BazTech - Yadda

1

Rynek i przemysł spożywczy w 2023 roku

Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2024

|

T. 78, nr 1

10--17

PL

Przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego od kilku lat funkcjonują w dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach zewnętrznych. Rok 2022, a następnie 2023 upłynęły pod znakiem zawirowań na światowych rynkach surowców rolnych i energetycznych w związku z wojną w Ukrainie. W 2023 r. światowa gospodarka żywnościowa powoli zaczęła już jednak zmierzać ku równowadze. Celem artykułu jest ocena sytuacji przemysłu spożywczego i wyników handlu rolno-spożywczego Polski w 2023 r., a więc w warunkach wysokich cen surowców i pozostałych kosztów produkcji oraz zwiększonego importu produktów rolno-spożywczych z Ukrainy. W opracowaniu przedstawiono niektóre dane produkcyjno-finansowe i handlowe za kilka miesięcy 2023 r. na tle zmian zachodzących w sektorze w minionym okresie. Dodatkowo wskazano wydarzenia i zmiany regulacyjne, które miały lub będą miały największy wpływ na funkcjonowanie rynku spożywczego w najbliższym czasie. z analizy wynika, że sektor przetwórstwa spożywczego w Polsce okazał się dość odporny na niesprzyjające uwarunkowania zewnętrzne, jakie wynikały z funkcjonowania w szybko zmieniającym się otoczeniu rynkowym i prawnym. Utrzymanie dobrych wyników produkcyjno-finansowych i wysokiej dynamiki eksportu będzie jednak trudne, ponieważ będzie wymagać od przedsiębiorstw przemysłu spożywczego wypracowania nowych przewag, pozwalających skutecznie konkurować na wybranych rynkach.

EN

Food industry enterprises have been operating in dynamically changing external conditions for several years. The year 2022 and then 2023 was marked by turmoil on the global markets for agricultural and energy raw materials due to the war in Ukraine. In 2023, however, the global food economy has slowly started to move towards balance. The aim of the article is to assess the situation of the food industry and the results of Poland’s agri-food trade in 2023, i.e. in the conditions of high prices of raw materials and other production costs and increased imports of agri-food products from Ukraine. The study presents some production, financial and trade data for several months of 2023 against the background of changes taking place in the sector in the past period. Additionally, the events and regulatory changes that have or will have the greatest impact on the functioning of the food market in the near future were indicated. The analysis shows that the food processing sector in Poland turned out to be quite resistant to unfavorable external conditions resulting from operating in a rapidly changing market and legal environment. However, maintaining good production and financial results and high export dynamics will be difficult because it will require food industry enterprises to develop new advantages that will allow them to compete effectively on selected markets.

2

Tendencje cenowe na polskim rynku mleka i przetworów mlecznych

Szajner Piotr

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 10

2--7

PL

W latach 2020-2023 uwarunkowania rynkowe krajowej branży mleczarskiej charakteryzowały się dużą zmiennością i skutkowały rosnącym ryzykiem produkcyjnym i handlowym. Głównym powodem zmienności uwarunkowań rynkowych były makroekonomiczne zmiany w światowej, unijnej i krajowej gospodarce, o których decydowały kryzysy wywołane pandemią COVID-19 i wojną w Ukrainie. W konsekwencji światowe ceny produktów mlecznych wykazywały duże zmiany i determinowały zmienność cen w krajowym łańcuchu marketingowym branży mleczarskiej. Duże zmiany cen skupu surowca mlecznego, cen zbytu i cen w handlu zagranicznym artykułami mlecznymi wpływały na zmienność sytuacji ekonomiczno-finansowej polskiego przemysłu mleczarskiego.

EN

Over the period of 2020-2023 the market environment in domestic dairy sector were quite volatile which resulted in growing risk in production and sales. Macroeconomic changes in the world as well as in the EU domestic economies, triggered by COVID-19 pandemic and war in Ukraine, were a key factor casing the volatility. Reflecting the fact the global prices of dairy products were featured with growing variability, it determined the prices changes along the food chain on the domestic market. Substantial shifts in procurement prices, sale prices and the prices in foreign trade caused variability of financial standing and economic situation of Polish dairy industry.

3

Rynek i przemysł spożywczy w 2022 roku

Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 1

2--10

PL

Rok 2022 to okres zawirowań w światowej gospodarce, wynikających z popandemicznego ożywienia, ale przede wszystkim okres dużej niestabilności na światowych rynkach żywnościowych związanej z inwazją Rosji na Ukrainę. Celem artykułu jest ocena sytuacji przemysłu spożywczego i handlu rolno-spożywczego Polski w 2022 r., a więc w warunkach gwałtownego wzrostu cen surowców rolnych i energetycznych, a w konsekwencji rosnących kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego. W opracowaniu przedstawiono niektóre dane produkcyjno-finansowe i handlowe za kilka miesięcy 2022 r. oraz główne kierunki zmian zachodzących w sektorze. Dodatkowo omówiono wydarzenia, które miały największy wpływ na funkcjonowanie rynku spożywczego w ciągu roku. Z analizy wynika, że sektor przetwórstwa spożywczego w Polsce dość dobrze radził sobie z utrudnieniami, jakie wynikały z funkcjonowania w trudnych uwarunkowaniach zewnętrznych. Utrzymanie dobrych wyników produkcyjno-finansowych i wysokiej dynamiki eksportu będzie jednak bardzo trudne. Niekorzystne uwarunkowania zewnętrzne (przede wszystkim wzrost kosztów produkcji) stanowią dla firm spożywczych duże wyzwanie i mogą sprawić, że obniży się dynamika ich rozwoju. Szereg wydarzeń, które miały miejsce na rynku spożywczym wskazuje jednak, że przetwórstwo spożywcze w Polsce nadal jest sektorem o dużym potencjale rozwoju.

