Nowy port w Elblągu oraz rejon Żuław Wiślanych na tle wzrastającego ryzyka powodziowego

• Autorzy: Maciejewska Eliza

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.7778

Warianty tytułu

EN

A new port in Elbląg and Żuławy Wiślane against the background of the growing flood threat

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule został przedstawiony port w Elblągu, który z powodu uwarunkowań naturalnych Zalewu Wiślanego oraz rzeki Elbląg, a także politycznych realiów, jak dotąd nie w pełni wykorzystywał swoje położenie w bliskości morza. Impulsem do rozwoju miasta i szansą na zmiany w podupadłym porcie elbląskim ma stać się oddany do użytku we wrześniu 2022 r. nowo wybudowany kanał przez Mierzeję Wiślaną. Celem pracy jest przedstawienie Elbląga i nowego portu oraz rejonu Żuław Wiślanych na tle wzrastającego ryzyka powodziowego. W oparciu o zebrane materiały źródłowe i własne analizy zaprezentowano sposoby ograniczania ryzyka powodziowego dla badanego obszaru.

EN

The article presents the port of Elbląg, which was created due to the natural causes of the Vistula Lagoon and the Elbląg River, and also in reality how it did not fully take advantage of its location close to the sea. The newly built canal through the Vistula Spit, opened for public use in September 2022, may be an impulse for the city's development and an opportunity for change in the run-down port of Elbląg. The aim of the work is to present Elbląg in its new port and the Vistula Żuławy region against the background of flood risk. Based on source materials and own analyses, flood risk reduction systems for the studied area were presented.

Słowa kluczowe

PL

port Elbląg; Żuławy Wiślane; zagrożenie powodziowe

EN

Elbląg port; Żuławy Vistula; flood threat

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2024
• Tom: R.28, nr 11
• Strony: 12--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Maciejewska Eliza

• Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej

• https://orcid.org/0000-0001-7070-7093

Bibliografia

• [1] Topiłko J., 2021, Modeling strom surge floods – case study Żuławy Elbląskie, IMGW-PIB/Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Oddział Morski w Gdyni, https://obserwator.imgw.pl/2021/10/21/modeling-storm-surge-floods-case-study-zulawy-elblaskie/.
• [2] Kulp A.S., Strauss B.H., 2019, New elevation data triple estimates of global vulnerability to sea-level rise and coastal flooding, NATURE COMMUNICATIONS (2019)10:4844, https://doi.org/10.1038/s41467-019-12808-z.
• [3] Nowak S., 2011, Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 19.
• [4] Koba R., Burchacz M., 2019, Międzynarodowa droga wodna E60 i jej wpływ na rozwój gospodarczy regionów Południowego Bałtyku, s. 1-2, https://keep.eu/api/project-attachment/39714/get_file/.
• [5] GUS, Urząd Statystyczny w Szczecinie, praca pod kierunkiem Katarzyny Dimitrowicz-Życkiej, Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej, Warszawa-Szczecin 2022.
• [6] Rynkiewicz-Domino W., Gliniecki T., 2014, Historia Elbląga, Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, https://elblag.eu/files/file_add/download/19_historia_elblaga.pdf.
• [7] Breś J., 2020, Polish waterfront in the process of transformation: The case of Elbląg port city, ORTUSplus_the Journal of RETE N. 10 - 2020, Year X Issue “Research Themes” RETE Publisher, Venice, ISSN: 2039-6422, źródło: Maritime Vortal, http://www.maritime.com.pl/index-en.php.
• [8] Palmowski T., 2001, Port Elbląski – dawniej i współcześnie, Uniwersytet Gdański, Gdańsk, s. 169, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/5046/Port_elbl%20ski_-_dawniej_i_wsp%C3%B3%20cze%20nie.pdf?sequence=1.
• [9] Matczak M., Krośnicka K., Ołdakowski B., 2015, Strategia rozwoju portu morskiego w Elblągu, Elbląg/Gdynia, s. 6, http://um-elbląg.samorządy.pl.
• [10] Breś J., Lorens P., 2023, Shaping the New Vistula Spit Channel, Political, Economic, and Environmental Aspects. Urban Planning, 8(3), s. 275-288. doi:https://doi.org/10.17645/up.v8i3.6892.
• [11] Salamon A., 2018, Stan obecny i perspektywy rozwoju portu w Elblagu, „Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni”, nr 107, s. 99-115.
• [12] Trusewicz I., 2016, Elbląg chce być wpuszczony w kanał, Rzeczpospolita, https://regiony.rp.pl/archiwum/art17561721-elblag-chce-byc-wpuszczony-w-kanal (dostęp: 5.04.2024).
• [13] Breś J., 2020, Polish waterfront in the process of transformation: The case of Elbląg port city, PORTUSplus_the Journal of RETE N. 10 - 2020, Year X Issue „Research Themes” RETE Publisher, Venice, ISSN: 2039-6422, s. 2-3.
• [14] Luks K., 2017, Port Elbląg na tle polskich portów lokalnych, PTiL 1/2017 (37) | ISSN: 1644-275X www.wnus.edu.pl/ptil DOI: 10.18276/ptl.2017.37-29,| 203-210.
• [15] Luks K., 2019, Strategia rozwoju portu morskiego w Elblągu (Aktualizacja), Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Elblągu, Praca wykonana w ramach projektu Europejskiego pn.: South Baltic Transport Loops o nr STHB.03.01.00-DE-0075/16 realizowanego w Programie Południowy Bałtyk 2014-2020 współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, s. 17, http://um-elblag.samorzady.pl.
• [16] Wiśniewska K., 2019, Elbląg od strony rzeki mógłby wyglądać inaczej – studium przypadku, Polska Akademia Nauk, http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.oai-journals-pan-pl-113223/c/oai-journals-pan-pl-113223_full-text_21_20Wi_C5_9Bniewska.pdf-2.
• [17] Urząd Miasta Elbląg, www.elbląg.eu.
• [18] Sitek M., 2022, Budownictwo wodne kosztowne, ale się opłaca, „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne”, nr 6 (105), s. 52-63.
• [19] GUS, Mały Rocznik Statystyczny Polski 2022, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/maly-rocznik-statystyczny-polski-2022,1,24.html.
• [20] Kundzewicz Z.W., 2012, Zmiany klimatu, ich przyczyny i skutki – możliwości przeciwdziałania i adaptacji, Kancelaria Sejmu, https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=144026.
• [21] Piskozub J., 2020, Przyszłe zmiany poziomu morza. Czy historyczny Gdańsk jest już nie do uratowania?, Konferencja Stormwater Poland 2020, 3-5 marca 2020, https://stormwater.retencja.pl/sw-2020/prezentacje-2020/.
• [22] Tomala L., 2019, Wzrost poziomu mórz: interaktywna mapa pokazuje, które rejony może zalać woda, Nauka w Polsce, https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C79239%2Cwzrost-poziomu-morz-interaktywna-mapa-pokazuje-ktore-rejony-mozezalac-woda.
• [23] PAN, Zmiany klimatu: polskie wybrzeże zagrożone podtopieniami, http://informacje.pan.pl/informacje/nauki-biologiczne-i-rolnicze/2822-zmiany-klimatu-polskie-wybrzeze-zagrozone-podtopieniami?
• [24] Chudzyński T., Tak będą wyglądały Żuławy, gdy podniesie się poziom wód!, https://nowydworgdanski.naszemiasto.pl/tak-beda-wygladaly-zulawy-gdy-podniesie-sie-poziom-wod/ar/c1-8125013.
• [25] Szydłowski M., Kolerski T., Zima P., 2019. Impact of the Artificial Strait in the Vistula Spit on the Hydrodynamics of the Vistula Lagoon (Baltic Sea), „Water” 11, no. 5: 990. https://doi.org/10.3390/w11050990.
• [26] Program „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2015)” zwany „Programem Żuławskim – 2030”.
• [27] Konieczny R., Pińskwar I., Kundzewicz Z., 2018, The September 2017 flood in Elbląg (Poland) in perspective, Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications, Vol. 6, Iss. 2, s. 67-78, http://yadda.icm.edu.pl/ baz tech/element/ bwmeta1.element.baztech-868e0839-3c57-4aad-803d-231016ce03f4.
• [28] Plan adaptacji do zmian klimatu Miasta Elbląga do roku 2030.
• [29] Piątek Ł., Wojnowska-Heciak M., 2020, Multicase Study Comparison of Different Types of Flood-Resilient Buildings (Elevated, Amphibious, and Floating) at the Vistula River in Warsaw, Poland, „Sustainability” 12 (22), 9725.
• [30] Maciejewska E., 2017, Wielkie miasta a wielka woda: Hamburg i Rotterdam, [w:] Gronostajska Barbara (red.), Miasto dla ludzi, t. 2, Wrocław, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury, s. 434, ISBN 978-83-948597-2-5.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"