The development of tourism in the Historical Silver Mine and the groundwater management system in Tarnowskie Góry  – a case study of mining heritage tourism

• Autorzy: Polak Małgorzata

Identyfikatory

DOI

10.7494/geotour.2020.3-4(62-63).3

Warianty tytułu

PL

Udostępnianie turystyczne Zabytkowej Kopalni Srebra wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach – przykład rozwoju turystyki górniczej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article presents the values of the Silesian mining heritage in the context of accessibility of the Zabytkowa Kopalnia Srebra (Historical Silver Mine) in the Tarnowskie Góry. Simultaneously, this is the largest, best-preserved and accessible historical lead-silver mine in Poland with its unique, integrated historical groundwater management system of drainage adits and a potable water supply network. In this area, industrial heritage is now becoming a precious touristic and cultural value in and of itself. The scope of the article includes the characterization of all objects added to the UNESCO World Heritage List, the description of ground and underground tourist trails and the history of their accessibility. Not all underground workings have been included into the tourist trail, due to their preservation conditions, accessibility and mine safety measures. The paper also presents a multi-faceted evaluation of the accessibility to all objects of mining heritage, including sites that are currently inaccessible, but still have the potential for tourism development.

PL

W artykule omówiono udostępnianie obiektów Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach będącej częścią śląskiego dziedzictwa górniczego. To największa, najlepiej zachowana zabytkowa kopalnia rud srebra i ołowiu w Polsce, z unikatowym zintegrowanym systemem sztolni odwadniających i zaopatrzenia w wodę. Dziedzictwo tarnogórskie jest obecnie na nowo odkrywane przez turystów. W artykule przedstawiono charakterystykę wszystkich obiektów wpisanych na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, opis podziemnych i naziemnych tras turystycznych oraz historię ich udostępniania. Nie wszystkie obiekty Zabytkowej Kopalni Srebra są częścią tras turystycznych ze względu na ich stan zachowania oraz dostępność i bezpieczeństwo zwiedzających. Zaprezentowana została wieloaspektowa ocena dostępności turystycznej wszystkich obiektów dziedzictwa. Wskazano także obiekty i miejsca, które są niedostępne, a mają potencjał turystyczny.

Słowa kluczowe

EN

industrial mining tourism; Tarnowskie Góry Lead-Silver-Zinc Mine; underground water management system; underground and surface tourist trails

PL

turystyka górnicza; Zabytkowa Kopalnia Srebra Tarnowskie Góry; system gospodarowania wodami podziemnymi; podziemne i naziemne szlaki turystyczne

• Wydawca: Wydawnictwa AGH ; Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
• Czasopismo: Geotourism / Geoturystyka
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 3-4 (66-67)
• Strony: 3--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab., zdj.

