Wpływ polityki energetycznej na zmiany klimatu w opinii młodzieży województwa podkarpackiego

• Autorzy: Woźniak Marian , Saj Bartosz

Identyfikatory

DOI

10.24425/znigsme.2019.128679

Warianty tytułu

EN

The impact of energy policy on climate change in the opinion of young people in the Podkarpackie region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Społeczeństwo, a przede wszystkim naukowcy, wyraźnie podkreślają, że przyczyną globalnych zmian klimatu spowodowanych głównie emisją dwutlenku węgla, jest przede wszystkim działalność człowieka i połączona z nią nadmierna jego emisja. Związana jest ona z procesami spalania paliw w energetyce, przemyśle oraz transporcie, a także z ubóstwem będącym główną przyczyną występowania trudności w zaspokojeniu podstawowych potrzeb energetycznych w gospodarstwach domowych i nieprawidłowym sposobem ich ogrzewania. Często społeczeństwo jest uświadamiane, że klimat należy chronić, a zarazem przekonywane, że globalne ocieplenie nie ma wpływu na codzienne życie Polaków. Tymczasem Polska, ze względu na duży udział węgla w energetyce, jest wskazywana jako jeden z głównych winowajców emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej i eksponowana jako istotny udziałowiec zmian klimatycznych powodujących globalne ocieplenie. Celem pracy jest ukazanie opinii młodzieży w wieku 15–24 lat, w zakresie jej świadomości dotyczącej wpływu człowieka na zmiany klimatu oraz wskazanie pożądanych kierunków współczesnej polityki energetycznej wraz z określeniem poziomu poparcia tych kierunków, które istotnie przyczynią się do ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Z badań przeprowadzonych wśród młodzieży wynika, że jest ona świadoma konsekwencji zmian klimatu, szczególnie w skali globalnej, zaś w znacznie mniejszym stopniu w Polsce, a jeszcze w mniejszym w województwie podkarpackim. Badana młodzież podkreśla, że zmiany klimatu są obecnie jednym z największych zagrożeń, ale stanowią jedno z wielu zagrożeń. Młodzież podkreśla, że polityka energetyczna w Polsce powinna zmierzać w kierunku lepszego wykorzystania i zmniejszenia zużycia energii oraz zwiększenia udziału energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii, kojarzonej głównie z ochroną zdrowia społeczeństwa, zmniejszeniem zanieczyszczenia powietrza, a także bezpieczeństwem energetycznym kraju. Młodzież wykazuje brak zdecydowania odnośnie do wykorzystania elektrowni jądrowych, gdzie w podobnym stosunku widzimy zwolenników oraz przeciwników tego źródła energii elektrycznej.

The public and, above all, scientists clearly emphasize that the cause of global climate change caused mainly by carbon dioxide emissions is, above all, human activity and its combined emission. It is associated with the processes of fuel combustion in the energy, industry and transport, as well as with poverty being the main cause of difficulties in meeting basic energy needs inhouseholds and the incorrect way of heating them. The public is often made aware that the climate should be protected and at the same time convinced that global warming has no impact on the everyday lives of Poles. Meanwhile, Poland, due to the high share of coal in the energy sector, is indicated as one of the main culprits of carbon dioxide emissions in the European Union and exposed as a significant shareholder of climate change causing global warming.The aim of the work is to show the opinions of young people aged 15–24, in terms of their awareness of the human impact on climate change and indication of desirable directions of the modern energy policy, defining the level of support for these directions, which will significantly contribute to the reduction of carbon dioxide emissions.The research conducted among young people shows that it is aware of the consequences of climate change, especially on a global scale, and to a much lesser extent in Poland, and still less in the Podkarpackie province. The studied youth emphasizes that climate change is currently one of the greatest threats, but it is one of many threats.The young people emphasize that the energy policy in Poland should aim at the better utilization and reduction of energy consumption as well as increasing the share of energy based on renewable energy sources, associated mainly with public health protection, reduction of air pollution, as well as the energy security of the country. Young people show a lack of determination regarding the use of nuclear power plants, where we see supporters and opponents of this source of electricity in a similar relationship.