EN

The year 2022 was a time of turbulence in the global economy, resulting from the post-pandemic recovery, but above all, a time of high instability on global food markets related to Russia’s invasion of Ukraine. The aim of the article is to assess the situation of the food industry and agri-food trade in Poland in 2022, i.e. in the context of a rapid increase in the prices of agricultural and Energy raw materials, and, consequently, rising costs of food by producers. The study presents selected data on production, finance and foreign trade for several months of the year 2022, as well as the main directions of changes taking place in the sector. In addition, events that had the greatest impact on the functioning of the food market during the year were discussed. The analysis shows that the food processing sector in Poland coped quite well with the difficulties resulting from functioning in difficult external conditions. However, maintaining good production and financial results as well as high export dynamics will be very difficult. Unfavorable external conditions (mainly an increase in production costs) are a great challenge for food companies and may cause a decrease in the dynamics of their development. However, a number of events that have taken place on the food market indicate that food processing in Poland is still a sector with great development potential.

4

Polski handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w czasie trwania wojny w Ukrainie

Bułkowska Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 9

2--8

PL

W artykule przedstawiono zmiany w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w 2022 r. oraz I półroczu 2023 r. Omówiono czynniki determinujące polski handel rolno-spożywczy, przedstawiono zmiany poziomu i dynamiki obrotów produktami rolno-spożywczymi, tj. ich eksportu, importu i salda, a także wyniki analizy struktury geograficznej i towarowej. Następnie skoncentrowano się na tendencjach w polskim handlu produktami rolno-spożywczymi z Ukrainą. Pomimo presji zmian zachodzących w otoczeniu zewnętrznym, w 2022 r. wartość polskiego eksportu rolno-spożywczego wzrosła o 27,3%, osiągając 47,9 mld euro, natomiast wartość importu zwiększyła się o 29,2%, do 32,2 mld euro. Tym samym nadwyżka handlowa ukształtowała się na poziomie 15,6 mld euro i była o 23,5% wyższa niż w 2021 r. Rekordowe obroty w polskim handlu rolno-spożywczym były w dużej mierze efektem rosnących cen produktów. W 2023 r. trend ten jest kontynuowany. Dalszy rozwój polskiego eksportu będzie w najbliższych latach determinowany m.in. przebiegiem oraz skutkami konfliktu zbrojnego w Ukrainie, jak również rosnącymi kosztami produkcji, które będą miały bezpośredni wpływ na opłacalność handlu zagranicznego, a tym samym kondycję całego sektora rolno-spożywczego w Polsce.

EN

The article presents changes in Polish foreign trade in agri-food products in 2022 and the first half of 2023. First, the factors determining Polish agri-food trade were discussed, then changes in the level and dynamics of trade in agri-food products were presented, i.e. their exports, imports and balances, as well as the results of the analysis of the geographical and commodity structure. The second part of the article focuses on trends in Polish trade in agri-food products with Ukraine. Despite the pressure of changes in the external environment, in 2022 the value of Polish agri-food exports increased by 27.3%, reaching EUR 47.9 billion, while the value of imports increased by 29.2%, to EUR 32.2 billion. Thus, the trade surplus amounted to EUR 15.6 billion and was 23.5% higher than in 2021. The record-breaking turnover in the Polish agri-food trade was largely the result of rising product prices. In 2023, this trend continues. Further development of Polish exports in the coming years will be determined by the course and effects of the armed conflict in Ukraine, as well as the growing production costs, which will have a direct impact on the profitability of foreign trade, and thus, the condition of the entire agri-food sector in Poland.

5

Znaczenie przemysłu spożywczego w gospodarce Polski i Unii Europejskiej

Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Bułkowska Małgorzata, Drożdż Jadwiga

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 12

5--12

PL

W ostatnich latach przemysł spożywczy w Polsce rozwijał się w dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach zewnętrznych. Przedsiębiorstwa umiejętnie dostosowywały się do funkcjonowania w trudnych uwarunkowaniach, co pozwoliło im osiągać dobre wyniki produkcyjno-finansowe i handlowe, a także zachować względnie dobrą aktywność inwestycyjną. Jednocześnie przemysł spożywczy zajmował ważne miejsce w gospodarce narodowej, zarówno na krajowym rynku pracy, jak i wnosząc relatywnie duży wkład w wytwarzanie produkcji globalnej i produktu krajowego brutto (PKB). Dodatnie saldo obrotów handlowych produktami przemysłu spożywczego korzystnie oddziaływało na krajowy bilans handlowy. Polscy producenci i eksporterzy żywności nieprzerwanie zajmowali również ważne miejsce na rynku Unii Europejskiej (UE). Kryzys na rynku surowców energetycznych i rolnych, jakiego doświadczają obecnie producenci, może spowodować osłabienie dynamiki rozwoju sektora i trudności z utrzymaniem jego wysokiej pozycji w gospodarce.

