Ewolucja zespołów trylobitowych z drugiego i trzeciego oddziału kambru Gór Świętokrzyskich i ich znaczenie biogeograficzne

Żylińska, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ewolucja zespołów trylobitowych z drugiego i trzeciego oddziału kambru Gór Świętokrzyskich i ich znaczenie biogeograficzne

Autorzy

Żylińska A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Evolution of trilobite assemblages from the Cambrian Series 2 and 3 of the Holy Cross Mountains and their biogeographic significance

Języki publikacji

Abstrakty

Deposits of the Cambrian Series 2 and 3 of the Holy Cross Mountains, comprising sandstones, and silty and clayey mudstones, are located on the Małopolska Block which is part of the Trans-European Suture Zone. Most recent geophysical data point to the proximal nature of this structural element with regard to the Baltica palaeocontinent. The trilobite assemblages are dominated by Ellipsocephalidae, generally accompanied by Holmiidae in the lower part, and by Paradoxididae in the upper part of the studied interval. They display a significant evolutionary trend, correlatable with the development of contemporary assemblages in Avalonia and Gondwana rather than those of Baltica. Discrepancies between the basement affinity and the dominant trilobites may be explained by the influence of strong larva-carrying currents from Avalonia and Gondwana.

Słowa kluczowe

drugi oddział kambru trzeci oddział kambru stratygrafia biogeografia Góry Świętokrzyskie trylobity

Cambrian Series 2 Cambrian Series 3 stratigraphy biogeography Holy Cross Mountains trilobites

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2013

Tom

Vol. 61, nr 1

Strony

30–--39

Opis fizyczny

Bibliogr. 49 poz., rys.

Twórcy

autor

Żylińska A.

anna.zylinska@uw.edu.pl

Instytut Geologii Podstawowej, Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

