BazTech - Yadda

1

Gospodarka materiałami azbestowymi w aspekcie bezpieczeństwa życia i pracy

Ulewicz Małgorzata

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 9-10

171--176

PL

W niniejszym artykule przedstawiono najnowsze dane statystyczne (2020-2021) odnośnie wielkości produkcji górniczej azbestu, handlu azbestem surowym i wyrobami azbestowymi na świecie. Scharakteryzowano uwarunkowania prawne gospodarki azbestem i wyrobami azbestowymi oraz nowy trend przetwarzania azbestowych odpadów flotacyjnych. Zidentyfikowano zasoby wyrobów azbestowo-cementowych wbudowanych w pokrycia dachowe w 27 krajach Unii Europejskiej. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy doniesienia naukowe o skutkach wdychania włókien azbestowych mają wpływ na działania w zakresie gospodarki azbestem i odpadowymi materiałami azbestowymi, a także czy te działania uwzględniają bezpieczeństwo pracowników.

XX

This article presents the latest statistical data (2020 and 2021) on the volume of asbestos mining production, trade in raw asbestos and asbestos products in the world. The legal conditions of asbestos and asbestos products management as well as the new trend of asbestos flotation waste processing are characterized. Resources of asbestos-cement products incorporated into roofing materials in 27 countries of the European Union were identified. An attempt was made to answer the question whether the knowledge of the effects of inhaling asbestos fibers affects the activities in the field of asbestos and asbestos waste management, and whether they take into account the safety of employees.

2

Dodatki E w żywności - czy to rzeczywiście sama chemia?

Buda Michał, Hensler Oskar

Analit

|

2023

|

Nr 13

32--38

PL

Obecnie w współczesnym świecie w wielu produktach spożywczych zapoznając się z ich etykietą można napotkać substancje oznaczone enigmatycznym symbolem E i ciągiem cyfr. W mediach i opinii publicznej powstało przekonanie, że wszystkie te dodatki są produktem syntetycznym i mają jednoznacznie szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Konsumenci nie są świadomi czym te substancje są naprawdę i nie zdają sobie sprawy, że stosowanie tych substancji może być konieczne. W artykule znajdują się przykłady często stosowanych dodatków do żywności dla każdej z kategorii i analiza ich szkodliwości. Na podstawie analizy źródeł literaturowych oceniono, że często są one pochodzenia naturalnego i wykazują neutralny a nawet pozytywny wpływ na zdrowie człowieka, co jednak nie oznacza, że dotyczy to wszystkich stosowanych dodatków do żywności.

EN

Nowadays, in the modern world, if you read the label of many food products you will come across substances marked with the enigmatic E symbol and a string of numbers. A perception has developed in the media and among the public that all these additives are synthetic and have unequivocally harmful effects on our health. Consumers are not aware of what these substances really are and do not realise that the use of these substances may be necessary. In this article, examples of frequently used additives for each food category are given and an assessment of their harmfulness based on an analysis of literature sources assessed, that they are often of natural origin and show neutral or even positive effects on human health, but this does not mean that this applies to all food additives used.

3

Occurrence of polycyclic aromatic hydrocarbons in bottom ash from individual heating devices

Kozielska Barbara, Żeliński Jacek, Cieślar Mateusz

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2022

|

Nr 83

7--18

EN

Combustion of solid fuels such as coal, biomass and, contrary to the applicable law, waste in individual heating devices still remains a serious problem in Poland. It causes the generation of large amounts of pollutants and harmful substances contained not only in fly ash released into the air with smoke but also in the bottom ash, which constitutes a serious environmental problem. This paper presents the results of a comparative study on the contents of 16 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in bottom ash from the combustion of hard coal (HC), wood (W) and a mixture of different solid fuels including municipal waste (MW), their sums and profiles. For the bottom ash samples taken for these fuels, the share of carcinogenic congeners in the sum of PAHs, toxicity, mutagenicity and carcinogenicity equivalents have also been determined. The highest content of total PAHs, amounting to an average of 20.7 ppb, was recorded for bottom ash obtained from combustion of a mixture of solid fuels and waste. For such ash, the toxicity and carcinogenicity equivalents were approximately twice as high as for other types of ash. Bottom ash was found to be dominated by benzo[a]anthracene, and the tetracyclic congeners accounted for 60-68% of all PAHs (W

