Dlaczego Polska potrzebuje teorii działań wywiadowczych?

• Autorzy: Kozłowski Józef Szczepan

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.8638

Warianty tytułu

EN

Why Poland Needs the Theory of Intelligence?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce prace nad budową narodowej teorii działań wywiadowczych były prowadzone w ograniczonym zakresie - rzadko wykraczały poza struktury wojskowych i cywilnych instytucji wywiadowczych. Kolejne wysiłki i osiągnięcia na tym polu mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności polskich struktur wywiadowczych oraz zakresu wsparcia przez nie procesów decyzyjnych czynników polityczno-wojskowych, badanie literatury przedmiotu zaś może pozwolić zarówno na określenie elementów, na jakich można budować teorię działań wywiadowczych, jak również na wskazanie, w jaki sposób należy ją skonstruować oraz w jakiej mierze jej osiągnięcia będą mogły być wykorzystane w praktyce struktur rozpoznawczych i instytucji wywiadowczych. Z analiz wynika, że studia wywiadowcze powinny być prowadzone systematycznie i rozwijane jako samodzielna, stosowana dyscyplina badań naukowych. Budowa teorii działań wywiadowczych powinna polegać na definiowaniu relacji między tymi działaniami a polityką zagraniczną. W tym celu należałoby połączyć poszczególne scenariusze polityczne z elementami niezbędnych do ich materializacji działań wywiadowczych. Jeżeli uda się to osiągnąć, możliwe będzie zintegrowanie zagadnień polityki zagranicznej i wywiadu oraz osadzenie ich w ogólnym kontekście teoretycznym.

EN

In Poland, the efforts aimed to build the national theory of intelligence have been limited, and only occasionally left the structures of civilian and military intelligence institutions. Further efforts and achievements in this field may increase the effectiveness of Polish intelligence structures, and widen the scope of intelligence support to the political and military decision-making processes. Careful examination of publications on the subject allows for defining elements to build the theory of intelligence activity, as well as for indicating how it should be constructed and to what extent its achievements should be used in practice. The analysis reveals the necessity to systematically continue studies on intelligence, and thus develop an academic, independent branch of applied social sciences. The main effort of intelligence studies should be focused on defining relationships between intelligence activity and foreign policy issues. This can be done by linking specific political scenarios to intelligence elements necessary for their materialization. If this succeeds, integration of both dimensions would be possible and will allow to create a necessary theoretical context.

Słowa kluczowe

PL

wywiad; teoria działań wywiadowczych; analiza wywiadowcza; cykl wywiadowczy; polityka zagraniczna

EN

intelligence; intelligence theory; intelligence analysis; intelligence cycle; foreign policy

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 1
• Strony: 29--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Kozłowski Józef Szczepan

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-1892-7413

Bibliografia

• Monografie
• [1] Gill P., Marrin S., Phythian M., Intelligence Theory: Key Questions and Debate, Routledge Press Londyn-Nowy Jork 2009.
• [2] Gill P., Phythian M., Intelligence in an insecure world, Polity Press Cambridge 2012.
• [3] Herman, M. Potęga wywiadu. Warszawa 2002.
• [4] Kozłowski J., Historia i perspektywy analizy dużych wolumenów i strumieni danych. Warszawa 2020.
• [5] Kozłowski J., Teoria i praktyka działań analityczno-informacyjnych. Warszawa 2016.
• [6] Shulsky A.N., Schmitt G.J., Silent Warfare: Understanding the World of Intelligence, Potomac Books Inc., Washington D.C 2002.
• [7] Vickers G., Sir, The Art of Judgement. A Study of Policy Making, Chapman and Hall, Londyn 1965.
• [8] Wirtz J.J., The American approach to intelligence studies, w: Handbook of intelligence studies. Loch. K. Johnson (red.), Routledge, Abingdon 2007.
• Artykuły naukowe
• [1] Breakspear A., A new definition of intelligence. „Intelligence and National Security” 2013, Vol. 28, No. 5.
• [2] Cogan Ch., Hunters not gatherers: Intelligence in the twenty-first century. „Intelligence and National Security” 2004, Vol. 19, No. 2.
• [3] Hulnick A.S., The Intelligence Producer-Policy Consumer Linkage. A Theoretical Approach, „Intelligence and National Security” 1986, Vol. 1, No. 2, s. 223.
• [4] Hulnick A.S., What is Wrong with the Intelligence Cycle, „Intelligence and National Security” 2006, Vol. 21, No. 6, s. 959–979.
• [5] Marrin S., Improving intelligence studies as an academic discipline forthcoming, „Intelligence and National Security” 2016, Vol. 31, No.2, s. 266–279.
• [6] Marrin S., Intelligence analysis theory: Explaining and predicting analytic responsibilities. „Intelligence and National Security” 2007, Vol. 22, No. 6.
• [7] Matey Díaz G., The Development of Intelligence Studies in Spain, „International Journal of Intelligence and Counterintelligence” 2010, Vol. 23, No. 4, s. 748–765.
• [8] Minkina M., Proces wywiadowczy. Cz. I, „Zeszyty Naukowe Akademii Obrony Narodowej” 2011, nr 1, s. 91-115.
• [9] Phythian M., Understanding the intelligence cycle, „Journal of Strategic Security” 2015, Vol. 8, No. 4, s. 14-116.
• [10] Warner M., Wanted: A definition of intelligence, „Studies in Intelligence” 2002, Vol. 46 No. 3, s. 15-22.
• [11] Watt D.C., Intelligence studies: The emergence of the British school, „Intelligence and National Security” 1988, Vol. 3, No. 2, s. 338-341.
• [12] Wheaton K.J., Beerbower M.T Towards a new definition of intelligence, „Stanford Law and Policy Review” 2006, Vol. 17, No. 2, s. 319-330.
• Strony internetowe
• [1] https://pl.scribd.com/doc/259216899/Iraq-October-2002-NIE-on-WMDs-unedacted-version#from_embed/.
• [2] https://www.bbn.gov.pl/ftp/dokumenty/Strategia_Bezpieczenstwa_Narodowego_RP_2020.pdf/.
• [3] https://www.cia.gov/library/readingroom/document/5235e80c993294098d5174dd/.
• [4] https://www.npr.org/documents/2004/9-11/911reportexec.pdf, The 9/11 Commission Report. Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks upon the United States. Executive Summary/.
• [5] Strategia Polskiej Polityki Zagranicznej 2017-2021, https://www.gov.pl/documents/1149181/1150183/.
• [6] Strategiczny Przegląd Obronny 2016, Prezentacja pełnomocnika ministra obrony narodowej ds. Strategicznego Przeglądu Obronnego, [online], http://m.mon.gov.pl/d/pliki/rozne/2017/06/spo_prezentacja.pdf/.

Uwagi

Trzy liczbowania bibliografii.