EN

In recent years, the food industry in Poland has been developing in dynamically changing external conditions. However, enterprises skilfully adapted to functioning in difficult conditions, which allowed them to achieve good production, financial and commercial results, as well as maintain relatively good investment activity. At the same time, the food industry occupied an important place in the national economy, both on the domestic labour market and making a relatively large contribution to the production of global production and gross domestic product (GDP). The positive trade balance of food industry products had a positive impact on the national trade balance. Polish food producers and exporters have also continuously occupied an important place on the European Union (EU) market. The crisis on the market of energy and agricultural raw materials, which producers are currently experiencing, may result in a weakening of the dynamics of the sector’s development and difficulties in maintaining its high position in the economy.

6

Rynek i przemysł spożywczy w 2021 roku. Część II

Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 2

2--7

PL

Kolejny już rok na świecie trwa pandemia COVID-19, wywołując różnego rodzaju skutki społeczno-gospodarcze. Celem artykułu jest ocena sytuacji przemysłu spożywczego i handlu rolno-spożywczego Polski w 2021 r., a więc w warunkach kryzysu ogólnogospodarczego spowodowanego przez pandemię. W II części opracowania przedstawiono niektóre dane handlowe za jedenaście miesięcy roku oraz omówiono najważniejsze wydarzenia, którymi rynek spożywczy żył w ciągu roku. Z analizy wynika, że polscy producenci żywności z powodzeniem sprzedawali swoje produkty na rynkach zagranicznych. Utrzymanie wysokiej dynamiki eksportu będzie jednak coraz trudniejsze. Zmieniające się uwarunkowania zewnętrzne (wzrost kosztów produkcji, podatków itp.) mogą okazać się dla firm spożywczych dużym wyzwaniem. Szereg zdarzeń, które miały miejsce na rynku spożywczym (m.in. przejęcia kapitałowe, inwestycje firm zagranicznych) wskazuje jednak, że przetwórstwo spożywcze w Polsce jest sektorem o dużych perspektywach rozwoju.

EN

The COVID-19 pandemic has been taking place for another year around the world, causing various social and economic impacts. The aim of the article is to assess the situation of the food industry and agri-food trade in Poland in 2021, i.e. during the overall economic crisis caused by the pandemic. The second part of the study presents some foreign trade data for the eleven months of the year and discusses the most important events that the food market experienced during the year. The analysis shows that Polish food producers successfully sold their products on foreign markets. However, maintaining the high dynamics of exports will be more and more difficult. Changing external conditions (increase in production costs, taxes, etc.) may turn out to be a great challenge for food companies. Nevertheless, a number of events that took place on the food market (including capital acquisitions, investments of foreign companies) indicate that food processing in Poland is a sector with great development prospects.

7

Polski handel produktami rolno-spożywczymi w obliczu wygasającej pandemii, rosnącej inflacji oraz wojny w Ukrainie

Bułkowska Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 9

2--7

PL

W.artykule przedstawiono zmiany w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w 2021 r. oraz I.półroczu 2022 r., a także perspektywy jego dalszego rozwoju w warunkach wygasającej pandemii COVID-19, rosnącej inflacji oraz wojny w Ukrainie. Pomimo trudnej sytuacji zewnętrznej, w 2021 r. wartość polskiego eksportu rolno-spożywczego wzrosła o 9,6%, osiągając 37,6 mld euro, natomiast wartość importu zwiększyła się o 10%, do 25 mld euro. Tym samym nadwyżka handlowa ukształtowała się na poziomie 12,6 mld euro i była o 8,9% wyższa niż w 2020 r. Rekordowe obroty w polskim handlu rolno-spożywczym były w dużej mierze efektem rosnących cen produktów. W.2022 r. trend ten jest kontynuowany. Dalszy rozwój polskiego eksportu będzie w najbliższych latach determinowany przebiegiem oraz skutkami konfliktu zbrojnego na Ukrainie, jak również rosnącymi kosztami produkcji, które będą miały bezpośredni wpływ na opłacalność handlu zagranicznego, a tym samym kondycję całego sektora rolno-spożywczego w Polsce.

EN

The article presents the changes in Polish foreign trade in agri-food products in 2021 and the first half of 2022, as well as the prospects for its further development in the conditions of the expiring COVID-19 pandemic, rising inflation and the war in Ukraine. Despite the difficult external situation, in 2021 the value of Polish agri-food exports increased by 9.6%, reaching EUR 37.6 billion, while the value of imports increased by 10% to EUR 25 billion. Thus, the trade surplus amounted to EUR 12.6 billion and was 8.9% higher than in 2020. The record turnover in Polish agri-food trade was largely the result of rising product prices. This trend continues in 2022. The further development of Polish exports in the coming years will be determined by the course and effects of the armed conflict in Ukraine as well as the growing production costs, which will have a direct impact on the profitability of foreign trade, and thus the condition of the entire agri-food sector in Poland.