1. AHLBERG P., BERGSTRÖM J. & JOHANSSON J. 1986 - Lower Cambrian olenellid trilobites from the Baltic Faunal Province. Geol. Fören. Stockh. Förh., 108: 39-56.
2. BEDNARCZYK W. 1970 - Trilobites Fauna (sic) of the Lower Paradoxides oelandicus Stage from the Brzechów area in the western part of the Świętokrzyskie Mts. Bull. Acad. Pol. Sci. Sér. Sci. Géol. Géogr., 18: 29-35.
3. BEDNARCZYK W., JURKIEWICZ H. & ORŁOWSKI S. 1965 - Lower Cambrian and its fauna from the boring of Zaręby near Łagów (Holy Cross Mts.). Bull. Acad. Pol. Sci., sér. sci. géol. et géogr., 13: 231-236.
4. BELKA Z., VALVERDE-VAQUERO P., DÖRR W., AHRENDT H., WEMMER K., FRANKE W. & SCHÄFER J. 2002 - Accretion of first Gondwana-derived terranes at the margin of Baltica. [W:] Winchester J.A., Pharaoh T.C. & Verniers J. (red.) Palaeozoic amalgamation of Central Europe. Geol. Soc. London. Spec. Publ., 201: 19-36.
5. BERGSTRÖM J. & AHLBERG P. 1981 - Uppermost Lower Cambrian biostratigraphy in Scania, Sweden. Geol. Fören. Stockh. Förh., 103: 193-214.
6. BERTHELSEN A. 1992 - From Precambrian to Variscan Europe. [W:] Blundell D.J., Freeman R. & Muller S. (red.) A continent revealed: the European geotraverse. Cambridge Univ. Press, New York: 153-164.
7. DIES M.E., GOZALO R. & LIÑÁN E. 2001 - Protolenus (Hupeole- nus) Geyer 1990 (Trilobita) en el Bilbiliense (Cámbrico Inferior) de Jarque (Zaragoza, Cadenas Ibéricas). [W:] Meléndez G., Herrera Z., Delvene G. & Azanza B. (red.) Los fósiles y la paleogeografía. Publ. Semin. Paleontol. Zaragoza, 5: 301-309.
8. FLETCHER T.P. 2006 - Bedrock geology of the Cape St. Mary’s Peninsula, southwest Avalon Peninsula, Newfoundland. Government of Newfoundland and Labrador, Geological Survey, Department of Natural Resources, St. John’s, Report, 06-02: 1-117.
9. GEYER G. 1990 - Die marokkanischen Ellipsocephalidae (Trilobita: Redlichiida). Beringeria, 3: 3-363.
10. GEYER G. & LANDING E. 2001 - Middle Cambrian of Avalonian Massachusetts: stratigraphy and correlation of the Braintree trilobites. J. Paleont., 75: 116-135.
11. GEYER G. & LANDING E. 2004 - A unified Lower-Middle Cambrian chronostratigraphy for West Gondwana. Acta Geol. Pol., 54: 179-219.
12. GEYER G. & MALINKY J.M. 1997 - Middle Cambrian fossils from Tizi n’Tichka, the High Atlas, Morocco. Part 1. Introduction and trilo- bites. J. Paleont., 71: 620-637.
13. GEYER G. & PALMER A.R. 1995 - Neltneriidae and Holmiidae (Trilobita) from Morocco and the problem of Early Cambrian intercontinental correlation. J. Paleont., 69: 459-474.
14. GOZALO R., LIÑÁN E., PALACIOS T., GÁMEZ VINTANED J.A. & MAYORAL E. 2003 - The Cambrian of the Iberian Peninsula: an overview. Geol. Acta, 1: 103-112.
15. KOWALCZEWSKI Z. 2000 - Litostratygrafia, paleogeografia, facje i tektonika kambru świętokrzyskiego (zagadnienia podstawowe i stan ich znajomości). Pr. Inst. Geogr. WSP w Kielcach, 4: 7-66.
16. KOWALCZEWSKI Z., ŻYLIŃSKA A. & SZCZEPANIK Z. 2006 - Kambr w Górach Świętokrzyskich. [W:] Skompski S. & Żylińska A. (red.) Procesy i zdarzenia w historii geologicznej Gór Świętokrzyskich. 77. Zjazd Nauk. Pol. Tow. Geol. Ameliówka k. Kielc, 28-30 czerwca 2006 r. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 14-27.
17. MALINOWSKI M., ŻELAŻNIEWICZ A., GRAD M., GUTERCH A. & JANIK T. 2005 - Seismic and geological structure of the crust in the transition from Baltica to Palaeozoic Europe in SE Poland - CELEBRATION 2000 experiment, profile CEL02. Tectonophysics, 401: 55-77.
18. MASIAK M. & ŻYLIŃSKA A. 1994 - Burgess Shale-type fossils in Cambrian sandstones of the Holy Cross Mountains. Acta Palaeont. Pol., 39: 329-340.
19. MIZERSKI W., ORŁOWSKI S., PRZYBYCIN A. & SKUREK- -SKURCZYŃSKA K. 1999 - Large-scale erosional channels in the Lower Cambrian sandstones, Gieraszowice environs (Kielce Block, Holy Cross Mts.). Kwart. Geol., 43: 353-364.
20. MIZERSKI W., ORŁOWSKI S. & WAKSMUNDZKI B. 1991 - New data on geology of the Kamieniec Shale Formation (Lower Cambrian, Holy Cross Mts.). Kwart. Geol., 35: 149-162.
21. MOCZYDŁOWSKA M. 1991 - Acritarch biostratigraphy of the Lower Cambrian and the Precambrian-Cambrian boundary in Southeastern Poland. Fossils and Strata, 29: 1-127.
22. MORRIS S.F. 1988 - A review of British trilobites, including a synoptic revision of Salter’s monograph. Palaeontogr. Soc. Monogr., 574: 1-316.
23. NAWROCKI J., DUNLAP J., PECSKAYZ., KRZEMIŃSKI L., ŻYLIŃSKA A., FANNING M., KOZŁOWSKI K., SALWA S., SZCZEPANIK Z. & TRELA W. 2007 - Late Neoproterozoic to Early Palaeozoic palaoegeography of the Holy Cross Mountains (Central Europe): an integrated approach. J. Geol. Soc., 164: 405-423.
