BazTech - Yadda

1

Stabilizacja finansów publicznych wyzwaniem polityki gospodarczej Polski

Wierucka Julia

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2023

|

R. 13, Nr 28

97--110

PL

Celem przedmiotowej pracy jest analiza i ocena jednego z głównych wyzwań ekonomicznych Polski na najbliższe lata, mianowicie ustabilizowania systemu finansów publicznych oraz wyhamowania wzrostu długu publicznego. Główny problem badawczy pracy określono w formie pytania: Jak przedstawia się sytuacja stabilizacji sektora finansów publicznych, w dobie dzisiejszych wyzwań i zagrożeń istniejących w polityce gospodarczej, jak i na arenie międzynarodowej? Jako problemy szczegółowe określono: obecną sytuację finansów publicznych w Polsce, będącą podstawą tej analizy, zakres definicyjny podmiotu sprawy, jak i określenie czynników wpływu na mający miejsce rozwój wydarzeń. W nawiązaniu do przedstawionych problemów badawczych wysnuta została hipoteza, iż prowadzone działania w zakresie stabilizacji finansów RP są niewystarczające do aktualnych wydarzeń. Hipoteza została oparta o wyniki statystyczne przedstawione w artykule. W pracy zastosowano następujące metody badawcze: definiowanie, które pozwoliło na określenie jednoznaczności terminów, analizę i syntezę, które pozwoliły na odpowiednią interpretacje zastanych danych, indukcję i dedukcję, które pozwoliły na znalezienie odpowiedzi na rozważne w pracy pytanie badawcze. W pracy posłużono się także metodą analizy porównawczej w zakresie definicji dotyczących omawianego zakresu. Zastosowano również analizę źródeł, monografii, artykułów naukowych traktujących o badanej tematyce.

EN

The aim of this paper is to analyze and assess one of the main economic challenges for Poland in the coming years, namely stabilizing the public finance system and slowing down the growth of public debt. The main research problem of the work was defined in the form of a question: what is the situation of stabilization of the public finance sector in the era of today's challenges and threats in economic policy and in the international arena? The following were defined as specific problems: the current situation of public finances in Poland, which is the basis for this analysis, the definition scope of the subject of the case, as well as determining the factors affecting the development of events. With reference to the presented research problems, a hypothesis was put forward that the activities carried out in the field of stabilizing the finances of the Republic of Poland are insufficient to current events. The hypothesis was based on the statistical results presented in the article. The following research methods were used in the work: defining, which allowed to determine the unambiguity of terms, analysis and synthesis, which allowed for the appropriate interpretation of the existing data, induction and deduction, which allowed finding the answer to the research question considered in the work. The work also uses the method of comparative analysis in terms of definitions regarding the discussed scope. An analysis of sources, monographs, and scientific articles dealing with the researched subject was also used.

2

Odtajnione, polskie wynalazki z technologii indywidualnych, kruszących materiałów wybuchowych

Miszczak Maciej

Problemy Techniki Uzbrojenia

|

2023

|

R. 52, z. 163

75--92

PL

W artykule przedstawiono rezultaty poszukiwań i analiz treści odtajnionych opisów patentowych polskich wynalazków z zakresu technologii kruszących materiałów wybuchowych w postaci indywiduów chemicznych, takich jak nitroskrobia, trotyl, dinitrotoluen, tetryl, pentryt, heksogen i oktogen. W wyniku poszukiwań znaleziono dziewięć opisów patentowych wynalazków [1-9], przy czym trzy [2-4] dotyczyły stabilizacji nitroskrobii, jeden [1] stabilizacji pentrytu i heksogenu, jeden [6] oczyszczania trotylu od kwasów ponitracyjnych, jeden [7] - suszenia trotylu i dinitrotoluenu oraz trzy [5,8,9] – sposobów otrzymywania odpowiednio tetrylu, trotylu i oktogenu. Wynalazki te zgłoszono jako tajne do Urzędu Patentowego w latach 1948-1996, zaś o zdjęciu z nich klauzuli tajności ogłoszono w Wiadomościach Urzędu Patentowego RP w latach 2007-2016.

