Parametry migracji zanieczyszczeń w odpadach flotacyjnych na podstawie terenowego eksperymentu znacznikowego na przykładzie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych „Gilów”

• Autorzy: Chudy Krzysztof , Worsa-Kozak Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.7306/bpig.4

Warianty tytułu

EN

Pollutant migration parameters of flotation tailings based on a field tracer-test (case study of the Gilów tailings pond)

• Konferencja: Współczesne problemy hydrogeologii = Current challenges in hydrogeology : XIX Sympozjum
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano wyniki terenowego eksperymentu znacznikowego oraz szacowania parametrów migracji zanieczyszczeń dla drobnoziarnistych odpadów flotacyjnych na potrzeby danych wejściowych do modelu numerycznego migracji. Badania przeprowadzono dla Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) „Gilów” na 3 poligonach badawczych z wykorzystaniem jonu Cl– jako znacznika. Odpady flotacyjne zdeponowane w obiekcie mają charakterystykę gruntów drobnoziarnistych piaszczystych i pylastych, co przekłada się na ich niskie parametry migracji zanieczyszczeń. Prędkości migracji w poszczególnych profilach, oszacowane zarówno z krzywej przejścia znacznika, jak i obliczone w programie CXTFIT oscylowały w granicach od 0,27 do 1,8 m/a, klasyfikując odpady flotacyjne do najniższej, 5 klasy pod względem prędkości migracji. Przeprowadzone testy terenowe pozwoliły na uzyskanie rzeczywistych danych stanowiących wiarygodny wsad wejściowy na potrzeby dalszych analiz migracji zanieczyszczeń w obrębie OUOW „Gilów” i w jego otoczeniu

EN

The paper presents the results of the field tracer test and the results of estimation of pollutants migration parameters for fine-grained flotation wastes. The need of reliable input data for the numerical migration mod el was the cause of the research. It was carried out for the “Gilów” tailings pond on three sampling sites using the Cl– ion as a tracer. The flotation wastes deposited in the facility are classified as fine sandy and silty soils what corresponds with their low migration parameters. Migration rates in individual profiles, estimated from the tracer transition lines and calculated with the CXTFIT software, have been oscillated within the limits of 0.27 to 1.8 m/a. It places flotation wastes in the lowest, 5th class in terms of migration speed. The conducted field tests allowed to obtain real data constituting a reliable input for the purposes of further analysis of pollutants migration within the “Gilów” tailings pond and its surroundings.

Słowa kluczowe

PL

infiltracja; eksperyment znacznikowy; odpady flotacyjne; grunty drobnoziarniste; Gilów

EN

infiltration; tracer test; tailings; fine-grained soils; Gilów

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 475, Hydrogeologia z. 16
• Strony: 35--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Chudy Krzysztof

• KGHM Cuprum Centrum Badawczo-Rozwojowe sp. z o.o., ul. Sikorskiego 2–8, 53-659 Wrocław

autor

Worsa-Kozak Magdalena

• Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, ul. Na Grobli 15, 50-421 Wrocław

