Ocena efektywności ekonomicznej projektu inwestycyjnego w przemyśle górniczym wykorzystującego wydobycie węgla metodami specjalnymi

• Autorzy: Krawczyk Piotr , Walentek Andrzej , Wrana Aleksander , Wacławek Grzegorz

Warianty tytułu

EN

Evaluation of the economic effectiveness of an investment project in the mining industry using coal extraction by means of special methods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego artykułu jest ocena efektywności ekonomicznej projektu polegającego na wydobyciu węgla metodami specjalnymi. W artykule zostały przedstawione wyniki takiej oceny zastosowania systemu chodnikowego do wydobycia węgla z parceli resztkowej jednej z kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, zlokalizowanej w filarze ochronnym jej obiektów powierzchniowych. Ocenę przeprowadzono przy wykorzystaniu dynamicznego kosztu jednostkowego (Dynamic Generation Cost - DGC). Obliczony wskaźnik DGC wyraża jednostkowy koszt wydobycia węgla analizowanego projektu inwestycyjnego wykorzystującego metodę chodnikową. Na podstawie uzyskanych wyników oceny efektywności ekonomicznej stwierdzono, że wydobycie węgla metodą chodnikową może być opłacalne jedynie jako działanie uzupełniające do głównej działalności kopalni, za którą należy uznać wydobycie węgla metodami klasycznymi, np. ścianowymi. Wynika to z faktu, że zasoby węgla kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego znajdujące się w parcelach resztkowych są zbyt małe, aby przychody z ich wydobycia wystarczyły do utrzymania całej kopalni. W przypadku, gdy funkcjonowanie kopalni będzie się opierało wyłącznie na wydobyciu węgla z parceli resztkowych metodą chodnikową, wówczas całość kosztów niezwiązanych bezpośrednio z wydobyciem węgla, obciąży niewielką produkcję węgla tą metodą. Przeprowadzona analiza wrażliwości wskaźnika DGC pozwoliła ustalić, że największy wpływ na efektywność ekonomiczną wydobycia węgla metodą chodnikową mają koszty robocizny i materiałów niezbędnych do drążenia wyrobisk. Wynika to ze specyfiki metody chodnikowej wydobycia węgla. Wymaga ona bowiem zaangażowania znacznych zasobów ludzkich i materiałowych – większych, niż przy klasycznych metodach wydobycia węgla.

EN

The purpose of this paper is to assess the economic efficiency of a project involving the coal extraction by means of special methods. The paper presents the results of this assessment of the use of a roadways system for coal extraction from the residual pillars of one of the mines of the Upper Silesian Coal Basin, located in the protective pillar of its surface facilities. The assessment was carried out using the Dynamic Generation Cost - DGC. The calculated DGC index expresses the unit costof coal mining of the analyzed investment project using the roadways. On the basis of the results of the economic efficiency assessment, it was found that coal mining using the roadways can be profitable only as a complementary activity to the main activity of the mine, for which coal mining is conducted by longwalls. This is due to the fact that the coal resources of the coal mines of the Upper Silesian Coal Basin located in the residual pillars are too small, so that the revenues from their extraction are enough to maintain the entire mine. If the operation of the mine is based solely on the extraction of coal from the residual pillars by the gateroads, then all costs not directly related to coal mining, will burden a small coal production by this method. The sensitivity analysis of the DGC index made it possible to determine that the costs of labor and materials necessary to develop excavations have the greatest impact on the economic efficiency of coal mining using the gateroad system. This is due to the specificity of this mining method that requires the involvement of significant human and material resources - larger than with the longwall mining.

Słowa kluczowe

PL

efektywność ekonomiczna; metoda DGC; metody specjalne wydobycia węgla; górnictwo węgla kamiennego; Polska

EN

hard coal mining in Poland; economic efficiency; DGC method; special methods of coal mining

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 75, nr 4
• Strony: 53--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Krawczyk Piotr

• Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

autor

Walentek Andrzej

• Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

autor

Wrana Aleksander

• Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

autor

Wacławek Grzegorz

• Węglokoks Kraj Sp. z o.o.

Bibliografia

• [1] BEHRENS W., HAWRANEK P. M. 1993 – Poradnik przygotowania przemysłowych studiów feasibility. UNIDO. Warszawa.
• [2] BRIGHAM E. F. 2006 – Podstawy zarządzania finansami. PWE. Warszawa.
• [3] BURCHART-KOROL D., CZAPLICKA-KOLARZ K., KRAWCZYK P. 2014 – Analiza wrażliwości ekoefektywności technologii podziemnego zgazowania węgla. „Przegląd Górniczy” nr 11, s. 54-59.
• [4] GAWLIK L. 2004 – Koszty bieżącej produkcji węgla według rozporządzeń Unii Europejskiej a koszty własne sprzedanego węgla według dotychczasowych statystyk górnictwa. „Polityka Energetyczna”, t. 7, s. 409-420.
• [5] Główny Instytut Górnictwa 2017 – Projekt techniczny i analiza ekonomiczna wybierania parcel węgla w pokładach 504 i 510 systemami specjalnymi wraz z uwzględnieniem kosztów optymalizacji infrastruktury Ruchu Piekary w KWK Bobrek-Piekary.
• [6] http://gornictwo.wnp.pl/notowania
• [7] KOWALSKI A., POLANIN P., WALENTEK A. 2017 – Deformacje powierzchni spowodowane częściową eksploatacją w górnictwie węgla kamiennego. „Przegląd Górniczy” nr 10, s. 9 -20.
• [8] KRAWCZYK P. 2018 – Ocena możliwości zastosowania metody dynamicznego kosztu jednostkowego DGC do oceny ekonomicznej projektów inwestycyjnych w górnictwie węgla kamiennego. „Przegląd Górniczy” nr 9, s. 35-39.
• [9] KRAWCZYK P., KRZEMIEŃ J., BURCHART-KOROL D., CZAPLICKAKOLARZ K. 2014 – Efektywność kosztowa produkcji wodoru w procesie opartym o naziemne zgazowanie węgla kamiennego. „Przemysł Chemiczny”, 93, 12, 2232.
• [10] MIELCAREK J. 2006 – Analiza wrażliwości w rachunkowości zarządczej. Wydawnictwo Target. Poznań.
• [11] MINISTER ROZWOJU I FINANSÓW 2017 – Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020. Warszawa.
• [12] NIŻANOWSKI R. 2002 – Analiza opłacalności. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Versalius. Kraków.
• [13] PRUSEK S., TUREK M., DUBIŃSKI J., JONEK-KOWALSKA I. 2018 – Wzrost produktywności – sposób na poprawę skuteczności zarządzania operatywnego. „Archives of Mining Sciences” nr 63, 3, s. 567-581.
• [14] RĄCZKA J. 2002 – Analiza efektywności kosztowej w oparciu o wskaźnik dynamicznego kosztu jednostkowego, materiały szkoleniowe opracowane w ramach TRANSFORM ADVICE PROGRAMME - Investment in Environmental Infrastructure in Poland. Warszawa.
• [15] SIERPIŃSKA M., JACHNA T. 2000 – Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
• [16] TUREK M., LUBOSIK Z, WRANA A. 2013 – Studium przypadku wybrania resztek pokładów węgla. „Geologiczno-górnicze i ekonomiczne mierniki efektywności wybierania resztek pokładów węgl”. Główny Instytut Górnictwa. Katowice.
• [17] WODARSKI K., BIJAŃSKA J. 2014 – Ocena ekonomicznej efektywności i ryzyka eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego na wybranym przykładzie. „Przegląd Górniczy” nr 9, s. 86-89.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).