EN

Results of searches and analyses of the Polish disclosed secret patents on technology of high-explosives in the form of such chemical individuals as nitrostarch, trotyl, dinitrotoluene, tetryl, penthrite, hexogen and octogen, are presented in the paper. As a result of the above searches, nine patent descriptions [1-9] of inventions were found, and among them three [2-4] dealt with nitrostarch stabilization, one [1] with stabilization of penthrite and hexogen, one [6] with trotyl cleaning from post-nitrating acids, one [7] with trotyl and dinitrotoluene drying, and three [5,8,9] with obtainment of tetryl, trotyl and octogen, respectively. The inventions were ap-plied as secret ones to the Patent Office in 1948-1996, and the secrecy clause was lifted from them by the announcements of the News of the Patent Office of the Republic of Poland in 2007-2016.

3

Problematyka wyznaczania parametrów wytrzymałościowych materiałów stabilizowanych spoiwem hydraulicznym in situ

Ciołczyk Adrian

Magazyn Autostrady

|

2023

|

Nr 4

46--50

PL

W niniejszym artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wykonywania badań wytrzymałości na ściskanie oraz mrozoodporności warstw związanych spoiwami hydraulicznymi, w związku z tym ograniczono się do opisania zagadnienia warstw związanych cementem. W praktyce zdarzają się sytuacje wykorzystywania innych spoiw hydraulicznych (najczęściej drogowych) odnoszących się do norm opisujących spoiwa cementowe. W pierwszej części artykułu omówiono dokumenty, według których można projektować i wykonywać warstwy konstrukcyjne związane spoiwami, a także normy, które istnieją, ale nie można ich stosować (z różnych przyczyn).

EN

This article presents the issues of testing the compressive strength and frost resistance of layers bound with hydraulic binders, therefore it is limited to describing the issue of layers bound with cement. In practice, there are situations of using other hydraulic binders (usually road ones) referring to the standards describing cement binders. The fi rst part of the paper discusses documents according to which it is possible to design and complete structural layers bound with binders, as well as standards which exist but cannot be applied (for various reasons).

4

Zastosowanie quasi-prędkości do stabilizacji Pendubota

Parulski Paweł, Pazderski Dariusz, Bartkowiak Patryk

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Elektronika

|

2022

|

z. 197, t. 1

59-70

PL

Celem niniejszego artykułu jest zbadanie metody sterowania wykorzystującej quasi-prędkości znormalizowane do stabilizacji podwójnego wahadła o strukturze pendubota. W pracy przedstawiono model robota i jego przekształconą postać z użyciem quasi-prędkości. Omówiono strukturę układu sterowania uwzględniającą stabilizator w punkcie zadanym oraz sterownik zapewniający rozkołysanie wahadła. Przedstawione wyniki badań symulacyjnych i eksperymentalnych wskazują na pozytywne efekty użycia quasi-prędkości do syntezy algorytmów sterowania rozważaną klasą układów mechanicznych.

EN

The aim of this paper is to investigate a control method using normalized quasi-velocities to stabilise a double pendulum commonly known as the Pendubot. The paper presents the robot model and its transformed from using quasi-velocities. The structure of the control system is discussed, taking into account the sabiliser at the set point and the controller ensuring theswing0up task. The presented results of simulation and experimental studies indicate positive effects of using quasi-velocities for the synthesis of control algorithms for the considered class of mechanical systems.

5

Przydatność żywic iniekcyjnych do uszczelnień i stabilizacji geotechnicznych

Poteraj-Oleksiak Agnieszka

Inżynier Budownictwa

|

2022

|

nr 10

42--46

6

Leaching of heavy metals from contaminated soil stabilised by Portland cement and slag Bremen

Lindh Per, Lemenkova Polina

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2022

|

Vol. 29, nr 4

537--552

EN

Leaching behaviour is an important evidence of soil quality. The assessment of leaching of heavy metals from the contaminated soil is vital for environmental applications. However, leaching may differ in soil stabilised by various ratios of binders. In this study we measured leaching behaviour of soil contaminated by As, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Ni, Pb, V, Zn, methyl Hg, aliphatic compounds of hydrocarbons, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), polychlorinated biphenyls (PCBs) and dissolved organic carbon (DOC). To evaluate leaching of these substances we tested the effects of changed amount of binder (120 kg and 150 kg) and binder ratios (70/30 %, 50/50 % and 30/70 %) added to soil samples. Soil was dredged from several stations in Ostrand area, SCA Sundsvall Ortvikens Pappersbruk. The results demonstrated a systematically decreasing leaching with the increased slag. The contribution of this research include: (i) devising systematic approach to extract information on leaching from stabilised soil collected from the coastal area of Bothnian Bay, (ii) developing a workflow for stabilising soils by various combination of Portland cement Basement CEM II/A-V (SS EN 197-1) and ground granulated blast furnace slag (GGBFS), Bremen type (SS EN 15167-1), (iii) determining water ratio and density for the untreated and stabilised soil and performing comparative analysis, (iv) evaluating chemical content of pollutants and toxic elements in the aggregated soil samples. Treatment of the contaminated soil by binders improved its parameters by the increased strength and decreased leaching of heavy metals and toxic elements.

