Środowiskowe ograniczenia eksploatacji złóż kamieni blocznych w Sudetach i Górach Świętokrzyskich

• Autorzy: Guzik K. , Kot-Niewiadomska A.

Warianty tytułu

EN

Environmental constraints of dimension stones extraction in the Sudetes and the Świętokrzyskie Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono główne ograniczenia środowiskowe zagospodarowania i rozwoju eksploatacji złóż skał blocznych w Górach Świętokrzyskich i Sudetach. Szczegółowej charakterystyce poddano udokumentowaną bazę zasobową skał przydatnych do produkcji materiałów kamiennych, w podziale na złoża zagospodarowane i niezagospodarowane. Na podstawie obowiązujących przepisów prawa ustalono rodzaj obszarów chronionych istniejących na analizowanym obszarze oraz oceniono możliwość wystąpienia potencjalnych konfliktów środowiskowych. Analizie poddano łącznie 260 złóż zróżnicowanych litologicznie odmian kamieni blocznych (granity, piaskowce, skaty węglanowe, sjenity). Ustalono, iż ok. 60% udokumentowanych zasobów złóż świętokrzyskich i ok. 40% zasobów złóż sudeckich położonych jest na obszarach chronionych. Obszerna lista form ochrony przyrody o różnym stopniu restrykcyjności warunkuje rozwój działalności górniczej w obydwu rejonach, uszczuplając wielkość możliwych do wykorzystania zasobów.

EN

The paper presents the major environmental constraints of expansion of dimension stone development and exploitation in the Sudetes and the Świętokrzyskie Mountains. Detailed characteristics of the resource base of the rocks suitable for the dimension stone production, including developed and undeveloped resources, has been given. According to existing regulations, the kind of protected areas occurring in each of the regions has been determined and the potential environmental conflicts has been identified. The total of 260 deposits of lithologically diversified dimension stone (granite, sandstone, carbonate rocks, syenite) has been analysed. It was found that approximately 60% resources of deposits in the Świętokrzyskie Mountains and approximately 40% of the deposits in the Sudetes has been located in the protected areas. The wide list of different categories of protected areas with varying restrictiveness determine the development of mining activity in both regions.

Słowa kluczowe

PL

kamienie bloczne; ograniczenia środowiskowe; Sudety; Góry Świętokrzyskie

EN

dimension stone; environmental constraints; Sudetes; Świętokrzyskie Mountains

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 91
• Strony: 67--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab.

Twórcy

autor

Guzik K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Kot-Niewiadomska A.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• 1. Baza danych MIDAS PIG-PIB.
• 2. Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.12.2014 r. Wyd. PIG-PIB, Warszawa 2015.
• 3. Bromowicz, J. 2014. Bloczność i dekoracyjność. Co różni kamienie. Cz. VI. Czasopismo Nowy Kamieniarz nr 73.
• 4. Bromowicz, J. i Figarska-Warchoł, B. 2011. Kamienie dekoracyjne i architektoniczne eksploatowanych złóż Polski południowo-wschodniej. Prace Nauk. Inst. Górn. Pol. Wrocł. nr 132.
• 5. Bromowicz, J. i Figarska-Warchoł B. 2012. Kamienie dekoracyjne i architektoniczne południowo-wschodniej Polski - złoża, zasoby i perspektywy eksploatacji. Gospodarka Surowcami Mineralnymi — Mineral Resources Management t. 28, z. 3, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• 6. Bromowicz i in. 2005 - Bromowicz, J. (red.), Figarska-Warchoł, B. i Karwacki A., Kolasa A., Magiera J., Rembiś M., Smoleńska, A. i Stańczak, G. 2005. Waloryzacja polskich złóż kamieni budowlanych i drogowych na tle przepisów Unii Europejskiej. Wydawnictwa AGH, Kraków.
• 7. Bromowicz, J. i Karwacki, A. 1981. Bloczność złóż materiałów kamiennych. Zesz. Nauk. AGH — Geologia t. 7, z. 1, Kraków.
• 8. Dulewski, J. i Uzarowicz, R. 2009. Uwarunkowania eksploatacji kopalin w aspekcie aktualnych zasad ochrony gruntów rolnych i leśnych. Warsztaty z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie. Materiały Sympozjum, s. 35-43.
• 9. Dz.U.2004.98.880 - Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody (z późn. zm.).
• 10. Dz.U.2013.1235 - Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko.
• 11. DZ.U.2001.115.1229 - Ustawa z 18 lipca 2001 prawo wodne (z późn. zm.).
• 12. Dz.U.2005.167.1399 - Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych.
• 13. Gągol, J. (red.) 1996 - Kamienie budowlane w Polsce. Państw. Inst. Geol. Warszawa-Kielce.
• 14. Glapa, W. i Sroga C. 2011 - Piaskowce dolnośląskie - zagospodarowanie i eksploatacja złóż w latach 2002-2012. Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN nr 81, Kraków.
• 15. Glapa, W. i Sroga, C. 2013. Eksploatacja granitoidów masywu Strzegom-Sobótka w dziesięcioleciu 2003-2012. Prace Nauk. Inst. Górn. Pol. Wrocł. nr 136.
• 16. Guzik, K. 2009 - Analiza krajowego rynku kamieni budowlanych i drogowych (z wyłączeniem rynku kruszyw). Mat XIX Konf. „Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi", s. 111-124. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• 17. Guzik, K. i Smakowski, T. 2015. Kamienie budowlane i drogowe [W:] Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2013 (red. Smakowski T., Galos K., Lewicka E.), Wydawnictwo PIG-PIB, Warszawa.
• 18. Karwacki, A. 1988. Bloczność granitoidów rejonu Strzegom-Borów [W:] Problemy rozwoju strzegomsko-borowskiego okręgu funkcjonalnego eksploatacji granitów, SGGW-AR, CBPB 04.10, Warszawa.
• 19. Kaźmierczak, U. 2014. Dostępność złóż kopalin skalnych w kontekście obszarów prawnie chronionych województwa dolnośląskiego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi — Mineral Resources Management t. 30, z. 2, s. 35-50.
• 20. Kozioł, W. i Machniak, Ł. 2013. Uwarunkowania środowiskowe wykorzystania niezagospodarowanych złóż surowców mineralnych oraz zasobów perspektywicznych w województwie małopolskim i podkarpackim. Górnictwo Odkrywkowe R. 54, nr 5-6, s. 114—120.
• 21. Morawiecki, A. 1957 - Wyniki badań wapienia z kamieniołomu w Karsach koło Opatowa. Kwartalnik Geologiczny t. 1, nr 2.
• 22. Nieć M. (red.) 2013. Waloryzacja niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych w Polsce. Kraków-Wrocław, 201 s. Wydawnictwo Poltegor-Instytut, Wrocław.
• 23. Pietrzyk-Sokulska, E. 2009. Ostoje sieci Natura 2000 jako element środowiskowych uwarunkowań eksploatacji kopalin. Górnictwo Odkrywkowe nr 2-3, s. 16-26.
• 24. Rajchel, J. 2004. Kamienny Kraków — spojrzenie geologa. Wydawnictwo AGH, Kraków.
• 25. Uchwały Sejmików Wojewódzkich województw: dolnośląskiego, łódzkiego i świętokrzyskiego ustanawiające odpowiednie parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu