Jaka Odra? Program naprawy i utrzymania zdegradowanego odcinka koryta Odry Malczyce-Ścinawa (km 300-335) z uwzględnieniem wymogów ekologii oraz potrzeb żeglugi

• Autorzy: Mokwa M. , Kasperek R. , Bobrowski P.

Warianty tytułu

EN

What Oder? Programme for restoration and maintenance of the degraded Malczyce-Ścinawa Oder riverbed section (km 300-335) taking into account the ecological requirements and the navigational needs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przestawiono sposób odbudowy koryta Odry poniżej stopnia wodnego Malczyce poprzez podniesienie dna. Koncepcja ta jest warunkiem ukończenia budowy tego stopnia. Założono, że podniesienie dna rzeki na odcinku Malczyce-Ścinawa powinno być wykonane poprzez uzupełnienie ubytków erozyjnych oraz tzw. „dokarmianie" materiałem rzecznym. Koncepcję wykonali: spółka Water Service we Wrocławiu oraz Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Do tego celu wykorzystano doświadczenia zdobyte podczas dokarmiania Renu poniżej stopnia Iffezheim i Gambsheim oraz na Dunaju i Łabie. Przeniesienie doświadczeń europejskich na warunki krajowe wymagało wykonania różnorodnych prac studialnych i badawczych. W wyniku tych prac i analiz powstały trzy warianty odbudowy koryta Odry poniżej Malczyc. Autorzy zwracają uwagę na fakt, że zabiegi regulacyjne na tym odcinku rzeki mogą przyczynić się tylko do częściowego przywrócenia stanu z okresu poprzedzającego jej kanalizację. Nie gwarantują natomiast osiągnięcia przez Odrę co najmniej III klasy drogi wodnej.

EN

The article presents a method of restoration of the Oder riverbed downstream of the Malczyce barrage by raising its bottom. This concept is a condition for completion of the barrage construction. It assumes that the bottom of the river in the Malczyce-Ścinawa section should be raised by restoring the erosion damage and through gravel replenishment with the load material. The concept was prepared by the Water Service company in Wroclaw and the University of Life Sciences in Wroclaw. For the purpose of its elaboration, the authors used the experience acquired in gravel augmentation carried out for the Rhine River downstream the Iffezheim and the Gambsheim barrages and for the Danube and the Elbe rivers. Transposition of the European experience into the national conditions required performance of various studies and researches. As a result of these works and analyses, three variants of the Oder riverbed restoration were elaborated. The authors notice that any regulation works in this section of the river may contribute to solely partial restoration of the state preceding its canalization. They do not guarantee achievement by Oder of at least the waterway class 3.

Słowa kluczowe

PL

Odra; stopień wodny; droga wodna; naprawa; Odrzańska Droga Wodna

EN

Odra River; water level; waterway; renovation; Odra waterway

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 5
• Strony: 129--133
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Mokwa M.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Instytut Inżynierii Środowiska

autor

Kasperek R.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Instytut Inżynierii Środowiska

autor

Bobrowski P.

• Water Service Sp. z o.o. we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] Hydroprojekt Wrocław Sp. z o.o. 2015. Remont i modernizacja zabudowy regulacyjnej Odry swobodnie płynącej - odbudowa i modernizacja zabudowy regulacyjnej - w celu przystosowania odcinka Odry od Malczyc do ujścia Nysy Łużyckiej do III klasy drogi wodnej - prace przygotowawcze.
• [2] Hydroprojekt Wrocław. 1997. Studium i koncepcja modyfikowania regulacji rzeki Odry na odcinku od Malczyc (km 305) do ujścia Nysy Łużyckiej (km 542,A). Maszynopis.
• [3] Instytut Inżynierii Środowiska AR Wrocław. 2002. Analiza zmian batymetrii dna zbiornika Brzeg Dolny w okresie jego eksploatacji. Maszynopis.
• [4] Kasperek R., R. Głowski. 2016. Początek ruchu i transport rumowiska na odcinku Odry swobodnie płynącej w aspekcie wymaganych głębokości tranzytowych. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set of Environment Protection). Tom 18, Część 1, s. 550-564.
• [5] Kosierb R., W. Parzonka. 2008. Koncepcja modernizacji systemu regulacji Odry Środkowej. Gospodarka Wodna, nr 8, s. 318-322.
• [6] Kulczyk J., J. Winter. 2003. Śródlądowy transport wodny. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
• [7] Materiały MGMiŻŚ. 2016. Program rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce 2014-2020 z perspektywą 2030 - podsumowanie. Projekt z 31.03.2016 r.
• [8] Mokwa M. 2002. Sterowanie procesami fluwialnymi w korytach rzek przekształconych antropogenicznie. Zeszyty Naukowe AR Wrocław, Rozprawy, nr 439.
• [9] Mokwa M., W. Parzonka. 1993. Koncepcja regulacji Odry Środkowej dla celów żeglugowych. Zeszyty Naukowe AR Wrocław, nr 233, s. 95-104.
• [10] Nienhuis P.H. et al. 2000. Elbe, Odra and Vistula: Reference rivers for the restoration of biodiversity and habitat quality. In "New approaches to river management". Backhuys, Leyden.
• [11] Parzonka W. 1994. Koncepcja zagospodarowania Górnej i Środkowej Odry. Międzyregionalna Agencja Dorzecza Odry, Biuletyn 11.
• [12] Parzonka W., M. Mokwa, R. Kasperek. 1998. Hydrauliczne badania modelowe parametrów dozowania rumowiska. Sprawozdanie z realizacji projektu KBN, Maszynopis, AR Wrocław.
• [13] Projektgruppe „Erosionsstrecke der Elbe". 2001. Berlin, Dresden, Koblenz, Karlsruhe. Ergebnisse der Naturversuche zur Geschiebezugaben 1996-1999.
• [14] Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. 2006. Stopień wodny Malczyce, rzeka Odra km 300.
• [15] Świerkosz K. z zespołem. 2008. Ocena oddziaływania na środowisko stopnia wodnego Malczyce. Maszynopis.
• [16] Water Service Wrocław. 2010. Opracowanie programu sterowania transportem rumowiska dla rzeki Odry na odcinku 35 km poniżej stopnia Malczyce. Maszynopis.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).