8

Krajowy rynek ryb w dobie pandemii COVID-19

Hryszko Krzysztof

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 3

2--7

PL

Analiza sytuacji podażowopopytowej na krajowym rynku ryb w latach 2020-2021 wskazuje, że sektor ten utrzymał wysoką dynamikę wzrostu obserwowaną przed okresem pandemii. Tylko w początkowych miesiącach największych obostrzeń i zaburzeń łańcuchów dostaw w handlu międzynarodowym odnotowano spadki wyników na poszczególnych poziomach rynku, ale straty te zostały szybko odrobione w drugiej połowie 2020 r. Zakłady przetwórstwa ryb osiągnęły 352 mln zł zysku netto, co było wynikiem tylko nieznacznie gorszym od uzyskanego w rekordowym dla branży 2015 r. Wolumen produkcji wyrobów rybnych zwiększono o 4,7%, wartość eksportu o 9,2%, przy 1,7% wzroście popytu na rynku krajowym. Trendy te kontynuowane były w 2021 r., ale skokowy wzrost kosztów produkcji i ogólne czynniki inflacjogenne obserwowane od końca trzeciego kwartału oznaczają kolejny trudny okres dla funkcjonowania tej branży przemysłu spożywczego.

EN

An analysis of the fundamentals of the domestic fish market in the period of 2020-2021 indicates that the sector maintained a high rate of increase observed before the CO VID-19 pandemic. Some decline in sales was observed at the first stage of the pandemic when due to imposition of certain measures, severe distortions along the domestic marketing chain and international trade occurred. However it was promptly worked out in the second half of 2020. Fish processors generated PLN 352 million in net profits, which was only slightly lower than the record level achieved in 2015. With an increase domestic demand by 1,7%, the volume of production increased by 4,7% and the value of exports by 9,2%. These trends continued in 2021. However, the dynamic rise of the production costs and rising inflation, implies a next difficult period in front of the sector.

9

Sector of concentrated fruit juices in Poland

Nosecka Bożena

Polish Technical Review

|

2022

|

No. 2

16--19

EN

In the paper, the following problems have been discussed: position of Poland in the world trade of concentrated fruit juices and in production and export of fruit products in our country as well as the tendencies in production and turnovers of foreign trade of fruit juice concentrates in the season of 2021/22. The coefficients of production variability and of export and prices have been calculated. Due to the availability of data, the main attention was focused on the market of apple juice concentrate. The data of the Main Statistical Bureau (GUS), the Ministry of Finances and the unpublished data of the Polish Association of Juices Producers, have been utilized.

PL

W artykule przedstawiono: pozycję Polski w światowym eksporcie zagęszczonych soków owocowych i w produkcji i eksporcie przetworów owocowych w naszym kraju oraz tendencje w produkcji i obrotach handlu zagranicznego koncentratami soków owocowych w sezonach 2011/12-2020/21 i na rynku tych produktów w sezonie 2021/22. Obliczono współczynniki zmienności produkcji, eksportu i cen. Ze względu na dostępność danych główną uwagę skupiono na rynku koncentratu soku jabłkowego. Korzystano z danych GUS, Ministerstwa Finansów oraz niepublikowanych danych Krajowej Unii Producentów Soków.

10

Rynek surowców oleistych w UE w latach 2000-2019

Romel Emilia, Wroniak Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 7

8--14

PL

Na podstawie danych statystycznych pochodzących z bazy FAS Departamentu Rolnictwa Stanow Zjednoczonych (USDA) oraz bazy FAOSTAT Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) przeprowadzono analizę zmian, jakie zaszły w strukturze jednolitego rynku europejskiego surowców oleistych w latach 2000-2019. Unijny rynek przez większość analizowanego okresu charakteryzowały tendencje rosnące. W kontekście produkcji wszystkich roślin oleistych, wzrost wyniosł ponad 70%, przy zwiększeniu powierzchni upraw o 61,4%. Dynamiczny trend wzrostowy dotyczył upraw rzepaku, słonecznika oraz soi. Tempo zmian upraw oliwki europejskiej było znacznie niższe. UE pozostaje liczącym się na świecie producentem oliwek (53,6% udziału w światowej produkcji w 2019 r.), rzepaku (24,3%)oraz słonecznika (18,3%). Ponad połowa unijnych zbiorów rzepaku pochodzi z Francji, Niemiec oraz Polski. Produkcja słonecznika w 70% skupiona jest w Rumunii, Bułgarii i na Węgrzech, a aż 90% oliwek uprawianych w UE pochodzi z Hiszpanii, Włoch oraz Grecji. W Polsce jedyną rośliną oleistą uprawianą na skalę przemysłową pozostaje, niezmiennie od wielu lat, rzepak.

EN

Based on statistical data from the United States Department of Agriculture (USDA) FAS database and the United Nations Food and Agriculture Organization (FAO) FAOSTAT database, an analysis changes in the structure of the single European oil raw materialsmarket in 2000-2019 was carried out. The EU oil crops market has demonstrated upward trends for most of the period analysed. In the context of production of all oil crops, the increase was over 70%, with an increase in cultivated area by 61.4%. A dynamic upward trend could be observed for rapeseed, sunflower and soybean, however the rate of change in the context of olives was significantly lower. The EU remains a globally important producer of olives (53.6% share of world production in 2019), rapeseed (24.3%) and sunflower seeds (18.3%). More than half of the EU rapeseed comes from France, Germany and Poland. Sunflower seeds production is in 70% concentrated in Romania, Bulgaria and Hungary, and as much as 90% of the olives produced in the EU come from Spain, Italy and Greece. In Poland, the only oil crop grown on an industrial scale is rapeseed, which has remained unchanged for years.