7

Rapid exponential stabilization of nonlinear continuous systems via event-triggered impulsive control

Dlala Mohsen

Demonstratio Mathematica

|

2022

|

Vol. 55, nr 1

470--481

EN

This article investigates the problem of rapid exponential stabilization for nonlinear continuous systems via event-triggered impulsive control (ETIC). First, we propose a trigger mechanism that, when triggered by a predefined event, causes the closed-loop system exponentially stable. Then, the exponential stabilization is achieved by the designed ETIC with or without data dropout. The case where there are delays in the ETIC signals is also studied, and the exponential stabilization is proved. Finally, a numerical study is presented, along with numerical illustrations of the stability results.

8

Study on some of the strength properties of soft clay stabilized with plastic waste strips

Kabeta Worku Firomsa

Archives of Civil Engineering

|

2022

|

Vol. 68, nr 3

385--395

EN

It is well known that if plastic wastes are not well managed, it has a negative impact on the environment as well as on human health. In this study, recycling plastic waste in form of strips for stabilizing weak subgrade soil is proposed. For this purpose, a weak clay soil sample was mixed with 0.2%, 0.3%, and 0.4% of plastic strips by weight of soil, and the experimental results were compared to the control soil sample with 0% plastic. Laboratory tests on the Standard compaction test, Unconfined compression test (UCS), and California bearing ratio (CBR) were conducted according to the American Society for Testing and Materials (ASTM). The results of the study reveal that there are significant improvements in the strength of weak soil stabilized with plastic waste strips. Accordingly, the Standard Proctor test shows that there is a small increment in the maximum dry density of the soil when it is mixed with plastic strips. The result from the CBR test shows that there is a significant increment of CBR value with the plastic strip content. The unconfined compressive strength test also shows that increasing the percentage of plastic strips from 0 to 0.4% resulted in increased strength of soil by 138% with 2 cm length plastic strips. Therefore, this study recommends the application of plastic strips for improvement of the strength of soft clay for subgrade construction in civil engineering practice as an alternative weak soil stabilization method.

9

Szybka wymiana nawierzchni z betonu cementowego za pomocą płyt prefabrykowanych

Moszczak Przemysław, Heinrich Piotr

Materiały Budowlane

|

2021

|

nr 4

59--61

10

Multi-Response Optimisation for the Development of an Activated Carbon Web as Interlining for Higher Electrical Conductivity and EMI Shielding Using Grey Relational Analysis

Naeem M. Salman, Ahmad Naseer, Javed Zafar, Jabbar Abdul, Rehman Ateeq ur, Zubair Muhammad, Gilani Syed Qummer Zia, Ahmad Zuhaib, Karahan Mehmet

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2021

|

Vol. 29, no. 1 (145)

57--65

EN

This paper presents a simple and novel method of producing an activated carbon (AC) non-woven web from acrylic waste derived from discarded bathmats converted into a nonwoven web by a carding and needle punching machine. After stabilisation at lower temperature, carbonisation of the stabilised web was performed in a muffle furnace. The carbonisation temperature, the holding time of the activated carbon web at the final temperature, the heating rate to reach the final carbonisation temperature and the number of steps adopted for developing the carbon web were optimised using the grey relational analysis (GRA) approach to get optimum responses of the surface area of the web, electrical conductivity and electromagnetic shielding. The results demonstrated a large improvement in electrical conductivity as surface resistivity decreased from 134.21 Ω.mm to 0.28 Ω.mm, and the corresponding electromagnetic shielding increased to 82.63 dB when the temperature of the carbonisation, the holding time and number of steps were increased. The surface area in the AC web was increased from 73 m2g-1 to 210 m2g-1 with an increase in the carbonisation temperature, the holding time and number of steps to reach the final temperature. The optimisation technique used in this work could be successfully used in cost and error reductionwhile producing an AC web. The optimised AC web was characterised by Brunauer, Emmett and Teller (BET), X-ray diffraction characterisation and elemental analysis (EDX) in order to determine changes in its structure, surface area, degree of crystallinity, inter-layer spacing and proportion of different elements. The AC web developed can be effectively employed as interlining in apparels because of its flexibility and eco-friendly electromagnetic shielding, as it works on the principle of the absorption, reflections and internal reflections of electromagnetic radiations.

