Walery Goetel i idea sozologii

• Autorzy: Gawor L.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the concept of sozology, formulated by Walery Goetel in the 1960s, an innovative proposal to establish an autonomous and interdisciplinary branch of science concerning the protection of the environment. The essence of this idea was to determine the subject matter of the postulated branch science that would include the protection of the natural environment as well as the social environment, which was a major breakthrough and is now an indisputable axiom of ecology, ecophilosophy, the study into the protection of the life of human envi-ronment, and the idea of sustainable development. Furthermore, the text contains a short biography of the Polish scientist and presents the reception of Goetl in modern Polish ecological thought in the form of systemic sozolo-gy and sozophilosophy.

PL

Artykuł prezentuje sformułowaną przez Walerego Goetla w latach 60. XX w. koncepcję sozologii – nowatorską propozycję ustanowienia autonomicznej i interdyscyplinarnej nauki o ochronie środowiska. Istotą tego pomysłu było określenie przedmiotu postulowanej nauki obejmującego ochronę nie tylko środowiska przyrodniczego, ale także i społecznego, co stanowiło prawdziwy przełom a współcześnie jest niepodważalnym aksjomatem ekolo-gii, ekofilozofii, nauki o ochronie życia środowiska ludzkiego, a także idei zrównoważonego rozwoju. Tekst zawiera także krótką biografię uczonego polskiego oraz ukazuje recepcję Goetla we współczesnej polskiej myśli ekologicznej w postaci idei sozologii systemowej oraz sozofilozofii.

Słowa kluczowe

EN

ecophilosophy; ecology; nature; protection; sozophilosophy; sozology; systemic sozology; environment

PL

ekofilozofia; ekologia; przyroda; sozofilozofia; sozologia; sozologia systemowa; środowisko

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 8, nr 1
• Strony: 83--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Gawor L.

• Rzeszów University, Interfaculty Institute of Philosophy, Ul. Rejtana 16 C, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

• 1. CZERWIENIEC M., 1974, Sozologia – pasją prof. Goetla, in: Argumenty, nr 33.
• 2. DOŁĘGA J.M., Koncepcja sozologii systemowej, UKSW, Warszawa 2001.
• 3. DOŁEGA J.M.; Zarys sozologii systemowej, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2005.
• 4. DOŁĘGA J.M., 2006, Ekofilozofia – nauka XXI wieku, in: Problemy Ekorozwoju/ Pro-blems of Sustainable Development, vol.1, no 1, p. 17-22.
• 5. DOŁĘGA J.M., 2006, Sozologia systemowa – dyscyplina naukowa XXI wieku, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, 2006, p. 11-23.
• 6. GAWOR L., Narodziny idei zrównoważonego rozwoju, in: Gawor L., Szkice o cywilizacji, UR, Rzeszów 2009.
• 7. GAWOR L., 2010, Filozofia zrównoważonego rozwoju – preliminaria, in: Problemy Ekoro-zwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5 no 2, p. 69-76.
• 8. GOETEL W., 1949, Nowe drogi ochrony przyrody, in: Wierchy, vol. 19, p. 133-172.
• 9. GOETEL W., 1963, O trwałość użytkowania zasobów przyrody, in: Nauka Polska, vol. 11, nr 3, p. 11-50.
• 10. GOETEL W., 1966, Sozologia – nauka o ochronie przyrody i jej zasobów, in: Kosmos vol. 15, pt. 5, p. 473-482.
• 11. GOETEL W., 1971, Sozologia – dział nauki, jej treść i zadania; Sozotechnika, in: Zeszyty Naukowe AGH, special edition nr 21.
• 12. HULL Z., 2008, Filozoficzne i społeczne uwa-runkowania zrównoważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3, no 1, p. 27-31.
• 13. JAROCKI R., 1973, Twórca polskiej sozologii, in: Kultura i Ty, nr 4.
• 14. KAMIŃSKI S., Pojęcie nauki klasyfikacja nauk, KUL, Lublin 1981.
• 15. KOZŁOWSKI S., Ochrona przyrody nieożywionej i formy ochrony krajobrazu a potrzeby geologii, in: Walery Goetel jako uczony, organizator nauki i działacz. Pokłosie myśli goe-tlowskiej, Kraków 1989.
• 16. LESZCZYCKI S., 1972, „Wielki ochroniarz”. Wspomnienia o Walerym Goetlu, in: Kultura, vol. 10, nr 48.
• 17. MICHAJŁOW W., 1958, Uwagi na temat nauki o ochronie przyrody jej podstaw teoretycznych i założeń metodologicznych, in: Kosmos, vol. VII, pt. 5, p. 533-536.
• 18. PAPUZIŃSKI A., 2007, Filozofia zrównoważonego rozwoju jako subdyscyplina badań filozoficznych, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 2, no 2, p. 27-40.
• 19. PAWŁOWSKI A., Sustainable Development as a Civilizational Revolution, A Multidisciplinary Approach to the Challenges of the 21st Century, CRC/Balkema, Boca Raton, London, New York, Leiden 2011.
• 20. PIĄTEK Z., 2007, Przyrodnicze i społeczno-historyczne warunki równoważenia ładu ludzkiego świata, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 2, no 2, p. 5-18.
• 21. PIĄTKOWSKI W., 1994, W stronę sozosocjologii: socjologia i sozologia w perspektywie konwergencji, in: Problemy lekarskie, vol. XXXIII, 3-4.
• 22. SMYCZYŃSKA L., Profesor Walery Goetel. Geolog, dydaktyk, społecznik, Epoka, Warsza-wa 1983.
• 23. SZTUMSKI W., Człowiek wobec środowiska. Propedeutyka sozofilozfii, Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2012.
• 24. TYBURSKI W., 2006, Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 7-15.
• 25. U’THANT, The Problems of Human Environment, UN, New York 1969.
• 26. May 1968: Człowiek i jego środowisko, in: Biuletyn Polskiego Komitetu d/s UNESCO, nr 1/1969.
• 27. WODZICZKO A., 1933, Ochrona przyrody – nowa gałąź wiedzy, in: Ochrona przyrody, vol. 12, p. 88-96.
• 28. WÓJCIK Z., Walery Goetel, rektor trudnych czasów Akademii Górniczo-Hutniczej, AGH, Kraków 2009.
• 29. ZIĘBA S., Historia myśli ekologicznej, KUL, Lublin 2004.