11

Rynek i przemysł spożywczy w 2020 roku

Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 1

2--9

PL

Dotychczasowe wyniki produkcyjno-ekonomiczne, finansowe i handlowe za 2020 r. świadczą o dość dużej odporności polskiego przemysłu spożywczego na kryzys spowodowany przez pandemię COVID-19. Mimo dobrych wyników na poziomie całego sektora występuje jednak wyraźne zróżnicowanie sytuacji pomiędzy poszczególnymi branżami. W największym stopniu ucierpiała branża mięsna (w tym drobiarska), mleczarska oraz napojów. Ma to związek głównie z ograniczeniem działalności sektora hotelarsko-gastronomicznego (HoReCa) w okresie lockdownu w Polsce i na świecie. To, że sektor spożywczy dobrze radzi sobie z wyzwaniami, jakie wynikają z funkcjonowania w trudnej pandemicznej rzeczywistości, wynika z kilku przyczyn. Po pierwsze, żywność jest produktem pierwszej potrzeby i cechuje ją niższa elastyczność dochodowa popytu. Po drugie, w porównaniu z innymi działami przetwórstwa przemysłowego łańcuchy dostaw w przemyśle spożywczym są krótsze i mniejsze jest ryzyko ich zerwania. Po trzecie, polscy producenci i eksporterzy żywności konkurują na rynkach zagranicznych głównie ceną. Utrzymanie dobrej kondycji przemysłu spożywczego i wysokiej dynamiki eksportu w warunkach trwającej wciąż pandemii będzie coraz trudniejsze. W dużej mierze zależeć będzie od działań dostosowawczych podejmowanych przez przedsiębiorstwa oraz od polityki gospodarczej realizowanej w trakcie kryzysu.

EN

The current production, economic, financial and trade results for 2020 prove that the Polish food industry is quite resistant to the crisis caused by the COVID-19 pandemic. Although the whole sector performed, on average, well, the situation differed clearly across sectors. The meat, including poultry, dairy and beverage industries suffered the most. This was mainly the result of the limitation of the activities in the hotel and catering industry (HoReCa) during the lockdown in Poland and in the world. The relatively good results of the food industry during the pandemic is as follows. First, food is a basic necessity and is characterized by lower income elasticity of demand. Secondly, compared to other branches of the manufacturing the food industry, supply chains are shorter and there is less risk of breaking them. Third, Polish food producers and exporters compete in foreign markets mainly on price. Maintaining the good results of the food industry and the high dynamics of exports in the conditions of the ongoing pandemic will be more and more difficult. To a large extent it will depend on adjustment measures undertaken by enterprises and on the economic policy implemented during the crisis.

12

Polski handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi w dobie pandemii COVID-19

Bułkowska Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 9

2--9

PL

W.artykule przedstawiono zmiany w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w 2020 r. oraz perspektywy jego dalszego rozwoju w warunkach pandemii COVID-19. Pomimo obostrzeń wprowadzanych w gospodarce, utrudnień w transporcie towarów oraz zmian po stronie popytu, przewagi konkurencyjne pozwoliły Polsce umocnić pozycję eksportera netto żywności. W.2020 r. wartość polskiego eksportu rolno-spożywczego wzrosła o 8%, osiągając 34,3 mld euro, natomiast wartość importu zwiększyła się o 6,7% do 22,7 mld euro. Tym samym nadwyżka handlowa ukształtowała się na poziomie 11,6 mld euro i była o 10,6% wyższa niż w 2019 r. Wzrostowi eksportu sprzyjała przede wszystkim sytuacja na globalnym rynku zboż, jak również korzystny dla eksporterów kurs złotego. Kluczowe znaczenie dla utrzymania wysokiej dynamiki eksportu będzie miała zdolność do zwiększenia obecności na pozaunijnych rynkach zbytu. Poprawę perspektyw eksportowych może także przynieść zwiększenie udziału w sprzedaży produktów o większej wartości dodanej i z wyższą marżą.

EN

The article presents changes in Polish foreign trade in agri-food products in 2020 and the prospects for its further development in the conditions of the COVID-19 pandemic. Despite the restrictions introduced in the economy, difficulties in the transport of goods and changes on the demand side, competitive advantages allowed Poland to strengthen the position of a net exporter of food. In 2020, the value of Polish agri-food exports increased by 8%, reaching EUR 34.3 billion, while the value of imports increased by 6.7% to EUR 22.7 billion. Thus, the trade surplus amounted to EUR 11.6 billion and was 10.6% higher than in 2019. The growth in exports was mainly supported by the situation on the global cereals market, as well as the zloty exchange rate favorable for exporters. The ability to increase the presence on non-EU markets will be of key importance for maintaining the high dynamics of exports. An improvement in export prospects may also be brought about by increasing the share in sales of products with higher added value and with a higher margin.

13

Perspektywy rozwoju handlu rolno-spożywczego Polski z Chinami

Bułkowska Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 1

11--14

PL

Celem artykułu jest przestawienie obecnych relacji w handlu produktami rolno-spożywczymi między Polską a Chinami oraz ocena perspektyw rozwoju polskiego eksportu rolno-spożywczego do Chin. Wielkość gospodarki Chin sprawia, że o wejście na rynek Państwa Środka konkurują najwięksi producenci i eksporterzy produktów rolno-spożywczych na świecie. Również polscy przedsiębiorcy postrzegają Chiny jako jeden z najbardziej perspektywicznych rynków zbytu i prowadzą intensywne działania mające na celu zwiększenie sprzedaży. Mimo podejmowanych starań, eksport produktów rolno-spożywczych z Polski do Chin jest wciąż niewielki. Wprawdzie w 2019 r. osiągnął on rekordową wartość 207 mln euro, ale nadal stanowiło to zaledwie 0,7% eksportu rolno-spożywczego ogółem. Wybuch pandemii COVID-19 w Chinach pod koniec 2019 r. spowodował dodatkowe niespotykane dotąd perturbacje w handlu zagranicznym.