PL

W artykule przedstawiono prostą i nowatorską metodę wytwarzania włókniny z węgla aktywnego (AC) z odpadów akrylowych pochodzących z wyrzuconych dywaników łazienkowych przekształconych we włókninę za pomocą zgrzeblarki i igłownicy. Po stabilizacji w niskiej temperaturze karbonizację stabilizowanej wstęgi przeprowadzono w piecu muflowym. Temperatura karbonizacji, czas utrzymywania wstęgi węgla aktywnego w temperaturze końcowej, szybkość nagrzewania do osiągnięcia końcowej temperatury karbonizacji oraz liczba kroków przyjętych do opracowania sieci węglowej zostały zoptymalizowane przy użyciu metody szarej analizy relacyjnej (GRA), tak aby uzyskać optymalne odpowiedzi pola powierzchni wstęgi, przewodnictwa elektrycznego i ekranowania elektromagnetycznego. Wyniki wykazały dużą poprawę przewodności elektrycznej, ponieważ rezystywność powierzchniowa spadła z 134.21 do 0.28 Ω.mm, a ekranowanie elektromagnetyczne wzrosło do 82.63 dB, gdy temperatura karbonizacji, czas utrzymywania i liczba kroków zostały zwiększone. Pole powierzchni we wstędze AC wzrosło z 73 m2g-1 do 210 m2g-1 wraz ze wzrostem temperatury karbonizacji, czasu przetrzymywania i liczby kroków do osiągnięcia temperatury końcowej. Technika optymalizacji zastosowana w pracy może być z powodzeniem stosowana do redukcji kosztów i błędów podczas produkcji sieci AC. W celu określenia zmian w strukturze, powierzchni, stopniu krystaliczności, odstępach międzywarstwowych i proporcjach elementów dokonano analiz Brunauera, Emmetta i Tellera (BET) oraz charakterystyki dyfrakcji rentgenowskiej i analizy elementarnej (EDX) Opracowana siatka może być skutecznie stosowana jako wkładka w odzieży ze względu na jej elastyczność i przyjazne dla środowiska ekranowanie elektromagnetyczne, ponieważ działa na zasadzie pochłaniania i wewnętrznych odbić promieniowania elektromagnetycznego.

11

Adsorption Kinetics of an Activated Carbon Glass Composite Prepared Using Acrylic Waste Through Laser Treatment

Gilani Syed Qummer Zia, Wiener Jakub, Naeem M. Salman, Javed Zafar, Jabbar Abdul, Abid Hafiz Affan, Karahan Mehmet

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2021

|

Vol. 29, no. 4 (148)

81--89

EN

This work explains a novel method of producing activated carbon using laser treatment. Acrylic coated glass samples were developed by padding a glass non-woven sheet in 30% acrylic fibre solution (PAN solution) from waste acrylic bathmats. Samples were then dried and cured at different temperatures. After curing, stabilisation was performed at 230 °C with a heating rate of 50 °C hr-1. Infrared laser irradiation was performed on the stabilised web using a commercial pulsed infrared laser for carbonisation. The resultant acrylic glass carbon composite (AGCC) was characterised with the help of x-ray diffraction analysis, energy dispersive w-ray, and a scanning electron microscope to determine the increase in crystallinity as well as the percentage of carbon and surface roughness of the carbon glass composites. The adsorption capacity of the activated carbon (AC) glass composite prepared was determined by changing process inputs like the concentration of dye, the amount of AC glass composite, the agitation speed and pH. The results were analysed through different adsorption isotherms. It was established that the Freundlich model can more effectively describe results due to the development of heterogeneous surface characteristics. The kinetics of adsorption were studied using first order and second order models.

