Współpraca militarna państw nadbałtyckich na rzecz bezpieczeństwa do wybuchu II Wojny Światowej. Próba usystematyzowania

• Autorzy: Będźmirowski J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na przestrzeni omawianego okresu, na kontynencie europejskim powstawały i upadały koalicje i sojusze militarne. Każdy z nich miał do spełnienia określoną misję w obszarze bezpieczeństwa, czy to lądowego czy też morskiego. Szereg koalicji, sojuszów powstało w Europie, w tym również na wschód od Łaby. Polska w niektórych z nich była aktywnym uczestnikiem, jeden zwany Unią polsko-litewską, stał się dla wielu państw wzorem do naśladowania. Niestety, one korzystały z tych zasad, budując swoje potęgi, a Polska zagubiła się w nowej rzeczywistości. Koalicje okresu napoleońskiego tworzono celem pokonania ówczesnego wroga monarchii absolutnych. Trwały one do dnia, w którym odbywała się bitwa, a po niej, ze względu na brak sukcesu, następował jej koniec. W trakcie kongresu wiedeńskiego, powołano Święte Przymierze, jako gwaranta bezpieczeństwa europejskiego. Nie wytrzymało ono próby czasu, a konflikty pojawiały się na kontynencie europejskim z różną częstotliwością. Kolejne ważne sojusze politycznomilitarne, których zasadniczym celem było bezpieczeństwo ogromnej rodziny europejskiej, powstały na przełomie XIX i XX wieku i też doprowadziły one do wybuchu wojny, najpotężniejszej, z jaką miało do czynienia ówczesne społeczność międzynarodowa. Nie wiadomo, jak długo by ona trwała, gdyby nie kolejna koalicja, która postanowiła zniszczyć zło- sprawców, którzy ją wywołali. Efektem kapitulacji było powołanie do życia Ligi Narodów, jako instytucja polityczna, miała być gwarantem bezpieczeństwa światowego. W okresie międzywojennym zawirowania politycznogospodarcze na świecie, doprowadziły, do powstania kolejnego sojuszu polityczno-militarnego, którego celem było podporządkowanie sobie całego świata. I tak jak w czasie I wojny światowej, taki i teraz, powstała koalicja, która doprowadziła do zakończenia tej najkrwawszej wojny, a winnych ukarała.

EN

Throughout the period herein discussed, the continent witnessed numerous coalitions and military alliances rise and fall. Each of them aspired to accomplish their specific mission in the area of security, whether on land or at sea. A number of coalitions and alliances were formed in Europe, including on the east side of the Elbe. Poland would participate actively in only some of those, however one of them, called the Polish-Lithuanian Union, provided a blueprint for many countries. Unfortunately enough, the other countries employed the model principles to successfully up their power, whereas Poland got effectively lost in entanglements of the new reality. Coalitions of the Napoleonic era had been created to defeat the then enemy of absolute monarchies. They would last until the date on which the battle took place, and immediately thereafter, due to lack of success, would desist. During the Congress of Vienna, the Holy Alliance was established as a guarantor of the European security. The Alliance failed to endure the test of time, as evidenced by a significant number of conflicts occurring throughout the European continent with varying frequency. Other important political and military alliances, whose main objective was the safety of the one large European family, came into existence in the late nineteenth and early twentieth century, but they in turn led to the outbreak of the theretofore most devastating war involving the international community. However, it is difficult to predict how long the war would have lasted had it not been for another coalition which decided to destroy the warmongers. In the wake of their destruction a new political institution, dubbed the League of Nations, was set up to serve as guarantor of the worldwide security. In the interwar period political and economic turmoil in the world led to the establishment of yet another political and military alliance, aimed at forcefully subjugating the whole world. And very much like during World War I, such an alliance impelled the subsequent creation of a coalition which put an end to the bloodiest of wars in history, and had the guilty parties punished.

Słowa kluczowe

PL

współpraca militarna; państwa nadbałtyckie; II wojna światowa

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego
• Rocznik: 2013
• Tom: R. VII cz. IV
• Strony: 215--245
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz., tab.

Twórcy

autor

Będźmirowski J.

