Awangarda – od dynamiki ruchu do nowej narracji przestrzeni miejskiej

• Autorzy: Kwiatkowski J.

Warianty tytułu

EN

Avant-garde – from the dynamic of movement to a new narration in urban space

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Czasy awangardy lat 20. XX wieku przyniosły radykalne przewartościowania w dziedzinie sztuk wizualnych. Odrzucono dotychczasowe doświadczenia akademików, zerwano z perspektywą liniową. Wkrótce również odrzucono apoteozę dynamiki wielkiego miasta, stawiając w jej miejsce kult nowego człowieka, a konkretnie człowieka jako zbiorowości, czyli społeczeństwa zmiany. Miejsce dawnej grawitacji wypływającej z hierarchii przestrzeni miejskiej dającej spójność sceny, czyli kontekst zajął samodzielny przedmiot. Na jego bazie rozpoczęły się nowe poszukiwania postkubistycznej syntezy. Nie przekroczono jednak – jak się okazało aż do dnia dzisiejszego – granicy bezprzedmiotowości.

EN

The avant-garde ideas of the 1920s brought about a radical re-evaluation in visual arts. The scholarly approach to art was rejected, together with linear perspective. The idea of grand cities, no longer glorified, was soon replaced by an apotheosis of new man, yet understood as a community – a society of change. The gravity of spatial hierarchy which had hitherto given context and coherence to a scene was transferred to a single object. On its basis people started to look for a post-cubist synthesis. But the limit of abstraction, as it turns out, was to this day never crossed.

Słowa kluczowe

PL

teoria przestrzeni; architektura XX w.; urbanistyka współczesna; narracja przestrzeni; kubofuturyzm; awangarda; XX wiek; lata 20 XX w.

EN

theory of space; 20th century architecture; contemporary urban planning; urban narration; cubo-futurism; avant-garde; 20th century; twenties of 20th century

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 61, z. 3
• Strony: 5--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kwiatkowski J.

• Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Ch. Alexander, Język wzorców. Miasta - budynki - konstrukcja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.
• J. Alison, M-A. Brayer, F. Migayrou, N. Spiller, Future city, experiment and utopia in architecture, Thames & Hudson, Yokohama, Japan 2002.
• „Architektura i Budownictwo”, 11/1932.
• Ch. Baumgarth, Futuryzm, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.
• J. Beuys, Teksty, komentarze, wywiady. Wybór i opracowanie J. Jedliński, AR, Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa 1990.
• P. Bürger, Teoria awangardy, Universitas, Kraków 2006.
• J. Drużnikow, Rosyjskie Mity. Od Puszkina do Morozowa, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1998.
• H. Foster, Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Universitas, Kraków 2010.
• S. Giedion, Przestrzeń, czas, architektura. Narodziny nowej tradycji, PWN, Warszawa 1968.
• C. Greenberg, Obrona modernizmu. Wybór esejów. Wybór i redakcja G. Dziamski, Universitas, Kraków 2006.
• M. Hussakowska, Minimalizm - teoria i praktyka artystyczna. Fakty i interpretacje, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
• O. S. Ilnytzkyj, Ukrainian Futurism, 1914-1930. A Historical and Critical Study, Harvard University Press, Cambridge 1997.
• W. Juszczak, Postimpresjoniści, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972.
• S. O. Khan-Magomedov (С. О. Хан-Магомедов), (Cерия), Кумиры Авангарда Казимир Малевич Издатель С. Э. Гордеев издательский проект Руский Авангард, Москва 2010.
• S. O. Khan-Magomedov (С. О. Хан-Магомедов), Graf-form-arch 1919-1920 (Живскульлтарх 1919-1920), Wydawnictwo „Architektura”, Moskwa 1993.
• S. O. Khan-Magomedov (С. О. Хан-Магомедов), Сто шедевров советского архитектурного авангарда, Издательство Билингва, Москва 2004.
• S. O. Khan-Magomedov (С. О. Хан-Магомедов), Супрематизм и архитектура (проблемы формообразования), PAACH, «Архитектура-C», Москва 2007.
• J. W. Kwiatkowski, Oko pod kontrolę dotyku duszy. Suprematyzm we współczesnym dyskursie intelektualnym, Zakład Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
• Le Futurisme á Paris. Une avant-garde explosive produced by Éditions du Centre Pompidou, Paris and 5 Continents Editions, Milan 2008.
• El Lissitzky (Эль. Лисицкий), Супрематизм миростроительства. 1890–1941. К выставке в залах Госыдарственной Третьяковской галереи, М. ГТГ, 1991.
• A. Loos, Ornament i Zbrodnia, 1908. Cyt. za: A. Sarnitz, Loos, wyd. Taschen, Koln 2006.
• A. Ławrientiew (А. Н. Лаврентьев), Laboratorium Konstruktywizmu (Лаборатория конструктивизма), Грань, Москва 2000.
• K. Malewicz, Suprematyzm. 34 rysunki., z broszury: (Supriematizm. 34 risunka), Witebsk, 15 grudnia 1920 r.
• K. Malewicz, Sztuka bezprzedmiotowa i suprematyzm, Z katalogu X Państwowej Wystawy Sztuka bezprzedmiotowa i suprematyzm, Moskwa 1919.
• K. Malewicz, (Malewicz o sobie ówcześni o Malewiczu, listy, dokumenty wspomnienia) Малевич о себе Современники о Малевиче, Письма, Документы, Воспоминания, Критика. В 2-х томах. Авторы – составители И. А. Вакар, Т. Н. Михиенко. М.: «RA», 2004.
• V. Marko, Russian Futurism: A history, New Academia Publishing, California 2006.
• D. Ottinger, Futurism, Centre Pompidou, Paryż 2009.
• Postmodernizm. Antologia przekładów, wybrał i przedmowa R. Nycz, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1997.
• A. D. Sarabrianow (А. Д. Сарабьянов), Неизвестный Русский Авангард в музеях и часных собраниях, Издательство «Советский Художник» автор – составитель А. Д. Сарабьянов, Москва 1992.
• W. Stiepanowa (В. Степанова), Человек не может жить без чуда, Издательство «Свера», Москва 1994.
• A. Turowski, Między sztuką a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910–1932, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych, Kraków 1998.
• J. Wujek, Mity i utopie architektury XX wieku, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1986.
• Ł. Żadowa, Poszukiwania i eksperymenty. Z dziejów sztuki rosyjskiej i radzieckiej lat 1910-1930, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982.
• Źródła internetowe
• http://cultobzor.ru/2013/09/lisitskiy-kabakov/10-280/
• http://www.avangardism.ru/el-lisitskij-proekt-gorizontalnyh-neboskrebov-dlya-moskvy.html
• http://cultobzor.ru/2013/09/lisitskiy-kabakov/10-280/
• http://www.avangardism.ru/el-lisitskij-proekt-gorizontalnyh-neboskrebov-dlya-moskvy.html
• http://www.nlr.ru/exib/construct/text1.html
• http://www.citylab.com/design/2011/12/case-generic-architecture/771/
• http://www.visitmaria.ru/2012
• http://os.colta.ru/photogallery/20774/236729/
• http://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1807884
• http://teh-nomad.livejournal.com/938470.html
• http://www.allbest.ru/
• http://www.fotonovosti.ru/content/news_one/9/2566
• http://sinsam.kirsoft.com.ru/KSNews_233.htm
• http://www.krugosvet.ru
• http://left.ru
• http://www.fotonovosti.ru
• http://artinvestment.ru
• http://club.foto.ru

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).