Twórcy

autor

Polak Małgorzata

• Primary School No. 32, al. Szymały 124, Bytom, Poland

Bibliografia

• [1] Burzyński T., Staszewska-Ludwiczak A. & Pasko K. (red.), 2008. Dziedzictwo przemysłowe jako element zrównoważonego rozwoju turystyki. V Konferencja Międzynarodowa Naukowo Praktyczna, Zabrze, 4–5 wrzesień 2008. Wydawnictwo Agencja Artystyczna PARA, Katowice.
• [2] Conlin M.V. & Jolliffe L., 2011. Mining Heritage and Tourism. A Global Synthesis. Routledge, New York, “Routledge Advances in Tourism”.
• [3] Dzięgiel M., 2008. Podziemne trasy turystyczne w Tarnowskich Górach (Górny Śląsk). Geoturystyka/Geotourism, 4(15): 51–62.
• [4] Dzięgiel M., 2020. The geotouristic attractiveness of the underground trails in Zabrze, Dąbrowa Górnicza and Tarnowskie Góry towns (Silesian Upland). Geotourism/Geoturystyka, 17(1–2/60–61), 23–38.
• [5] Gamble B., 2013. Uzasadnienie wpisu „Kopalni ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO, 28.01.2016 r.
• [6] Gray M., 2004. Geodiversity: Valuing and Conserving Abiotic Nature. John Wiley & Sons Ltd., Chichester.
• [7] ICOMOS, 1990. Charter for the Protection and Management of the Archaeological Heritage (1990). https://www.icomos.org/images/DOCUMENTS/Charters/arch_e.pdf [accessed: 2022.12.05].
• [8] Kobylańska M., 2013. Underground Track “St. Johannes” Mine & Tourist Route “By the traces of the former ore mining” in the Mirsk Commune as the example of post-mining relics’ management for geotourism. Acta Geoturistica, 4(1): 32–38.
• [9] Koch H., 2020. Memoriał na uroczystość 100-lecia istnienia Królewskiej Kopalni Ołowiu i Srebra Fryderyk pod Tarnowskimi Górami na Górnym Śląsku 16 lipca 1884 roku. Tłum. Widera B., Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
• [10] Kowalczyk A. (red. nauk.), 2010. Turystyka zrównoważona. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [11] Książkiewicz M., 1936. Zarys geologii Śląska. Instytut Śląski, Katowice.
• [12] Lamparska M., 2013. Uwarunkowania rozwoju turystyki postindustrialnej w przestrzeni Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• [13] Lubos W., 1995. Historia powstania i rozwoju Kopalni Fryderyk. Wydawnictwo Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, Tarnowskie Góry.
• [14] Migoń P., 2012. Geoturystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [15] Newsome D., Dowling R. & Moore S.A. 2005. Wildlife Tourism. Channel View Publications, Clevedon–Buffalo–Toronto.
• [16] Pérez-Álvares R., Torres-Ortega S., Díaz-Simal P., Husillos-Rodríguez R. & De Luis-Ruiz J.M., 2016. Economic valuation of mining heritage from a recreational approach: application to the case of El Soplao Cave in Spain (Geosite UR004). Sustainability, 8(2): 185.
• [17] Piernikarczyk C., 2003. 45 lat Sztolni Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach. In: Materiały z Sympozjum poświęconego 45 lat działalności Sztolni “Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach zorganizowanego przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w dniu 21 września 2002 r. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej: 40–45.
• [18] Piernikarczyk J., 1928. Pierwsza polska ustawa górnicza czyli Ordunek Gorny. Historyczny dokument Górnego Śląska z roku 1528. Nakł. Józefa Piernikarczyka, Tarnowskie Góry.
• [19] Piernikarczyk J., 1937. Podziemia Tarnogórskie. Nakładem autora z zasiłkiem magistratu miasta, Tarnowskie Góry.
• [20] Potempa Z., 2015. Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. Śląskie Wiadomości Elektryczne, 3: 41–44.
• [21] Rohrscheidt A.M., von, 2016. Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. KulTour.pl, Poznań.
• [22] Rybár P. & Hronček P., 2017. Mining tourism and the search for its origins. Geotourism, 3–4/50–51: 27–56.
• [23] Słomka T. & Kicińska-Świderska A., 2004. Geoturystyka  – podstawowe pojęcia. Geoturystyka, 1(1): 5–7.
• [24] UNESCO World Heritage Nomination, Poland, January 2016 [unpublished].
• [25] Wyciszak S. & Moszny J., 2003. Zabytkowy obiekt górnictwa kruszcowego  – Sztolnia Czarnego Pstrąga. In: Materiały z Sympozjum poświęconego 45 lat działalności Sztolni “Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach zorganizowanego przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w dniu 21 września 2002 r. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej: 46–52.
• [26] Żeglicki J., 1996. O budowie geologicznej, rudach i minerałach rejonu Tarnowskich Gór. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, Tarnowskie Góry.
• [27] Żeglicki J., 2003. Zarys geomorfologii i geologii rejonu złożowego. In: Materiały z Sympozjum poświęconego 45 lat działalności Sztolni “Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach zorganizowanego przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w dniu 21 września 2002 r. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej: 5–24.
• [28] www1 – https://kopalniasrebra.pl/ [accessed: 2021.09.15].
• [29] www2 – http://whc.unesco.org/en/list/1539/documents/ [accessed: 2021.03.19].