PL

W artykule zaprezentowano nowatorską metodę wytwarzania węgla aktywnego za pomocą obróbki laserowej. Próbki szkła powlekanego akrylem opracowano przez wyściełanie arkusza włókniny szklanej 30% roztworem włókien akrylowych (roztwór PAN) z odpadów akrylowych mat łazienkowych. Próbki następnie suszono i utwardzano w różnych temperaturach. Po utwardzeniu przeprowadzono stabilizację w 230 °C z szybkością ogrzewania 50 °C/godz. Na stabilizowanej wstędze przeprowadzono naświetlanie laserem podczerwonym przy użyciu komercyjnego impulsowego lasera na podczerwień do karbonizacji. Otrzymany kompozyt akrylowo-węglowy (AGCC) scharakteryzowano za pomocą rentgenowskiej analizy dyfrakcyjnej, energii dyspersyjnej w promieniowaniu oraz skaningowego mikroskopu elektronowego w celu określenia przyrostu krystaliczności oraz zawartości procentowej węgla i chropowatości powierzchni. Zdolność adsorpcyjną przygotowanego kompozytu szklanego z węglem aktywnym (AC) określono zmieniając parametry wejściowe procesu, takie jak stężenie barwnika, ilość kompozytu szklanego AC, szybkość mieszania i pH. Wyniki przeanalizowano za pomocą różnych izoterm adsorpcji. Ustalono, że model Freundlich'a skuteczniej opisuje wyniki dzięki rozwojowi niejednorodnych charakterystyk powierzchni. Kinetykę adsorpcji zbadano za pomocą modeli pierwszego i drugiego rzędu.

12

Influence of DLC coatings modification on load transfer by the guided growth stabilization system modelling the spine during the age of growth

Żak Małgorzata, Szotek Sylwia, Filipiak Jarosław, Rutkowska-Gorczyca Małgorzata, Brunicka Ewalina, Pezowicz Celina

Engineering of Biomaterials

|

2021

|

Vol. 24, no. 163

113

13

Zagadnienia stabilizacji elektromagnesów nadprzewodnikowych

Sosnowski Jacek

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2021

|

Vol. 62, nr 1

11--14

PL

W artykule przedyskutowano zagadnienia stabilizacji elektromagnesów nadprzewodnikowych. Zagadnienie to ma istotne znaczenie przy wykorzystaniu elektromagnesów np. w projekcie PolFEL. Przytoczono podstawowe definicje określające zagadnienia stabilizacji i określono występujące tu podstawowe parametry, jak minimalna długość propagacji, parametr Stekley’a, teoria równych powierzchni. Rozpatrzono warunki stabilizacji określające prawidłową pracę elektromagnesów, podano ilustrację doświadczalną utraty stabilności poprzez generację skoków strumienia oraz zbadano efektywność chłodzenia cieczami kriogenicznymi w funkcji różnicy temperatur.

EN

The article discusses the stabilization of the superconducting electromagnets. This issue is important from the point of view of the applications of superconducting electromagnets, e.g. in the PolFEL project. Basic definitions determining the stabilization issues were given and the essential parameters, such as the minimum propagation length, the Stekley parameter, the theory of equal surfaces were discussed. The stabilization conditions determining the correct operation of the electromagnets were considered, and an experimental illustration of the stability decline leading to the flux jumps was given. The efficiency of cooling with cryogenic liquids as a function of temperature difference was analysed.

14

Contribution to the Valorization of Granulated Blast Furnace Slag in Soil Stabilization

Djouimaa Sarah, Missaouri Sabrina, Handel Naoual, Sid Madani

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2021

|

Vol. 31, no. 3

134--151

EN

The treatment of expansive soil is generally the most effective process for the stabilization of swelling clay. In this work, we will investigate the influence of the treatment of an expansive soil using granulated blast furnace slag (GGBS) alone and granulated blast furnace slag activated by cement (GGBS/C) by mechanical, physical and chemical tests. The results obtained show an increased pH, an improved plasticity as well as a significant reduction in swelling potential and swelling pressure following a percentage increase in additives. In addition, a change in the adsorption of methylene blue molecules (VBs) and in the microstructure of the expansive soil is observed after treatment. Utilization of both GGBS alone and GGBS activated by cement has a significant effect on the behavior of the swelling clay but the GGBS activated by cement exhibits superior results. The use of GGBS in the stabilization of soil will have both economic and environmental benefits.

