Likwidacja kopalń i problem metanu

• Autorzy: Czaja P.

Warianty tytułu

EN

Mine closure and the methane problem

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metan jest bardzo istotnym surowcem energetycznym współczesnego świata. Zlikwidowane kopalnie są natomiast wielkim jego rezerwuarem, zwłaszcza w przypadku kopalń metanowych. Gospodarcze wykorzystanie tych znaczących ilości surowca energetycznego jest obecnie przedmiotem licznych badań. Likwidacja kopalni metanowej nastręcza wiele problemów dla samego procesu likwidacyjnego, jak również generuje określone zagrożenia dla otoczenia zlikwidowanych szybów. Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia dotyczące zagrożeń w czasie likwidacji oraz sposobu ich eliminowania na okres po likwidacji. Praca uwzględnia doświadczenia krajów europejskich, które mają za sobą likwidacje dużych kompleksów wydobywczych. Szczególnie cenne są doświadczenia polskie, zgromadzone w okresie najbardziej intensywnej likwidacji zakładów górniczych, w tym całkowitej likwidacji silnie metanowych kopalń zagłębia wałbrzyskiego oraz szczególnie zagrożonej metanem kopalni „1 Maja”.

EN

Methane is a very essential raw material for the contemporary world. On the other hand closed mines are its great reservoir, especially in the case of gassy mines. The economic use of these considerable quantities of energy raw material is currently the subject of numerous investigations. The closure of a gassy mine is the cause of many problems for the closure process itself and generates determined hazards for the surroundings of backfilled shafts. The article presents selected problems concerning hazards during the closure operations and the way of hazard elimination for the period after mine closure. The work takes into consideration the experiences of other countries, where the closure of big extractive complexes took place. Particularly valuable are Polish experiences, collected in the period of most intensive mine closure activities, including the entire closure of strongly gassy mines of the Wałbrzych Coal Basin and the “1 Maja” mine, especially threatened by methane.

Słowa kluczowe

PL

likwidacja szybów; metan ze złóż węglowych

EN

shaft liquidation; coal-bed methane

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 67, nr 7-8
• Strony: 250--259
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Czaja P.

• AGH w Krakowie

Bibliografia

• 1. Betriebsempfehlungen für den Steinkohlenbergbau. Wettertechnische Maßnahmen beim Verfüllen von Tagesschächten. Nr. 13. Bergbau Bücherei Essen, Verlag Glückauf 1977.
• 2. Czaja P.: Wybrane zagadnienia projektowania likwidacji szybów. Szkoła Eksploatacji Podziemnej, 1999.
• 3. Czaja P.: Ocena rozwiązań projektowych likwidacji szybów zastosowanych w restrukturyzacji polskiego górnictwa węglowego. Górnictwo i Geoinżynieria. Kwartalnik Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Zeszyt 3/1. Kraków 2009. (str. 105÷119).
• 4. Durn R. B.: The Treatment of the Disused Mine Shafts and Adits. Mining Department, National Coal Board, London 1982.
• 5. Eicker H., Heßbrügge F. W.: Beherrschung von Gasaustritten über Tage aus stillgelegten Gruben. Glückauf 120, 1984 Nr 23. s. 1553÷1558.
• 6. Eicker H.: Verlauf und Beherrschung der Ausgasung abgewortfemer Grubengebäude. Glückauf-Forschungshefte 48, 1987, nr 6 s. 324÷328.
• 7. Füssel W., Hudewentz D.: Die barometrische Ausgasung, Beobachtungen und Bekämpfungsversuche. Glückauf 110, 1974, s 1021÷1027.
• 8. Hinderfeld G., Lücke M.: Die Methanausgasung während und nach der Stillengung eines Bergwerks,. Bergbau 3. 1989. Nr 3 s. 11÷21.
• 9. Josse J.: Absaugung von Methan aus stillgelegten Gruben. Informationstagung Luxemburg über Beherrschung der Ausgassung in Grubenbetrieben. Veröffentlich von der Generaldirektion der Europäischen Gemeinschaft für Kohle und Stahl., Luxemburg 1971.
• 10. Kotarba M.J. i inni: Gas Hazard In the Near Surface Zone of the Wałbrzych Coal District Caused by Coal Mine Closure. Geological and Geochemical Control. Geosphere Society of Research on Environmental Changes. Kraków, 2002.
• 11. Nawrat S., Napieraj S.: Analiza możliwości utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego z szybów polskich kopalń węgla kamiennego. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, WUG Katowice 2010 nr 9. Str. 22÷29.
• 12. Piccot S.D., Masemore S.S., Ringler E., and Kirchgessner D.A.: “Developing Improved Methane Emission Estimates for Coal Mining Operations,” Presented at the 1995 Greenhouse Gas Emissions and Mitigation Research Symposium (U.S. Environmental Protection Agency, June 27-29, 1995).
• 13. Sommer A.: Das Aufwältigen des Schachtes Emschermulade 1. Ertzmetal 27 1974 nr 10.
• 14. Staff M. G., Sizer K. E., Newson S. R.: The Potential for Surface Emission of Methane from Abandoned Mine Workings.
• 15. Stamer R., Eicker H.: Gasaustritte aus verfüllten Schachten und Sicherheitsverkehrungen über Tage. Glückauf -Forschunghefte 52, 1991 nr 4. s. 184÷188
• 16. Stobiński. J.: Likwidacja szybów. Bezp. Pracy i Ochrona Środowiska Nr 2/1992.
• 17. Szlązak N., Czaja P. i inni.: Kompleksowe wykonanie analiz projektów i dokumentacji technicznej związanej z likwidacją Ruchu „1 Maja” w KWK „Marcel”, określający sposób i częstotliwość monitorowania zagrożenia metanowego oraz osiadania zasypu zlikwidowanych szybów. Aneks nr 4. Kraków2010 [praca niepublik.].
• 18. Thiein K.: Die Sümpfung der lothringischer Steinkohlengruben während des Krieges. Glückauf Tom 86 1950 nr 17/18
• 19. Winter K.: Ausgasung aus stillgelegten Gruben und Grubenbauen. Glückauf tom 112, nr 20, 1976. s 1176÷1179