Geologiczna ocena możliwości produkcji bloków skalnych z polskich złóż położonych poza Dolnym Śląskiem

• Autorzy: Bromowicz J.

Warianty tytułu

EN

Perspectives for mining of dimension stones from Polish deposits outside Lower Silesia : a geological approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Rock pieces of a volume above 0.5 m3 and a cuboid shape are called dimension (block) stones and are used for construction and for carving decorative elements in architecture. In Poland, outside the Sudetes (Lower Silesia), only deposits of carbonates and sandstones yield dimension stones. Those deposits differ in geological structure, physical and mechanical properties and in natural divisibility of stone. Thus, they are sources of dimension stones on the international (at least European), regional (country) or only local scale. The Carbonatic Sigismundus (Zygmuntowski) conglomerate ofPermian age from the Holy Cross Mts. (Central Poland) as well as the Triassic diplopora dolomite and the Upper Jurassic Zalesice limestone (both from the Kraków-Czestochowa region in Southern Poland) can have international significance. Several deposits ofhard (thus susceptible to polishing) Palaeozoic decorative limestone ("marble") from the Holy Cross Mts. and Kraków-Silesia region, that have centuries-long tradition of use in architecture, still have perspectives on the country scale. Similarly, the Lower and Upper Triassic and Lower Jurassic dimension sandstones of the Holy Cross Mts. (Ostrowiec, Drzewica and Borucice series), as well as the Carpathian flysch sandstones of the Godula, Istebna, Magura and Krosno formations (of Cretaceous to Palaeogene age) and soft and porous limestones of Cretaceous and Neogene age from the Holy Cross Mts. and Roztocze (east Poland) are known and used in domestic architecture. Few other relatively small deposits of dimension stones of low natural divisibility andmoderate decorativeness have only local significance.

Słowa kluczowe

PL

złoża bloków skalnych; podzielność bloków; eksploatacja

EN

building stone deposits; block divisibility; perspectives of exploitation

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 62, nr 3
• Strony: 144--147
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Bromowicz J.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza,Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Złożowej i Górniczej, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. BROMOWICZ J. 2001 - Ocena możliwości wykorzystania skał z okolic Krakowa do rekonstrukcji kamiennych elementów architektonicznych. Gosp. Sur. Min., 17: 5-73.
• 2. BROMOWICZ J. & FIGARSKA-WARCHOŁ B. 2011 - Konieczność ochrony złóż unikalnych wapieni dekoracyjnych w Polsce. Górn. Odkryw., 52: 46-54.
• 3. BROMOWICZ J. & FIGARSKA-WARCHOŁ B. 2012 - Kamienie dekoracyjne i architektoniczne południowo-wschodniej Polski - złoża, zasoby i perspektywy eksploatacji. Gosp. Sur. Min., 28: 5-22.
• 4. BROMOWICZ J., FIGARSKA-WARCHOŁ B., KARWACKI A., KOLASAA., MAGIERAJ., REMBIŚ M., SMOLEÑSKAA. & STAŃCZAK G. 2005 - Właściwości fizyczno-mechaniczne kopalin w polskich złożach kamieni budowlanych i drogowych. Pr. Nauk. Inst. Górn. Polit. Wroc., Konf., 109: 13-24.
• 5. BROMOWICZ J. & KARWACKI A. 1981 - Bloczność złóż materiałów kamiennych. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 7: 87-97.
• 6. BROMOWICZ J. & KARWACKI A. 1982 - Metodyka badań bloczności złóż budowlanych materiałów kamiennych. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 8: 51-76.
• 7. BROMOWICZ J. & KARWACKI A. 2002 - Dekoracyjność kamienia naturalnego (próba standaryzacji). Górn. Odkryw., 44: 9-17.
• 8. GULDON Z. & KOWALSKI W. 1984 - W kwestii identyfikacji surowców skalnych użytych w XIV-XVIII w. do wyrobu tablic inskrypcyjnych na terenie Kielecczyzny. Kwart. Hist. Kult. Mater., 32: 525-534.
• 9. KOSTECKA A. 1966 - Litologia i sedymentacja cechsztynu synkliny gałęzicko-bolechowickiej (Góry Świętokrzyskie). Pr. Geol. Kom. Nauk Geol. PAN Oddz. w Krakowie, 38: 1-84.
• 10. MYSZKOWSKA J. 1992 - Litofacje i sedymentacja dolomitów diplo- porowych (środkowy wapień muszlowy) wschodniej części obszaru śląsko-krakowskiego. Ann. Soc. Geol. Pol., 62: 19-62.
• 11. OLKOWICZ-PAPROCKA I. 1973 - Możliwości uzyskania nowych odmian marmurów dewońskich w Górach Świętokrzyskich. Prz. Geol., 21: 20-23.
• 12. PESZAT C. 1964 - Litologia jurajskich skał węglanowych między Tokarnią a Chmielnikiem. Acta Geol. Pol., 14: 1-78.
• 13. PESZAT C. 1980 - Własności fizyczno-mechaniczne skał węglanowych dewonu Gór Świętokrzyskich. Biul. Inst. Geol., 324: 283-319.
• 14. SMOLEŃSKA A. 1983 - Zagadnienia struktur i genezy wapieni z Zalesiaków. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 9: 85-98.
• 15. WARDZYŃSKI M. 2004 - Piękno w kamieniu zaklęte. Spotk. zabyt., 2: 6-10.
• 16. WIERZBOWSKI A. 1978- Ammonites and stratigraphy of the Upper Oxfordian of the Wieluń Upland. Central Poland. Acta Geol. Pol., 28: 299-333.
• 17. ZBROJA S., KULETA M. & MIGASZEWSKI Z.M. 1998 - Nowe dane o zlepieńcach z kamieniołomu „Zygmuntówka” w Górach Świętokrzyskich. Biul. Państw. Inst. Geol., 379: 41-59.