• Akademia Marynarki Wojennej

Bibliografia

• [1] Batowski H., Między dwiema wojnami 1919-1939. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001.
• [2] Będźmirowski J., Polska Marynarka Wojennej w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918-1947, Gdańsk 2012.
• [3] Będźmirowski J., Morskie szkolnictwo wojskowe w Polsce jako komponent systemu bezpieczeństwa państwa. Od niepodległości do transformacji ustrojowej, Gdynia 2008.
• [4] Białek W., Ciesielski Cz., Struniewski T., Wyższa Szkoła Marynarki wojennej im. Bohaterów Westerplatte. Geneza rozwoju, Gdynia 1972.
• [5] Biskup M., Trzynastoletnia wojna Polski z Zakonem Krzyżackim 1454-1466, Warszawa 1967.
• [6] Brzeziński A.M., Warszawa-Paryż-Genewa. Sojusz polsko-francuski a problem rozbrojenia w dwudziestoleciu międzywojennym (1919-1937), Łódź 1996.
• [7] Bułhak H., Polska-Francja z dziejów sojuszu 1933-1936, Warszawa 2000.
• [8] Carroll W.H., Narodziny i upadek rewolucji komunistycznej, Wrocław 2008.
• [9] Ciałowicz J., Polsko- francuski sojusz wojskowy 1921-1939, Warszawa 1970.
• [10] Cieplewicz M., uwagi o stanie armii gen. Władysława Sikorskiego w 100 rocznice urodzin, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1981, nr 1.
• [11] Ciesielski Cz., Polska flota wojenna na Bałtyku w latach 1920-1939 na tle bałtyckich flot wojennych, Gdańsk 1985.
• [12] Ciesielski Cz., Szkolnictwo marynarki wojennej w latach II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974.
• [13] Ciesielski Cz., Kształcenie kadr oficerskich w marynarce wojennej II Rzeczypospolitej, „Przegląd Morski”, 1992, nr 9.
• [14] Ciesielski Cz., Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej w okresie międzywojennym, „Rocznik Ośrodka Nauk Społecznych i Wojskowych Marynarki Wojennej, 1965, n12.
• [15] Colbern W. H., Polska. Styczeń- sierpień 1939. Analizy i prognozy. Komentarze do wydarzeń attache wojskowego ambasady USA w Warszawie, Warszawa 1986.
• [16] Dębski S., Między Berlinem a Moskwą. Stosunki niemiecko-sowieckie 1939- 1941, Warszawa 2007.
• [17] Dyskant, J. W. Cuszima 1905, Warszawa 1989.
• [18] Garlicki A., Przewrót majowy, Warszawa 1978.
• [19] Gmurczyk- Wrońska M., Polska – niepotrzebny aliant Francji? Warszawa 2003.
• [20] Ginsbert J., Czy Bałtyk jest morzem zamkniętym?, Warszawa 1938.
• [21] Grygajtis K., Sowiecka strategia geopolityczna w Europie a Polska 1923- 1943, Warszawa 2006.
• [22] Grünberg K., Serczyk J., Droga do rozbioru Polski 1918-1939. Nowe ustalenia, Warszawa 2005.
• [23] Herma M., Rosyjska flota wojenna na Bałtyku w latach 1905-1917, Kraków 2010.
• [24] Kamiński J., Koalicje wojskowe. Zarys dziejów i współczesność, Warszawa 1982.
• [25] Kłoczkowski J., Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 1998.
• [26] Krasuski J., Tragiczna niepodległość: Polityka zagraniczna Polski w latach 1919-1945, Poznań 2000.
• [27] Kuczyński G.M., Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-1411, Warszawa 1966.
• [28] Kukiel M., Czartoryski and European Unity,1770-1861, Princeton, New Jersey 1955.
• [29] Labuda G., Mieszko I, Wrocław 2009.
• [30] Leczyk M., Druga Rzeczpospolita 1918-1939. Społeczeństwo. Gospodarka. Kultura. Polityka, Warszawa 2006.
• [31] Leczyk M., Polska i sąsiedzi. Stosunki wojskowe 1921-1939, Białystok 1997.
• [32] Lewandowski J., Estonia, Warszawa 2001.
• [33] Łastawski K., Od idei do integracji europejskiej, Warszawa 2003.
• [34] Łossowski P., Stosunki polsko- estońskie 1918-1939, Gdańsk 1982.
• [35] Łossowski P., Stosunki polsko-litewskie w latach 1918-1920, Warszawa 1966.
• [36] Łukasik-Duszyńska M., Brytyjskie poselstwo donosi. Posłowie brytyjscy wobec stosunków Polski z państwami bałtyckimi w latach 1920-1926, Warszawa 2008.
• [37] Manteuffel T., Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1968.
• [38] Miciński J., Kolicki S., Pod polską banderą, Gdynia 1962.
• [39] Mikulicz S., Geneza kwestii kłajpedzkiej 1919-1920, [w] Historia i współczesność cz.1. Polska i Europa w XX wieku, pod red. A. Szefera, Katowice 1977.