EN

The aim of the article is to present the current trade relations between Poland and China and to assess the prospects of development of Polish agri-food exports to China. The size of the Chinese economy is the main reason why the largest producers and exporters of agri-food products in the world are competing to enter its market. Polish entrepreneurs also perceive China as one of the most promising sales markets and carry out intensive activities aimed at increasing sales. Despite the efforts made, the exports of agri-food products from Poland to China is still small. Although it reached a record value of EUR 207 million in 2019, it was still only 0.7% of total agri-food export. The outbreak of the COVID-19 pandemic at the end of 2019 caused additional unprecedented perturbations in foreign trade.

14

Foreign trade in agri-food products and the domestic resource base®

Gruchelski Marek, Niemczyk Józef

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2021

|

nr 1

197--203

EN

The turnover in Polish foreign agri-food trade is constantly growing, and the sale balance is positive. The gradual yearly increase in the value of Polish agri-food exports not only comes from its price competitiveness, but also from its quality. The dynamics of the increase in the volume of agricultural production as well as agri-food imports is greater than the increase in national agricultural production. Moreover, growing exports stimulate import growth more than the domestic agricultural raw resources. Further excessive growth of agrifood imports and an increase of the share in value of export, i.e. an increase in the import intensity of exports, will result in reduced effectiveness of foreign trade of agri-food goods, which results in reduced export and domestic agriculture. Therefore, activities in the field of production activation of farms and reconstruction of the agricultural market are necessary, in order to support smooth and profitable sales of products. This would allow production to be rebuilt, especially in those branches of Polish agriculture that collapsed during the transformation period after 1989 and after Poland’s accession to the EU in 2004.

PL

Obroty w polskim handlu zagranicznym produktami rolnożywnościowymi stale rosną, a saldo tego handlu jest dodatnie. Stopniowy od wielu lat wzrost wartości polskiego eksportu rolno-żywnościowego wynika nie tylko z jego konkurencyjności cenowej, ale też jakościowej. Dynamika wzrostu wartości zarówno eksportu, jak również importu rolno-żywnościowego jest większa niż wzrost krajowej produkcji rolniczej. Ponadto, rosnący eksport bardziej stymuluje wzrost importu niż krajowej bazy surowców rolniczych. Nadmierny dalszy wzrost importu rolno-żywnościowego oraz wzrost jego udziału w wartości eksportu, czyli wzrost importochłonności eksportu, będzie powodował zmniejszenie efektywności handlu zagranicznego towarami rolno-żywnościowymi, a w efekcie następować będzie kurczenie się eksportu i krajowego rolnictwa. Zatem, niezbędne są działania w zakresie aktywizacji produkcyjnej gospodarstw rolnych oraz odbudowa rynku rolnego, w celu zagwarantowania płynnego i opłacalnego zbytu produktów rolnych. Pozwoliłoby to na odbudowanie produkcji, zwłaszcza w tych gałęziach polskiego rolnictwa, które uległy załamaniu w okresie transformacji ustrojowej po 1989 roku oraz po akcesji Polski do UE w 2004 roku.

15

Do the factors affecting Incoterms® selection differ for exporters and importers? A fuzzy analytical hierarchy process (FAHP) application

Unal Tugce Danacı, Metin Ismail

LogForum

|

2021

|

Vol. 17, no. 2

299--309

EN

Background: There are a few studies that have findings regarding the factors affecting Incoterms® selection decisions, however, the importance weights of the factors weren't revealed prominently for importers and exporters separately. This study intends to overcome this gap by examining the factors that influence Incoterms® selections to find out whether there are any differences or not between exporters and importers. For this purpose, we analyzed the importance weights of each factor and ranked them for both two parties. Methods: We constructed a conceptual model based on different approaches, previous studies and expert decisions. Data were collected from 19 experts, 9 of whom are importers and 10 are exporters, via e-mail. We conducted Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) with the geometric mean method to find out the importance weights of each criterion. Results: Findings of the study revealed that the most important factor influencing the selection of international commercial terms for both exporters and importers is “transportation costs” while the least important one is “firm size”. Four factors which are “relations with forwarding agents, type of goods, complexity of transportation and distance” differ according to importers and exporters in their selections. Relations with forwarding agents and distance are found to be more influential for exporters while the type of goods and complexity of transportation are more effective for importers. Conclusions: We conclude that cost related factors are the most influential ones and apart from a few factors, there is no significant divergence between the selection decisions of importers and exporters. The small sample size and the sample consisting of companies operating in different sectors in a particular region are among the limitations of the study. We suppose that the factors determined in this study will contribute to future studies with a larger sample using different analysis methods.

