Jakość wody rzeki Wisły i jej dopływów na terenie wybranych gmin powiatu cieszyńskiego (Polska południowa)

• Autorzy: Salachna Anna , Kumorek Adrianna , Legierska Anna , Janecki Michał

Identyfikatory

DOI

10.53052/pjmee.2022.4.05

Warianty tytułu

EN

Water quality of the Vistula River and its tributaries in selected municipalities in the Cieszyn district (South Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents an assessment of the water quality of the Vistula river and its tributaries in selected municipalities in the Cieszyn district based on benthic macroinvertebrates. A total of 45 samples were taken on nine positions. Most of the collected individuals were identified to the family level, except: Heptageniidae which was diagnosed to the genus; Turbellaria and Oligochaeta identified into the class. The conducted research showed that 54 taxa of benthic macroinvertebrates occurred at the analyzed sites. Among them, 40 taxa have a bioindica-tive value. The most sensitive to pollution are mayflies from the family Ameletidae and caddisflies from the families Glossosomatidae, Leptoceridae and Beraeidae. However, their fre-quency and density at the study sites was very low. The families Ephemerellidae, Heptageniidae, Hydropsychidae and Polycentropodidae as well as annelids from the Oligochaeta class were much more frequent. Based on macrozoobenthos diversity data, two biological indices were calculated: BMWP-PL index and Margalef’s biodiversity index. The values of these biological indicators was using to the classiffication of water into the appropriate quality class. The final classification showed that the examined sections of the Vistula river represents the I, II and III class of water quality what indicated high, good and moderate ecological potential/state. The first class of water quality in terms of both indices was recorded at the sites located in Ustroń, Skoczów and Drogomyśl. For these positions, the value of the BMWP-PL index was over 100, while the value of the Margalef’s index was in the range of 6.26–7.17.The lowest, third class of water quality was found in Kiczyce and Ochaby Wielkie. In these places, the diversity of macroinvertebrates was the lowest, which was reflected in the low values of both studied indices (BMWP-PL: 40; 41, Margalef's index: 2.6; 3.37).

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; stan ekologiczny; ekosystem wodny; makrobezkręgowce bentosowe; indeks BMWP-PL; indeks bioróżnorodności Margalefa

EN

water quality; ecological state; water ecosystem; benthic macroinvertebrates; BMWP-PL index; Margalef’s biodiversity index

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego
• Czasopismo: Polish Journal of Materials and Environmental Engineering
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 4 (24)
• Strony: 41--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Salachna Anna

• University of Bielsko-Biala, Department of Environmental Protection and Engineering, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-3789-2765

autor

Kumorek Adrianna

• Graduate of the University of Bielsko-Biala

autor

Legierska Anna

• Graduate of the University of Bielsko-Biala

autor

Janecki Michał

• Graduate of the University of Bielsko-Biala

Bibliografia

• 1. Bis B., Mikulec A. 2013. Przewodnik do oceny stanu ekologicznego rzek na podstawie makrobezkręgowców bentosowych. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
• 2. Hobot A. (red.) 2014. Aktualizacja wykazu JCWP i SCWP dla potrzeb kolejnej aktualizacji planów w latach 2015-2021 wraz z weryfikacją typów wód części wód – ETAP I – Metodyka. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Warszawa – Gliwice.
• 3. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 2019. Ocena stanu jednolitych części wód rzek i zbiorników zaporowych w latach 2014-2019 na podstawie monitoringu w województwie śląskim. Witryna internetowa https://www.gios.gov.pl/pl/slaskie-dr-2019 (dostęp 10 X 2022 r.).
• 4. Kołodziejczyk A., Koperski P. 2000. Bezkręgowce słodkowodne Polski – klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• 5. Kolkwitz R., Marsson M. 1908. Ökologie der pflanzliche Saprobien. Berichte der Deutschen Botanischen Gesellschaft, 26, 505–519.
• 6. Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizycznogeograficzne. PWN, Warszawa, Warszawa.
• 7. Kolada A. (red.) 2020. Podręcznik do monitoringu elementów biologicznych i klasyfikacji stanu ekologicznego wód powierzchniowych. Aktualizacja metod. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
• 8. Kownacki A., Soszka H. 2004. Wytyczne do oceny stanu rzek na podstawie makrobezkręgowców oraz do pobierania prób makrobezkręgowców w jeziorach. Zakład Ochrony Przyrody PAN, Instytut Ochrony Środowiska, Kraków – Warszawa.
• 9. Kownacki A., Szarek-Gwiazda E. 2022. The impact of pollution on diversity and density of benthic macroinvertebrates in mountain and upland rivers. Water, 14, 1349.
• 10. Lewin I., Szoszkiewicz K., Jusik S., Ławniczak A.E. 2015. Influence of selected environmental factors on macroinvertebrates in mountain stream. Open Life Sciences, 10, 99–111.
• 11. Millenium Ecosystem Assessment 2003. Ecosystems and human well-being: A framework for assessment. Island Press, World Resources Institute, Washington.
• 12. Obolewski K. 2010. Ocena jakości wód powierzchniowych na obszarach zurbanizowanych z wykorzystaniem makrobezkregowców bentosowych na przykładzie rzeki Słupi. Ochrona Środowiska, 32(2), 35–42.
• 13. Panek P. 2011. Wskaźniki biotyczne stosowane w monitoringu wód od czasu implementacji w Polsce Ramowej Dyrektywy Wodnej. Przegląd Przyrodniczy, XXII, 3, 111–123.
• 14. Rosenberg D.M., Resh V.H. 1993. Freshwater biomonitoring and benthic macroinvertebrates. Chapman & Hall, New York.
• 15. Rybak J., Umińska-Wasiluk B. 2007. Wykorzystanie makrobezkregowców bentosowych do oceny jakości wód powierzchniowych na przykładzie rzeki Piławy. Ochrona Środowiska, 28, 2, 55–60.
• 16. Spyra A., Kubicka J., Strzelecka M. 2017. The use of biological indices for the assessment of the river quality (Ruda river, Poland). Ecological Chemistry and Engineering S, 24(2), 285–298.
• 17. Tończyk G., Siciński J. 2013. Klucz do oznaczania makrobezkręgowców bentosowych dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
• 18. Törnblom J., Angelstam P., Degerman E., Henrikson L., Edman T., Temnerud J. 2011. Catchment land cover as a proxy for macroinvertebrate assemblage structure in Carpathian Mountain streams. Hydrobiologia, 673, 153–168.
• 19. Water Framework Directive 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).