Professors Janusz Bogdanowski and Maria Łuczyńska-Bruzda as representatives of the Kraków School of Landscape Architecture

• Autorzy: Myczkowski Zbigniew , Forczek-Brataniec Urszula

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2024.152206

Warianty tytułu

PL

Profesor Janusz Bogdanowski i profesor Maria Łuczyńska-Bruzda jako przedstawiciele Krakowskiej Szkoły Architektury Krajobrazu

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Professor Janusz Bogdanowski and Professor Maria Łuczyńska-Bruzda are figures whose careers reflect a significant part of the history of the Kraków School of Landscape Architecture. Their research, social and design works can be used to trace how the concepts, ideas and wonderful visions intended to structure the landscape and properly manage it have developed. Professor Janusz Bogdanowski laid the groundwork for the methods and approaches to researching, planning and designing the landscape. Professor Maria Łuczyńska-Bruzda, with her research, design and practical work, defined the framework for landscape conservation and defined the role of the landscape architect within it. Their publications in the Urbanism and Architecture Files of the PAN Kraków Branch are a unique record of the evolution of landscape architecture as a discipline, and later publications by their students reflect the continuation of research and the development of the team that they created.

PL

Profesor Janusz Bogdanowski i Profesor Maria Łuczyńska-Bruzda to postaci, których działalność odzwierciedla znaczną część historii Krakowskiej Szkoły Architektury Krajobrazu. W ich pracach badawczych, społecznych i projektowych można prześledzić sposób kształtowania się idei, pomysłów i wspaniałych wizji, które miały za zadanie porządkować krajobraz i odpowiednio nim gospodarować. Profesor Janusz Bogdanowski stworzył podwaliny metod i sposobu podejścia do badań naukowych, planowania i projektowania krajobrazu. Profesor Maria Łuczyńska-Bruzda swą działalnością badawczą, twórczą i praktyczną wyznaczyła ramy ochrony krajobrazu i określiła w nich rolę architekta krajobrazu. Ich publikacje na łamach „Teki Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie” stanowią unikalny zapis ewolucji dziedziny architektura krajobrazu, a późniejsze wydania z udziałem ich uczniów odzwierciedlają kontynuację badań i rozwój zespołu, który stworzyli.

Słowa kluczowe

EN

landscape design; landscape planning; landscape architecture history; landscape research; landscape protection; KSAK legacy

PL

projektowanie krajobrazowe; planowanie krajobrazowe; historia architektury krajobrazu; badanie krajobrazu; ochrona krajobrazu; dziedzictwo KSAK

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 52
• Strony: 489--513
• Opis fizyczny: Bibliogr. 66 poz., rys., zdj.

Twórcy

autor

Myczkowski Zbigniew

• Krakow University of Technology, Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-4014-950X

