Zmiany retencji użytecznej czarnej ziemi kujawskiej w zależności od jej zagęszczenia

• Autorzy: Miatkowski Z. , Cieśliński Z.

Warianty tytułu

EN

Changes in available water capacity of the kujawy black earth in relation on compaction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do przewidywania zmian retencji wody użytecznej pod wpływem zabiegów uprawowych i agromelioracyjnych konieczna jest znajomość ilościowych związków między wielkością retencji a gęstością gleb różnych typów i gatunków. W pracy przedstawiono analizę związków między wielkością retencji w warunkach polowej pojemności wodnej i retencji użytecznej a gęstością objętościową w poziomie próchnicznym czarnej ziemi kujawskiej. Stwierdzono, że zawartość wody w warunkach PPW odpowiadała zawartości wody równoważnej pF 2,2, którą przyjęto za górną granicę retencji użytecznej. Wraz ze wzrostem zagęszczenia zmniejszały się potencjalna i efektywna retencja użyteczna. Możliwości kształtowania retencji wodnej czarnej ziemi kujawskiej są jednak bardzo ograniczone. Zmiany retencji użytecznej wynikające ze zmian zagęszczenia nie przekraczały na ogół kilku milimetrów zależności od zakresu zmian gęstości i miąższości warstwy gleby.

EN

To predict changes in available water capacity under the influence of cultivation and agroreclamation measures it is necessary to know the quantitative relationships between water retention and bulk density in soils of different types and species. The paper presents a quantitative analysis of relations between water retention under the conditions of field and available water capacity and bulk density in humus horizon of the Kujawy black earth. Water retention in soil under the conditions of field water capacity was found to correspond to the water content equivalent to pF 2.2, which was taken as the upper limit of available water capacity. Available potential and effective water capacity changed proportionally to changes in compaction. Possibilities of formation of available water capacity in the Kujawy black earth are, however, very limited. Changes in available water capacity of the soil resulting from changes in compaction did not generally exceed a few mm depending on the range of density changes and the thickness of the soil layer.

Słowa kluczowe

PL

retencja wodna gleby; zagęszczenie

EN

soil water capacity; density

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 2, z. 2
• Strony: 109--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., wykr.

Twórcy

autor

Miatkowski Z.

• Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy IMUZ, al. Ossolińskich 12, 85-093 Bydgoszcz; tel. [phone]

autor

Cieśliński Z.

• Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy IMUZ w Bydgoszczy

Bibliografia

• ARYA L.M., PARIS J.F., 1981. A physioempirical model to predict the soil moisture characteristic from particle-size distribution and bulk density data. Soil Sci. Soc. Am. J. vol. 45 s. 1023-1030.
• CIEŚLA W., 1968. Geneza i właściwości gleb uprawnych wytworzonych z gliny zwałowej na Wysoczyźnie Kujawskiej. Rocz. WSR Pozn. z. 18 ss. 60.
• CIEŚLA W., 1975a. Właściwości czarnoziemów łąkowych Kujaw na tle potrzeb melioracji. W: Regulacja stosunków powietrzno-wodnych jako element rolniczego usprawnienia gleb. Narada nauk.-techn. Bydgoszcz, Warszawa: SITWM s. 32-50.
• CIEŚLA W., 1975b. Zagadnienie gęstości gleb. Post. Nauk Rol. nr 1 s. 11-24.
• CIEŚLIŃSKI Z., MIATKOWSKI Z, PIETRZAK J., RASZEJA P., 1988. Zmiany retencyjności wodnej gleb po wy-konaniu orek agromelioracyjnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 356 s. 43-53.
• DOMŻAŁ H., 1977. The influence of the solid phase density on the air and water properties of brown loess soils. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 197 s. 136-152.
• DOMŻAŁ H., 1983. Compaction of the solid phase and its role in the water-air properties of soil. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 220 s. 138-154.
• GENUCHTEN M. TH. VAN, 1980. A closed form equation for predicting the hydraulic conductivity of unsa-turated soils. Soil Sci. Soc. Am. J. vol. 44 s. 892-898.
• GENUCHTEN M. TH. VAN, LEIJ F. J., YATES S. R., 1991. The RETC code for quantifying the hydraulic func-tions of unsaturated soils. Oklahoma: U. S. Environmental Protection Agency ADA ss. 85.
• GUPTA S.C., LARSON W.E., 1979. Estimating soil water retention characteristics from particle size distribu-tion, organic matter content, and bulk density. Water Resour. Res. vol. 15 s. 1633-1635.
• HALL D.G.M., REEVE M.J., THOMASSON A.J., WRIGHT V.F., 1977. Water retention, porosity, and density of field soils. Soil survey technical monograph no. 9. Harpenden, ss. 75.
• HILL J.N.S., SUMNER M.E., 1967. Effect of bulk density on moisture characteristics of soils. Soil Sci. vol. 103 s. 234-238.
• KONDRACKI J., 1998. Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN ss. 441.
• LIPIEC J., 1983. Możliwości oceny przewodnictwa wodnego gleb na podstawie ich niektórych właściwości. Probl. Agrofiz. z. 40 ss. 75.
• MARCINEK J., KAŹMIEROWSKI C., KOMISAREK J., 1997. Problemy wyznaczania w glebach górnej granicy wody dostępnej dla roślin metodami polowymi. PTPN t. 83 s. 81-97.
• MIATKOWSKI Z., 2001. Wpływ zabiegów agromelioracyjnych na właściwości fizyczno-wodne gleb zwię-złych oraz ukorzenienie i plon roślin. Bibl. Wiad. IMUZ nr 99 ss. 102.
• MIATKOWSKI Z., CIEŚLIŃSKI Z., 1991. Wpływ zagęszczenia na właściwości powietrzno-wodne czarnoziemu kujawskiego. W: Wpływ zabiegów agromelioracyjnych na gospodarkę wodną i plonowanie roślin. Mater. Semin. nr 30 Falenty: IMUZ s. 84-93.
• MIATKOWSKI Z., CIEŚLIŃSKI Z., 1996.Zmiany zdolności retencyjnych czarnej ziemi kujawskiej w zależności od zagęszczenia. Zesz. Nauk. AR Wrocław nr 289, 109-116.
• OLSZEWSKI Z., SIKORSKA K., BARAŃSKI E., 1962. Czarne ziemie kujawskie. Rocz. Nauk Rol. Ser. D t. 97 s. 5-86.
• RAWLS, W.J., BRAKENSEIK D.L., SAXTON K.E., 1982. Estimation of soil water properties. Trans. ASAE vol. 25 s. 1316-1320.
• SAXTON K.E., RAWLS W.J., ROMBERGER J.S., PAPENDICK R.I., 1986. Estimating generalized soil-water characteristics from texture. Soil Sci. Soc. Am. J. vol. 50, 1031-1036.
• SAXTON K. E., 2001. Strona internetowa: www.bsyse.wsu.edu/saxton/soilwater.
• STĄPEL Z., 1986. Podstawy drenowania gruntów ornych. Rozprawa habilitacyjna. Falenty: IMUZ ss. 116.
• WALCZAK R., 1977. Model investigations of water binding energy in soils of different compaction. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 197 s. 11-43.
• WALCZAK R., 1984. Modelowe badania zależności retencji wodnej od parametrów fazy stałej gleby. Probl. Agrofiz. nr 41 ss. 69.
• WILLIAMS R. D., AHUJA L. R., NANEY J. W., 1992. Comparison of methods to estimate soil water characte-ristics from soil texture, bulk density, and limited data. Soil Sci. vol. 153, 172-184.
• WOJTASIK M., 1995. Gęstość naturalna gleb mineralnych. Bydgoszcz: Wydaw. WSP ss. 120.
• ZAWADZKI S., 1973. Laboratoryjne oznaczanie zdolności retencyjnych utworów glebowych. Wiad. IMUZ t. 11 z. 2 s. 11-31.