Aplikacje mobilne na froncie wojny rosyjsko-ukraińskiej

• Autorzy: Meissner Jacek

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/183538

Warianty tytułu

EN

Mobile application on the front line of the Russia-Ukraine War

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współczesne wojny, tak jak inne obszary życia społecznego, ulegają coraz większej cyfryzacji. Oprogramowanie i urządzenia mobilne są powszechnie wykorzystywane także na potrzeby wojskowe. Konflikt rosyjsko-ukraiński od samego początku w 2014 r. spowodował wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań wykorzystujących nowe technologie. Problemem badawczym jest rola aplikacji mobilnych we współczesnym konflikcie zbrojnym, a celem badań było dokonanie przeglądu aplikacji mobilnych w ramach wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz przedstawienie wpływu wykorzystania tego typu narzędzi na zdolności wojskowe i szerzej na bezpieczeństwo narodowe. Przeprowadzona analiza potwierdza hipotezę, że wykorzystanie aplikacji mobilnych w nowoczesnym konflikcie zbrojnym nie jest krytyczne dla osiągnięcia sukcesu militarnego, ale stanowi ważny czynnik, multiplikator „twardych” zdolności, w szczególności w zakresie świadomości sytuacyjnej i łączności, oraz bezpieczeństwa obywateli i ich wsparcia na rzecz sił zbrojnych. Przedmiotem badań są zarówno typowo wojskowe aplikacje (z zakresu C4ISR, np. systemy BMS), półamatorskie oprogramowanie wykorzystywane przez wojsko oraz narzędzia dla cywili. Po stronie ukraińskiej często są dziełem wolontariuszy, start-upów, samego wojska, powstają także w ramach specjalnie powołanego w tym celu klastra technologii obronnych Brave1. Aplikacje mobilne rozumiane są jako oprogramowanie na urządzenia mobilne (przede wszystkim smartfony i tablety). Ponadto same urządzenia mogą być wojskowe lub ogólnodostępne. Autor formułuje wnioski z wykorzystania aplikacji mobilnych w warunkach wojennych, jak również pochyla się nad kwestią tego rodzaju aplikacji na gruncie polskim. Autor opiera się o analizę ogólnodostępnych źródeł (głównie ukraińskich i rosyjskich), których większość pojawiła się po 2022 r. Liczba publikacji naukowych dotycząca tej tematyki jest ograniczona. W ocenie autora problematyka ta zasługuje na dalsze badania, gdyż w przyszłych konfliktach wykorzystanie aplikacji mobilnych będzie powszechne i o co raz większym wpływie na prowadzenie działań zbrojnych oraz ochronę ludności cywilnej.

EN

Modern warfare, like other areas of social life, is becoming increasingly digitalised. Software and mobile devices are also widely used for military purposes. From its very beginning in 2014, the Russian-Ukrainian conflict was linked with the introduction of innovative solutions based on new technologies The research problem is the role of mobile applications in modern armed conflict, and the objective of the research was to overview mobile applications in the Russian-Ukrainian War and outlines the impact of the use of this type of tools on military capabilities, and in general on national security. The analysis confirms the hypothesis that the usage of mobile applications in modern armed conflict is not critical to military success, but is an important factor, a multiplier of “hard” capabilities, particularly in terms of situational awareness and communications, and the security of citizens and their support for the armed forces. The subjects of research are both typically military applications (in particular in the C4ISR field, e.g. BMS systems), semi-amateur software used by the military and tools for civilians. On the Ukrainian side, they are often effect of work of volunteers, start-ups, the military itself, and are also developed under the Brave1 defence technology cluster specially established for this purpose. Mobile applications are understood as a software for mobile devices (mainly smartphones and tablets). In addition, the devices themselves can be military or publicly accessible. The author draws conclusions from the use of mobile applications in wartime conditions, as well as leans into the issue of such applications on Polish soil. The author relies on the analysis of publicly available sources (mainly Ukrainian and Russian), most of which appeared after 2022. The number of scientific publications on this topic is limited. In the author's opinion, this issue deserves furtherresearch, as in future conflicts the use of mobile applications will be widespread and with an ever-increasing impact on military operations and the protection of civilians.