PL

Wstęp: Są dostępne badania analizujące jakie czynniki i w jaki sposób wpływają na wybór warunków Incoterms®, jednak istotność wagi poszczególnych czynników osobno dla eksporterów i importerów nie są należycie zbadana. Praca ta ma na celu uzupełnienie tej luki w badaniach poprzez zbadania wpływu wyboru warunków Incoterms® oraz sprawdzenie czy są różnice pomiędzy importerami i eksporterami. W tym celu przeprowadzone analizę wagi poszczególnych czynników dla obu grup. Metody: Stworzono model koncepcyjny oparty na różnych podejściach, poprzednich badaniach oraz decyzjach ekspertów. Dane zostały zebrane poprzez pocztę mailową od 19 eksporterów Incoterms®, wśród których 9 jest importerami, a 10 eksporterami. Następnie przeprowadzono analizę Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) przy zastosowaniu średniej geometrycznej w celu określenia istotności wag poszczególnych kryteriów. Wyniki: W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że najistotniejszym czynnikiem wpływającym na wybór INCOTERMS zarówno dla eksporterów, jak i dla importerów są koszty transportu, podczas gdy najmniej istotnym czynnikiem jest wielkość firmy. Istotność czterech czynników: relacje ze spedycjami, typ wyrobów, kompleksowość transportu oraz odległość, różniła się w zależności od grupy. Relacje ze spedytorami oraz odległość były istotniejszym czynnikiem dla eksporterów, podczas gdy typ wyrobów i kompleksowość transportu miały większe znaczenie dla importerów. Wnioski: W trakcie badania ustalono, że czynniki związane z kosztami mają istotniejszy wpływ na podejmowane decyzje oraz, że z kilkoma wyjątkami, nie ma istotnych różnic pomiędzy czynnikami wpływającymi na decyzję pomiędzy importerami a eksporterami. Mała próba badawcza złożona dodatkowo z przedsiębiorstw operujących w różnych sektorach gospodarki były głównymi ograniczenia tych badań. Niemniej mogą one stanowić podstawę do dalszych pogłębionych badań w tym zakresie.

16

Zmiany w sektorze przetwórstwa owoców i warzyw

Szczepaniak Iwona, Nosecka Bożena

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 8

16--22

PL

W artykule przedstawiono zmiany poziomu produkcji oraz handlu zagranicznego przetworami owocowymi i warzywnymi oraz poszczególnymi ich grupami w latach 2015-2019. Zaprezentowano także ocenę wpływu pandemii COVID-19 na rozwój produkcji i eksportu przetworów wytwarzanych z owoców i warzyw. Przedmiotem oceny była ponadto pozycja polskiego przemysłu owocowo-warzywnego na tle innych krajów Unii Europejskiej. Z analizy wynika, że w latach 2015-2019 utrzymywała się tendencja wzrostowa produkcji i obrotów handlu zagranicznego niemal wszystkimi przetworami. Saldo handlu zagranicznego, w tym w obrotach z UE, pozostało wysoko dodatnie. Wyniki finansowe przedsiębiorstw były stabilne i zapewniały bezpieczeństwo funkcjonowania. Polska pod względem wartości produkcji przetworów owocowo-warzywnych znalazła się na wysokiej, czwartej pozycji w Unii Europejskiej. Duża skala dostosowań firm przetwórczych do zmienionych zasad funkcjonowania w warunkach pandemii COVID-19, wsparcie rządu i pokonywanie trudności transportowych pozwalają sądzić, że skala ograniczenia produkcji, a głównie eksportu, nie będzie drastycznie znacząca.

EN

The article presents changes in production level and foreign trade in fruit and vegetable pre¬serves and their particular groups in 2015-2019. An assessment of the impact of COVID-19 pandemic on the development of production and export of processed fruit and vegetables was also presented. The subject of the assessment was also the position of the Polish fruit¬-vegetable industry compared to other European Union countries. The analysis shows that in 2015-2019, the upward trend in the production and foreign trade turnover of almost all preserves was being continued. The balance of foreign trade, including trade with the EU, remained highly positive. The financial results of enterprises were stable and ensured the security of their operations. Poland in terms of the value of production of processed fruits and vegetables was in the fourth place in the European Union. The large scale of adaptation of processing companies to the rules of operation changed in the conditions of the COVID-19 pandemic, government support and overcoming transport restrictions allow us to believe that the scale of the reduction in production, and mainly exports, will not be drastically significant.

17

Uwarunkowania rozwoju polskiego handlu zagranicznego produktami mlecznymi

Szajner Piotr

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 10

3--8

PL

Na polskim rynku mleka i produktów mlecznych systematycznie rosną obroty handlu zagranicznego, który ma coraz bardziej wewnątrzgałęziowy charakter. Branża mleczarska pozostaje jednak eksporterem netto. Eksport ma duże znaczenie w bilansie rynkowym, gdyż produkcja mleka jest większa od zużycia. Duży eksport wiąże się z tym, że ceny krajowe są silnie skorelowane z cenami światowymi. W handlu zagranicznym przeważają finalne produkty konsumpcyjne, ale do krajów trzecich eksportowane są duże ilości trwałych produktów mlecznych. Dodatnie saldo wymiany w handlu zagranicznym potwierdza konkurencyjność krajowego mleczarstwa na rynku międzynarodowym. Recesja gospodarcza wywołana przez pandemię COVID-19 nie miała negatywnego wpływu na handel zagraniczny branży mleczarskiej.W pierwszym półroczu 2020 r. spadek obrotów handlowych wystąpił tylko w kwietniu.

