Evolution of styles in professor Witold Cęckiewicz’s religious architecture

• Autorzy: Gyurkovich Mateusz G. , Gyurkovich Jacek K. , Oktawiec Wojciech

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2024.152186

Warianty tytułu

PL

Ewolucja stylów w architekturze sakralnej profesora Witolda Cęckiewicza

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The research goal of this paper was to systematize Cęckiewicz’s religious architecture through a comparative analysis of distinctive works from different periods of his artistic activity. Witold Cęckiewicz was a full professor and an honorary doctor of the Cracow University of Technology, a mentor, teacher and educator of several generations of architects and urban planners at the Faculty of Architecture of this University. He was a full member of the Polish Academy of Sciences and honorary chairman of the Architecture and Urban Planning Committee of the Polish Academy of Sciences, as well as a member of the Polish Academy of Arts and Sciences. He was an outstanding designer of many works: buildings and urban complexes, sculptures and monuments, a graphical artist and poet, the author of several volumes of poetry, which are words and poetic verses expressing thoughts about space and beauty. He made an invaluable contribution to the development of Polish architectural thought and the shape of the space that surrounds us through his own works and the achievements of his many students. His rich body of work - both designs and completed projects - which consists of works from a period of the clash and birth of new stylistic directions in architecture, is worth analysing and discussing, especially in the field of religious architecture.

PL

Celem badawczym artykułu było usystematyzowanie architektury sakralnej Cęckiewicza poprzez analizę porównawczą charakterystycznych dzieł z różnych okresów jego twórczości. Witold Cęckiewicz był profesorem zwyczajnym i doktorem honoris causa Politechniki Krakowskiej, mentorem, nauczycielem i wychowawcą kilku pokoleń architektów i urbanistów na Wydziale Architektury tej uczelni. Był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i honorowym przewodniczącym Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN, a także członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Był wybitnym projektantem wielu dzieł: budynków i zespołów urbanistycznych, rzeźb i pomników, grafikiem i poetą, autorem kilku tomików poezji, będących słowami i wersetami poetyckimi wyrażającymi myśli o przestrzeni i pięknie. Wniósł nieoceniony wkład w rozwój polskiej myśli architektonicznej i kształt otaczającej nas przestrzeni poprzez własne prace i osiągnięcia wielu swoich uczniów. Jego bogaty dorobek - zarówno projektów, jak i realizacji - na który składają się dzieła z okresu zderzenia i narodzin nowych kierunków stylistycznych w architekturze, jest wart analizy i omówienia, zwłaszcza w obszarze architektury sakralnej.

Słowa kluczowe

EN

Cęckiewicz Witold; Polish architecture after Second World War; religious architecture

PL

Cęckiewicz Witold; polska architektura po II wojnie światowej; architektura sakralna

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 52
• Strony: 87--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., zdj.

Twórcy

autor

Gyurkovich Mateusz G.

• Krakow University of Technology Faculty of Architecture Chair of Urbanism and City Structure Architecture e-mail: ORCID: https://orcid.org/

• https://orcid.org/0000-0002-6685-5234

autor

Gyurkovich Jacek K.

• Academy of Silesia in Katowice Faculty of Architecture, Civil Construction and Applied Art

