Badania porównawcze różnych próbników do oznaczania poziomu węgla elementarnego jako głównego wskaźnika narażenia zawodowego pracowników na spaliny emitowane z silników Diesla

• Autorzy: Szewczyńska Małgorzata , Kowalska Joanna , Przybyła Marcin , Szczurek Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2022.8.9

Warianty tytułu

EN

Comparative study of different samplers for the determination of elemental carbon levels as a main indicator of occupational exposure of workers to diesel exhaust

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono zagadnienia związane z oznaczaniem węgla elementarnego jako markera spalin emitowanych z silnika Diesla przy zastosowaniu różnych próbników. Porównano wyniki równoległego oznaczania węgla elementarnego w pobieranych próbkach przez dwa laboratoria stosujące analizator termooptyczny z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym. Przeanalizowano wyniki oznaczeń węgla w próbkach powietrza na stanowiskach pracy maszyn z silnikiem Diesla w celu wyboru odpowiedniego do środowiska badawczego próbnika.

EN

The content of elemental C in air samples taken in the mine with the use of various samplers from workplaces exposed to exhaust gas emissions from diesel engines was detd. The results of the parallel detn. of elemental C in taken samples by 2 laboratories with the use of a thermooptical analyzer with a flame ionization detector were compared in order to select the measuring head. Before the final selection of samplers, it is recommended to test the type and size of the particles suspended in the total dust.

Słowa kluczowe

PL

węgiel elementarny; próbnik; narażenie zawodowe; silnik Diesla

EN

elemental carbon; samplers; occupational exposure; diesel exhaust

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 101, nr 8
• Strony: 591--597
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., il., tab., wykr.

Twórcy

autor

Szewczyńska Małgorzata

• Pracownia Zagrożeń Chemicznych, Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0003-3319-3024

autor

Kowalska Joanna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-1431-3089

autor

Przybyła Marcin

• Centrum Badań Jakości Sp. z o.o., Lubin

• https://orcid.org/0000-0002-9388-8736

autor

Szczurek Andrzej

• Politechnika Wrocławska

• https://orcid.org/0000-0002-7486-4552

Bibliografia

• [1] J. Szymańska, B. Frydrych, E. Bruchajzer, Podst. Metody Oceny Środ. Pracy 2019, 102, nr 4, 43.
• [2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/130 z dnia 16 stycznia 2019 r. zmieniająca dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy, Dz.U. UE 2019, L30/112.
• [3] Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 18 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz.U. 2021, poz. 325.
• [4] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, Dz.U. 2021, poz. 279.
• [5] NIOSH 5040, Elemental carbon (Diesel particulate), NIOSH Manual of Analytical Methods (NMAM), 2004.
• [6] H. Lee, K. Okuyama, A. Mizohata, Aerosol Sci. Technol. 2007, 41, 284.
• [7] M.E. Birch, R.A. Cary, Aerosol Sci. Technol. 1996, 25, 221.
• [8] J.D. Noll, R.J. Timko, L. McWilliams, P. Hall, RA. Haney, Occup. Environ. Hyg. 2005, 2, nr 1, 29.
• [9] M.M. Maricq, J. Aerosol Sci. 2007, 38, 1079.
• [10] J. Rissler, E. Swietlicki, A. Bengtsson, C. Boman, J. Pagels, T. Sandström, A. Blomberg, J. Löndahl, J. Aerosol Sci. 2012, 48, 18.
• [11] K. Nithyanandan, Y. Lin, R. Donahue, X. Meng, J. Zhang, C. Lee, Fuel 2016, 184, 145.
• [12] M. Szewczyńska, J. Kowalska, M. Pośniak, Podst. Metody Oceny Środ. Pracy 2020, 106, nr 4, 143.
• [13] Praca zbiorowa, Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych, (red. P. Konieczka, J. Namieśnik), WNT, Warszawa 2007.

Uwagi

1. Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).

2. Badania i pomiary stężenia węgla elementarnego w podziemnych wyrobiskach górniczych przeprowadzono w ramach programu „Doktorat wdrożeniowy” ogłoszonego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki realizowanego w Centrum Badań, Jakości w Lubinie przy współpracy z Wydziałem Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej.

3. Publikację opracowano na podstawie wyników V etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy ”, finansowanego w latach 2020-2022 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (projekt nr II. PB. 04), którego koordynatorem jest Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy.