Woda w produkcji ziemniaka, problemy i wyzwania

• Autorzy: Nowacki W.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/95273

Warianty tytułu

EN

Water in potato production, problems and challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano znaczenie wody w produkcji i zagospodarowaniu zbiorów ziemniaka. Ziemniak jest gatunkiem o względnie niskim współczynniku transpiracji, ale wysoki plon biomasy uzyskiwany z jednostki powierzchni w krótkim przedziale czasowym określa wysokie potrzeby wodne określone na 350 do 450 mm opadów w okresie wegetacji. W pracy określono wymagania wodne ziemniaka w poszczególnych fazach rozwoju roślin, a także przeanalizowano wielkość opadów atmosferycznych na obszarze Polski w ostatnich latach. Określono także wpływ nawadniania na plon i zmiany jakości bulw ziemniaka. W nowoczesnej agrotechnice naturalne opady uzupełniane coraz częściej nawadnianiem pozwalają uzyskać bardzo wysokie plony ziemniaka. Do metod poprawiających korzystanie z wody potrzebnej do prowadzenia nawadniania na plantacjach ziemniaka należą: retencjonowanie zasobów wody zimowej w zbiornikach, uprawa na glebach o podwyższonej retencji, przestrzeganie optymalnych terminów agrotechnicznych, uprawa odmian o podwyższonej tolerancji na stres suszy, prowadzenie nawadniania na podstawie monitoringu deficytu polowej pojemności wodnej oraz stosowanie nawadniania kropelkowego. Zapotrzebowanie na wodę nie ogranicza się tylko do uprawy ziemniaka, ale także do przygotowania bulw do współczesnego handlu (mycie) oraz w przetwórstwie spożywczym, krochmalnictwie i gorzelnictwie.

EN

The article characterizes the importance of water in the production and management of potato crops. Potato is a species with a relatively low transpiration coefficient, but the high biomass yield obtained from the surface unit in a short time span determines the high water needs set for 350 to 450 mm of rainfall during the growing season. The work determines the potato water requirements in individual phases of plant development, as well as analyzed the amount of atmospheric precipitation in Poland in recent years. The influence of irrigation on the yield and changes in the quality of potato tubers was also determined. In modern agrotechnics, natural rainfills replenished more and more often with irrigation allow to obtain very high potato yields. Methods improving the use of water needed for irrigation on potato plantations include: retention of winter water resources in reservoirs, cultivation on soils with high retention, compliance with optimal agrotechnical dates, cultivation of varieties with increased tolerance to drought stress, irrigation based on field deficit monitoring water capacity and the use of drip irrigation. The demand for water is not limited only to growing potatoes, but also to prepare tubers for modern trade (washing) as well as in food processing, starch production and distilling alcohol.

Słowa kluczowe

PL

ziemniak; potrzeby wodne; reakcja na stres suszy; metody nawadniania; zużycie wody w konfekcjonowaniu; zużycie wody w przetwórstwie

EN

potato; water needs; reaction to drought stress; irrigation methods; water consumption in packaging; water consumption processing

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 6
• Strony: 14--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Nowacki W.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Jadwisinie, ul. Szaniawskiego 15, 05-140 Jadwisin

Bibliografia

• 1. Biuletyn służby hydrologiczno-meteorologicznych. IMGW – PIB z lat 1983-2017.
• 2. Boguszewska D., Głuska A, Nowacki W.: 2006 Reakcja wybranych odmian ziemniaka na suszę. Zeszyty Probl. Post. Nauk Roln. 511, 165–174.
• 3. Boguszewska D., Czerko Z., Goliszewski W., Jankowska J., Nowacki W., Pietraszko M., Trawczyński C., Wierzbicka A., Zarzyńska K., Michalak K. 2017. Charakterystyka Krajowego Rejestru Odmian Ziemniaka. Pr. zbior. pod red. W. Nowackiego, Wyd. XX, IHAR - PIB O/Jadwisin, ss. 40.
• 4. Chaves M.M., Maroco J.P., Pereira J.S. 2003. Understanding plant response to drought – from genes to the whole plant. Funct. Plant Biol. 30, 239–264.
• 5. Dzieżyc J. (red.) 1989. Potrzeby wodne roślin uprawnych. PWN Warszawa, ss. 419.
• 6. Dzieżyc J., Nowak L., Panek K. 1987. Dekadowe wskaźniki potrzeb opadowych roślin uprawnych w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 314, 11-33.
• 7. Głuska A. 1996. Agrotechnika ziemniaka na plantacjach nawadnianych. Instrukcja wdrożeniowa nr 1/96. Bonin ss. 40.
• 8. Głuska A. 2000. Nawadnianie, jako czynnik kształtujący jakość plonu ziemniaków. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 213, 179-184.
• 9. Głuska A. 2002. Wpływ warunków glebowych i rozkładu opadów na plon i niektóre cechy jakości bulw jako ograniczenia w produkcji ekologicznej ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 489, 165-175.
• 10. Głuska A., Nowacki W. 2001. Wpływ opadów i warunków glebowych na porażenie bulw parchem zwykłym (Streptomyces scabies). Mat. konf. IHAR “Ochrona ziemniaka” Kołobrzeg 19-20.04.2001, 72-77.
• 11. Haverkort A.J., MacKerron D.K.L. 2000. Management nitrogen and water in potato production. Wageningen Pers., ss. 353.
• 12. Kacperska A. 2005. Reakcje roślin na abiotyczne czynniki stresowe. W: Kopcewicz J., Lewak S. (red.) Fizjologia Roślin, PWN Warszawa, 612–678.
• 13. Konieczny P., Szymański M. 2007. Ścieki z przemysłu spożywczego – charakterystyka, zagrożenia, korzyści. Przegl. Komunalny, nr 2, 88-100.
• 14. Mazurczyk W., Głuska A., Trawczyński C., Nowacki W., Zarzyńska K. 2007. Optymalizacja nawadniania plantacji ziemniaka (FertOrgaNic) za pomocą metody kroplowej oraz systemu DSS. Roczniki AR w Poznaniu. CCCLXXX Rolnictwo 66, Poznań: 235-241.
• 15. Nowacki W. 2008. Nawadnianie czynnikiem zwiększającym, stabilizującym i poprawiającym jakość plonów ziemniaka. Wieś Jutra, 2(105), 11-12.
• 16. Nowacki W. 2009, Nawadnianie czynnikiem modyfikującym opłacalność uprawy ziemniaka w systemie ekologicznym. Journal of Applications in Agricultural Engineering. Poznań, 54(4), 32-35.
• 17. Nowacki W. 2010. Nawadnianie plantacji ziemniaka w różnych systemach produkcji. Broszura IHAR – PIB Jadwisin 2010, ss. 56.
• 18. Nowacki W. 2016. Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi w uprawie ziemniaka. Monografia CDR Brwinów pt. „Innowacyjne metody gospodarowania zasobami wody w rolnictwie” Brwinów 2016, 273-286.
• 19. Nowacki W. 2016. Ocieplenie klimatu, a konsekwencje dla uprawy ziemniaków. Agroserwis nr 1-2, 34-36.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).