24. NAWROCKI J. & POPRAWA P. 2006 - Development of Trans-European Suture Zone in Poland: from Ediacaran rifting to Early Palaeozoic accretion. Geol. Quart., 50: 59-76.
25. ORŁOWSKI S. 1964 - Kambr środkowy i jego fauna we wschodniej części Gór Świętokrzyskich. Stud. Geol. Pol., 16: 7-94.
26. ORŁOWSKI S. 1971 - The Middle Cambrian of the Klimontów anticlinorium, Holy Cross Mts. Acta Geol. Pol., 21: 349-358. ORŁOWSKI S. 1974 - Lower Cambrian biostratigraphy in the Holy Cross Mts., based on the trilobite family Olenellidae. Acta Geol. Pol., 24: 1-16.
27. ORŁOWSKI S. 1975 - Jednostki stratygraficzne kambru i górnego prekambru Gór Świętokrzyskich. Acta Geol. Pol., 25: 431-440. ORŁOWSKI S. 1985a - Lower Cambrian and its trilobites in the Holy Cross Mts. Acta Geol. Pol., 35: 231-250.
28. ORŁOWSKI S. 1985b - New data on the Middle Cambrian trilobites and stratigraphy in the Holy Cross Mts. Acta Geol. Pol., 35: 251-263.
29. ORŁOWSKI S. 1985c - Atrilobite with North American affinity in the Lower Cambrian of Poland. J. Paleont., 59: 975-978. ORŁOWSKI S. 1988 - Stratigraphy of the Cambrian System in the Holy Cross Mts. Kwart. Geol., 32: 525-532.
30. ORŁOWSKI S. 1989 - Trace fossils in the Lower Cambrian sequence in Świętokrzyskie Mountains, Central Poland. Acta Palaeont. Pol., 34: 211-231.
31. ORŁOWSKI S. 1992a - Trilobite trace fossils and their stratigraphical significance in the Cambrian sequence of the Holy Cross Mountains, Poland. Geol. J., 27: 15-34.
32. ORŁOWSKI S. 1992b - Cambrian stratigraphy and stage subdivision in the Holy Cross Mountains, Poland. Geol. Mag., 129: 471-474.
33. ORŁOWSKI S. & MIZERSKI W. 1995 - New data on geology of the Middle Cambrian rocks in the Klimontów Anticlinorium (Holy Cross Mts.). Kwart. Geol., 39: 293-306.
34. ORŁOWSKI S. & ŻYLIŃSKA A. 2002 - Lower Cambrian trace fossils from the Holy Cross Mountains, Poland. Geol. Quart., 46: 135-146.
35. RUSHTON A.W.A. 1966 - The Cambrian trilobites from the Purley Shales of Warwickshire. Palaeontogr. Soc. Monogr., 120: 1-55.
36. SAMSONOWICZ J. 1959a - On the Holmia-Fauna in the Cambrian of the Anticlinorium of Klimontów. Bull. Acad. Pol. Sci. Sér. Sci. Géol. Géogr., 7: 447-452.
37. SAMSONOWICZ J. 1959b - On Strenuaeva from Lower Cambrian in Klimontów Anticlinorium. Bull. Acad. Pol. Sci. Sér. Sci. Géol. Géogr., 7: 521-524.
38. SAMSONOWICZ J. 1959c - On Strenuella and Germaropyge from the Lower Cambrian in the Klimontów Anticlinorium. Bull. Acad. Pol. Sci. Sér. Sci. Géol. Géogr., 7: 525-529.
39. SAMSONOWICZ J. 1962 - Lower Cambrian fossils from the Klimontów Anticlinorium of the Holy Cross Mts. (Poland). Księga Pamiątkowa ku czci Profesora Jana Samsonowicza, Wyd. Geol., Warszawa: 9-29.
40. STACHACZ M. 2012 - New finds of Rusophycus from the Lower Cambrian Ociesęki Sandstone Formation (Holy Cross Mountains, Poland). Geol. Quart., 56: 237-248.
41. STUDENCKI M. 1988 - Warunki sedymentacji formacji dolno- kambryjskich piaskowców z Ociesęk i łupków z Kamieńca w Górach Świętokrzyskich. Kwart. Geol., 32: 533-540.
42. SZCZEPANIK Z., TRELA W., ŻYLIŃSKA A. & SALWA S. 2004 - Nowe kambryjskie i ordowickie jednostki litostratygraficzne w regionie kieleckim Gór Świętokrzyskich. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 61: 57-58.
43. WESTROP S.R. & LANDING E. 2000 -Lower Cambrian (Branchian) trilobites and biostratigraphy of the Hanford Brook Formation, southern New Brunswick. J. Paleont., 74: 858-878.
44. ŻELAŹNIEWICZ A., ALEKSANDROWSKI P., BUŁA Z., KARNKOWSKI P.H., KONON A., OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKA A., ŻABA J. & ŻYTKO K. 2011 - Regionalizacja tektoniczna Polski. Kom. Nauk Geol. PAN, Wrocław: 4-60.
45. ŻYLIŃSKA A. 2008 - Standard chronostratygraficzny kambru - przegląd ostatnich działań Międzynarodowej Podkomisji Stratygrafii Kambru. Prz. Geol., 56: 144-149.
46. ŻYLIŃSKA A. (w druku) - The oldest Cambrian trilobites from the Holy Cross Mountains, Poland: taxonomic, stratigraphic andbio- geographic reappraisal. Acta Geol. Pol.
47. ŻYLIŃSKA A., KIN A. & NOWICKI J. (w druku) - Application of morphometric techniques for taxonomic revision of Berabichia oratrix (Orłowski, 1985) (Trilobita, Cambrian) from the Holy Cross Mountains, Poland. Geodiversitas.
48. ŻYLIŃSKA A. & MASIAK M. 2007 - Cambrian trilobites from Brzechów, Holy Cross Mountains (Poland) and their significance in stratigraphic correlation and biogeographic reconstructions. Geol. Mag., 144: 661-686.
49. ŻYLIŃSKA A. & SZCZEPANIK Z. 2009 - Trilobite and acritarch assemblages from the Lower-Middle Cambrian boundary interval in the Holy Cross Mountains (Poland). Acta Geol. Pol., 59: 413-458.a

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-faa06959-b805-4787-8ec7-18073438ad25