EN

The Polish dairy market is featured with a systematic increase in foreign trade, which shows growing inter-branch character. Nevertheless, the dairy branch still remains on the position of a net exporter. Exports are quite important in the market balance sheet because the production of milk exceeds domestic uses. Large exports imply strong correlation of domestic prices with the prices on the world market. The structure of foreign trade is dominated with processed products ready for consumption; however bulk quantities of preserved dairy milk products (milk powder, hard cheese and butter) are exported to third countries. The surplus in foreign trade confirms competitiveness of Polish dairy industry on international markets. Economic recession triggered by COVID-19 did not have any negative impact on foreign trade of the branch. In the first half of 2020 turnover declined only in April.

18

Umowa o wolnym handlu - UE-Mercosur – szansa czy zagrożenie?

Bułkowska Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 2

2--7

PL

W czerwcu 2019 r. Unia Europejska osiągnęła porozumienie polityczne w sprawie umowy o wolnym handlu z Mercosurem – wiodącym producentem i eksporterem żywności na świecie. Celem artykułu jest analiza handlu rolno-spożywczego Polski z krajami Mercosur oraz ocena wpływu umowy na polskich producentów żywności. Z przeprowadzonej analizy wynika, że obniżenie poziomu ochrony celnej może skutkować pogłębieniem polskiego deficytu w handlu produktami rolno-spożywczymi z Mercosurem. Największe obawy o utratę przewag konkurencyjnych na rzecz dostawców z krajów Wspólnego Rynku Południa mogą przejawiać polscy producenci wołowiny oraz mięsa drobiowego. Ograniczone możliwości wzrostu eksportu do krajów Mercosur mogą mieć natomiast producenci niektórych przetworów spożywczych, takich jak: wyroby czekoladowe, produkty mleczne oraz napoje alkoholowe.

EN

In June 2019, the European Union reached a political agreement on a free trade agreement with Mercosur states – a leading food producer and exporter in the world. The aim of the article is to analyze Poland’s agri-food trade with Mercosur and assess the impact of a trade agreement on the Polish food producers. The analysis shows that the reduction of customs protection may result in an increase in the deficit in Polish trade in agri-food products with Mercosur. Polish beef and poultry meat producers may be the most concerned about the loss of competitive advantage. On the other hand, producers of certain food products, such as chocolate products, dairy products and alcoholic beverages, may have limited growth in exports to Mercosur countries.

19

Rynek i przemysł spożywczy w 2019 roku

Szczepaniak Iwona, Ambroziak Łukasz, Drożdż Jadwiga, Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 1

8--15

PL

Wzrost cen producentów żywności w 2019 r. nie nadążał za rosnącymi cenami producentów rolnych, co znalazło odzwierciedlenie w niższej dynamice wzrostu wartości produkcji sprzedanej oraz malejącej rentowności przemysłu spożywczego, jak również zmieniło strukturę ceny bazowej przetwórców. Lepiej radzili sobie handlowcy, gdyż ich marże się nie obniżyły. Ceny konsumentów wzrastały bowiem szybciej niż ceny producentów, co oznacza, że wzrost cen zbytu artykułów spożywczych został w całości przerzucony na konsumenta, będącego ostatnim ogniwem w łańcuchu żywnościowym. Wciąż dynamicznie zwiększał się eksport produktów przemysłu spożywczego, wzrastała również nadwyżka w obrotach handlowych tymi produktami. Liczne fuzje i przejęcia jednych firm przez drugie sprzyjały procesom koncentracji i konsolidacji w przemyśle spożywczym.

EN

The increase in food producer prices in 2019 did not keep up with the growing prices of the agriculture producer. It was reflected in a lower dynamic of the value of sold production and decreasing profitability of the food industry, as well as changed the structure of the basic price of the manufacturer. Traders fared better, because their profit margins did not decrease. Consumer prices were growing faster than the producer prices. It means that the increase in sales prices of food industry products has been fully passed on to the consumer, who is the last link in the food chain. Exports of the food industry products continued to grow dynamically and surplus in trade in these products also increased. Numerous mergers and acquisitions contributed concentration and consolidation processes in the food industry.

20

Rozwój polskiego handlu rolno-spożywczego w 2019 roku

Bułkowska Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 6

2--6

PL

Polska jest jednym z głównych producentów i eksporterów żywości w Unii Europejskiej. W artykule przedstawiono tendencje w polskim handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w 2019 roku oraz zwrócono uwagę na największe wyzwania, przed jakimi stanęli polscy producenci i eksporterzy żywności. Mimo niesprzyjających okoliczności zewnętrznych wyniki polskiego handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi w 2019 roku uległy poprawie. Dalszy rozwoj polskiego eksportu będzie jednak w dużym stopniu zależał od tego, jak polscy producenci poradzą sobie z kryzysem wywołanym pandemią COVID-19, oraz od rozwoju sytuacji na rynkach zagranicznych.

EN

Poland is one of the main producers and exporters of food in the European Union. The article presents the trends in Polish foreign trade in agri-food products in 2019 and highlights the main challenges faced by Polish food producers and exporters. Despite unfavourable external circumstances the results of Polish foreign trade in agri-food products in 2019 have improved. However, the further development of Polish exports will largely depend on how Polish producers cope with the crisis caused by the COVID-19 pandemic and the situation on foreign markets.