Economic security of the European Union in the light of the digital business models applied by the multi-national enterprises

• Autorzy: Tim A.

Warianty tytułu

PL

Bezpieczeństwo gospodarcze Unii Europejskiej w świetle cyfrowych modeli biznesowych używanych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The issue of economic security and fiscal matters are closely connected to each other, especially taking into account the massive non-taxation of the digital business models, which can be observed in the present economic reality. The non-effective taxation of the digital business models together with fiscal losses caused by this phenomenon are nowadays as high on the international, political agenda as e.g. climate change. European Union has been even called as “vulnerable” to tax planning activities, made by digital enterprises. The essence of the discussed in the Article issue is that the fundamental rules of the international tax law were created in the late 19th century and well-established during the 20th century – in the reality, in which the digital business models could not have been even predicted. As a result of application of these outdated rules, the income generated in the source state cannot be there taxed. Furthermore, this activity does not constitute a breach of tax law and cannot be perceived as tax evasion or tax avoidance. The European Commission initiated the proceedings against Ireland for illegal state aid, received by Apple in the amount of 13 billion EUR (taxes unpaid in relation to transfer pricing rules, unlawfully approved by the Irish tax authorities). Almost at the same time, as a result of D. Trump’s tax reform, Apple agreed to pay voluntary in the U.S. 38 billion USD in taxes, invest 350 billion USD and create there over 20.000 jobs. In Spring 2018, as a result of the demand requested by the Member States, the European Commission presented a project to overcome non-effective taxation of the digital business models in the European Union. However, the adoption of the project is unlikely to happen – for the reason of the requirement to reach unanimity between states (until now some states expressed objections or even rejected the project), as well as grounding the long-term solution on the idea, which has already been rejected by the Member States in 2011. In the article the Author describes the reasons for a lack of effective taxation of the digital business models in the source state, outlines the essence of the economic security and influence on it made by the tax planning schemes, applied by digital enterprises, as well as drafts the particular position of the Multi-National Enterprises in the post-globalised world. In the article are also presented means of reaction, coined on the international and European level to overcome that challenge, posed before the modern societies. The Author stresses also that having regard these particularities of the income taxation, in the international tax law doctrine more and more often the idea of abolishing income taxes is taken into consideration, especially in relation to the CIT (corporate income tax).

PL

Problematyka bezpieczeństwa ekonomicznego i spraw fiskalnych są z sobą ściśle powiązane, w szczególności biorąc pod uwagę występujące na szeroką skalę nieopodatkowanie cyfrowych modeli biznesowych, które może być aktualnie obserwowane we współczesnej rzeczywistości gospodarczej. Nieefektywne opodatkowanie cyfrowych modeli biznesowych, wraz ze stratami fiskalnymi spowodowanymi przez opisywane zjawisko, znajdują się współcześnie tak wysoko na międzynarodowej politycznej agendzie jak np. zmiany klimatyczne. Unia Europejska jest nazywana nawet „bezbronną” wobec czynności planowania podatkowego podejmowanych przez cyfrowych przedsiębiorców. Istotą omawianej problematyki jest to, że fundamentalne instytucje międzynarodowego prawa podatkowego zostały stworzone w późnym dziewiętnastym stuleciu oraz trwale ugruntowane przez wiek dwudziesty – w rzeczywistości, w której cyfrowe modele biznesowe nie mogły być nawet przewidziane. Jako rezultat stosowania przestarzałych regulacji dochód generowany w państwie źródła nie może być tam opodatkowany. Ponadto, taki efekt nie prowadzi do naruszenia prawa podatkowego i nie może być postrzegany jako uchylanie się od opodatkowania czy unikanie opodatkowania. Komisja Europejska wszczęła postępowanie przeciwko Irlandii o udzielenie nielegalnej pomocy publicznej otrzymanej przez Apple w wysokości 13 miliardów euro (wysokość podatków niezapłaconych w wyniku zasad obliczania cen transferowych, nielegalnie zaaprobowanych przez irlandzkie organy podatkowe). Niemal w tym samym czasie, na skutek reformy sytemu podatkowego D. Trumpa, Apple zgodziło się zapłacić dobrowolnie w Stanach Zjednoczonych 38 miliardów dolarów podatku, zainwestować 350 miliardów dolarów oraz stworzyć tam ponad 20 000 miejsc pracy. Na wiosnę 2018 roku, na skutek żądań wystosowanych przez państwa członkowskie, Komisja Europejska zaprezentowała projekt mający na celu przezwyciężenie nieefektywnego opodatkowania cyfrowych modeli biznesowych w Unii Europejskiej. Jednak przyjęcie wskazanych reguł jest mało prawdopodobne – biorąc pod uwagę wymóg jednomyślności oraz już zapowiedziane zastrzeżenia, jak również oparcie rozwiązania długoterminowego na założeniu, które zostało już odrzucone na forum państw członkowskich. W artykule Autor opisuje powód braku efektywnego opodatkowania cyfrowych modeli biznesowych w państwie źródła, istotę bezpieczeństwa ekonomicznego i wpływ na nie wywoływany przez modele planowania podatkowego, stosowane przez cyfrowe przedsiębiorstwa, jak również zarysowuje szczególną pozycję międzynarodowych korporacji w zglobalizowanym świecie. W artykule zostały również zaprezentowane środki reakcji, stworzone na poziomie międzynarodowym i unijnym, aby przezwyciężyć to postawione przez współczesnymi społecznościami wyzwanie. Autor podkreśla, że mając na uwadze szczególne cechy podatków dochodowych, w doktrynie międzynarodowego prawa podatkowego coraz częściej pojawia się idea zniesienia podatków dochodowych, w szczególności biorąc pod uwagę CIT (podatek dochodowy od osób prawnych).