• https://orcid.org/0000-0003-2167-6424

autor

Oktawiec Wojciech

• New York Institute of Technology School of Architecture & Design

• https://orcid.org/0000-0001-8009-1253

Bibliografia

• Witold Cęckiewicz - Twórczość”! : Cęckiewicz, W. (2016), Witold Cęckiewicz - Twórczość, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Curl, J.S. (2000), A Dictionary of Architecture and Landscape Architecture, Oxford: Oxford University Press.
• Conversations of the authors of the article with Witold Ceckiewicz in WA PK in 2001 and 2002 - notes in possession of the authors (unpublished notes).
• Dudzic-Gyurkovich, K., Mroczek, A. (2022), ‘Spatial distribution of places of religious worship in the housing environment of contemporary Krakow’, Housing Environment, 40, pp. 84–95. Available at: https://doi.org/10.4467/25438700SM.22.025.17007 (accessed: 12.02.2023).
• Encyklopedia Krakowa (2000), Kraków, Warszawa: PWN.
• Fabiański, M., Purchla. J. (2001), Przewodnik po architekturze Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Gyurkovich, J. (1999), Znaczenie form charakterystycznych dla kształtowania i percepcji przestrzeni: wybrane zagadnienia kompozycji w architekturze i urbanistyce, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Gyurkovich, J. (2009), ‘Sacral Architecture - contemporary tendencies in western church’, Space & Form, 12, pp. 171–184.
• Gyurkovich, J. (2010), Architektura w przestrzeni miasta: wybrane problemy, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Hemenway, P. (2005), Divine Proportion: Phi in Art., Nature and Science, New York: Sterling Pub. Co.
• Karpińska, M., Leśniak-Rychlak, D., Wiśniewski, M. (eds.) (2015a), Witold Cęckiewicz. Tom I Rozmowy o życiu i architekturze. Projekty, Kraków: Instytut Architektury.
• Karpińska M., Leśniak-Rychlak, D., Wiśniewski, M. (eds.) (2015b), Witold Cęckiewicz. Tom II Socrealizm, socmodernizm, postmodernizm. Eseje, Kraków: Instytut Architektury.
• Kosiński, W. (2018), ‘Włodzimierz Gruszczyński - guru czy geniusz’ / ‚Włodzimierz Gruszczyński - a guru or a genius?’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XLVI, pp. 3–37. Available at: https://teka.pk.edu.pl/wp-content/uploads/2019/12/Teka-2018-04.pdf (accessed: 24.10.2023).
• Kosiński, W., Węcławowicz, T. (2017), Włodzimierza Gruszczyńskiego kreacje, projekcje, utopie..., Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Kucza-Kuczyński, K., Mroczek, A. (1991), Nowe kościoły w Polsce, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Lorek, A. (2005), ‘Chełmoński Model Unit after 25 years... about value of its public space’, Czasopismo Techniczne. Architektura, 102, 9-A/2, pp. 9–22.
• Malinowska-Petelenz, B. (2006), Miejsce kościoła w mieście: analiza myśli kompozycyjnej w wybranych obiektach sakralnych autorstwa Witolda Cęckiewicza, doctoral thesis supervised by J. Gyurkovich, Kraków: IPU WA PK. Available at: https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/resources/26638 (accessed: 15.03.2023).
• Malinowska-Petelenz, B. (2015), Sacrum po polsku. Kościoły polskie 1945–1965. Studia formy w autorskim szkicu architektonicznym, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Malinowska-Petelenz, B. (2018), Sacrum in civitas. Wybrane zagadnienia, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Modernizm, Socrealizm, Socmodernizm, Postmodernizm. Przewodnik po architekturze Krakowa XX wieku (2022), Kraków: Instytut Architektury.
• Pasierb, J. (1984), ‘Nowoczesność skrzeczy’, Przegląd Katolicki, 23, p. 6.
• Petelenz, M. (2021), ‘Plany zagospodarowania przestrzennego - szanse czy zagrożenia?’ / ‘Local spatial development plans - threats or opportunities?’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XLIX, pp. 163–170. Available at: https://doi.org/10.24425/tkuia.2021.138708 (accessed: 20.02.2023).
• Seibert, K. (1983), Plan Wielkiego Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Schneider-Skalska, G. (2014), ‘The Form of Urban Structures - Constacy or Changeability, Rigour or Freedom?’, Technical Transactions. Architecture, 111, 1-A, pp. 190–208.
• Szczerek, E. (2019), ‘Loss of potential: large-panel housing estates - Czyżyny case’, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 471, 092034. Available at: https://doi.org/10.1088/1757-899X/471/9/092034 (accessed:15.04.2020).
• Szczerek, E. (2021), ‘Kompozycja urbanistyczna osiedli mieszkaniowych z 2. połowy XX wieku jako wartość zagrożona’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie, XLIX, pp. 171–184. Available at: https://doi.org/10.24425/tkuia.2021.138709 (accessed:10.06.2022).
• Węcławowicz, T. (1986), ‘Architektura inna’, Projekt, 6, pp. 27–28.
• Węcławowicz, T., Jankowska- Marzec, A. (1999), Architektura wzruszeniowa Włodzimierza Gruszczyńskiego, Kraków: Societas Vistulana.
• Węcławowicz- Gyurkovich, E. (1996), ‘Współczesna architektura regionalna’ [in:] Szafer, T.P. (ed.), Teka Architektury współczesnej Ziem Górskich 2, Kraków: Oficyna Wydawnicza „SEZ.ON”, pp. 43–50.
• Węcławowicz-Gyurkovich, E. (1998), Postmodernizm w architekturze polskiej, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Węcławowicz-Gyurkovich, E., Gyurkovich, J. (1998), ‘Kościoły materialne i duchowe’ [in:] Flaga, K., Paluch, M., Pawlicki, B.M., Udział pracowników Politechniki Krakowskiej w życiu kościoła katolickiego za pontyfikatu Jana Pawła II, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, pp. 173–178.
• Węcławowicz-Gyurkovich, E., Węcławowicz-Bilska, E., Kryvoruchko, O. (2022), ‘Polish postmodern sacral architecture in the space of housing estates’, Housing Environment, 40, pp. 4–17. Available at: https://doi.org/10.4467/25438700 SM.22.018.17007 (accessed:10.03.2023).
• Wierzbicka, A. (2011), ‘Modern church architecture: ethical and non-ethical manner of creation’, Architectus, 2, pp. 29–33.
• Wierzbicka, A. (2019), ‘Anticipation of Contemporary Sacred Buildings - New Direction in Designing Semantic Architecture’, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 471, 082061. Available at: https://doi.org/10.1088/1757-899X/471/8/082061 (accessed:10.03.2023).
• Wiśniewski, M. (2013), Adolf Szyszko-Bohusz, Kraków: Instytut Architektury.
• Wroński, J.S. (2010), Kościoły Krakowa zbudowane w latach 1945–1989, Kraków: Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha.