Management of energy renovationfor traditional rural residential houses

• Autorzy: Szarejko Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.35784/bud-arch.6078

Warianty tytułu

PL

Zarządzanie renowacją energetyczną tradycyjnych wiejskich domów mieszkalnych

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Energy renovation aims to reduce a building's energy consumption by improving the thermal properties of building partitions and enhancing the efficiency of installation systems. This is an essential component in achieving the climate goals set by the international community. Renovating buildings of cultural value requires preserving architectural features that define their recognisability, which significantly complicates and limits the choice of methods and materials. In Poland, this process typically involves partial thermal modernisation, addressing selected elements of the building alongside the replacement of the heating source. This approach results in only a minor reduction in energy loss and a considerable loss of architectural value. This study assesses the feasibility of implementing comprehensive energy renovation management at the local level to improve the protection and preservation of traditional brick buildings, which are an architectural hallmark of the Pomeranian countryside. A model for an integrated energy renovation management system was proposed, drawing on European solutions and analysing their adaptability to national specificities. The complexity of the issue is highlighted, and the article recommends considering the entire life cycle of the building in the renovation management process: from findings on planning, design, and implementation solutions to monitoring energy performance during operation.

PL

Renowacja energetyczna ma na celu zmniejszenie energii zużywanej przez budynek poprzez poprawę właściwości cieplnych przegród budowlanych oraz usprawnienie efektywności systemów instalacyjnych. Jest to istotny element w osiąganiu celów klimatycznych zdefiniowanych przez społeczność międzynarodową. Renowacja zabudowy o wartości kulturowej wiąże się z koniecznością zachowania cech architektonicznych, decydujących o jej rozpoznawalności, co istotnie komplikuje i ogranicza dobór metod i środków. W Polsce proces ten polega najczęściej na niepełnej termomodernizacji uwzględniającej wybrane elementy budynku wraz z wymianą źródła ciepła. Efektem jest jedynie niewielkie zmniejszenie strat energii oraz znacząca utrata walorów architektonicznych. Przedmiotem badania jest ocena możliwości zastosowania kompleksowego zarządzania renowacją energetyczną na poziomie lokalnym, w celu poprawy ochrony i zachowania cech tradycyjnej ceglanej zabudowy, stanowiącej wyróżnik architektoniczny wsi pomorskiej. Zaproponowano model zintegrowanego systemu zarządzania renowacją energetyczną budynku. Sięgnięto po funkcjonujące w Europie wzory rozwiązań, które przeanalizowano pod kątem możliwości dostosowania do krajowej specyfiki. Wskazano na złożoność problemu. Artykuł rekomenduje uwzględnienie całego cyklu życiowego budynku w procesie zarządzania renowacją: od wniosków z badania zastosowanych rozwiązań planistycznych, projektowych i wykonawczych po kontrolę efektów energetycznych w trakcie eksploatacji.

Słowa kluczowe

EN

energy renovation; residential buildings; rural heritage

PL

renowacja energetyczna; budynki mieszkalne; dziedzictwo kulturowe wsi

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 23, no. 4
• Strony: 173--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., fig., tab.

Twórcy

autor

Szarejko Magdalena

• Katedra Projektowania Środowiskowego; Wydział Architektury; Politechnika Gdańska