• [40] Miśkiewicz B., Wojskowość polska w okresie wczesnofeudalnym, [w] Historia wojskowości polskiej. Wybrane zagadnienia, Warszawa 1972.
• [41] Mularska-Andziak L., Historia powszechna 1919-1991. Wybór tekstów źródłowych, Pułtusk 1999.
• [42] Murray W.A., Uprzemysłowienie wojny,[w] Historia sztuki wojennej. Od Starożytności do czasów współczesnych, pod red. G. Parker, Warszawa 2009.
• [43] Nawrot D., Działalność Polskiej Marynarki Wojennej na rzecz integracji państw bałtyckich w latach 1920-1939, [w] Polityczne i militarne aspekty bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego. Materiały z konferencji organizowanej w Akademii Marynarki Wojennej w 2001, pod red. J. Przybylskiego i B. Zalewskiego.
• [44] Nowak-Kiełbikowa M., Polska-Wielka Brytania w dobie zabiegów o zbiorowe bezpieczeństwo w Europie 1923-1937, Warszawa 1989.
• [45] Nurek M., Dyplomacja brytyjska wobec kwestii integracji w rejonie Morza bałtyckiego 1919-1939, [w] Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918-1945, pod red. M. Wojciechowskiego, Toruń 2000.
• [46] Nurek M., Klimaty polityczne w rejonie Bałtyku przed i po wybuchu drugiej wojny światowej, [w] Bałtyk w polityce polskiej w tysiącleciu, Materiały z sesji naukowej organizowanej przez Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Historycznego i Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego dnia 11 grudnia 1998 r, pod red. F. Nowińskiego, Gdańsk 2000.
• [47] Ordon S., Realizacja programów rozbudowy polskiej floty wojennej w latach 1920-1939, „Rocznik Ośrodka Nauk Społecznych i Wojskowych Marynarki Wojennej”, 1964 nr 2.
• [48] Palmer A., Północne sąsiedztwo. Historia krajów i narodów Morza Bałtyckiego, Warszawa 2008.
• [49] Pasztor M.., Polska w oczach francuskich kół rządowych w latach 1924-1939, Warszawa 1999.
• [50] Paruch W., Piłsudczykowska koncepcja polityki równowagi (1926-1939): przesłanki, założenia, składniki, ewolucja, [w] Świat wokół Rzeczypospolitej. Problematyka zagraniczna w polskiej myśli politycznej w pierwszej połowie XX wieku, pod red. W. Parucha i K. Trembeckiej, Lublin 2007.
• [51] Pertek J., Od Wielkiej Karaweli do 19 - tysięczników. Szkice z dziejów morskich Gdańska, Gdynia 1963.
• [52] Piątek J. J. , Polska strategia wojskowa wobec polityki zagranicznej w latach 1918-1929 [w] Polska między Wschodem i Zachodem. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych US i Szczeciński Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Pobiczowie 5-6 października 2007, t.II. W kręgu polityki zagranicznej, pod red. A. Szczepańskiej, H. Walczaka, A. Wątora, Toruń 2008.
• [53] Polskie tradycje wojskowe. Tradycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów, t.1, pod red. J. Sikorskiego, Warszawa 1990.
• [54] Potapow I., Postęp naukowo- techniczny a marynarka wojenna, Warszawa 1980.
• [55] Raeder E. M., Moje życie, Gdańsk 2001.
• [56] Rola i zadania niemieckiego „Flottenvereinu”, „Morze” 1933, nr 11.
• [57] Rummel J., Państwo a morze, Poznań 1925.
• [58] Ryniewicz Z., Bitwy morskie. Leksykon wydarzeń militarnych na morzach im oceanach świata, Warszawa 1998.
• [59] Schramm T., Francuskie misje wojskowe w państwach Europy Środkowej 1919-1938, Poznań 1987.
• [60] Skrzypek A., Związek Bałtycki, Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia w polityce Polski i ZSRR w latach 1919-1925, Warszawa 1972.
• [61] Ślusarczyk J., Granice Polski w XX wieku, Toruń 1994.
• [62] Witkowski G., Ojcowie Europy. Udział Polaków w procesie integracji kontynentu, Warszawa 2001.
• [63] von Tirpitz A., Wspomnienia, Warszawa 1997.
• [64] Vaičcenonis J., Problemy obrony wybrzeża Bałtyku w ramach planów modernizacji litewskiego wojska (1934-1940),[w] Polityczne i militarne aspekty bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego. Materiały z konferencji organizowanej w Akademii Marynarki Wojennej w 2001, pod red. J. Przybylskiego i B. Zalewskiego.
• [65] Zins H., Anglia a Bałtyk w drugiej połowie XVI wieku, Wrocław 1967.