autor

Forczek-Brataniec Urszula

• Krakow University of Technology, Faculty of Architectur

• https://orcid.org/0000-0003-1600-4332

Bibliografia

• Anna Mitkowska, Maria Łuczyńska-Bruzda, Gerard Ciołek: katalog wystawy: XXVI konferencja z cyklu sztuki ogrodowej i dendrologii historycznej. Aspekty konserwatorskie i ekologiczne w ochronie krajobrazu 24-25.10.2019, Kraków (2019), K. Hodor (ed.), Kraków: Politechnika Krakowska. Available at: https://konferencjaogrodowa.pk.edu.pl/wp-content/uploads/2019/10/katalog_wystawy.pdf (accessed: 14.07.2024).
• Bogdanowski, J. (1967), ‘Krajobraz i ruiny zamków’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, I, pp. 91–105.
• Bogdanowski, J. (1968), ‘Architektura krajobrazu stref podmiejskich: problemy strukturalne i projektowe’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, II, pp. 67–77).
• Bogdanowski, J. (1969), ‘Systemy obronne w dziejach fortyfikacji’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, III, pp. 135–144. 511
• Bogdanowski, J. (1970), ‘Malowane chałupy w architekturze krajobrazu wsi podkrakowskiej, ich formy i postępujący zanik’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, VI, pp. 103–113.
• Bogdanowski, J. (1971), ‘Problemy projektu modelowego dla obszarów urbanizowanych na zasadzie „układu rozdzielczych sieci” osiedleńczych (URS)’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, V, pp. 33–39.
• Bogdanowski, J. (1972), Konserwacja i kształtowanie w architekturze krajobrazu: wybrane problemy: skrypt dla studentów wyższych szkół technicznych do przedmiotu architektura krajobrazu, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Bogdanowski, J. (1976), Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Bogdanowski, J. (1977), ‘Metoda „jednostka–wnętrze” w rewaloryzacji krajobrazu miast zabytkowych’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XI, pp. 73–84.
• Bogdanowski, J. (1979), Warownie i zieleń Twierdzy Kraków, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bogdanowski, J. (1981), ‘Rozwój i urbanistyczne kompozycje nowożytnego Krakowa oraz problem ich rewaloryzacji (XVI–XX w.)’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XV, pp. 7–25).
• Bogdanowski, J. (1982), ‘„Jurydyka” — czyli rozważania nad współczesną dzielnicą mieszkaniową’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XVI, pp. 79–90.
• Bogdanowski, J. (1984), ‘O urbanistyczno-krajobrazową koncepcje Krakowa’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XVIII, pp. 7–18.
• Bogdanowski, J. (1987), ‘Regionalizm architektoniczno-krajobrazowy wsi Kotliny Żywieckiej’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XXI, pp. 139–144.
• Bogdanowski, J. (1988), ‘Regionalizm architektoniczno-krajobrazowy wsi żywieckiej. Cz. 2, Wytyczne - koncepcja’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XXII, pp. 145–158.
• Bogdanowski, J. (1990), Style, kompozycja i rewaloryzacja w polskiej sztuce ogrodowej. Wybrane problemy, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Bogdanowski, J. (1999), Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARK-WAK) w studiach i projektowaniu (podstawowe wiadomości), Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Bogdanowski, J. (2000), Polskie ogrody ozdobne: historia i problemy rewaloryzacji, Warszawa: Arkady.
• Bogdanowski, J. et al. (1980), ‘Kazimierz Dolny nad Wisłą: studium architektoniczno-krajobrazowe’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XIV, pp. 83–96.
• Bogdanowski, J., Grudniewicz, D. (1993–1994), ‘Uproszczona karta krajobrazowa wsi dla katalogu form budownictwa’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XXVI, pp. 59–70.
• Bogdanowski, J., Holcer, Z., Kornacki, M., Swaryczewski, A. (1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979), ‘Mały słownik terminologiczny architektury obronnej w Polsce’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, VIII–XIII, na wklejce.
• Bogdanowski, J., Novák, Z., Łuczyńska-Bruzda, M. (1973), Architektura krajobrazu, Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Böhm, A. ( 1982), ‘Architektura krajobrazu miejskiego - zarys stanu współczesnych badań’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XVI, pp. 181–185.
• Böhm, A. (2006), Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Bruzda, J. (1969), ‘Architektura krajobrazu w świetle malarstwa pejzażowego’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, III, pp. 55–62.
• Budziło, J. (1983), ‘Zjawisko mimikry a harmonia krajobrazu w projektowaniu obiektów inżynierskich’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XVII, pp. 123–129.
• Budziło, J. (1981), ‘O konieczności badań krajobrazowych w projektowaniu dzieł inżynierii wodnej’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XV, pp. 171–175.
• Ciołek, G. (1954), Ogrody Polskie, Warszawa: Arkady. Ciołek, G. (1955), Zarys historii kompozycji ogrodowej w Polsce, Warszawa: PWN.
• Ciołek, G. (1978), Ogrody polskie (editing and supplementary chapters J. Bogdanowski), Warszawa: Arkady.
• Dąbrowska-Budziło, K. (1974), ‘Wybrane problemy z zakresu konserwacji i kształtowania panoram miast’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, VIII, pp. 107–114.
• Dąbrowska-Budziło, K. (1990), Wśród panoram Krakowa. O przemianach widoków i o tym, jak je ocalić, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Dwudziestolecie Instytutu Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (2013), Böhm, A., Sykta, I. (eds.), Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Flagorowska, L. (1981), Metoda wyznaczania zakresu widoczności dla potrzeb architektury krajobrazu, Kraków: Wydawnictwa Politechniki Krakowskiej.
• Forczek-Brataniec, U. (2018), Visible space: a visual analysis in the landscape planning and design, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Forczek-Brataniec, U., Jamioł, K. (2024), ‘The Role of Public Space in Building the Resilience of Cities: Analysis of Representative Projects from IFLA Europe Exhibitions’, Sustainability, 6, 5105. Available at: https://doi.org/10.3390/su16125105 (accessed: 14.07.2024).
