Nowa jakość opomiarowania wg PN-ISO 9000 i zaleceń międzynarodowych na przykładzie pomiarów pH w procesach uzdatniania wody

• Autorzy: Toczyłowska B. , Kostyrko K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym ze sposobów zapewnienia jakości pracy w laboratorium wykonującym badania wody jest wewnętrzna kontrola jakości prowadzonych w danym laboratorium pomiarów, której szczególnie istotnymi elementami jest kalibracja przyrządów pomiarowych i ocena niedokładności uzyskiwanych przy ich pomocy wyników. Konieczność prowadzenia oceny niedokładności pomiarów poszczególnych wskaźników jakości wody bezpośrednio wynika z zaleceń nowej Dyrektywy Unii Europejskiej 98/83/EC w sprawie warunków jakim powinna odpowiadać woda przeznaczona do konsumpcji. W artykule omówiono tradycyjne metody szacowania niedokładności pomiaru (złożonej z błędów przypadkowych i systematycznych) oraz zasady nowych procedur szacowania niepewności. Procedury te zalecane są od 1994 r. przez ISO i inne organizacje międzynarodowe do stosowania w laboratoriach akredytowanych a obecnie wdrażane są u nas, co ma umożliwić opublikowanie w br. polskiej wersji przewodnika ISO nt. wyrażania niepewności pomiaru. Opisano procedurę szacowania niepewności wyniku pomiaru odczynu wody pH, opartą na nowych obowiązujących już wkrótce zasadach.

Słowa kluczowe

PL

normy ISO; pomiary wody; normalizacja; systemy pomiarowe; pomiary pH; uzdatnianie wody

EN

ISO; measurements; normalisation; normalisation system; pH measurements; water treatment

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Informacja Instal
• Rocznik: 1999
• Tom: Nr 5 (183)
• Strony: 3--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Toczyłowska B.

• Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL, Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

autor

Kostyrko K.

• Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL, Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

Bibliografia

• [1] Dyrektywa Unii Europejskiej 98/83/EC "Water quality intended for human consumption" Official Journal of the European Communities nr. L 330 z dn.5.12.1998.
• [2] Norma ISO 5725 Part 1,2,3,4,6:1994 "Accuracy (trueness and precision) of measurement method and results."
• [3] Norma PN-EN 45001: Ogólne kryteria działania laboratoriów badawczych.
• [4] Projekt nowelizacji Przewodnika ISO/ICE 25 „Ogólne wymagania dotyczą-ce kompetencji laboratoriów badawczych i pomiarowych", POLLAB, Warszawa 1997.
• [5] "Guide to the expression of uncertainty in measurement", ISO, Geneve 1995.
• [6] „Wyrażanie niepewności pomiarów. Przewodnik." Główny Urząd Miar, Warszawa, 1999.
• [7] ISO/TR 13530:1997 "Water quality - Guide to analytical quality control for water analysis".
• [8] Dołbniak-Leonowicz E, Mussini P.R., Mussini T., Pałosz E.: "Description of an Absolute Procedure of Verification of a Batch of Freshly Produced Reference Value pH Standard for the Purposes of Certification and Interlab Test Protocols", Chem. Anal. (Warsaw), 39, 599, (1994).
• [9] „Międzynarodowy słownik podstawowych i ogólnych terminów metrologii" (tłum. International Vocabulary of Basic and General Terms of Metrology, ISO, 1993) Główny Urząd Miar, Warszawa 1995.
• [10] "Expression of the Uncertainty of Measurement in Calibration", Publication Reference EAL-R2, European Cooperation for Accreditation of Laboratories, Teddington, 1997.
• [11] Document EUROLAB - EAL nr GA/95/60 "Guide to the quantifying Uncertainty in Analytical Measurement.
• [12] B.N. Taylor, C.E. Kuyatt: "Guidelines for evaluating and Expressing the Uncertainty of NIST Measurement Results", NIST Technical Note 1297, NIST, Washington, 1994.
• [13] J. Morkowski "Step by Step Estimate of Uncertainty of Test Results" Proceedings of 3rd EUROLAB Symposium , Berlin 1996 część 1, s.15-25.
• [14] E. Trapet, H. Schwenke, F. Waeldele, M. Cox, A. Forbes, F. Dalbressine, P. Schellekens Virtual Uncertainty, Quality Today, February, 1999, s.24-25
• [15] Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 05.11.1991 r. w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi. Dz. U. nr.116, z dn. 16.12.1991, poz. 503.
• [16] Dyrektywa Unii Europejskiej 75/440/EEC "Quality of surface water intended for the abstraction of drinking water" Official Journal of the European Communities, nr. L 194 z dn.25.07.75, s. 26.
• [17] Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 4 maja 1990 r. w sprawie warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze. Dz.U. Nr 35 z dn.31.05.90r., poz.205.
• [18] „Przepisy metrologiczne o parametrach" Załącznik do zarządzenia nr 67 Prezesa Głównego Urzędu Miar z dnia 1 czerwca 1995 r. (poz.72), Dz.U .M .i Prob. Nr 13/95
• [19] B.R. Trussell: "Spreadsheet water conditioning", Journal AWWA, 90, nr 6,1998,s.70-81
• [20] Commission Proposal for a Council Directive concerning the quality of bathing water COM(94) 36 final. Official Journal of the European Communities nr C 112 z dn. 22.04.94, s.6.
• [21] Katalog firmy Fisher-Rosemount, Model 54 pH, Analizator mikroprocesorowy, 1994.
• [22] Kozłowski W.: „Spójność pomiarowa w pH-metrii, Materiały konferencji naukowo-technicznej PPM'98, Ustronie 7-9 maja 1998 r., s. 218-230.
• [23] J. Piotrowski, K. Kostyrko: „Wzorcowanie aparatury pomiarowej', PWN, w przygotowaniu.