Słowa kluczowe

EN

digital economy; digital business models; economic security; international tax law; sovereignty; European Union; multinational enterprises

PL

cyfrowa ekonomia; cyfrowe modele biznesowe; bezpieczeństwo ekonomiczne; międzynarodowe prawo podatkowe; suwerenność; Unia Europejska; międzynarodowe korporacje

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 8, Nr 14
• Strony: 447--462
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz.

Twórcy

autor

Tim A.

• University of Lodz, Poland

Bibliografia

• [1] Andersson M., Jensen K., Orpo P., Nordic states urge U-turn on EU digital tax plans, online: euobserver.com [access: 15th August 2018].
• [2] Ash R., Protecting Intellectual Property and the Nationś Economic Security, Landslide No. 6/2014.
• [3] Avi-Yonah R.S., Hanging Together: A Multilateral Approach to Taxing Multinationals, „Michigan Business & Entrepreneurial Law Review”, Vol. 5, Iss. 2,2016.
• [4] Banach J., Polskie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, C.H. Beck, Warszawa 2000.
• [5] Brunsden J„ Austria ramps up pushfor EU-wide digital tax on Big Tech, „Financial Times”, July 16th, 2018, online: ft.com [access: 15th August 2018].
• [6] Dudzic M., Przegląd prac OECD związanych z BEPS w kontekście suwerenności państwa, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” No. 3/2014.
• [7] European Commission, Communication from the Commission to the European Parliament and the Council “Time to establish a modern, fair and efficient taxation standard for the digital economy”, COM(2018) 146 finał, Brussels, 21.3.2018.
• [8] European Commission, Expertgroup on taxation ofthe digital economy. Working Paper: Digital Economy - Facts & Figures, Brussels 2014.
• [9] European Commission, Press statement ofthe European Commission of October 4th, 2017, online: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-3702_en.htm [access: August 15th, 2018].
• [10] European Commission, Proposalfor a Council Directive on a Common Consolidated Corporate Tax Base (CCCTBfCOM (2011) 121 finał, 2011/0058, Brussels 16.3.2011.
• [11] Hoxie J., Commentary: Apple Avoided $40 Billion in Taxes. Now It Wants a Gold Star?, Fortunę January 19th, 2018, online: fortune.com [access: August 15th, 2018],
• [12] Jędrzejczyk Cz„ Perspektywy zwiększenia wpływów z VAT w Polsce w aspekcie systemów informatycznych, [in:] A. Jackiewicz, A. Traszkowska-Dmoch (ed.), Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa. Uwarunkowania, procesy, skutki, CeDeWu, Warszawa 2017.
• [13] Kane M.A., A defense ofsource rules in international taxation, „Yale Journal on Regulation” 2015 Iss. 2, Art. 4.
• [14] Księżopolski K., Bezpieczeństwo ekonomiczne - przedmiot badań i praktyka, [in:] M. Gębska, M. Kubiak (ed.), Współczesne bezpieczeństwo ekonomiczne. Wymiar międzynarodowy, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2016.
• [15] Kukulski Z., Konwencja modelowa OECD i Konwencja modelowa ONZ w polskiej praktyce traktatowej, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
• [16] Le Maire B., Press statementfor Bloomberg, 7th August 2017.
• [17] Lubbe A., National Economic Security, „The Polish Quarterly of International Affairs”, No. 59/1997.
• [18] Melnikov A., Viktorovna I., Trysyachny V.I., Aydaeva S.A., Rudenko V.V., State Policy Priorities for Economic Security Provision among Processing Industries, „Journal of Politics and Law”, No. 3/2017, Vol. 10.