Słowa kluczowe

PL

analityka pola walki; aplikacje mobilne; cyberbezpieczeństwo; cyfryzacja; wojna rosyjsko-ukraińska

EN

battlefield analytics; mobile applications; cybersecurity; digitization; Russia-Ukraine War

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 14, Nr 31
• Strony: 107--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz.

Twórcy

autor

Meissner Jacek

• Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-7481-6115

Bibliografia

• [1] Ajax Systems, 2022. The Air Alert app is now available for Android and Ios [online]. Dostępne pod adresem: https://ajax.systems/blog/zastosunok-povitryana-trivoga/ [dostęp: 25 stycznia 2024].
• [2] Antoniuk, D., 2023. Russian region launches chatbot to report ‘extremist’ neighbours, Recorded Future [online]. Dostępne pod adresem: https://therecord.media/russian-region-primorsky- -krai-snitching-chatbot [dostęp: 12 stycznia 2024].
• [3] Axe, D., 2022. There’s A Good Reason the Russian Air Force Is Faltering. Ukrainian Air-Defense Crews Have Better Apps, Forbes [online]. Dostępne pod adresem: https://www.forbes.com/ sites/davidaxe/2022/10/18/theres-a-good-reason-the-russian-air-force-is-faltering-ukrainianair-defense-crews-have-better-apps [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [4] BBC News Україна, 2023. Чи справді через “Дію” видаватимуть військовий квиток та повістку в армію [online]. Dostępne pod adresem: https://www.bbc.com/ukrainian/features-64455513 [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [5] Bohrn, B., 2023. Four Tech Lessons Learned from the Ongoing War in Ukraine, Bertelsmann Stiftung [online]. Dostępne pod adresem: https://globaleurope.eu/europes-future/four-techlessons-learned-from-the-ongoing-war-in-ukraine/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [6] Bryc A., 2022. Rosjanie w pośpiechu wyjeżdżają z ojczyzny. A może uciekają? Polityka.pl. [online]. Dostępne pod adresem: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/2165655,1,rosjanie-wpospiechu-wyjezdzaja-z-ojczyzny-a-moze-uciekaja.read [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [7] Danylov, O., 2022a, ePPO – a mobile application for informing about cruise missiles and kamikaze drones, Mezha [online]. Dostępne pod adresem: https://mezha.media/en/2022/10/14/ eppo-a-mobile-application-for-informing-about-cruise-missiles-and-kamikaze-drones/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [8] Danylov, O., 2022b. The unique Ukrainian situational awareness system Delta was presented at the annual NATO event, Mezha [online]. Dostępne pod adresem: https://mezha.media/ en/2022/10/28/the-unique-ukrainian-situational-awareness-system-delta-was-presented-atthe-annual-nato-event/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [9] Decyzja Nr 94/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 września 2023 r. w sprawie testowania rozwiązań technicznych w ramach Pilnej Potrzeby Innowacyjnej (Dz.Urz.MON poz. 109).
• [10] Decyzja Nr 94/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 września 2023 r. w sprawie testowania rozwiązań technicznych w ramach Pilnej Potrzeby Innowacyjnej (Dz.Urz. MON poz. 109).
• [11] Defense Express, 2023. HIMERA Created a Radio to Keep Ukrainian Drone Operators „Invisible” to russian SIGINT [online]. Dostępne pod adresem: https://en.defence-ua.com/weapon_and_tech/himera_created_a_radio_to_keep_ukrainian_drone_operators_invisible_to_russian_sigint-8214. html [dostęp: 17 stycznia 2024].