PL

Spalanie paliw stałych, m.in. węgla, biomasy, a także, mimo zakazu, odpadów komunalnych w indywidualnych systemach grzewczych stanowi w Polsce nadal poważny problem. Powoduje to powstawanie dużych ilości zanieczyszczeń i szkodliwych substancji zawartych w pyłach, które trafiają wraz z dymem do powietrza bez jakiejkolwiek kontroli, a popiół paleniskowy będący odpadem stanowi poważny problem środowiskowy. W pracy przedstawiono wyniki badań porównawczych zawartości 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w popiele paleniskowym pochodzącym ze spalania węgla kamiennego (HC), drewna (W) oraz mieszaniny różnych paliw stałych, w tym odpadów komunalnych (MW), ich sumy oraz profile. Wyznaczono także udział kancerogennych kongenerów w sumie WWA, równoważniki toksyczności, mutagenności i kancerogenności. Największą zawartość sumy WWA, wynoszącą średnio 20,7 ppb, odnotowano dla popiołu paleniskowego pochodzącego ze spalania mieszaniny paliw stałych i odpadów. Dla tego popiołu równoważniki toksyczności i kancerogenności były około dwa razy wyższe niż dla pozostałych popiołów. W popiołach dominował benzo[a]antracen, a czteropierścieniowe kongenery stanowiły 60–68% wszystkich WWA (W

4

Environmental design feature

Flizikowski Józef

Mechanik

|

2020

|

R. 93, nr 1

42--47

EN

The purpose of the study is to identify the need to address the environmental, usability and harmfulness of the structure (design), the rational development of the essence of the fourth design feature of machine components, equipment and other engineering and technical facilities as well as the environment. Known to the designers of machine construction and technology, three design features are commonly used: geometric, material and dynamic, oriented on the form, dimension and tolerance of the outer form, internal structure and the assembly capabilities of the design elements. The development of technology indicates the possibility of expending the concept of three design features, along with an environmental characteristic, as the root causes, functional and secondary existence of machinery, equipment, installation, also the environment. The aim of the study was achieved, indicating environmental useful values of the structure, in the proposal for a general outline of the essence of the fourth design feature of machine components, equipment and other engineering and technical facilities, on the example of turbine blades of windmills.

PL

Celem opracowania jest wskazanie potrzeby zajęcia się środowiskowością, użytecznością i szkodliwością konstrukcji, racjonalnym opracowaniem istoty czwartej cechy konstrukcyjnej elementów maszyn, urządzeń i innych obiektów inżynieryjno-technicznych oraz środowiska. Znane twórcom konstrukcji maszyn i techniki są powszechnie stosowane trzy cechy konstrukcji: geometryczna, materiałowa i dynamiczna, skierowane na postać, wymiar i tolerancję formy zewnętrznej, struktury wewnętrznej i możliwości montażowe elementów konstrukcji. Rozwój technologii wskazuje na możliwość rozszerzenia pojęcia trzech cech konstrukcyjnych, wraz z cechą środowiskową, jako pierwotnych, funkcjonalnych i wtórnych przyczyn istnienia maszyn, urządzeń, instalacji oraz środowiska naturalnego. Osiągnięto cel opracowania, wskazując środowiskowe, użyteczne wartości konstrukcji oraz formułując propozycję ogólnego zarysu istoty czwartej cechy konstrukcyjnej elementów maszyn, urządzeń i innych obiektów inżynieryjno-technicznych, na przykładzie łopat turbin wiatraków.

5

Czarne chmury nad białym betonem

Solecki Andrzej

Materiały Budowlane

|

2020

|

nr 9

58--59

6

Harmfulness assessment of resins used as lustrous carbon carriers in bentonite moulding sands

Holtzer M., Żymankowska-Kumon S., Kubecki M., Kwaśniewska-Królikowska D.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2013

|

Vol. 58, iss. 3

817--822

EN

The assessment of harmfulness of two resins applied as a partial substitute of coal dust in moulding sands with bentonite - was performed in the paper. The emission value of compounds from the PAH and BTEX groups was assumed as the main harmfulness criterion. Also mixtures of the Kormix type prepared with additions of these resins were tested. Experiments were carried out in an argon atmosphere in a temperature range: 500-1300°. The obtained emission values of these substances were recalculated for 1% of lustrous carbon content in each carrier. It was assumed in the calculations, that the NW 1 and NW 2 carriers contain approximately 55% of lustrous carbon while the Kormix mixture approximately 15%. The critical temperature of forming compounds of the PAH group for the NW 1 carrier is 900°, while for the NW 2 carrier is 1100° (this is a temperature, at which the emission abruptly increases). In case of formation of compounds from the BTEX group the critical temperature for both lustrous carbon carriers is a temperature of 900°.