• [19] Moore J.N., International economicpolicy and national security, „Public Law Forum” No. 1/1981.
• [20] Nellen A., Taxation and Todayś Digital Economy, „Journal of Tax Practice & Procedurę”, No. April-May/2015.
• [21] Nieborak T., The Tax Avoidance Clause: Do We Want it, Do we Need it?, „Adam Mickiewicz University Law Review”, Vol. 7/2017.
• [22] OCED, Signatories and Parties to the Multilateral Convention to Implement Tax Treaty Related Measures to Prevent Base Erosion and Profit Shifting, Status as of23 July 2018, online: oecd.org [access: 15 August 2018].
• [23] OECD, Addressing the Tax Challenges ofthe Digital Economy. Action 1 - 2015 Finał Report.OECD/ G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris 2015.
• [24] Olbert M., Spf.ngel C., International Taxation in the Digital Economy: Challenge Accepted?, „World Tax Journal”, 2017 (Vol. 9), No. 1.
• [25] Piekarz D., Polityka i strategia bezpieczeństwa ekonomicznego Polski w latach 2004-2014, Bel Studio, Warszawa 2017.
• [26] Pinder J., European Economic Security: How Can We Master the Modern Economy, „International Journal” No. 40/1984.
• [27] Ravenal E.C., The Economic Claims of National Security, „Cato Journal” No. 3/1983.
• [28] Rhode A., Some (bad) news on the EUDigital Tax, linkedin.com [Access: 15th August 2018].
• [29] Selera P., Międzynarodowe i unijne prawo podatkowe w kontekście opodatkowania przedsiębiorstw, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010.
• [30] Skaar A.A., Permanent Establishment: Erosion of a Tax Treaty Principle, Boston 1991.
• [31] Stachowiak Z., Teoria i praktyka mechanizmu bezpieczeństwa ekonomicznego państwa. Ujęcie instytucjonalne, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2012.
• [32] Tang T., Bussink H., EU Tax Revenue Lossfrom Google and Facebook, 2017, p. 3 online: https://paultang.pvda.nl/ [access: 15th August 2018].
• [33] Tim A., Międzynarodowe planowanie podatkowe w e-biznesie, [in:] M. Czajkowska, M. Malarski (ed.), Funkcjonowanie e-biznesu. Zasoby, procesy, technologie, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015.
• [34] Tim A., Zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu dochodów z pracy najemnej w kontekście unijnej swobody przepływu pracowników, [in:] A. Rogozińska-Pawełczyk (ed.), Gospodarowanie kapitałem ludzkim. Wyzwania organizacyjne i prawne, Łódź 2015.
• [35] Vogel K., Double Tax Treaties and Their Interpretation, „Berkeley Journal of International Law”, Issue 1, Vol. 4/1986.
• [36] Volodymyr S., Dwersification ofSocial Consciousness as a Threat to Information and Economic Security of a State, „International Journal of Economics and Law”, Vol. 3, No. 8/2013.
• [37] Walter H.U., International Economic Security, „World Buli” No. 5/1989.
• [38] Council Directive (EU) 2016/1164 of 12 July 2016 laying down rules against tax avoidance prac- tices that directly affect the functioning of the internal market, “Official Journal” 2016 I. 193.
• [39] Council Directive (EU) 2018/822 of 25 May 2018 amending Directive 2011/16/EU as regards mandatory automatic exchange of information in the field of taxation in relation to reportable cross-border arrangements, “Official Journal” 2018 L 139.
• [40] Treaty on the Functioning of the European Union, Consolidated Text “Official Journal of the European Union”, 26.10.2012, C 326.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).