Warunki termiczne a zanieczyszczenie powietrza w wybranych miastach Polski w sezonie zimowym 2016/2017

• Autorzy: Czarnecka M. , Nidzgorska-Lencewicz J. , Rawicki K.

Identyfikatory

DOI

10.22630/PNIKS.2017.26.4.42

Warianty tytułu

EN

Thermal conditions and air pollution in selected Polish cities during the winter period in 2016/2017

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono statystyczną ocenę wpływu temperatury powietrza oraz inwersji termicznych (dolnych i górnych) na stężenia pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz dwutlenku siarki w Gdańsku, Wrocławiu i Warszawie w okresie kalendarzowej zimy XII-II w 2016/17 r. Wykazano, że w analizowanym sezonie zimowym temperatura powietrza w przygruntowej warstwie powietrza (do 200 cm) wywierała silny wpływ na zmienność stężeń dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego obu frakcji w każdym mieście, zwłaszcza w porze nocnej (19.00-6.00). Niekorzystny wpływ na wielkość analizowanych zanieczyszczeń miała przede wszystkim miąższość dolnych warstw inwersyjnych, podczas gdy zjawiskiem jednoznacznie korzystnym dla dyspersji zanieczyszczeń, była duża miąższość dziennej warstwy mieszania, uwarunkowana wysokim zaleganiem podstawy inwersji górnych.

EN

The study presents statistical evaluation of the effect of air temperature and thermal inversion (surface and elevated) on concentrations of PM10 and PM2.5 and sulphur dioxide in Gdańsk, Wrocław and Warsaw during calendar winter (December–February) in 2016/17. It was shown that in the analysed winter period, air temperature in the ground layer (up to 200 cm) strongly influenced variability in concentrations of sulphur dioxide and both fractions of particulate matter in each city, particularly in the night-time (7 p.m.- 6 a.m.). Negative effect on the amount of analyzed pollutants were mainly the thickness of surface inversion layers. However, large thickness of day-time mixing layer determined by high altitude of the base of elevated inversion had a markedly positive effect on dispersion of pollutants.

Słowa kluczowe

PL

inwersje temperatury; pył zawieszony; PM10; PM2.5; SO2; regresja

EN

temperature inversion; particulate matter; PM10; PM2.5; SO2; regression

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 26, No. 4
• Strony: 437--446
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Czarnecka M.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Meteorologii i Kształtowania Terenów Zieleni, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-469 Szczecin, Poland

autor

Nidzgorska-Lencewicz J.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Meteorologii i Kształtowania Terenów Zieleni, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-469 Szczecin, Poland

autor

Rawicki K.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Meteorologii i Kształtowania Terenów Zieleni, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-469 Szczecin, Poland

Bibliografia

• Biuletyn Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej (2016-2017). IMGW-PIB, 12 (2016), 1, 2 (2017).
• Biuletyn Monitoringu Klimatu Polski (2017). Pobrano z lokalizacji: http://old.imgw.pl/extcont/biuletyn_monitoringu.
• Bokwa, A. (2011). Influence of air temperature inversions on the air pollution dispersion conditions in Krakow. Prace Geograficzne Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagielońskiego 126, 41-51.
• Ćwiek, K. i Majewski, G. (2015). Wpływ elementów meteorologicznych na kształtowanie się stężeń zanieczyszczeń powietrza na przykładzie Krakowa. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 67, 54-66.
• Czarnecka, M. Nidzgorska-Lencewicz, J. (2017). The impact of thermal inversion on the variability of PM10 concentration in winter seasons in Tricity. Environmental Protection Engineering, 43(4), 157-172.
• Czarnecka, M., Nidzgorska-Lencewicz, J. i Rawicki, K. (2016). Thermal inversions and sulphure dioxide concentrations in some Polish cities in the winter season. Journal of Elementology, 21(4), 1001-1015. doi: 10.5601/jelem.2016.21.1.1038.
• Godłowska, J., Tomaszewska, A.M. i Hajto, M. (2008). Związek wysokości imisji zanieczyszczeń w Krakowie z warunkami w miejskiej warstwie granicznej, określonymi na podstawie danych sodarowych. W: Klimat i bioklimat miast (strony 455-465). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Gramsch, E., Cáceres, D., Oyola, P., Reyes, F., Vásquez, Y., Rubio, M.A. i Sánchez, G. (2014). Influence of surface and subsidence thermal inversion on PM 2.5 and black carbon concentration. Atmospheric Environmental, 98, 290-298.
• Krynicka, J., Drzeniecka-Osiadacz, A. (2013). Analysis of variability in PM10 concentration in the Wrocław Agglomeration. Polish Journal of Environmental Studies, 22(4), 1091-1099.
• Largeron, Y. i Staquet, C. (2016). Persistent inversion dynamics and wintertime PM10 air pollution in Alpine valleys. Atmospheric Environmental, 135, 92-108.
• Majewski, G., Kleniewska, M. i Brandyk, A. (2011). Seasonal variation of particulate matter mass concentration and content of metals. Polish Journal of Environmental Studies, 20(2), 417-427.
• Malek, E., Davis, T., Martin, R.S. i Silva, P.J. (2006). Meteorological and environmental aspects of one of the worst national air pollution episodes (January, 2004) in Logan, Cache Valley, Utah, USA. Atmospheric Research, 79(2), 108-122.
• Nidzgorska-Lencewicz, J., Czarnecka, M. (2015). Winter weather conditions vs. air quality in Tricity, Poland. Theoretical and Applied Climatology, 119(3-4), 611-627.
• Oleniacz, R., Bogacki, M., Rzeszutek, M. i Kot, A. (2014). Meteorologiczne determinanty jakości powietrza w Krakowie. W J. Konieczyński (red.), Ochrona powietrza w teorii i praktyce (strony 163-178). Zabrze: Wydawnictwo IPIŚ PAN.
• Parczewski, W. (1976). Termiczne warstwy hamujące w Polsce. Prace Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, 8.
• Rawicki, K. (2014). Variability of particulate matter concentrations in Poland in the winter 2012/2013. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis, 312(31), 143-152.
• Walczewski, J. (2005). The meteorological and climatological conditions of the air pollution dispersion in the atmosphere. Przegląd Geofizyczny, 3-4, 177-194.
• Wallace, J. i Kanaroglou, P. (2009). The effect of temperature inversions on ground-level nitrogen dioxide (NO2) and fine particulate matter (PM2.5) using temperature profiles from the Atmospheric Infrared Sounder (AIRS). Science of the Total Environment 407(18), 5085-5095.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).