Wstępna analiza możliwości podziemnej eksploatacji skał blocznych w rejonie świętokrzyskim

• Autorzy: Kot-Niewiadomska A. , Guzik K.

Warianty tytułu

EN

Preliminary analysis of the possibilities of dimension stones underground extraction in the świętokrzyskie area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wstępną analizę możliwości eksploatacji podziemnej kamieni blocznych w wybranych złożach rejonu świętokrzyskiego. W tym celu zaproponowano pięć grup kryteriów (zasobowe, geologiczno-górnicze, środowiskowe, jakościowe i ekonomiczne), na podstawie których wskazano trzy złoża najbardziej perspektywiczne pod względem prowadzenia dalszej ich eksploatacji metodą podziemną. Są to złoża wapieni dewońskich, permskiego zlepieńca węglanowego Zygmuntówka Szewce oraz złoże wapieni jurajskich Wola Morawicka. Wysoką pozycję w klasyfikacji zapewniła im niewielka baza zasobowa dostępna do eksploatacji metodą odkrywkową, znikoma podaż tego rodzaju materiałów kamiennych na krajowym rynku oraz długie tradycje ich stosowania w budownictwie. Istotne znaczenie miała również wysoka jakość surowca i sprzyjające parametry geologiczno-górnicze złóż. Czynnikami ograniczającymi prowadzenie eksploatacji metodą odkrywkową w złożach Szewce i Zygmuntówka są zidentyfikowane konflikty środowiskowe. Z kolei w złożu Wola Morawicka występowanie ławic dających największe możliwości uzysku bloków związane jest z najniższą częścią obecnego wyrobiska eksploatacyjnego.

EN

The paper presents preliminary analysis of possibilities of underground extraction of dimension stone from selected deposits in the Świętokrzyskie region. Based on five group of criteria (domestic reserve base, geological and mining conditions, environmental constrains, quality of raw material and economic conditions) three deposits which are the most perspective in terms of possibility of underground exploitation have been indicated. There are: Jurassic limestone deposit - Wola Morawicka, Devonian limestone deposit - Szewce as well as Permian conglomerate deposit - Zygmuntówka. They reached high position in classification due to small reserve base available to extract in open-pit mines, low level of supply on the domestic market, and long tradition of its architectural applications. High quality of raw material and favourable geological and mining conditions have been also important. Environmental constrains has been identified as major limiting factors of open-pit mining in the Szewce and Zygmuntówka deposits. On the other hand, the highest yield of block is associated with the lowest part of Wola Morawicka deposit (high thickness of overburden).

Słowa kluczowe

PL

Świętokrzyskie; kamienie bloczne; eksploatacja podziemna

EN

Świętokrzyskie; dimension stones; underground extraction

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 57, nr 4
• Strony: 12--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Kot-Niewiadomska A.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Guzik K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• [1] Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.12.2015. Wyd. PIG-PIB Warszawa 2015
• [2] Bromowicz J., 1994 – Bloczne kamienie Polski. [W:] Materiały IV Konferencji z cyklu Aktualia i Perspektywy Gospodarki Surowcami Mineralnymi. Zakopane 5-7 październik 1994
• [3] Bromowicz J., Figarska-Warchoł B., 2011 – Konieczność ochrony złóż unikalnych wapieni dekoracyjnych w Polsce. Górnictwo Odkrywkowe 1-2: 46–53
• [4] Dodatek nr 1 do dokumentacji geologicznej złoża zlepieńców zygmuntowskich „Zygmuntówka” z zasobami w kategorii C2+C1+B, gm. Chęciny, 1984
• [5] Dodatek nr 3 do Dokumentacji geologicznej w kategorii C1 + B złoża wapieni jurajskich „Wola Morawicka” w miejscowości Wola Morawicka, gm. Morawica, woj. Kieleckie, 1989
• [6] Dokumentacja geologiczna w kat. C1 + B złoża wapieni jurajskich „Wola Morawicka”, gm. Morawica, pow. Morawica, woj. Kielce, 1973
• [7] Dokumentacja geologiczna złoża wapienia Góra Okrąglica we wsi Szewce, gmina Korzecko, pow. Kielce, woj. Kieleckie, 1954
• [8] Dokumentacja geologiczna złoża zlepieńców zygmuntowskich „Zygmuntówka” z zasobami w kat. C2, C1 + B, miejsc. Sitkówka, 1970
• [9] Fornaro M., Lovera E., 2004 — Geological-Technical and Geo-Engineering Aspects of Dimencional Stone Underground Quarrying. [W:] Hack R., Azzam R., Charlier R. (Eds.) - Engineering Geology for Infrastructure Planning in Europe. Lecture Notes in Earth Sciences No. 104. Springer Verlag Berlin Heidelberg
• [10] Galos K., Guzik K., Kot-Niewiadomska A., Lewicka E., Stachowiak A., 2014 - Eksploatacja podziemna kamieni blocznych w Europie. Mining Science - Mineral Aggregates, vol 21 (1), s.: 49-64
• [11] Gągol J. (red.), 1996 – Kamienie budowlane w Polsce. Państw. Inst. Geol. Warszawa – Kielce
• [12] Guzik K., 2015 – Ekonomiczne aspekty podziemnej eksploatacji kamieni blocznych. XXXIV Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Chęciny 9-11.09.2015 r., s. 92
• [13] Guzik K., Galos K., Kot-Niewiadomska A., Stachowiak A., 2015 – Uwarunkowania eksploatacji podziemnej skał blocznych. Gór. Odkryw. 56, 2, 126-131
• [14] Guzik K., Kot-Niewiadomska A., 2015 – Środowiskowe ograniczenia eksploatacji złóż kamieni blocznych w Sudetach i Górach Świętokrzyskich. Zesz. Nauk. IGSMiE PN 91, 67-80
• [15] Harasimiuk M., Domonik A., Machalski M., Pinińska J., Warowna J., Szymkowiak A., 2011 – Małopolski Przełom Wisły – projekt geoparku. Przegląd Geologiczny vol. 59, nr 5, s. 405-416
• [16] Projekt badań geologicznych dla udokumentowania w kat. C1 złoża wapieni dewońskich „Szewce - Okrąglica (Góra)” w miejsc. Szewce gm. Chęciny woj. Kielce, 1988
• [17] Urban J., Gągol J., 2015 – Tradycje poszukiwań i wykorzystania surowców mineralnych na Ponidziu. Przegląd Geologiczny, vol. 63, nr 8, s. 475-484