Wybrane zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa kulturowego

• Autorzy: Jach D.

Warianty tytułu

EN

Selected issues on cultural security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tematem artykułu jest problematyka bezpieczeństwa kulturowego rozpatrywana w ujęciu ogólnym. Głównym powodem poruszenia kwestii bezpieczeństwa kulturowego i podkreślenia istoty konieczności podjęcia debaty w zakresie bezpieczeństwa kulturowego, jest niedobór wiedzy w danym obszarze. Ponadto, artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie związane z edukacją kulturową. Treść publikacji rozpoczyna się próbą zdefiniowania terminu „kultura” poprzez ukazanie wybranych definicji kultury. Następnie, podjęto próby wyjaśnienia pojęcia bezpieczeństwa kulturowego. Kolejny rozdział artykułu wyszczególnia komponenty bezpieczeństwa kulturowego i ukazuje je w świetle współczesnych zagrożeń dla bezpieczeństwa kulturowego. Ponadto, w artykule przedstawiono akty prawne dotyczące bezpieczeństwa kulturowego oraz zaakcentowano kwestie edukacji kulturowej w kontekście współczesnych zagrożeń dla bezpieczeństwa kulturowego. Analiza zasadniczych treści dostępnej literatury pozwala w ostatniej części publikacji przedstawić konkluzje i wnioski dotyczące podjętej tematyki.

EN

This article’s focus is on the issues related to the widely defined term “cultural security”. The purpose of this article is to emphasize the importance and need for further discussion in the area of cultural security, as well as highlight aspects concerning the cultural education of a society. This article begins with an attempt to define the term “culture” by introducing its various definitions, followed by an attempt to explain the term “cultural security”. The next chapter details the most significant components of cultural security and demonstrates these components in the light of current threats to cultural security. Furthermore, the article presents chosen law regulations and emphasizes educational issues in the context of existing cultural threats. Finally, at the end of the article’s exploration and analysis of the available and relevant literature, it is possible to formulate conclusions about the chosen subject.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo kulturowe; kultura; zagrożenia; edukacja kulturowa

EN

cultrual security; culture; threaths; cultural education

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 1-2
• Strony: 126--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 58 poz.

Twórcy

autor

Jach D.