15

Controlling the operation of a ships electric power supply using fuzzy controller

Żak Bogdan, Hożyń Stanisław

Scientific Journal of Polish Naval Academy

|

2020

|

R. 61 nr 3 (222)

1--13

EN

The paper presents dynamical models of controlling voltage and frequency of ship’s electric supply set. The simulation model of synchronous generator, implemented in Matlab/Simulink, was described. For the developed simulation model, developed control systems using fuzzy controllers type P and PD were presented. Simulation research for resistance, inductive and capacitive loads were carried out for these regulators. Sample results of simulation tests are presented in the form of voltage waveforms at the output of the generator and rotational speed of the internal combustion engine for various load conditions. The conducted tests allow to assess the quality of the control process using fuzzy controllers and thus ensure the selection of the optimal solution.

PL

W pracy przedstawiono dynamiczne modele sterowania napięciem i częstotliwością zestawu zasilającego statku. Opisano model symulacyjny generatora synchronicznego, zaimplementowany w Matlab / Simulink. Dla opracowanego modelu symulacyjnego przedstawiono rozwinięte układy sterowania wykorzystujące sterowniki rozmyte typu P i PD. Dla tych regulatorów przeprowadzono badania symulacyjne dla obciążeń rezystancyjnych, indukcyjnych i pojemnościowych. Przykładowe wyniki testów symulacyjnych przedstawione są w postaci przebiegów napięcia na wyjściu generatora i prędkości obrotowej silnika spalinowego dla różnych warunków obciążenia. Przeprowadzone testy pozwalają ocenić jakość procesu sterowania za pomocą rozmytych regulatorów, a tym samym zapewnić wybór optymalnego ich rozwiązania.

16

Badania stabilizacji podsypki tłuczniowej przy użyciu żywicy wiążącej na torze doświadczalnym Instytutu Kolejnictwa w Żmigrodzie oraz na torach PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Cejmer Jerzy, Dąbrowski Adam, Ochociński Krzysztof

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2019

|

Nr 2(119)

25--34

PL

Istotnym zagadnieniem związanym z eksploatacją podsypki kolejowej jest trwałe utrzymanie normatywnego kształtu pryzmy tłucznia. W miejscach, w których podsypka narażona jest na zwiększone oddziaływania dynamiczne lub mechaniczne, pomocna w tym celu może okazać się metoda stabilizacji tłucznia żywicami wiążącymi. W niniejszym artykule opisano badania tej technologii prowadzone przez Instytut Kolejnictwa dla jednego z producentów na torze doświadczalnym w Żmigrodzie oraz na torach PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

EN

An essential issue related to the operation of railway ballast is the permanent maintenance of the normative shape of crushed stone pile. At places where the ballast is exposed to increased dynamic or mechanical impacts, the method of stabilizing the ballast with binding resins may prove helpful. This paper describes research on this technology carried out by the Railway Institute for one of the manufacturers on the experimental track in Żmigród at tracks of PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Company.

17

Stabilizacja osadów z czyszczenia kanalizacji

Sikorska Agata

Wodociągi - Kanalizacja

|

2019

|

nr 9

16--18

18

Zagrożenie zabytków dziedzictwa kulturowego ruchami masowymi na obszarze Karpat

Laskowicz Izabela, Mrozek Teresa

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 5

369--376

EN

Owing to intensification of extreme rainfall events widespread land-sliding has been observed in the Carpathians since the 1990s. This area is also known for many cultural heritage objects e.g. manors, castles, sacred buildings, technical structures, whole villages and urban layouts. Here, the natural propensity to slope failure was often overlooked, so was a potential landslide hazard. This work presents the list of cultural heritage objects that have been affected by a landslide hazard. and that total to 445 historic sites. In the group of the most endangered, there are 12 heritage buildings located on active landslides. Using selected examples of masonry and wooden structures, the sacred historical heritage assets and manors are discussed in a context of landsliding threats and related preventive measures. This paper also shows that the structural stabilization implemented for a historical site was successful and withstood an impact of extreme precipitation during the spring/summer 2010. However, the assessment of landslide hazard requires, first of all, a full inventory of the threatened monuments and historical sites.