Bibliografia

• 1. BARAN A., ŚLIWKA M., LIS M., 2013 – Selected properties of flotation tailings wastes deposited in the Gilów and Żelazny Most waste reservoirs regarding their potential environmental management. Archives of Mining Sciences, 58, 3: 969–978.
• 2. BOGDA A., CHODAK T., 1995 – Niektóre właściwości fizyczne i skład mineralogiczny osadów poflotacyjnych ze zbiornika „Gilów”. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 418, 1: 415–420
• 3. BURY W., 1994 – Migracja zanieczyszczeń w lessach strefy aeracji przy wykorzystaniu znaczników naturalnych i sztucznych. AGH, Kraków.
• 4. CAPPUYNS V., SWENNEN R., VANDAMME A., NICLAES M., 2006 – Environmental impact of the former Pb–Zn mining and smelting in East Belgium. J. Geochem. Explor., 88, 1–3: 6–9.
• 5. CASTILLA J.C., 1983 – Environmental impact in sandy beaches of copper mine tailings at Chañaral, Chile. Mar. Pollut. Bull., 14, 12: 459–464.
• 6. CLARK J.F., HUDSON G.B., AVISAR D., 2005 – Gas transport below artificial recharge ponds: Insights from dissolved noble gases and dual gas (SF6 and 3He) tracer experiment. Environ. Sci. Technol., 39: 3939–3945.
• 7. DILLON K.S., BURNETT W.C., KIM G., CHANTON J., CORBETT D.R., ELLIOTTT K., KUMP L., 2003 – Groundwater flow and phosphate dynamics surrounding a high discharge wastewater disposal well in the Florida Keys. J. Hydrol., 284: 193–210.
• 8. DILLON K.S., CORBETT D.R., CHANTON J.P., BURNETT W.C. FURBISH D.J., 1999 – The use of sulfur hexafluoride (SF6) as a tracer of septic tank effluent in the Florida Keys. J. Hydrol., 220: 129–140.
• 9. DOMAŃSKA W. (red.), 2018 – Ochrona Środowiska 2018. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• 10. DUCZMAL-CZERNIKIEWICZ A., SUCHAN J., 2015 – Nagromadzenia metali w osadnikach poflotacyjnych na Dolnym Śląsku. Biul. Państw. Inst. Geol., 465: 67–76.
• 11. GAMLIN J.D., CLARK J.F., WOODSIDE G., HERNDORN R., 2001 – Large-scale tracing of ground water with sulfur hexafluoride. J. Environ. Eng. ASCE, 127: 171–174.
• 12. HERZIG J., 1999 – Prędkość migracji zanieczyszczeń w strefie aeracji glin i iłów. W: Prędkość migracji zanieczyszczeń przez strefę aeracji na podstawie badań polowych i laboratoryjnych (red. A.S. Kleczkowski). AGH, Kraków.
• 13. KIJEWSKI P., 1995 – Ocena miedzionośności odpadów flotacyjnych na przykładzie osadników Wartowice i Gilów. W: VI Seminarium: „Metodyka rozpoznawania i dokumentowania złóż kopalin oraz geologicznej obsługi kopalń”: 237–244. Wydaw. CPPGSMiE, PAN, Kraków.
• 14. KLECZKOWSKI A.S., 1991 – Ochrona wód podziemnych w Polsce. Stan i kierunki badań. Publ. CPBP, Warszawa.
• 15. MYŚLIŃSKA E., 2016 – Laboratoryjne badania gruntów i gleb. Wydaw. UW, Warszawa.
• 16. NAŁĘCKI P., 1999 – Prędkość migracji zanieczyszczeń w strefie aeracji utworów szczelinowo-krasowych zrębu Bielan. W: Prędkość migracji zanieczyszczeń przez strefę aeracji na podstawie badań polowych i laboratoryjnych (red. A.S. Kleczkowski): 109–127. AGH, Kraków.
• 17. PARKER J.C., VAN GENUCHTEN M.TH., 1984 – Determining transport parameters from laboratory and field tracer experiments. Virginia Agricultural Experiments Station.
• 18. PAZDRO Z., KOZERSKI B., 1990 – Hydrogeologia ogólna. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 19. SUN Y.Z., LEISCHNER A., GÖBBELS F.J., 2000 – Residuary toxic elements and PAHs in sediments of the zbiornik Gilow tailings pond and Zimmica Stream from Lubin District, southwest Poland. Environ. Geochem. Health, 22, 3: 249–261.
• 20. USTAWA z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (t.j. DzU z 2017 r., poz. 1849).
• 21. WERNO A., 2007 – Składowisko Gilów. W: Monografia KGHM Polska Miedź S.A. (red. A. Piestrzyński), 2: 575–578. KGHM Cuprum, Wrocław.
• 22. WILSON R.D., MACKAY D.M., 1993 – The use of sulfur hexafluoride as a conservative tracer in saturated sandy media. Ground Water, 31: 719–724.
• 23. WILSON R.D., MACKAY D.M., 1996 – SF6 as a conservative tracer in saturated media with high intragranular porosity of high organic carbon content. Ground Water, 34: 241–249.
• 24. WITCZAK S., 1987 – Opis i instrukcja użycia programu CXTFIT. IHiGI AGH, Kraków.
• 25. WITCZAK S., ADAMCZYK A., 1994 – Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników migracji zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Tom I. Wydaw. PIOS, Warszawa.
• 26. ZUBER A. (red.), 2007 – Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik metodyczny. Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).