• Wydział Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej

Bibliografia

• 1. Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna, przełożył A. Ochocki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
• 2. Bainbrdige A., Clifford A., Jongen C., McCalma J., Cultural Competence in Health: a review of the evidence, Springer Briefs in Publich Health, 2017.
• 3. Celmer B., Dewiacja i anomia w ujęciu systemowym, „Kultura i Społeczeństwo” 2013, nr 2.
• 4. Coffin J., Embedding Cultural Security in Bullying Prevention Research, „Journal of Community Engaged Research and Learning Partnerships”, 2008.
• 5. Czaja J., Bezpieczeństwo kulturowe Rzeczypospolitej Polskiej, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2004.
• 6. Czaja J., Bezpieczeństwo kulturowe. Aspekty pojęciowe, „Państwo i Społeczeństwo” 2004, nr 3.
• 7. Czaja J., Kulturowe czynniki bezpieczeństwa, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2008.
• 8. Czaja J., Kulturowy wymiar bezpieczeństwa. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2013.
• 9. Dawidczyk A., Nowe Wyzwania, zagrożenia i szanse dla bezpieczeństwa Polski u progu XXI wieku, AON, Warszawa 2001.
• 10. El Ghamari M., Między kulturą a religią. Operacje Wojskowe w Iraku i Afganistanie, Oficyna wydawnicza MJK, 2015.
• 11. Encyklopedia powszechna, PWN, Warszawa 1974.
• 12. Herder J.G., Przedmowa do Myśli o filozofii dziejów, przełożył J. Gałecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1962.
• 13. Huntington S., The Clash of Civilizations?, „Foreign Affairs” 1993, nr 3.
• 14. Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy ksztłt ładu światowego, przeł. Hanna Jankowska, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2008.
• 15. Jemioło T., Bezpieczeństwo kulturowe w warunkach globalizacji i procesów społecznych, [w:] Kultura narodowa w kształtowaniu świadomości obronnej społeczeństwa i bezpieczeństwa państwa, „Zeszyt Problemowy TWO” Warszawa 2001.
• 16. Kitler W., Bezpieczeństwo Narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, AON, Warszawa 2011.
• 17. Kłoskowska A., Kultura Masowa, PWN, Warszawa 2005.
• 18. Kosińska M., Edukacja kulturowa, [w:] Edukacja kulturowa. Podręcznik, red. R. Koschany, A. Skórzyńska, Centrum Kultury ZAMEK, Poznań 2014.
• 19. Kośmider T., Kulturowy wymiar bezpieczeństwa państwa polskiego – wyzwania i zagrożenia, „Rozprawy Społeczne” 2014, Tom VIII, nr 1.
• 20. Mentan T., Africa: Facing Human Security Challenges in 21st Century, 2014.
• 21. Michałowska G., Bezpieczeństwo kulturowe w warunkach globalizacji, [w:] Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, red. D.B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba, Scholar, Warszawa 1997.
• 22. Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 3, red. B. Petrozolin-Skowrońska, PWN, Warszawa 1998.
• 23. Oberg K., Cultural Shock: Adjustment to new cultural environment, 1954.
• 24. Rosa R., Bezpieczeństwo i edukacja dla bezpieczeństwa w zmieniającej się przestrzeni społecznej i kulturowej, Wydawnictwo UPH w Siedlcach, Siedlce 2012.
• 25. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, wyd. 6, AON, Warszawa 2008.
• 26. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 listopada 2014 r.
• 27. Tylor E.B., Cywilizacja pierwotna, Badania rozwoju mitologii, filozofii, wiary, mowy, sztuki i zwyczajów, t. 1, przeł. Z.A. Kowerska, PWN, Warszawa 1996.
• 28. Walczak J., Legal status of national minorities in the Republic of Poland against the backdrop of cultural security, „Political Sciences” 2015, wyd. 18, nr 2.
• 29. Włodkowska A., Bezpieczeństwo kulturowe, [w:] Bezpieczeństwo państwa, red. K.A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, Oficyna Wydawnicza ASPRA JR, Warszawa 2009.
• 30. Żarkowski P., Topolewski S., Współczesne bezpieczeństwo kulturowe, Wydawnictwo UPH w Siedlcach, Siedlce 2014.
• Akty prawne
• 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
• 2. Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobieganiu nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu dóbr kultury z dnia 17 listopada 1970 r. (Dz.U. z 1974 r. Nr 20, poz. 106).
• 3. Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z dnia 14 maja 1954 r. (Dz.U. z 1957 r. Nr 46, poz. 212 z późn. zm.).
• 4. Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z dnia 17 października 2003 r. (Dz.U. z 2011 r. Nr 172, poz. 1018).
• 5. Konwencja UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego z dnia 21 października 2005 r. (Dz.U. z 2007 r. Nr 215, poz. 1585).
• 6. Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego z dnia 16 listopada 1972 r. (Dz.U. z 1976 r. Nr 32, poz. 190).
• 7. Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach (Dz.U. z 1962 r. Nr 10, poz. 48 z późn. zm.).
• 8. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 1999 r. Nr 90, poz. 999 z późn. zm.).
• 9. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.).
• 10. Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz.U. z 2005 r. Nr 17, poz. 141 z późn. zm.).
• Strony internetowe
• 1. Amerykańska Deklaracja Niepodległości, https://www.archives.gov/founding-docs/declaration-transcript [dostęp: 29.01.2018].
• 2. Deustsche Welle Polska, http://www.dw.com/pl [dostęp: 15.07.2017].
• 3. Forbes Quotes, https://www.forbes.com/quotes/6245/ [dostęp: 5.02.2018].
• 4. High-Rise Buildings in Vienna, https://www.wien.gv.at/stadtentwicklung/studien/pdf/b007383c.pdf [dostęp: 27.01.2018].
• 5. Johnson S., Technology & Crime, http://culturalsecurity.net/blog.htm [dostęp: 4.02.2018].
• 6. Knibb-Lamouche J., A Culture as a Social Dominant of Health, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK201298/ [dostęp: 25.01.2018].
• 7. Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, https://www.archives.gov/founding-docs/constitution-transcript [dostęp: 1.29.2018].
• 8. Ministerstwo Edukacji Narodowej, https://men.gov.pl/pl/zycie-szkoly/ksztalcenie-ogolne/ramowe-plany-nauczania [dostęp: 12.12.2017].
• 9. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, http://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci [dostęp:1.11.2017].
• 10. Mink J., Top 5 Endangered Heritage Sites – Tourism, http://www.cyark.org/news/top-5-endangered-heritage-sites-tourism [dostęp: 4.02.2018].
• 11. Majcher-Legawiec U., Kompetencje zawodowe nauczyciela w perspektywie różnorodności językowej i kulturowej w polskiej szkole, http://jows.pl/artykuly/kompetencje-zawodowe-nauczyciela-w-perspektywie-roznorodnosci-jezykowej-i-kulturowej-w-pols [dostęp: 30.01.2018].
• 12. Ng T., Cultural threats among five focuses of new national security panel, http://www.scmp.com/news/china/article/1404926/cultural-threats-among-five-focuses-newnational-security-panel-colonel [dostęp: 3.02.2018].
• 13. Nemeth E., What is “Cultural Security?”, http://culturalsecurity.blogspot.com/2013/04/what-is-cultural-security, April 13, 2013 [dostęp: 2.02.2018].
• 14. The Guardian, https://www.theguardian.com/world/2015/jun/29/china-great-wall-thirddisappeared [dostęp: 4.02.2018].
• 15. Słownik języka polskiego PWN, http://sjp.pwn.pl/slowniki/wynarodowienie [dostęp:1.07.2017].
• 16. Understanding Cultural Competency, https://www.humanservicesedu.org/cultural-competency.html [dostęp: 31.01.2018].
• 17. UNESCO, https://en.unesco.org/news/security-council-adopts-historic-resolution-protection-heritage [dostęp: 5.02.2018].
• 18. VICE, The Business of Making Art, https://www.onitube.com/video/44284/vice-s05e12-women-behind-bars-the-business-of-making-art [dostęp: 29.01.2018].

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).