• [12] Dmitruk, T., 2023. Decyzje dotyczące wyboru system BMS dla czołgów Abrams i KTO Rosomak, Dziennik Zbrojny [online]. Dostępne pod adresem: https://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/ news,1,11944,aktualnosci-z-polski,decyzje-dotyczace-wyboru-system-bms-dla-czolgow-abramsi-kto-rosomak [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [13] Dowództwo Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, 2022. DKWOC prezentuje TAK [online]. Dostępne pod adresem: https://www.wojsko-polskie.pl/woc/articles/aktualnosci-w/ dkwoc-prezentuje-tak/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [14] Dowództwo Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, 2023. DKWOC stworzyło aplikację Żołnierz RP [online]. Dostępne pod adresem: https://www.wojsko-polskie.pl/woc/articles/aktualnosci-w/dkwoc-stworzylo-aplikacje-zolnierz-rp/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [15] Duszczyk, M., 2023. Rekordy dezinformacji w sieci. Te firmy tworzą bat na manipulacje, Rzeczpospolita [online]. Dostępne pod adresem: https://cyfrowa.rp.pl/biznes-ludzie-startupy/ art39125841-rekordy-dezinformacji-w-sieci-te-firmy-tworza-bat-na-manipulacje [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [16] Focus, 2022. Давид розриває Голіафа: чому технологію Palantir у ЗСУ можна порівняти з наявністю ядерної зброї [online]. Dostępne pod adresem: https://focus.ua/uk/voennyenovosti/542162-david-razryvaet-goliafa-pochemu-tehnologiya-palantir-v-vsu-sravnima-snalichiem-yaderno-oruzhiya [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [17] Heugas, A., 2022. DATTALION: Information Sharing in Times of War, Salzburg Global [online]. Dostępne pod adresem: https://www.salzburgglobal.org/news/latest-news/article/dattalion-information-sharing-in-times-of-war [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [18] Jones, G., Egan, J., Rosenbach, E., 2023. Advancing in Adversity: Ukraine’s Battlefield Technologies and Lessons for the U.S., Harvard Kennedy School Belfer Center, 31.07.2023 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.belfercenter.org/publication/advancing-adversity-ukraines-battlefieldtechnologies-and-lessons-us [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [19] Kistol, K., 2022. Digital weapons of war: applications and software that help Ukraine to win, War.Ukraine.UA [online]. Dostępne pod adresem: https://war.ukraine.ua/articles/digital-weapons-of-war-applications-and-software-that-help-ukraine-to-win/ [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [20] Korowaj M., 2023. Rosyjska armia przyszłości. Moskwa wdraża lekcje z wojny na Ukrainie [ANALIZA], Defence24 [online]. Dostępne pod adresem: https://defence24.pl/sily-zbrojne/ rosyjska-armia-przyszlosci-moskwa-wdraza-lekcje-z-wojny-na-ukrainie-analiza [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [21] Kovacs, E., 2022. Ukraine’s Delta Military Intelligence Program Targeted by Hackers, Security Week [online]. Dostępne pod adresem: https://www.securityweek.com/ukraines-delta-militaryintelligence-program-targeted-hackers/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [22] Maçães, B., 2023, How Palantir Is Shaping the Future of Warfare, The Time [online]. Dostępne pod adresem: https://time.com/6293398/palantir-future-of-warfare-ukraine/ [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [23] Malich, Y., 2022. Do IT like Ukraine, IT Ukraine Association [online]. Dostępne pod adresem: https://itukraine.org.ua/files/reports/2022/DoITLikeUkraine2022_EN.pdf [dostęp: 13 stycznia 2024].
• [24] Ministerstwo Obrony Narodowej, 2016. Nowatorskie aplikacje dla OT [online]. Dostępne pod adresem: https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/nowatorskie-aplikacje-dla-ot-2 [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [25] Palowski J., 2023. „Grupa Bojowa Przyszłości” w Żelaznej Dywizji, Defence24 [online]. Dostępne pod adresem: https://defence24.pl/sily-zbrojne/ida-zmiany-w-wojsku-polskim-eksperymentalnecwiczenia [dostęp: 14 stycznia 2024 r.].
