Systematyka procesów antropogennych generujących odpady stałe zawierające rtęć

• Autorzy: Hławiczka S , Cenowski M

Warianty tytułu

EN

Systematics of anthropogenic processes generating solid wastes containing mercury

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano usystematyzowania procesów antropogennych generujących odpady stałe zawierające rtęć (OZHg), dzieląc je na 7 kategorii działalności. Kategoriami tymi są: oczyszczanie i wykorzystanie paliw kopalnych, wydobycie i przetwórstwo rud metali, przetwórstwo minerałów zawierających rtęć (minerałów innych niż rudy metali nieżelaznych), procesy przemysłowe z intencjonalnym wykorzystaniem rtęci jako elementu technologii, produkcja i użytkowanie wyrobów zawierających rtęć, spalanie odpadów i oczyszczanie ścieków. W ramach tych 7 kategorii wydzielono 28 procesów, których stosowanie prowadzi do powstania OZHg. Stwierdzono, że spośród tej ilości wskazać można 13 procesów, które w warunkach Polski odpowiedzialne są lub były za tworzenie krajowego strumienia rtęci obecnej w odpadach stałych. Wyznaczono wielkość krajowego strumienia rtęci w odpadach powstających w ciągu roku (2009) w wyniku energetycznego spalania węgla; była to ilość ok. 2,9 Mg rtęci (bez rtęci zawartej w odpadach z procesów spalania paliw w małych źródłach ciepła w mieszkalnictwie, usługach i rolnictwie).

EN

The paper deals with selection of anthropogenic processes that generate solid wastes containing mercury (OZHg). They were divided into the following 7 categories: cleaning and use of fossil fuels, mining and processing of metal ores, processing of minerals containing mercury (other minerals than non-ferrous metal ores), industrial processes in which Hg is intentionally applied as an element of technology, production and use of products containing mercury, waste incineration and wastewater treatment. Within these categories 28 processes leading to the formation of OZHg were identified. Analysis of these processes revealed that 13 categories and processes in Polish conditions are or were (before the production technology was changed) responsible for creating a national stream of OZHg. The amount of mercury in the annual waste stream in Poland resulting from coal combustion processes was also quantitatively assessed, amounting in 2009 about 2.9 Mg of mercury. This value does not include mercury contained in wastes from combustion processes carried out in small heat production sources in housing, services and agriculture.

Słowa kluczowe

PL

rtęć; odpady; inwentaryzacja; spalanie węgla

EN

mercury; wastes; inventory; coal combustion

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Inżynieria i Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 16, nr 1
• Strony: 125--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Hławiczka S

• Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, ul. Kossutha 6, 40-844 Katowice
• Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii ul. Dąbrowskiego 73, 42-200 Częstochowa

autor

Cenowski M

• Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, ul. Kossutha 6, 40-844 Katowice

Bibliografia

• [1] Hławiczka S., Rtęć w środowisku atmosferycznym, Works & Studies - Prace i Studia nr 73, IPIŚ PAN, Zabrze 2008.
• [2] Zielonka U., Kalisz M., Zawartość rtęci w elementach budowlanych hal elektrolizy rtęciowej, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów 2008, 3, 77-85.
• [3] Brown T., Critical review: Mercury measurements and its control - what we know, have learned and need to further investigate, J. Air & Waste Management Ass. 1999, 6, 1-97.
• [4] Szulik W., Wzbogacanie węgla kamiennego w polskich zakładach przeróbczych, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów 2007, 6, 176-181.
• [5] Pavlish J.H., Sondreal E.A., Mann M.D., Olson E.S., Galbreath K.C., Laudal D.L., Benson S.A., Status review of mercury option for coal-fired power plants, Fuel Processing Technol. 2003, 82, 89-165.
• [6] Hławiczka S., Metody adsorpcyjne i sorbenty stale do usuwania rtęci z gazów odlotowych ze spalania węgla, [w:] Sorbenty z popiołu dla energetyki, red. W. Nowak, J. Pacyna, I. Majchrzak-Kucęba, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2010.
• [7] Wilhelm S.M., Bigham G.N., Concentration of mercury in crude oil refined in the US, 5th International Conference on Mercury as a Global Pollutant, Minamata, Japan, 2002.
• [8] UNEP, Global Mercury Assessment, UNEP Chemicals, Geneva 2002.
• [9] Bojakowska I., Sokołowska G., Rtęć w kopalinach wydobywanych w Polsce jako potencjalne źródło zanieczyszczeń środowiska, Biul. Państ. Inst. Geol. 2001, 394, 5-53.
• [10] Hylander L.D., Meili M., 500 years of mercury production: global annual inventory by region until 2000 and associated emissions, Sci. Total Environ. 2003, 304, 13-27.
• [11] Roskill Metals Databook, Roskill Information Service Ltd., London 2000.
• [12] US EPA, Toxic release inventory (TRI) programme, Research Triangle Park, 2004.
• [13] COWI A/S, Heavy metals in waste, Report for European Commission DG Environment, project ENV.E.3/ETU/2000/0058, Denmark 2002.
• [14] Mercury flows in Europe and in the world: the impact of decommissioned chlor-alkali plants, European Commission, Brussels 2004.
• [15] Maxson P., Mercury flows and safe storage of surplus mercury, Concorde East/West Ent., raport for DG Environment of the European Commission, August 2006.
• [16] Velzen D., Langenkamp H., Herb G., Review: Mercury in waste incineration, Waste Management and Research 2002, 20, 556-568.
• [17] EPA’s roadmap for mercury, US EPA, Research Triangle Park, 2006.
• [18] Locating and estimating mercury emissions from sources of mercury and mercury compounds, US EPA, Research Triangle Park, 1997.
• [19] Główny Urząd Statystyczny, Ochrona Środowiska w 2008 r., GUS, Warszawa 2009
• [20] Wojnar K., Wisz J., Rtęć w polskiej energetyce, Energetyka 2006, 4, 280-283.
• [21] ENERGOPOMIAR, Sprawozdania z pomiarów gwarancyjnych instalacji odsiarczania spalin i kotłów fluidalnych wykonanych przez ZPBE ENERGOPOMIAR w latach 1995-2003, Gliwice 2004.
• [22] Hławiczka S., Jarema-Suchorowska S., Głowacki E., Ocena wpływu stosowanych w Polsce technologii odsiarczania spalin oraz spalania w kotłach fluidalnych na krajową emisję metali ciężkich do atmosfery, Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów 2004, 4, 121-128.
• [23] Hławiczka S., Kubica K., Zielonka U., Wilkosz K., Właściwości emisji pyłu i metali ciężkich w procesie spalania węgla w paleniskach domowych, Archiwum Ochrony Środowiska 2001, 2, 29-45.