O wybranych przestrzeniach mieszkalnych funkcjonujących współcześnie w miejskim krajobrazie kulturowym

• Autorzy: Olenderek Joanna , Olenderek Maciej

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.21.006.13645

Warianty tytułu

EN

On selected living spaces that function in contemporary urban cultural landscape

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Autorzy artykułu opisują wybrane przykłady przestrzeni mieszkalnych ukształtowanych i zrealizowanych w XX i XXI wieku a funkcjonujących do obecnych czasów w krajobrazie miast. Starają się wyjaśnić i ocenić odniesienia do filozofii ich budowania i etyki projektowania. Szczególnie zwracają uwagę na procesy manipulacji a zachowania szacunku do natury i otwartych przestrzeni. Zostało to przedstawione na przykładach międzywojennych historycznych osiedli w Łodzi im. Mątwiłła Mireckiego i Werkbundu we Wrocławiu oraz miasta ogrodu Zlin firmy Bata. Fabryka butów Baty zmieniła wygląd całego miasta, które stało się sprawnie funkcjonującą przestrzenią, z precyzyjnie zaprojektowaną architekturą warunkującą każdy aspekt życia. Okres powojennej myśli urbanistycznej przedstawiono na wzorze osiedla Sadów Żoliborskich oraz nowatorskiej idei lat 70-tych na przykładzie konkursu na osiedle Ursynów w Warszawie. Odniesiono się do idei miasta ogrodu i jego odsłony w latach 80-tych poprzez tworzenie zielonych, otwartych osiedli w zabudowie niskiej i dywanowej w ramach zleceń rządowych. Wprawdzie te idee nie były zrealizowane ale pozostawała myśl i pragnienie. Poszanowanie terenów zieleni o zasadniczym znaczeniu dla charakteru miejsca zaprezentowano na przykładzie zespołu domów pasywnych w Konstantynowie Łódzkim czy osiedla Aspern w Wiedniu, sposobu ich procedowania i tworzenia. Zwrócono uwagę na rangę poszanowanie wartości krajobrazowych, wyjaśniono zależności pomiędzy przestrzenią, architekturą a naturą. Podjęto próbę znalezienia priorytetowych o kapitalnym znaczeniu elementów gry przestrzennej dla zachowania wartości nadrzędnych dla środowiska naturalnego i architektury.

EN

The authors of the article describe selected examples of living spaces shaped and constructed in the 20th and 21st century and functioning to the present day in the city landscape. They try to explain and evaluate references to the building philosophy and design ethics. They pay particular attention to the processes of manipulation and respect for nature and open spaces. It was presented on the examples of the historical interwar housing estates in Łódź Mątwiłł Mirecki and Werkbund in Wrocław and the Zlin garden city by the Bata Company. The Bata Shoe Factory changed the shape of the entire city into a functioning space, with architecture conditioning every aspect of life. The period of post-war urban thought was presented on the model of the Sadów Żoliborskie estate and the innovative idea of the 1970s on the example of the competition for the Ursynów estate in Warsaw. It was based on the idea of a garden city and its presentation in the 1980s by creating green, low open housing estates as part of government commissions. Although these ideas were not realized, the idea, thought and desire remained. The respect for green areas of fundamental importance for the character of the place was presented on the example of the passive house complex in Konstantynów Łódzki or the Aspern estate in Vienna. The importance of respect for landscape values was emphasized, and the relationship between space, architecture and nature was explained. An attempt was made to find the main elements of space, which was of paramount importance for the preservation of values superior to the natural environment and architecture.

Słowa kluczowe

PL

urbanistyka; architektura mieszkaniowa; zrównoważone środowisko; krajobraz kulturowy miasta

EN

urban planning; housing architecture; sustainable environment; culture landscape of the city

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 34
• Strony: 58--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Olenderek Joanna

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

• https://orcid.org/0000-0003-3774-3986

autor

Olenderek Maciej

• Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

• https://orcid.org/0000-0001-6926-9735

Bibliografia

• [1] Pokluda, Z., 2009, Old and New Zlín: The Transformation of a City, The Baťa Phenomenon: Zlín Architecture 1910-1960.
• [2] Redzinska, K., & Jedraszko-Macukow, M., 2013, Osiedla” Aspern Seestadt” w Wiedniu i” Miasteczko Wilanów” w Warszawie w świetle idei zielonej infrastruktury. Problemy Ekologii Krajobrazu, 36, s. 73-84.
• [3] Tatarkiewicz, W., (1982). Dzieje sześciu pojęć: Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne. Wyd. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• [4] Samorząd Miasta Łodzi, 1938, Sprawozdanie z działalności Zarządu Miejskiego w latach 1933-1937, dostępny w: https://fbc.pionier.net.pl/search#q=dc_description%3A(%22Tyt.ok%C5%82.%3A%20Samorz%C4%85d%20Miasta%20%C5%81odzi%20w%20latach%201933-1937.%20Sprawozdanie%20z%20dzia%C5%82alno%C5%9Bci%20Zarz%C4%85du%20Miejskiego%20w%20%C5%81odzi.%20Rok%20wyd.%201938.%22), dostęp: 10 02 2021.
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE:
• [1] Sady Żoliborskie kolonia I – Powojenny Modernizm [online], http://cargocollective.com. [Dostęp 20.04.2021]. Dostępny w: http://cargocollective.com/powojennymodernizm/Sady-Zoliborskie-kolonia-I.
• [2] Plan osiedla – Nowe Żerniki (WUWA2) – Wrocław – oficjalny serwis modelowego osiedla [online]. Nowe Żerniki (WUWA2) | Oficjalny serwis modelowego osiedla. [Dostęp 20.04.2021]. Dostępny w: https://nowezerniki.pl/idea/plan-osiedla/
• [3] Communication of the EU Commission, An SME Strategy for a sustainable and digital Europe, [online], https://www.ace-cae.eu/ [Dostęp 20.04.2021]. Dostępny w: https://www.ace-cae.eu/services/news/?tx_ttnews%5BbackPid%5D=1&tx_ttnews%5Btt_news%5D=2151&cHash=acae2bfd0fd174d95c3a938f5e60e489
• INNE DOKUMENTY:
• [1] Ratusz w Wiedniu( marzec 2004) folder informacyjny z ankietą skierowaną do mieszkańców Wiednia – ogólna propozycja programowa dotycząca ich oczekiwań.