Słowa kluczowe

PL

polityka energetyczna; klimat; gazy cieplarniane; młodzież

EN

energy policy; climate; greenhouse gases; young people

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 109
• Strony: 199--214
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., tab.

Twórcy

autor

Woźniak Marian

• Politechnika Rzeszowska, Wydział Zarządzania, Katedra Ekonomii, Rzeszów

autor

Saj Bartosz

• Absolwent AGH Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków

Bibliografia

• 1. Agencja… 2018 − Agencja Moody’s potwierdza w raporcie poważne obawy o OZE w polskiej energetyce. [Online] https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/moodys-raport-o-polskiej-energetyce-i-oze-lipiec –2018/1kOld9x [Dostęp: 5.02.2019].
• 2. Ankieta… 2018 − Ankieta EBI dotycząca klimatu – Polacy są mniej zaniepokojeni zmianą klimatu niż inne narody europejskie. [Online] https:/nowa-energia.com.pl/2018/11/09/ankieta-ebi-dotyczaca-klimatu-polacy-sa-mnie -zaniepokojeni-zmiana-klimatu-niż-inne-narody-europejskie/ [Dostęp 5.02.2019].
• 3. Barnet i in. 2008 − Barnett, T.P., Pierce, D.W., Hidalgo, H.G., Bonfils, C., Santer, B.D., Das, T. i Bala, G. 2008. Human-Included Change in the Hydrology of the Western United States. Science 319, s. 1080–1083.
• 4. Ciężar… 2018 − Ciężar emisji w świecie ponownie wzrasta. [Online] https://www.obserwatorfinansowy.pl/ciezar -emisji-w-wswiecie-wzrasta/ [Dostęp: 10.11.2018].
• 5. Czy Europa… 2016 − Czy Europa osiągnie 20% energii odnawialnej w 2020 roku? [Online] https://www.green -projects.pl/czy-europa-osiagnie–20-energii-odnawialnej-w–2020-roku/ [Dostęp: 29.02.2016].
• 6. Czy świat… 2018 − Czy światu wystarczy energii. [Online] https://www.rp.pl/Nauka/304199905-Czy-swiatu-wy starczy-energii.html [Dostęp 19.04.2018].
• 7. Czym… 2018 − Czym załatać dziury w rozwoju „zielonej” energetyki w Polsce? [Online] http://odnawianlezrodla energii.pl/oze-aktualnosci/item/4102-czym-zalatac-dziury-w-rozwoju-zielonej-energetki-w-polsce [Dostęp: 28.11.2018].
• 8. Dai, A. 2013. Increasing drought under global Warming in observations and models. Nature Climate Change 3, s. 52–58.
• 9. Dyrektywa... 2009 − Dyrektywa 2009/28/WE w sprawie stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywę 2001/77/WE. [Online] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ TXT/PDF/?uri=CELEX:32018L2001&from=EN [Dostęp: 15.09.2018].
• 10. Europejski… 2017 − Europejski rynek energii jest chory. Zabijają go niemieckie dopłaty do tzw. energii odnawialnej. [Online] http://wgospodarce.pl/informacje/38045-europejski-rynek-energii-jest-chory-zabijaja-goniemieckie- doplaty-do-tzw-energii-odnawialnej [Dostęp: 29.06.2017].
• 11. Eurostat… 2018 − Eurostat StatisticExplained. [Online] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index. php?title=File:Table_2-Share_of_energy_from_renewable_sources_in_gross_final_consumption_of_energy _2004–2016.png. [Dostęp: 15.03.2019].
• 12. Global… 2018 − Global Carbon Atlas. [Online] http://www.globalcarbonatlas.org/en/content/welcome-carbon -atlas [Dostęp: 15.03.2019].
