschodniego wyrobiska zakładu górniczego PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Odział Kopalnia Węgla Brunatnego "Turów" woda spowodowała rozmycie nasypu kolejowego i wdarła się na teren zakładu górniczego w rejonie placu bazy transportowej. Dodatkowo gwałtowny opad deszczu spowodował znaczny przyrost i przelanie się zbiorników osadowych na pompowniach, wystąpienie wód z rowów oraz ich gwałtowny spływ w dół wyrobiska powodujący przerywanie głównych ciągów przenośnikowych i komunikacyjnych. W wyniku tych zniszczeń zatrzymano ruch zakładu górniczego. Spiętrzając się na spągu odkrywki, woda zalała dwa najniższe poziomy eksploatacyjne i podtopiła jeden zwałowy. Graniczna z Niemcami rzeka Nysa Łużycka spowodowała powódź w miejscowości Porajów i Sieniawka. Na zachodnim zboczu odkrywki na filarze Nysy powstało zagrożenie przerwania wałów przeciwpowodziowych. Zniszczenie zapory zbiornika Niedów (o pojemności 5 mln m3) spowodowało przerwanie jedynej drogi dojazdowej do worka turoszowskiego, odcinając Nieckę Żytawską od Polski. Artykuł opisuje podjętą akcję ratowniczą i jej przebieg, likwidację skutków powodzi, wznowienie wydobycia i dalsze działania technologiczne w celu odzyskania zatopionego węgla, odmulania, uruchomienia dolnego frontu zwałowego, oraz techniczne działania zabezpieczające i profilaktyczne.

EN

On the 7th August 2010 there occur torrential rain in Izera Mountains on the territory of Czech Republic and Poland. In these Mountains begins every rivers surrounding mine "Turów", among other things Nysa Łużycka, Miedzianka and Witka. Great amount of water flowing from the North sides of mountains to cause flash flood. In time of 24 hours to flow down 150 billion litre of water. Such amount of water, cause natural disaster in Bogatynia, Porajów and Sieniawka, destroyed urban infrastructure and tens historic buildings. On the pillar of East side of mine, water broke through the embankments and rush in open pit mine Turów. Additionally significant increase and brimming over caused the violent rainfall of settlings basin on pumping stations, overflow of waters from ditches and their violent flow into the bottom of the excavation causing breaking main draughts belt conveyors and communications. The mine had to stop coal mining. Water to flood open-pit bottom and two working levels and ducked one level dump. On the West side of mine, water from flooding Nysa tried to destroy west embankments. Water broke through the dam (5 millions m3) on the Witka River and caused destroy an only access road between Bogatynia (Żytawa Basin ) and the rest of Poland. This report describes the rescue action, liquidation of ravages, recovering flooding coal seams and other protection actions against the flood.

6

Gospodarka wodno-ściekowa w Dalkia Poznań ZEC S.A. EC II Karolin

Maciejewski K.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2010

|

Nr 6

41--46

PL

Postępujący rozwój technologii i zaostrzone przepisy środowiskowe mobilizują kadrę inżynieryjną naszej branży do poszukiwania rozwiązań technicznych będących w stanie sprostać stawianym wymaganiom.

7

Rekultywacja wybranych stref brzegowych i częściowe odmulenie zbiorników Rożnów i Czchów

Dymkowski A., Lewandowski R.

Gospodarka Wodna

|

2001

|

Nr 10

420-423