• Genga, W. (1974), ‘Stan ochrony zabytków architektury a kształtowanie kulturowego krajobrazu Polski’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, VIII, pp. 99–106.
• Krajobraz Kulturowy Polski. Województwo Małopolskie (2002), Bogdanowski, J., (ed.), Kraków–Warszawa: Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego.
• Litton, R.B. (1973), Landscape control points: a procedure for predicting and monitoring visual impacts, Berkeley: Pacific Southwest Forest and Range Ex p. Stn.
• Litton, R.B. (1979), ‘Descriptive Approaches to Landscape Analysis’ [in:] Smardon, R. (ed.) Proceedings of our national landscape: a conference on applied techniques for analysis and management of the visual resource, Berkeley: Pacific Southwest Forest and Range Exp. Stn., Forest Service, U.S. Department of Agriculture, pp. 77–87.
• Łuczyńska-Bruzda, M. (1970), ‘Próby rozwiązywania konfliktów w planach zagospodarowania przestrzennego parków narodowych’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, IV, pp. 115–128.
• Łuczyńska-Bruzda, M. (1981), Skuteczność planowania przestrzennego Ojcowskiego Parku Narodowego, Kraków: Wydawnictwa Politechniki Krakowskiej.
• Łuczyńka-Bruzda, M., Myczkowski, Z. (1993–1994), ‘Subregionalizacja cech budownictwa jako przyczynek do kontynuacji tradycji we współczesnej architekturze regionalnej (na przykładzie Jurajskich Parków Krajobrazowych)’ Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XXVI, pp. 45–57.
• Łuczyńska-Bruzda, M. (1996), ‘Od osoby Profesora Zygmunta Novaka, przez zespół, do Instytutu Architektury Krajobrazu’, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, XLI, pp. 269–273.
• Łuczyńska-Bruzda, M., Partyka, J. (1979), ‘Ojcowski Park Narodowy - potrzeba poszerzenia granic’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XIII, pp. 73–80.
• Łuczyńska-Bruzda, M. et al. (1988), ‘Katalog form budownictwa w obszarze Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XXII, pp. 167–176.
• Łuczyńska-Bruzda, M. (2000), Twórczość w ochronie, manuscript of the speech, archive of Maria Łuczyńska-Bruzda.
• Myczkowski, Z. (2001), ‘Ochrona zasobów kulturowych w Bieszczadzkim Parku Narodowym i otulinie’, Monografie Bieszczadzkie, XIII, Ustrzyki Dolne.
• Myczkowski, Z., Forczek-Brataniec, U. (2007), ‘Wizualne aspekty tożsamości miejsca’, Czasopismo Techniczne, 5-A, pp. 150–152.
• Myczkowski, Z., Forczek-Brataniec, U. (2018), ‘Landscape conservation in the research and development of the Krakow School of landscape architecture from 1970s to 2017 - from Jurassic landscape parks to cultural parks in Krakow’, Scientific Journal of Latvia University of Life Sciences and Technologies Landscape and Art, 13, pp. 148–153. Available at: https://doi.org/10.22616/j.landarchart.2018.13.14 (accessed: 15.07.2024).
• Novák, Z., Łuczyńska-Bruzda, M., Bogdanowski, J., (1970), ‘System parków krajobrazowych Polski południowej jako współczesna skala terenów rekreacyjnych’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, IV, pp. 69–79.
• Novák, Z. (1997), Planowanie regionalne i udział w nim architekta, 3rd edition, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Novák, Z., Bogdanowski, J., Łuczyńska-Bruzda, M. (1979), Architektura krajobrazu, 2nd edition, Warszawa-Kraków: PWN.
• Oskara Sosnowskiego świat architektury. Twórczość i dzieła (2024), Brykowska, M. (ed.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• Parki i Ogrody Krakowa w obrębie Plant z Plantami i Wawelem, Tom I (1997), Bogdanowski, J. (ed.), Katalog parków i ogrodów w Polsce, Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu.
• Patoczka, P. ( 1975), ‘Bieszczady Zachodnie: zasoby architektoniczno-krajobrazowe, zagrożenia i dewastacje, prognoza zmian żywiołowych i projekt modelowy’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, IX, pp. 77–86.
• Rymsza-Mazur., W. (2014), ‘Park i ogród wojskowy w XIX-wiecznym, środkowoeuropejskim krajobrazie garnizonowym - próba współczesnej oceny’, Czasopismo Techniczne, 6-A, pp. 25–41.
• Środulska-Wielgus, J. (2016), Rola turystyki kulturowej w udostępnianiu krajobrazu warownego, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska Dz.U. 1980 nr 3 poz. 6. Available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19800030006 (accessed: 15.07.2024).
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. 2001 nr 62 poz. 627. Available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20010620627 (accessed: 15.07.2024).
• Wielgus, K., Środulska-Wielgus, J. (2018), ‘Wyjątkowe i uniwersalne wartości dawnych krajobrazów warownych’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, ILVI, pp. 431–447.
• Wielgus, K., Środulska-Wielgus, J. (2022), ‘Protection and Shaping of the Fortification’s Greenery of the Former Kraków Fortress: Theory, Standards, Practice’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, L, pp. 435–457. Available at: https://doi.org/10.24425/tkuia.2022.144862 (accessed: 15.07.2024).
• Wielgus, K. et al. (2022), Wołoskie echa w Ochotnicy i Tylmanowej: architektura i krajobraz na Szlaku Kultury Wołoskiej w Małopolsce, Ochotnica Górna: Aleksander.
• Zachariasz, A. (2008), ‘Wanda Genga (1927–2008)’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XL, pp. 223–225.
• Zachariasz, A. (2006), Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Zarębska, T. (2004), ‘Genius loci w projektach Oskara Sosnowskiego’ [in:] Brykowska, M. (ed.) Oskara Sosnowskiego świat architektury, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, pp. 33–44.
• Zespół Architektury Krajobrazu, Bogdanowski, J. et al. (1973), ‘Krajobraz Polski: ochrona i kształtowanie dla rekreacji’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, VII, pp. 21–34.