• 13. Hanna i in. 2013 − Hanna, E., Navarro, F.J., Pattyn, F., Dominigues, C.M., Fettweis, X., Ivins, E.R., Nicholls, R., Ritz, C., Smith, B., Tulaczyk, S., Whitehouse, P.L. i Zwally, H.J., 2013. Ice-sheet balance and climate changes. Nature 498, s. 51–59.
• 14. Held, I.M.I. i Soden, B.J. 2005. Robus Responses of the Hydlogical Cycle to Global Warming. Journal of Climate 19(21), s. 5686–5699.
• 15. Hoegh-Guldberbi in. 2007 − Hoegh-Guldberg, O., Munby, P.J., Hooten, A.J., Steneck, R.S., Gomez, E., Harvell, C.D. i Sale, P.F., 2007. Coral Reefs Under Rapid Climate Change and Ocean Acidification. Science 318(5857), s. 1737–1742.
• 16. Eurostat… 2018 − [Online] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=File:Table_2-Share_ of_energy_from_renewable_sources_in_gross_final_consumption_of_energy_2004–2016.png [Dostęp: 5.03.2019].
• 17. Kundzewicz i in. red. 2017 − Kundzewicz, Z.W., Hov, Ǿ. i Okruszko, T. red. 2017. Zmiany klimatu i ich wpływ ba wybrane sektory w Polsce. Poznań: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
• 18. Lentoni in. 2009 − Lenton, T., Footitt, A. i Długolecki, A. 2009. Major Tipping Points in the Earth’s Cimatr System and Consequencws for the Insurance Sector. WWF Germany.
• 19. Minister… 2018 − Minister środowiska: Polska jest liderem w redukcji emisji CO2. Dane Eurostatu mówią co innego. [Online] https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/min-kowalczyk-polska-liderem-re dukcji-co2-dane-eurostatu/2b5tgxd [Dostęp: 30.11.2018].
• 20. Mit… 2016 − Mit drogiej zielonej energii obalony. W Niemczech płacą konsumentom za jej zużycie. [Online] https://forsal.pl/artykuly/943218,rekord-wytwarzanie-zielonej-energii-niemcy-wzrost-znaczenia-oze-wniemczech. html [Dostęp: 14.05.2016].
• 21. Niemieckie… 2018 − Niemieckie OZE dostarcza 100% energii 1 maja. [Online] https://globenergia.pl/oze-pokrywa -100-zapotrzebowania-w-niemczech/ [Dostęp: 12.11.2018].
• 22. Ochrona… 2017 − Ochrona środowiska 2017. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• 23. Parmesan, C. 2006. Ecological and EvolutionaryRespnsens to Recent Climate Change. Annual Review of Ecology. Evolution and Systematics 37, s. 637–669.
• 24. Parmesan, C. i Yohe, G. 2003. A global coherent fingerprint of cli mate changinpacts cross natural systems. Nature 421, s. 37–42.
• 25. PEP… 2018 − Polityka Energetyczna Polski do roku 2040 roku. Warszawa: Ministerstwo Energii. [Online] https://www.gov.pl/documents/33372/436746/PEP2040_projekt_v12_2018-11–23.pdf/ee3374f4-10c3-5ad8- 1843-f58dae119936 [Dostęp: 15.03.2019].
• 26. Pew Research Center… 2015 – Climate Change Seen as Top Global Threat, Report, June 14.2015, J. Carle. [Online] http://sttpml.org/wp-content/uploads/2015/08/global-threats-Pew-Research-Center-Global-Threats-Report- FINAL-July-14–2015.pdf [Dostęp: 5.03.2019].
• 27. Polacy… 2018 − Polacy wobec zmian klimatu. Komunikat z badań. Nr 158/2018. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