PL

W artykule dokonano oceny szkodliwości dwóch żywic stosowanych jako częściowy zamiennik pyłu węglowego w masach z bentonitem. Jako kryterium przyjęto wielkość emisji związków z grupy WWA oraz BTEX. Zbadano również mieszanki typu Kormix sporządzane z dodatkiem tych żywic. Badania przeprowadzono w atmosfer argonu w zakresie temperatury 500-1300°C. Uzyskane wartości wielkości emisji tych związków zostały przeliczone na 1% zawartości węgla błyszczącego w każdym z nośników . Do obliczeń np. przyjeęo, że nośniki NW 1 i NW 2 zawierają około 55% węgla błyszczącego, a mieszanki Kormix około 15%. Dla nośnika NW 1 temperatura krytyczna tworzenia się WWA jest 900°C, a dla nośnika NW 2 temperatura 1100°C (jest to temperatura, w której gwałtownie wzrasta emisja). W przypadku tworzenia się BTEX temperatura krytyczna, dla obu nosników węgla błyszczącego jest temperatura 900°C.

7

Oddziaływanie azbestu na środowisko przyrodnicze i organizm człowieka

Maciołek H., Zielińska A., Domarecki T.

Journal of Ecology and Health

|

2012

|

R. 16, nr 3

112-119

PL

Azbest pod względem chemicznym jest to uwodniony zespół krzemianów, z domieszką niektórych metali, wapnia, magnezu, aluminium, sodu i żelaza. Z uwagi na budowę, rozróżnia się dwie grupy azbestu: 1. Azbest serpentynowy tzw. azbest biały - najczęściej stosowany w przemyśle, rolnictwie stanowi 93% światowego zużycia azbestu. Jego włókna mają przekrój rurkowy o średnicy od 0,002 do 0,015 mikrona i długości do 60 mikronów. Są więc niedostrzegalne w mikroskopie świetlnym. 2. Azbest amfibolowy - krokidolit zwany niebieskim azbestem należy do grupy tzw. amfiboli, które stanowią około 7% światowego rynku azbestowego. Ze względu na toksyczność i szkodliwość azbestu znajduje się na liście substancji działających rakotwórczo na człowieka, szczególnie w warunkach narażenia zawodowego. Wszystkie gatunki azbestu są karcynogenne - rakotwórcze dla ludzi. Azbest jest pochłaniany przez układ oddechowy do organizmu. Okres utajony choroby nowotworowej spowodowanej wdychaniem pyłów azbestu wynosi od 15 do 20 lat.

EN

Asbestos, in chemical terms, is a hydrated silicate band with an admixture of certain metals: calcium, magnesium, aluminum, sodium and iron. As regards its use in construction, there are two groups of asbestos: 1. Chrysotile asbestos, or white asbestos, the most widely used type in industry and agriculture represents 93% of asbestos consumption worldwide. Its fibers have a tubular cross section with a diameter of 0.002-0.015 microns, and up to 60 microns. Therefore, they are invisible in light microscopy. 2. Amphibole asbestos, or crocidolite asbestos, also known as blue asbestos, belongs to the so-called amphibole group, which constitutes about 7% of the world's asbestos market. Due to its toxicity and harmfulness, asbestos is on the list of active substances carcinogenic to humans, especially in conditions of occupational exposure. In conclusion it should be emphasized that all types of asbestos are carcinogenic as it is absorbed by the body's respiratory system. The latency period of cancer caused by inhaling asbestos dust is between 15-20 years.

8

Występowanie oraz szkodliwość ważnych gospodarczo szkodników zbóż w gospodarstwach ekologicznych na Podkarpaciu w latach 2008-2010

Kaniuczak Z., Bereś P., Kowalska J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 3

189-195

PL

Zasiewom zbóż w gospodarstwach ekologicznych na Podkarpaciu zagraża wiele agrofagów, pośród których ważną pozycję zajmują szkodniki. Celem prowadzonych badań było rozpoznanie składu gatunkowego szkodników uszkadzających rośliny oraz określenie ich szkodliwości dla wybranych zbóż. Na podstawie wykonanych analiz stwierdzono, że najważniejszymi szkodnikami pszenicy jarej, pszenicy ozimej i orkiszu w rejonie badań były: skrzypionki, mszyce, wciornastki, niezmiarka paskowana oraz pryszczarki źdźbłowe.