Bibliografia

• [1] Szarejko M., Górka A., “Ocena przekształceń piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim z przełomu XIX-XX wieku pod wpływem termomodernizacji na przykładzie gminy Puck, woj. Pomorskie”, Wiadomości Konserwatorskie, vol. 73, (2023), 102-116. https://doi.org/10.48234/wk73puck
• [2] Act of 27 March 2003 on Spatial Planning and Development, Warsaw, Council of Ministers, Journal of Laws 2003 No. 80 item 717, Chapter 1, Article 2, point 1.
• [3] Global status report for buildings and construction, https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/45095/global_status_report_buildings_construction_2023.pdf?sequence=3&isAllowed=y [Access: 3 Apr 2024]
• [4] Kazimierowicz A., “Nowe wymagania dla wszystkich budynków od 2030. 12 marca 2024 zapadła decyzja!”, Murator, Biznes Prawo, https://www.muratorplus.pl/biznes/prawo/nowe-wymagania-dla-wszystkich-budynkow-od-2030-12-marca-2024-zapadla-decyzja-aa-BHHP-C8UP-4KYo.html [Access: 6.4.2024].
• [5] Kucharski R., “Nowe wytyczne UE: Paszporty energetyczne budynków I klasy energetyczne” https://sobir.pl/nowe-wytyczne-ue-paszporty-energetyczne-budynkow-i-klasy-energetyczne/ [Access: 6 Apr 2024]
• [6] Bertoldi P., Boza-Kiss B., Della Valle N., Economidou M., “The role of one stop-shops in energy renovation – comparative analysis of OSSs cases in Europe”, Energy & Buildings 250 (2021) 111273. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2021.111273
• [7] Directive (EU) 2018/844 of the European Parliament and of the Council of 30 May 2018 amending Directive 2010/31/EU on the energy performance of buildings and Directive 2012/27/EU on energy efficiency, Brussels, European Parliament, Official Journal of the EU L 156/75, point 18.
• [8] Directive (EU) 2023/1791 of the European Parliament and of the Council of 13 September 2023 on energy efficiency and amending Regulation (EU) 2023/955, Brussels, European Parliament, Official Journal of the EU L 231/1.
• [9] Skovaard M., de Place Hansen. E. J, Robust internal thermal insulation of historic buildings, Project no: 637268; Horizon 2020, 2019. file:///C:/Users/Magdalena/Downloads/Attachment_0-4.pdf [Access: 2 Oct 2024]
• [10] Boza-Kiss B., Bertoldi P., Della Valle N., Economidou M., One –stop shops for residential building energy renovation in the EU”, JRC Science for policy report, 2021.
• [11] Adapting historic buildings for energy and carbon efficiency, Historic England Advice Note 18 (HEAN 18). Swindon, 2024. https://historicengland.org.uk/images-books/publications /adapting-historic-buildings-energy-carbon-efficiency-advice-note-18/ [Access: 2 Oct 2024]
• [12] Volt J., McGinley O., Underpinning the role of one stop-shops in the EU renovation wave , first lessons learned from the turnkey retrofit replikation, Turkney Retrofit, Project name: TURKNEY solution for home RETROFITting, 2021, https://www.bpie.eu/wp-content/uploads/2021/11/Turnkey-Retrofit-report_OneStopShops_RenovationWave_Final.pdf [Access: 2 Oct 2024]
• [13] Steidl T, Krause P, „Elementy komfortu użytkowania w ocieplonych budynkach”, Izolacje, vol. 5, (2018). https://www.izolacje.com.pl/artykul/sciany-stropy/185699,elementy-komfortu-uzyt kowania-w-ocieplonych-budynkach [Access: 25 Oct 2024]
• [14] Regulation of the Minister of Infrastructure of 12 April 2002 on technical conditions to be met by buildings and their location, Section XII, Annex 2, Thermal insulation requirements and other energy-saving requirements.
• [15] Biere-Arenas R., Spairani-Berrio S., Spairani-Berrio Y., Marmolejo-Duarte C., “One-stop- shops for energy renovation or dwellings in Europe - approach to the factors that determine success and future lines of action”. Sustainability vol. 13, (2021), 12729. https://doi.org/10.3390/su132212729
• [16] Bać A., “Architektura energoaktywna po 2021 Tom 1. Zagadnienia architektoniczno-budowlane”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2020.
• [17] NFOŚiGW, Co należy rozumieć pod pojęciem kompleksowa termomodernizacja?, https://czystepowietrze.gov.pl/wez-dofinansowanie/pytania-i-odpowiedzi/co-mozna-dofinansowa-oraz-wysokosc-dotacji/termomodernizacja/1 [Access: 25 Oct 2024]
• [18] Annex to Resolution No. 23/2022 of the Council of Ministers of 9 February 2022.
• [19] Blumberga A., de Place Hansen E. J., Written guidelines for decision making concerning the possible use of internal insulation in historic buildings. Robust Internal Thermal Insulation of Historic Buildings, Project no: 637268; Horizon 2020, 2020 r. https://static1.squarespace.com/static/5e8c2889b5462512e400d1e2/t/5f04215c5b6cfa0aa7baa5b1/1594106230146/Written+guidelines+for+decision+making+concerning+the+possible.pdf [Access: 2.10.2024]
• [20] Blavier C. L. S., Huerto-Cardenas H. E., Aste N., Del Pedro C., Leonforte F., Della Torre S., “Adaptive measures for preserving heritage buildings in the face of climate change. A review”, Building & Environment, vol. 245, (2023), 110832. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2023.110832
• [21] Conference Proceedings: Fala Renowacji 2023 dot. klas energetycznych i one-stop-shop’ów, https://falarenowacji.pl/2023/06/12/konferencja-roczna-fali-renowacji-2023/ [Access: 4 Oct 2024].
• [22] Bank Gospodarstwa Krajowego, Programy i fundusze, https://www.bgk.pl/programy-i-fundusze/programy/program-termo/ premia-remontowa/ [Access: 4 Sep 2024]
• [23] Act of 29 August 2014 on the Energy Performance of Buildings, Warsaw, Council of Ministers, Journal of Laws 2024, item 101.
• [24] EU Funding, One-stop-shops integrated services for clean energy transition in buildings and businesses, https://eufundingportal.eu/one-stop-shops-integrated-services-for-clean-energy-transition-in-buildings-and-businesses/ [Access: 3 Oct 2024]
• [25] Cicmanova J., Eisermann M., Maraquin T., How to set up a One-Stop-Shop for integrated home energy renovation. A step-by-step guide for local authorities and other actors. Innovate, Funded by the Horizon 2020 Framework Programme ofr the European Union, 2020, https://energy-cities.eu/wp-content/uploads/2020/07/INNOVATE_guide_final.pdf [Access: 3 Oct 2024]
• [26] Pawłowski K. “The analysis of energy-saving technologies used in buildings with low energy consumption”, Budownictwo i Architektura, vol. 18(3), (2020), 5-16. https://doi.org/10.35784/bud-arch.563
• [27] Kobylarczyk J., Marchwiński J., “Pluralism of goals of proecological architecture”, Budownictwo i Architektura, vol. 19(1), (2020), 5-14. https://doi.org/10.35784/bud-arch.1595

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).