• 28. Polityka… 2018 − Polityka klimatyczna – fakty i mity. Warszawa: Heinrich BöllStiftung.
• 29. Polska emituje… 2018 − Polska emituje dwa razy mniej CO2 niż Niemcy, ale gospodarkę ma siedem razy mniejszą. [Online] htts://tvn24bis.pl/z-kraju.74/emisjaco2-ile-emituje-polska-ile-niemcy.890357.htlm [Dostęp: 7.12.2018].
• 30. Postrzeganie… 2019 − Postrzeganie zmian klimatu i jego ochrona – porównanie Polski i Norwegii. [Online] https:/ naukaoziemi.pl/aktualności/postrzeganie-zmian-klimatu-i-jego-ochrony-porownanie-polski-i-nor wegii-cz1-329 [Dostęp: 3.01.2019].
• 31. Rampali i in. 2011 − Rampal, P., Weiss, J., Dubois, C. i Campion, J.M., 2011. IPCC climate models do not capture Arctic ice drift acceleration: Conesquences in terms of projected sea ice thinning and decline. Journal of Geophysical Research: Oceans 116(C8), C00D07.
• 32. Rozwój… 2018 − Rozwój Sektora Odnawialnych Źródeł Energii. Warszawa: NIK Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji.
• 33. Rząd… 2019 − Rząd przyznaje: Polska nie osiągnie celu OZE na 2020. [Online] http:/odnawialne zrodlaenergii. pl/oze-aktualnosci/item/4150-rzad-przyznaje-polska-nie-osiagnie-celu-oze-na–2020 [Dostęp: 14.01.2019].
• 34. Shepherd i in. 2012 − Shepherd, A., Ivins, E.R., Guero, A., Barletta, V.R., Bentley, M.J., Bettadpur, S., Briggs, K.H. i Reconciled, A. 2012. Estimate of Ice-Sheet Mass Balance. Science 338(6111), s. 1183–1189.
• 35. Sondaż… 2017 − Sondaż: Zmiany klimatu groźne jak terroryści z Daesh. [Online] https://www.rp.pl/article /20170802/SWIAT/170809854 [Dostęp: 2.08.2017].
• 36. Steffen i in. 2018 − Steffen, W., Rockström, J., Richardson, K., Lenton, T.M., Folke, C., Liverman, D., Summerhayes, C., Barnosky, A.D., Cornell, S., Crucifix, M., Donges, J.F., Fetzer, I., Lade, S.J., Scheffer, M., Winkelmann, R. i Schellnhuber, H.J. 2018. Trajectories of the System in the Anthropocene. PNAS 115(33), s. 8252–8259.
• 37. Stroeve i in. 2012 − Stroeve, J.C., Kattsov, V., Barrett, A., Serreze, M., Pavloya, T., Holland, M. i Meier, W.N. 2012. Trends in Arcticseaiceextent from CMIP5, CMIP3 and observations. Geophisical Research Letter 39(16). L16502.
• 38. Średnia… 2018− Średnia temperatura Ziemi wzrosła o ponad 1°C od czasów rewolucji przemysłowej. Mamy coraz mniej czasu na działanie. [Online] https://www.wwf.pl/srodowiso/klimat [Dostep: 15.03.2019].
• 39. Szafraniec, K. i Boni, M. 2011. Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. s. 37.
• 40. Wójcik, A. i Byrka, K. 2016. Polacy o zmianie klimatu i polityce energetycznej. Raport z badania opinii publicznej zleconego w sierpniu 2016 roku przez WWF Polska. Energia odNowa.
• 41. Yao i in. 2012 − Yao, T., Thompson, L., Yang, W., Yu, W., Gao, Y., Guo, X., Yang, X., Duan, K., Zhao, H., Xu, B., Pu, J., Lu, A., Xiang, Y., Kattel, D.B. i Joswiak, D. 2012. Different glacier status with atmospheric circulations in Tibetan Plateau and surroundings. Nature Climate Change 2, s. 663–667.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).