Działalność górnictwa w środowisku przyrodniczym - potrzeba nowego spojrzenia

• Autorzy: Nieć M.

Warianty tytułu

EN

Mining activity in natural environment - need of new approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnictwo postrzegane jest jako działalność szkodliwa dla środowiska. Nie zwraca się uwagi, że tereny pogórnicze mogą być nowymi wartościowymi elementami środowiska przyrodniczego: krajobrazowymi, siedliskami dzikiej przyrody i obszarami bioróżnorodności. Eksploatacja złóż kopalin może być postrzegana nie tylko jako sposób pozyskiwania dóbr materialnych kosztem środowiska, ale także jako świadoma działalność zmierzająca do tworzenia nowych jego wartości, spełniając tym samym wymagania zrównoważonego rozwoju. Górnictwo można określić jako „chirurgię plastyczną środowiska”, która jest zabiegiem bolesnym, ale zmierzającym do tworzeni nowych atrakcyjnych fizjonomii. Takie spojrzenie na górnictwo powinno być wyraźnie uwzględnione w przepisach prawnych dotyczących planowania zagospodarowania przestrzennego i postępowania z terenami pogórniczymi.

EN

Mining is commonly considered as damaging environment. The often observed environmental value of post mining area: new attractive landscape features, new wild life habitats and biodiversity sites are not appreciated enough. Mining should be recognized not only as minerals extraction in expense of environment, but also as planned activity of formation new its value, according to sustainability demands. Mining may by compared to “plastic surgery” which is painful operation but leading to new attractive physiognomy. Such understanding of mining activity should be considered in mining and end land use planning law.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; środowisko przyrodnicze; ochrona środowiska przyrodniczego

EN

mining; natural environment; environment protection

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 56, nr 5
• Strony: 36--39
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Nieć M.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• [1] Alexandrowicz Z., 1994 – Zielone światło dla ochrony dziedzictwa geologicznego Europy. Chrońmy przyrodę Ojczystą 53, Wyd. IOP PAN, Kraków, s. 81-83
• [2] Barga-Więcławska J. A., 2007 – Kamieniołomy surowców węglanowych w regionie świętokrzyskim przykładem korytarzy ekologicznych. Górnictwo i Geoinżynieria. Kwart. AGH, r. 32, z. 3/1, s. 53-63
• [3] Bender J., 1997b – Środowisko przyrodnicze. Działalność ludzka, mity i rzeczywistość. W: Górnictwo odkrywkowe – fakty i mity. Wyd. Scriotum, Kraków, s. 79-94
• [4] Chwastek J., Mikołajczak J., 1998 – Przyrodnicze wartości odkrywkowych wyrobisk górniczych. Górn. Odkrywk. R. 40, nr 2-3, s. 49-60
• [5] Furmaniak K., Makarowicz P., 2008 – Zwałowiska tętniące życiem. Węgiel Brunatny, nr 3 (64), s. 31-33
• [6] Jankowski A. T., Rzętała M., 2007 – Stereotyp w postrzeganiu stanu środowiska przyrodniczego Wyżyny Śląskiej. W: Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju. Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 641-654
• [7] Kazimierczak U., Misior M., 2008 – Odkrywkowa eksploatacja surowców mineralnych a środowisko naturalne. Surowce i Maszyny Budowlane, nr 5 (392), s. 72-74
• [8] Kozłowski S., 1997 – Program ochrony georóżnorodności w Polsce. Przegl. Geol. nr 5, PIG, Warszawa
• [9] Koźma J. red., 2005 – Park Mużakowski i atrakcje geoturystyczne okolic Łęknicy. Wyd. „Chroma”, Łęknica
• [10] Machowski R., Rzętała M., 2006 – Wyżyna śląska i jej obrzeżenie jako „pojezierze antropogeniczne”. Wszechświat, t. 107, nr 1-3, s. 45-50
• [11] Nieć M., Kawulak M., Salamon E., 2003 – Poeksplotacyjny krajobraz geologiczny. W: Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Wyd. AGH-Polit. Krakowska, Kraków, s. 195-207
• [12] Nieć M., Radwanek-Bąk B., 2011b – Propozycja ustawowej ochrony niezagospodarowanych złóż kopalin. Bezp. Pracy i Ochrona Środ. w Górnictwie. Nr 7(203), s. 12-17
• [13] Nieć M., Radwanek-Bąk B., 2014 – Ochrona i racjonalne wykorzystywanie złóż kopalin. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków
• [14] Nieć M., Pietrzyk-Sokulska E., Gądek R., Lisner-Skórska J., 2008 – Górnictwo wspomagające ochronę środowiska i jego kształtowanie – doświadczenia Kieleckich Kopalń Surowców Mineralnych. Gosp. Sur. Min. t. 24, z. 4/4, s. 251-258
• [15] Nita J., 2013 – Zmiany w krajobrazie powstałe w wyniku działalności górnictwa surowców skalnych na obszarze Wyżyn Środkowopolskich. .Uniw. Śląski, Katowice, 184 s.
• [16] Nita J., Myga-Piątek U., 2005 – Poszukiwanie możliwości zagospodarowania obszarów poeksploatacyjnych w celu zachowania ich walorów geologicznych i krajobrazowych. Techn. Poszuk. Geol. Geosynoptyka i Geotermia nr 3, s. 53-71
• [17] Piechnik Ł., Pietrzykowski M., 2007 – Charakterystyka przyrodnicza i przykłady zagospodarowania obiektów po starym górnictwie galeno- galmanowym w rejonie chrzanowsko-trzebińskim. Kopaliny nr 1 (66), s. 13-16
• [18] Pietrzyk-Sokulska E., 2008 – Walory opuszczonych kamieniołomów na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej. Surowce i maszyny budowlane, nr 6, s. 42-45
• [19] Radwanek-Bąk B., 2006 – Gospodarka zasobami kopalin skalnych w Karpatach Polskich w warunkach zrównoważonego rozwoju. Prace PIG.CLXXXIII.
• [20] Schnitzer E. F., Wampler P. J, Mamoyac S. R., 1999 – Floodplain aggregate mining in western Oregon. MIn. Eng. 12, s. 21-29
• [21] Solarz W., 1997 – Environmental factors shaping bird communities in quarries. Ochrona Przyrody. V. 54, s. 141-153
• [22] Szarek-Łukaszewska G., Grodzińska K., 2008 – Naturalna roślinność w rejonach starych zwałowisk odpadów po górnictwie rud Zn-Pb w okolicy Bolesławia i Bukowna (region śląsko-krakowski, południowa Polska). Przegl. Geol. v. 56, nr 7, s. 528-531
• [23] Tong R., 2009 – Biodiversity conservation at mineral extraction sites. European Geologists 28, s. 27-28
• [24] Wróblewski T. ( red.), 2003 – Ochrona przyrody nieożywionej w Górach Świętokrzyskich. PIG, Warszawa
• [25] Zdanowicz M., 1998 – Kamieniołomy jako ogrody ekologiczne. Gór. Odkryw. r. 40, z. 2-3, s. 277-284