19

Efficiency of MgO activated GGBFS and OPC in the stabilization of highly sulfidic mine tailings

Sarkkinen Minna, Kujala Kauko, Gehör Seppo

Journal of Sustainable Mining

|

2019

|

Vol. 18, iss. 3

115--126

EN

MgO activated ground granulated blast furnace slag (GGBFS) is a form of alkali-activated composite, which is successfully used as a binder in the stabilization of highly sulfidic mine tailings. The aim of this study was to compare alkali activated composite (AAC) and ordinary Portland cement (PC) as stabilization agents, as well as their efficiency to stabilize sulfidic tailings and the results of three different diffusion and leaching methods. The Life Cycle Assessment (LCA) method was used to compare the environmental impacts of the binders. The lab-scale program covered hydraulic conductivity, compression strength, and freeze-thaw resistance tests of the stabilized tailings. The results indicate that the hydraulic conductivity (6.08 · 10-9 m/s) and compressive strength (11.5 MPa at 28 days) of AAC were better in comparison, if the corresponding amount of PC (2.04 · 10-8 m/s and 10.3 MPa at 28 days) was used. LCA shows clear ecological benefits when using AAC instead of PC in terms of lower global warming potential. Diffusion and leaching tests indicated better immobilization efficiency of AAC than PC concerning As, Cr, Cu, Ni, Se, Zn, and especially Mo. In comparison with plain tailings, AAC stabilization reduced leaching of As, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Se, Zn, Cl, and SO4 better than PC.

20

Utilization of Blast Furnace Slag for Immobilization of Copper Ions from Solution

Mucha Martin, Blahova Lenka, Navratilova Zuzana, Pesova Karolina, Jurica Tomas, Kolnicenko Dimitrij

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

25--30

EN

Disposal of wastes containing metal ions such as Cu(II) ions is serious problem nowadays. Various materials are utilized for the purpose of immobilization of Cu(II) ions. Attractive type of material is represented by slags – waste from the metallurgical industry. Raw and alkali-activated blast furnace slag were studied for the purpose of immobilization of Cu(II) ions from the aqueous solution and for disposal of Cu(II) containing wastes. Slags were saturated by Cu(II) ions. Amount of Cu(II) deposited on the raw slag was 6.35 ± 0.12 mg/g and amount deposited on the alkali-activated slag was 151.37 ± 0.95 mg/g. The saturated materials were thermally treated at 100, 500, and 1000°C. The thermal treatment leads to the slight structural changes in the case of raw slag and to the significant structural changes in the case of alkali-activated slag. Cu(II) ions probably incorporate to the matrix of materials. The materials based on alkali-activated slag exhibit higher stability to the leaching of Cu(II) ions compared to raw slag based materials when only 0.13% of the total immobilized amount of Cu(II) ions was released to the solutions during the leaching experiment in the case of alkali activated slag compared to 12% in the case of raw slag. The higher temperature of treatment leads to more stable material in the case of both initial slags. The studied materials are less stable under the acidic conditions in comparison with the neutral and alkaline conditions. Alkali-activated blast furnace slag could be promising material for the Cu(II) ions immobilization and for the safe disposal of Cu(II) containing wastes.

PL

Utylizacja odpadów zawierających jony metali, takich jak jony Cu (II), stanowi obecnie poważny problem. W celu immobilizacji jonów Cu (II) stosuje się różne materiały. Atrakcyjny rodzaj materiału reprezentują żużle – odpady z przemysłu metalurgicznego. Surowe i aktywowane alkalicznie żużle wielkopiecowe badano pod katem immobilizacji jonów Cu (II) z roztworu wodnego i możliwości składowania odpadów zawierających Cu (II). Żużle były nasycone jonami Cu (II). Ilość Cu (II) osadzonego na surowym żużlu wynosiła 6,35 ± 0,12 mg/g, a ilość osadzona na żużlu aktywowanym alkaliami wynosiła 151,37 ± 0,95 mg/g. Nasycone materiały poddano obróbce termicznej w 100, 500 i 1000°C. Obróbka termiczna prowadzi do niewielkich zmian strukturalnych w przypadku surowego żużla i znacznych zmian strukturalnych w przypadku żużla aktywowanego alkaliami. Jony Cu (II) prawdopodobnie wypełniają matrycę materiałów. Materiały na bazie żużla aktywowanego alkaliami wykazują wyższą stabilność wymywania jonów Cu (II) w porównaniu z żużlami surowymi. Uzyskano immobilizację wynoszącą 0,13% całkowitej unieruchomionej ilości jonów Cu (II)dla żużla aktywowanego i 12% w przypadku żużla surowego. Obróbka w wyższej temperaturze prowadzi do uzyskania bardziej stabilnego materiału w przypadku obu rodzajów żużla. Badane materiały są mniej stabilne w warunkach kwasowych niż w warunkach obojętnych i alkalicznych. Żużel wielkopiecowy aktywowany alkaliami może być obiecującym materiałem do immobilizacji Cu (II) i do bezpiecznego usuwania odpadów zawierających Cu (II).