Zmiany użytkowania ziemi w trzech gminach Karpackich (Niedźwiedź, Szczawnica i Trzciana) w drugiej połowie XX wieku

• Autorzy: Dec M. , Kaszta Ż. , Korzeniowska K. , Podsada A. , Sobczyszyn-Żmudź Sz. , Wójtowicz A. , Zimna E. , Ostapowicz K.

Warianty tytułu

EN

Land use change in three Carpathian communities (Niedźwiedź, Szczawnica and Trzciana) in the second part of the 20th century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy jest określenie kierunków zmian użytkowania ziemi w ostatnim trzydziestoleciu XX wieku, w Karpatach, na przykładzie trzech gmin (Niedźwiedź, Szczawnica i Trzciana). Materiałem źródłowym dla przeprowadzanych badań były czarno-białe zdjęcia lotnicze (lata 70.) i ortofotomapy (rok 2003). Przeprowadzone analizy wykazały wzrost powierzchni leśnej, nieużytków z obszarami porzuconymi oraz obszarów zabudowanych i infrastruktury technicznej a także spadek powierzchni obszarów użytkowanych rolniczo. Największą dynamiką zmian charakteryzowały się obszary poniżej 600-700 m n.p.m. na stokach o nachyleniach poniżej 10C.

EN

The aim of this paper is to analyse the main trends in land use change in the last thirty years of the 20th century in the Carpathians, based on the assessment of change in three communities: Niedźwiedź, Szczawnica and Trzciana. The research focused on two points in time; the 1970s and the year 2003. The sources of information about land use in the periods analysed period were aerial photographs (1970s) and orthophotomaps (2003). The results show an increase in forest cover, the abandonment of land and built-up areas, and a decrease in agricultural land. The most dynamic changes occurred in the areas below 600-700 m a.s.l. and on slopes below 10C.

Słowa kluczowe

PL

zmiany użytkowania ziemi; zdjęcia lotnicze; Karpaty

EN

aerial photography; Carpathians

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 20
• Strony: 81--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Dec M.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Kaszta Ż.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Korzeniowska K.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Podsada A.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Sobczyszyn-Żmudź Sz.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Wójtowicz A.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Zimna E.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

autor

Ostapowicz K.

• Zakład Systemów Informacji Geograficznej, Kartografii i Teledetekcji, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• 1.Bański J., 2005. Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi. Studia Obszarów Wiejskich 9. Główny Urząd Statystyczny, 2008a. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 VI 2008r., ISSN 1734-6118, Warszawa.
• 2.Główny Urząd Statystyczny, 2008b. Podział terytorialny. Stan w dniu 31 VI 2008r., ISSN 1734-6118, Warszawa.
• 3.Kaim D., 2009. Zmiany pokrycia terenu na pograniczu polsko-słowackim na przykładzie Małych Pienin. Przegląd Geograficzny, Vol. 81, z. 1, s. 93-105.
• 4.Kondracki J., 1998. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 441 ss.
• 5.Kopacz M., Twardy S., 2006. Zmiany użytkowania ziemi w zlewni górnego Dunajca w aspekcie wybranych parametrów wód powierzchniowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 6 z.2, s.191-202.
• 6.Kozak J., 2003. Forest cover changes in the Western Carpathians over the past 180 years: a case study from the Orawa region in Poland. Mountain Research and Development, Vol. 23, s. 369-375.
• 7.Kozak J., 2005. Zmiany powierzchni lasów w Karpatach Polskich na tle innych gór świata. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 135 ss.
• 8.Kozak J., 2010. Forest cover changes and their drivers in the Polish Carpathian Mountains since 1800. [w:] Nagendra H, Southworth J (red.), Reforesting Landscape: Linking pattern and process. Springer Dordrecht Heidelberg London New York, s. 253-274.
• 9.Kozak J., Ostapowicz K., Szablowska-Midor A., Widacki W., 2004. Environmental background of land abandonment in the western Beskidy Mts. Ekologia Bratislava, Vol. 23, (1), s. 116-126.
• 10.Kuemmerle, T., Hostert, P., Radeloff, V.C., Perzanowski, K, and Kruhlov, I., 2008. Postsocialist farmland abandonment in the Carpathians. Ecosystems, Vol. 11, s. 614-628.
• 11.MacDonald D., Crabtree J., Wiesinger G., Dax T., Stamou N., Fleury P., Lazpita J.G., Gibon A., 2000. Agricultural abandonment in mountain areas of Europe: Environmental consequences and policy response. Journal of Environmental Management, Vol. 59, s.47-69.
• 12.Ostafin K., 2009. Zmiany granicy rolno-leśnej w środkowej część Beskidu Średniego od połowy XIX wieku do 2005 roku. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 180 ss.
• 13.Szwagrzyk J., 2004. Sukcesja leśna na gruntach porolnych; stan obecny, prognozy i wątpliwości. Sylwan, Vol. 4, s. 53-59.
• 14.Turner II B. L., Lambin E. F., Reenberg A., 2007. The emergence of land change science for globar environmental change and sustainability. PNAS, Vol. 104, s. 20666-20671.
• 15.Twardy S., 2008. Karpackie użytki rolne jako obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 8, z. 2b, s. 191-202.
• 16.Verburg P. H., van de Steeg J., Veldkamp A., Willemen L., 2009. From land cover to land function dynamics: A major challenge to improve land characterization. Journal of Environmental Management, Vol. 90, s. 1327-1335.
• 17.Węcławowicz G., Bański J., Degórski M., Komornicki T., Korcelli P., Śleszyński P., 2006. Przestrzenne zagospodarowanie Polski na początku XXI wieku. Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Monografie 6, Warszawa.
• 18.Woś B., 2005. Zmiany pokrycia terenu w wybranych gminach Beskidów w drugiej połowie XX w. na podstawie analizy zdjęć lotniczych. Teledetekcja środowiska, Vol. 35, s. 1-114.