Zmienność wieloletnia i sezonowa występowania minimalnych stanów wód podziemnych na wybranym obszarze nizinnym

• Autorzy: Kowalczyk A. , Stępińska-Drygała I. , Wesołowski P.

Warianty tytułu

EN

Seasonal and long-term variability of monthly minimum groundwater levels in selected lowland area

• Konferencja: VI Konferencja „Modelowanie przepływu wód podziemnych” Ciechocinek, 16–18.11.2014
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study undertakes investigations of the seasonal and long-term variability of monthly minimum groundwater levels of unconfined aquifer within selected lowland areas of Wkra and Skrwa Prawa catchments. Data were collected at four locations, monitored within the national groundwater monitoring network run by the Polish Geological Institute – NRI and cover a period of 39 years (1976–2014). Analysis performed within the study includes descriptive statistics, autocorrelation coefficients for delays from 1 to 450 months and the indicator of minimum groundwater level; results are presented using contour graphs. Data demonstrate very strong autocorrelation and internal inertia. A specific long-term irregular periodicity of monthly minimum levels’ fluctuations dominating over seasonal changes has been revealed. The study also shows, that seasonal variability of monthly minimum levels within the catchments corresponds to the continental type of groundwater fluctuations. The highest monthly minimum levels occur in spring (predominantly in April), and the lowest – in autumn (October and November). The analysis indicates no obvious overall change in the structure of seasonal monthly minimum groundwater levels within the investigated period. However, in one location within the Skrwa Prawa drainage basin, the period with the highest monthly minimum levels was brought forward from April to earlier months.

Słowa kluczowe

PL

minimalny poziom wody podziemnej; zmienność wieloletnia; autokorelacja poziomu wód podziemnych; zlewnia Wkry; zlewnia Skrwy

EN

minimum groundwater levels; seasonal and long-term variability of groundwater levels; autocorrelation of groundwater; levels; Wkra drainage basin; Skrwa Prawa drainage basin

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/1
• Strony: 860--866
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kowalczyk A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 02-975 Warszawa

autor

Stępińska-Drygała I.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 02-975 Warszawa

autor

Wesołowski P.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 02-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. BARANIECKA M.D. 1990 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Płońsk (447). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 2. BARANIECKA M.D. 1993 - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, ark. Płońsk (447). Państw. Inst. Geol., Warszawa
• 3. BOBROWSKA I. 1970 - Kryteria optymalizacji podstawowej sieci obserwacyjnej wód gruntowych w Polsce. Arch. Zakł. Hydrogeol. UW, Warszawa.
• 4. BUCZYŃSKI S., STAŚKO S.& TARKA R. 2005 - Dynamika stanów wód podziemnych na Przedpolu Sudetów na przykładzie stacji w Zebrzydowie. Współczesne Problemy Hydrogeologii, Toruń, 12: 71-76.
• 5. CHEŁMICKI W. 1991 - Reżim płytkich wód podziemnych w Polsce. UJ. Rozprawy habilitacyjne, 218, Kraków.
• 6. CHEŁMICKI W. 1993 - The Annual Regime of Shallow Ground-Water Levels in Poland. Ground Water, 31 (3): 383-388.
• 7. DOBKOWSKA A. 2005 - Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000 Pierwszy Poziom wodonośny - występowanie i hydrodynamika, ark. Ciechanów (369). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 8. DYNOWSKA I. & PIETRYGOWA Z. 1978 - Wieloletnie fluktuacje zwierciadła wód gruntowych w dorzeczu górnej Wisły. Czasopismo Geograficzne, 49 (2): 169-175.
• 9. FARAT R., KASPROWICZ T. & PIJAWKA I. 2007 - Określenie charakteru współczesnej zmienności klimatu Polski w oparciu o maksymalnie długie, sięgające połowy XIX wieku, jednorodne serie pomiarów instrumentalnych. Grant IMGW DS.-K2.7, Arch. IMGW, Poznań.
• 10. FARAT R., KĘPIŃSKA-KASPRZAK M., KOWALCZAK P & MAGER P 1995 - Susza na obszarze Polski w latach 1951-1990. Materiały Badawcze, Seria Gospodarka Wodna i Ochrona Wód, 16: 59-72. IMGW, Warszawa.
• 11. JOKIEL P. 2007 - Przepływy ekstremalne wybranych rzek środkowej Polski w latach 1951-2000. Acta Univ. Lodz. Folia Geogr. Physica, 8: 99-129.
• 12. KOEHNE W. 1948 - Grundwasserkund, Stuttgart.
• 13. KONDRACKI J. 2009 - Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 14. KONOPLACEW A. & SIEMIONOW S. 1979 - Prognozowanie i kartograficzne odwzorowanie reżimu wód gruntowych. Wyd. Geol., Warszawa.
• 15. KOTARBIŃSKI J. 1999 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Sierpc (365) wraz z objaśnieniami. Państw. Inst. Geol., Warszawa
• 16. LICHWA M. & WEŁNIAK A. 2008 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Ciechanów (369). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 17. MORAWSKI W. 2001 - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, ark. Nidzica (251). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 18. MORAWSKI W. 2002 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000 ark. Nidzica (251). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 19. PASZCZYK J. 1973 - Analiza wahań zwierciadła wód podziemnych w obszarze wschodnim Polski. Prz. Geograf., 45 (3): 599-611.
• 20. PIJEWSKI G. 2011 - Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000 Pierwszy poziom wodonośny - występowanie i hydrodynamika ark. Płońsk (447). Państw. Inst. Geol. - PIB, Warszawa.
• 21. SOCZYŃSKA U. (red.) 1990 - Podstawy hydrologii dynamicznej. Wyd. UW, Warszawa.
• 22. TOMALSKI P 2010 - Sezonowość wahań płytkich wód podziemnych w środkowej Polsce w świetle miar Markhama. [W:] Ciupa T. & Suligowski R. (red.),Woda w badaniach geograficznych. Inst. Geogr. Uniw. J. Kochanowskiego, Kielce: 193-202.
• 23. TOMASZEWSKI J. 1990 - Charakter wahań zwierciadła górnego poziomu wód podziemnych. Wyd. UWroc., Wrocław.
• 24. WEŁNIAK. A. 2008 - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali1 : 50 000, ark. Ciechanów (369). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 25. WIĘCKOWSKA H. 1960 - Strefowość geograficzna pierwszego horyzontu wód podziemnych. Prz. Geograf., 32 (1/2): 35-61.