• [26] Play-Side.ru. Военно-полевой банк: мобильное приложение для военнослужащих [online]. Dostępne pod adresem: https://play-side.ru/обзоры/военно-полевой-банк-мобильное-прилож [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [27] Rosengren, O., 2023. Network-centric Warfare in Ukraine: The Delta System, Grey Dynamics [online]. Dostępne pod adresem: https://greydynamics.com/network-centric-warfare-in-ukrainethe-delta-system/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [28] Sabbagh, D., 2022, Ukrainians use phone app to spot deadly Russian drone attacks, The Guardian [online]. Dostępne pod adresem: https://www.theguardian.com/world/2022/oct/29/ukraine- -phone-app-russia-drone-attacks-eppo [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [29] Schmidt, E., 2023. “Innovation Power”, Foreign Affairs, 28.02.2023 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.foreignaffairs.com/united-states/eric-schmidt-innovation-power-technologygeopolitics [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [30] Szopa, M., 2023, TAK – system mapowy jak szwajcarski scyzoryk [ANALIZA], Defence24 [online]. Dostępne pod adresem: https://defence24.pl/technologie/tak-system-mapowy-jakszwajcarski-scyzoryk-analiza [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [31] TehnoFan, 2023. У “Дія” все ж таки запустили нову функцію: багато українців тепер зможуть стати військовими [online]. https://tehnofan.com.ua/2023/04/09/u-diya-vse-zh-takyzapustyly-novu-funktsiyu-bahato-ukrayintsiv-teper-zmozhutʹ-staty-viysʹkovymy/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [32] The Economist, 2023. The war in Ukraine shows how technology is changing the battlefield, 03.07.2023 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.economist.com/special-report/2023/07/03/the-war-in-ukraine-shows-how-technology-is-changing-the-battlefield [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [33] The Kyiv Independent, 2023. Ukraine to introduce Delta situational awareness system for military [online]. Dostępne pod adresem: https://kyivindependent.com/government-introduces-natostandard-delta-management-defense-system/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [34] Ukrainian Military Center, 2022. Ukraine unveiled its own Delta situational awareness system [online]. Dostępne pod adresem: https://mil.in.ua/en/news/ukraine-unveiled-its-own-deltasituational-awareness-system/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [35] War.Ukraine.UA, 2023. Ukrainian military innovations proved effective – and they’re changing modern warfare. Here is how [online]. Dostępne pod adresem: https://war.ukraine.ua/articles/ ukrainian-innovations-are-changing-approaches-to-modern-warfare/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [36] АрміяInform, 2024. Військовий облік та отримання УБД: Рада ухвалила законопроєкт про цифровізацію армії [online]. Dostępne pod adresem: https://armyinform.com.ua/2024/01/16/ vijskovyj-oblik-ta-otrymannya-ubd-rada-uhvalyla-zakonoproyekt-pro-czyfrovizacziyu-armiyi/ [dostęp: 17 stycznia 2024].
• [37] Бойченко, А., 2022. Софт для богів війни та «вбивця» російських позицій «Валькірія». Як «Армія SOS» наближає нашу перемогу, #ШоТам [online] . Dostępne pod adresem: https:// shotam.info/soft-dlia-bohiv-viyny-ta-vbyvtsia-rosiyskykh-pozytsiy-valkiriia-yak-armiia-sos-n ablyzhaie-nashu-peremohu/ [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [38] Ераносян, В., 2023. Туманна «Андромеда» только для глаз противника, ЗВЕЗДА [online]. Dostępne pod adresem: https://zvezdaweekly.ru/news/20208261143-q1xUL.html [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [39] Мельник, Т., 2022a. Жалюча «Кропива». Як українське програмне забезпечення для артилеристів впливає на перебіг війни, Forbes [online]. Dostępne pod adresem: https://forbes. ua/innovations/zhalyucha-kropiva-yak-ukrainske-programne-zabezpechennya-dlya-artileristi v-vplivae-na-khid-viyni-22072022-7054 [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [40] Мельник, Т., 2022b, ІТ-хаос на службі ЗСУ. Сотні тисяч військових користуються різним софтом, який розробили волонтери. Чи небезпечна така децентралізація, Forbes [online]. Dostępne pod adresem: https://forbes.ua/innovations/it-khaos-na-sluzhbi-zsu-sotni-tisyachviyskovikh-koristuyutsya-riznim-softom-yakiy-rozrobili-volonteri-chi-nebezpechna-takadetsentralizatsiya-14112022-9700 [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [41] Мельник, Т., 2023. Компанія Palantir забезпечить підтримку української армії в сфері ІТ, Forbes [online]. Dostępne pod adresem: https://forbes.ua/news/amerikanska-kompaniya-palantir-domovlyaetsya-pro-spilni-proekti-z-ukrainskimi-viyskovimi-rozrobkami-16032023-12411 [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [42] Міністерство цифрової трансформації України, 2022. Допоможи ЗСУ знищити окупанта: Мінцифра запускає чатбот єВорог [online]. Dostępne pod adresem: https://thedigital.gov. ua/news/dopomozhi-zsu-znishchiti-okupanta-mintsifra-zapuskae-chatbot-evorog [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [43] Міністерство цифрової трансформації України, 2023a. Перереєстрація авто, е-Підприємець та новий дизайн Дії: які послуги презентували на Diia Summit [online]. Dostępne pod adresem: https://thedigital.gov.ua/news/perereestratsiya-avto-e-pidpriemets-ta-noviy-dizayndii-yaki-poslugi-prezentuvali-na-diia-summit [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [44] Міністерство цифрової трансформації України, 2023b. У Дії з’явиться інтерактивна мапа укриттів: Уряд ухвалив постанову [online]. Dostępne pod adresem: https://thedigital.gov. ua/news/u-dii-zyavitsya-interaktivna-mapa-ukrittiv-uryad-ukhvaliv-postanovu [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [45] Міністерство цифрової трансформації України, 2023c. Понад 30 послуг у Дії та розвиток Defence Tech: головні досягнення Мінцифри за 2023 рік [online]. Dostępne pod adresem: https://thedigital.gov.ua/news/ponad-30-poslug-u-dii-ta-rozvitok-defence-tech-golovnidosyagnennya-mintsifri-za-2023-rik [dostęp: 15 stycznia 2024].
• [46] Офіс Генерального прокурора. Якщо ви стали потерпілим або свідком воєнних злочинів Росії – фіксуйте та надсилайте докази! [online]. Dostępne pod adresem: https://warcrimes. gov.ua [dostęp: 30 stycznia 2024].
• [47] Петрушова, С., Главный секрет Пентагона: разведчик описал американскую программу слежения MetaConstellation, Московский Комсомолец [online]. Dostępne pod adresem: https://www.mk.ru/politics/2022/11/21/razvedchik-opisal-amerikanskuyu-programmu-meta constellation-pozvolyayushhuyu-vsu-nakhodit-rossiyskie-celi.html [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [48] Позычанюк В., Дадашова К., 2023. „Куда уезжают айтишники, доля фиктивных сделок на крипторынке и как вести расследования в интернете”, The Bell [online]. Dostępne pod adresem: https://thebell.io/kuda-uezzhayut-aytishniki-dolya-fiktivnykh-sdelok-na-kriptorynk e-i-kak-vesti-rassledovaniya-v-internete [dostęp: 14 stycznia 2024 r.].
• [49] Решетникова, М., 2022, Signal и клон WhatsApp: какими мессенджерами пользуются армии мира, РБК [online]. Dostępne pod adresem: https://trends.rbc.ru/trends/industry/62039ccf9a7947eb529ade24 [dostęp: 15 stycznia 2024]. [50] Сабадишина, Ю., 2022. Компанія Palantir вже має офіс в Україні, а її ПЗ використовують на фронті. 10 тез із репортажу Washington Post, DOU.ua [online]. Dostępne pod adresem: https://dou.ua/lenta/news/palantir-and-war-in-ukraine/ [dostęp: 14 stycznia 2024].
• [51] Український мілітарний центр, 2023. Компанія Palantir забезпечить підтримку української армії в сфері ІТ [online]. Dostępne pod adresem: https://mil.in.ua/uk/news/kompaniya-palantirzabezpechyt-pidtrymku-ukrayinskoyi-armiyi-v-sferi-it/ [dostęp: 14 stycznia 2024].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).