EN

Cereal crops in ecological farms in Podkarpackie province are threatened by numerous a grophages, amongst which pests have an important position. The aim of the studies was to determine the species composition for pests damaging plants and their harmfulness for selected plants. On a basis of performed analyses it was found that the most important pests for spring, winter and spelt wheat in the studied region were: cereal leaf beetles, aphids, thrips, barley gout fly and saddle gall midges.

9

Assessment of Teachers' Exposure to Noise in Selected Primary Schools

Augustyńska D., Kaczmarska A., Mikulski W., Radosz J.

Archives of Acoustics

|

2010

|

Vol. 35, No. 4

521-542

EN

The assessment of teachers’ exposure to noise in primary schools was carried out on the basis of: questionnaire studies (covering 187 teachers in 3 schools), noise measurements at the teachers’ workplaces, measurements of the school rooms acoustic properties (reverberation time and speech transmission index STI in 72 classrooms), analysis of statistical data regarding hazards and occupational diseases in the education sector. The studies have shown that noise is the main factor of annoyance in the school environment. Over 50% of questioned teachers consider noise as annoying and near 40% as very annoying or unbearable. A-weighted equivalent continuous sound pressure levels measured in classrooms, teacher rooms and common rooms are in the range of 58–80 dB and they exceed 55 dB (criteria of noise annoyance). The most frequently reported subjective feelings and complaints (over 90%) are: growth of psychical and emotional tension, irritation, difficulties in concentrating, hoarseness, cough. Noise in schools is also a harmful factor. High A-weighted equivalent continuous sound pressure levels ranging from 80 to 85 dB, measured in corridors during pauses and in sports halls, can cause the risk of hearing damage among PE teachers and persons oversensitive to noise. The latter concerns both teachers and pupils. High background noise levels (55–65 dB) force teachers to raise their voice. It can lead to the development of an occupational disease – chronic voice disorders due to excessive vocal effort lasting for at least 15 years. In the education sector 785 new cases of this disease were reported only in 2008. Poor acoustics in classrooms (reverberation time ranging from 0.8 to 1.7 s, STI < 0.6 in 50% of classrooms) have an adverse influence on speech reception and make the teaching and learning processes difficult.

10

Realizacja programu usuwania azbestu na terenie Dolnego Śląska

Marszałek H.

Inżynieria Rolnicza

|

2008

|

R. 12, nr 5(103)

119-125

PL

W 2002 roku zatwierdzono w Polsce Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski, którego realizacja ma się skończyć w 2032r. Pierwszy z wyznaczonych etapów - do 2012 roku, osiągnął półmetek. W pracy przedstawiono sposób zbierania informacji w powiatach oraz zestawienie tych danych dla całego Dolnego Śląska. Po analizie danych stwierdzono, że informacje o wyrobach z azbestem (zgodnie z Programem...) są gromadzone, ale nie dają one rzetelnych informacji o ilości azbestu już usuniętego lub jeszcze pozostawionego w obiektach.

EN

In 2002 Polish authorities approved The Programme for Removal of Asbestos and Products Containing Asbestos Being Used in Poland. Its implementation is to be completed by 2032. The first of the specified stages - until 2012, has reached its halfway point. The paper presents information collection methods used by authorities of administrative districts and compilation of this data for the whole Lower Silesia. Completed data analysis allowed to state that the information regarding products containing asbestos (according to the Programme...) is being collected, however it does not provide reliable data concerning the amount of asbestos that has been already removed or still remains in various buildings and facilities.

11

Porównanie szkodliwości technologii chemicznej z innymi powszechnymi procesami

Zieliński S., Famulski M.

Chemik

|

1999

|

Nr 2

41-44

PL

W artykule zanalizowano istniejące metody wykorzystywane do kwalifikowania technologii i procesów jako szkodliwych lub bezpiecznych ekologicznie. Omówiono 0-cenę Oddziaływania na Środowisko-zyskującą status nakazu prawnego i Analizę Cyklu Życiowego -obejmującą wpływ produktu na środowisko. Pokazano kryteria stosowane przy porównywaniu różnych technologii z punktu widzenia środowiska. Podano przykłady stosowania tych kryteriów.

EN

In the paper. the exiting methods used for qualifying technologies and processes. as ecologically hannful or safe. arc analysed. There are discussed: Environmental Impact Assessment gaining a status of legal order, and Ljfe-Cycle-Analysis including environmental product impact. The criteria used for comparing various technologies from the environmental pOi11t of view are presented and exemplified.