Poznańska Śródka – granice fizyczne i mentalne w mieście

• Autorzy: Bardzińska-Bonenberg T.

Identyfikatory

DOI

10.24358/Bud-Arch_17_161_08

Warianty tytułu

EN

Śródka District in Poznan – physical and mental borders within the city

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Śródka istniała zanim powstał lokacyjny Poznań. Położenie nad rzeką i główna droga ze wschodu na zachód a także do Gdańska ustabilizowały jej kupiecki, potem produkcyjny charakter. Kolejne powodzie, skutek budowy pruskiej twierdzy obniżyły atrakcyjność dzielnicy zamieszkiwanej przez polską ludność. Dwudziestolecie międzywojenne niewiele zmieniło sytuację. Działania II wojny światowej, likwidacja mostu, linii tramwajowej, nowa dwupasmówka, która zajęła teren śródeckiego rynku spowodowały, że dzielnica została odgrodzona od miasta. W 2006 roku Śródka została objęta Miejskim Programem Rewitalizacji. Natychmiastowe podniesienie czynszów spowodowało zamknięcie większości sklepów i nielicznych lokali oraz wyprowadzenie się najlepiej rokujących mieszkańców. Stopniowo program zaczął działać: Trakt Królewsko-Cesarski sprowadził turystów podobnie jak muzeum Brama Poznania, mural odwołujący się do historii i klimatu dawnej Śródki, zmieniły obraz dzielnicy. Pojawiły się lokale gastronomiczne, sklepy i hotel. Za sprawą Rady Osiedla dokonuje się integracja mieszkańców i przyzwyczajanie Poznaniaków do „nowej” interesującej, historycznej dzielnicy miasta. Celem referatu jest pokazanie historii deterioracji dzielnicy i efekty działań lokalnej społeczności reprezentowanej przez Radę Osiedla. Jej wpływ na decyzje administracji miasta zahamował proces degradacji dzielnicy i zapoczątkował proces integracji mieszkańców. Istnienie grupy nacisku wnoszącej racjonalne koncepcje i doprowadzającej do ich realizacji, w połączeniu z programami unijnymi, pozwolił na stopniowy powrót Śródki do Poznania zarówno w sferze materii jak i ducha.

EN

Śródka had existed before Poznań was established. Access to water and the main route from the east to the west let it become a stable trade and manufacturing centre. Under Prussian rule the floods which followed were a result of construction of the Prussian fortress. The district became less attractive. The interwar period brought some changes for the better. The Second World War operations, demolition of the bridge and of the tramway line was followed by a new double lane road built on the Śródka Market Square area and have separated the district from the city. In 2006 Śródka became a part of the Urban Redevelopment Program. Rental fees immediately went up, as a result of which most shops and few remaining eating places were closed and the most prospective residents moved out. However, the subsequent programs turned out to be successful: the Royal-Imperial Route has attracted tourists while the Gate of Poznań Museum and a large mural referring to the history and the atmosphere of the old Śródka have changed the image of the district. They have been followed by new eating places, shops and a hotel. The Śródka District Council has been cooperating with architects and artists to integrate residents and make the citizens of Poznań accustomed to the ”new”, interesting, historical district of the city. The purpose of the report is to present the activities of the local community which influences the decisions made by the city authorities. It was possible to change the course of events because there has existed an objecting group putting forward reasonable ideas and implementing them.

Słowa kluczowe

PL

Śródka; decyzje; rozwój; degradacja; sprzeczność; społeczność; administracja

EN

decisions; development; degradation; contradiction; community; administration

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 16, nr 1
• Strony: 89--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Bardzińska-Bonenberg T.

• Wydział Architektury i Wzornictwa, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Karolczak Z. Najstarsze dzieje Śródki. Kwartalnik „Wokół Śródki”. (ed. Rada Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria), nr 3(26) 2006, Wydawnictwo Kontekst, Poznań, 2006.
• 2. Lubierska-Lewandowska J. Kilka słów o poznańskich nekropoliach. wtg-gniazdo.org/upload/opracowania/poznańskie_nekropolie.pdf (dostęp 01.03.2016).
• 3. Biesiadka J. i inni. Twierdza Poznań. Wydawnictwo Rawelin, Poznań 2006, s. 26-27.
• 4. Biesiadka J. i inni. ibidem, s. 263-264.
• 5. Bardzińska-Bonenberg T. Poznan 19th century postindustrial areas and buildings in the city centre. Technical Transactions. Architecture. 2(2A) (2014) 45.
• 6. http://www.mpk.poznan.pl/o-mpk/historia.
• 7. Cofta Sz. Trolejbusowe sentymenty. Kwartalnik „Wokół Śródki”. (ed. Rada Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria), nr 3-4, Protext Sp., Poznań 2000.
• 8. Cofta A. Śródecka piekarnia Leona Cofty. Kwartalnik „Wokół Śródki”. (ed. Rada Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria), nr 1(54), Wydawnictwo Kontekst, Poznań 2014.
• 9. Ksiąszkiewicz J. Moje miejsce do biegania: stary-nowy stadion na Śródce, za: http://bieganie.pl/?show=1&cat=50&id=543 (dostęp 10.03.2016).
• 10. Cofta Sz., op.cit
• 11. Kodym-Kozaczko G. Rozwój Poznania w planowaniu urbanistycznym w latach 1900-1990. Architektura i urbanistyka Poznania w XX wieku, (red. T. Jakimowicz), Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2005, s.62, 65.
• 12. Powalisz-Bardońska M. Ludzie i domy. Kwartalnik „Wokół Śródki”. (ed. Rada Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria), nr 4 (14), Wydawnictwo Kontekst, Poznań, 2004.
• 13. Sprawozdanie Oddziału Rewitalizacji Biura Koordynacji Projektów Urzędu Miejskiego w Poznaniu, 2010.
• 14. Matyaszczyk D. Poznań, Trakt Królewsko-Cesarski, przewodnik turystyczny. Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2007.
• 15. Uchwała Rady Miasta nr LXXXIX/1006/IV/2006, z dnia 7 marca, Poznań 2006.
• 16. Ciesiółka P. Gentryfikacja jako efekt rewitalizacji. Przykład Poznania. Portal internetowy www.urbanistyka info, ISSN 2081-1322, Poznań 2010.
• 17. Bardzińska-Bonenberg T. Tendencje kształtowania zabudowy śródmiejskiej w procesie rewitalizacji. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2008, s. 99.
• 18. Bardzińska-Bonenberg T. Sondaż wśród studentów WAPP. 2010, w zasobach archiwum ZHAiU PP.
• 19. Łukaszewski J. Wywiad z właścicielem księgarni-kawiarni na Śródce. Gazeta Wyborcza-Poznań, 19.05.2011.
• 20. Kwartalnik „Wokół Śródki”. (ed. Rada Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria), nr 3 (18) 2004 i kolejne do 2007, Wydawnictwo Kontekst, Poznań.
• 21. Ryżyński A. Przenoszenie mostu nad mostem. Czasopismo Techniczne. Budownictwo 9(2-B) (2009).
• 22. Klause G. Historia przekształceń miejsca. Kwartalnik „Wokół Śródki”, (ed. Rada Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria) nr 1, 2, 3, Wydawnictwo Kontekst, 2015.
• 23. Bardzińska-Bonenberg T. On gentrification of historical districts in Poznan. Technical Transactions. Architecture 1(1A) (2012) 43-52.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).