Wybrane aspekty recepcji postaci Ludwika Zamenhofa w Wiedniu

• Autorzy: Cwanek-Florek Ewa

Warianty tytułu

EN

Selected aspects of the reception of Ludwik Zamenhof in Vienna

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp i cele: W pracy zaprezentowano recepcję życia i działalności Ludwika Zamenhofa – polsko-żydowskiego lekarza okulisty, twórcy najbardziej rozpowszechnionego na świecie sztucznego języka pomocniczego esperanto - w Wiedniu, gdzie na przestrzeni kilku stuleci koegzystowało obok siebie nawet kilkanaście narodów i kultur. Ukazano popularność języka esperanto w stolicy Austrii, zaprezentowano trwałe pamiątki, którymi uczczona jest w omawianej metropolii naddunajskiej tytułowa osobistość, ukazano możliwość recepcji postaci L. Zamenhofa w Wiedniu na podstawie poświęconych mu trwałych śladów pamięci. Materiały i metody: Materiałami są źródła przedstawiające życie i działalność Ludwika Zamenhofa oraz dokumenty opisujące pamiątki poświęcone tej postaci w Wiedniu. Zastosowano metodę analizy i syntezy. Wyniki: Chociaż L. Zamenhof przebywał w Wiedniu bardzo krótko, język esperanto cieszy się w tym mieście od ponad 100 lat dużą popularnością. Życie i dzieło L. Zamenhofa są w stolicy multikulturowego kraju uczczone kilkoma trwałymi pamiątkami. Wniosek: Różnorodne pamiątki, którymi uczczono w Wiedniu życie i działalność L. Zamenhofa oraz popularność języka esperanto świadczą o tym, że lekarz-lingwista od wielu dziesięcioleci w stolicy Austrii niejako w dalszym ciągu „żyje” w swoim dziele.

EN

Introduction and aims: The work presents the reception of the life and activities of Ludwik Zamenhof - a Polish-Jewish ophthalmologist, the creator of the most widespread artificial auxiliary language Esperanto in the world - in Vienna, where over several centuries co-existed side by side over a dozen nations and cultures. The popularity of Esperanto in the capital of Austria was shown, permanent memorabilia were presented with which the title personage is celebrated in the Danube metropolis, the possibility of reception of the character of L. Zamenhof in Vienna was shown based on permanent traces of memory dedicated to him. Materials and methods: In the paper have been used some materials are sources depicting the life and activities of Ludwik Zamenhof and documents describing memorabilia dedicated to this character in Vienna. The method of analysis and synthesis was used. Results: Although L. Zamenhof spent a very short time in Vienna, Esperanto has been very popular in the city for over 100 years. L. Zamenhof's life and work are celebrated in the capital of a multicultural country with several permanent souvenirs. Conclusion: Various souvenirs, which were celebrated in Vienna, the life and activity of L. Zamenhof and the popularity of Esperanto prove that the doctor-linguist for many decades in the capital of Austria continues to "live" in his work.

Słowa kluczowe

PL

Zamenhof Ludwik; recepcja postaci; ślady pamięci; sztuczne języki pomocnicze; Wiedeń

EN

Zamenhof Ludwik; character reception; traces of memory; artificial auxiliary languages; Vienna

• Wydawca: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Czasopismo: Problemy Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 10
• Strony: 167--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot.

Twórcy

autor

Cwanek-Florek Ewa

• Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Neofilologii, Kolegium Nauk Humanistycznych, Katedra Germanistyki

Bibliografia

• [1] Blanke D.: Zur Plansprache Esperanto und zur Esperantologie im Werk von Eugen Wüster“. www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/wuester.htm (dostęp: 15.04.2003 r.).
• [2] Bürgermeister Jonas enthüllt die Gedenktafel für Entdecker des Esperanto. In der Ecke Florianigasse und Schlösselgasse, wurde heute für den Entdecker des Esperanto, Dr L. L. Zamenhof, durch Bürgermeister Jonas eine Gedenktafel enthüllt. Rathauskorrespondenz. Zusammengestellt von Gina Galeta. http://www. wien.gv.at/ma53/45jahre/1959/0959.htm (dostęp: 19.04.2003 r.).
• [3] Buszko J.: Od niewoli do niepodległości. Kraków 2000.
• [4] Cytaty sławnych ludzi, Ludwik Zamenhof - cytaty, https://quotepark.com/pl/autorzy/ludwikzamenhof/?o=popular (dostęp: 02.05.2020 r.)
• [5] Cwanek-Florek E.: Polnische Berühmtheiten im Spiegel der öffentlichen Erinnerung in Wien. Die Rezeption polnischer Spuren in der Donaumetropole. Marburg 2006.
• [6] Czeike F.: Historisches Lexikon Wien. Tom 5. Wiedeń 1997.
• [7] Espernto.at http://www.esperanto.at/esperanto-in-oesterreich/ (dostęp: 30.03.2003 r.).
• [8] Esperanto-Ereignisse in Österreich, die Seite Österreichischer Esperanto-Bewegung, http://www. 8ung.at/esperanto-aem/espinoe.htm (dostęp: 30.03.2003 r.).
• [9] Esperanto. Bonn (bez roku wydania).
• [10] Esperanto als internationale Hilfssprache. Lipsk 1923.
• [11] Gordiejew O.: Wspominamy działalność twórcy języka esperanto - Białostockie Dni Ludwika Zamenhofa, https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/177167 (dostęp: 02.05.2020 r.).
• [12] Haupenthal R.: Plansprachen. Beiträge zur Interlinguistik. Darmstadt 1976.
• [13] Jagodzińska A.: Zaklinanie rzeczywistości. Ludwika Zamenhofa językowe wizje naprawy świata, [w:] Teksty Drugie, 2012, nr 1/2, s. 267-279.
• [14] Ludwik Zamenhof. Fakty biograficzne, http://www.city.bialystok.pl/eszadapl.htm (dostęp: 02.05.2020 r).
• [15] Österreich-Lexikon, http: //www.aeiou.at/aeiou.encyclope (dostęp 30.03.2003 r).
• [16] Parzyszek J.: Doktryna Zamenhofa. Zielona Góra 1987.
• [17] Raymond G., Junior G.: Ethnologue : Languages of the World, https://www.ethnologue.com/language/epo (dostęp: 02.05.2020 r) .
• [18] Rostkowski M.: Ludwik Zamenhof - „Doktoro Esperanto”, https://histmag.org/Ludwik-Zamenhof-Doktoro-Esperanto-17195 (dostęp 02.05.2020 r.).
• [19] Sobolewski W.: Szlak Zamenhofa. Bydgoszcz 1987.
• [20] Taborski R.: Polacy w Wiedniu. Wrocław 1992.
• [21] Wiśniewski T.: Ludwik Zamenhof. Białystok 1987.
• [22] Zafer C.: Welthilfssprache, www.spieltriebgbr.de/plato/antworten/html (dostęp: 14.05.2003 r.).
• [23] Żelazny W.: Ludwik Zamenhof, https://sztetl.org.pl/de/biogramen/4343-zamenhof-ludwik (dostęp: 14.05.2003 r.).
• [24] Żelazny W.: Ludwik Zamenhof. Życie i dzieło. Recepcja i reminiscencje. Wybór tekstów. Kraków 2011.
• [25] Żydowski Instytut Historyczny: Idea, która przeżyła twórcę - wspomnienie o Ludwiku Zamenhofie, https://www.jhi.pl/blog/2019-12-12-idea-ktora-przezyla-tworce-wspomnienieo-ludwiku-zamenhofie (dostęp: 14.05.2003 r.).
• [26] 160 lat temu urodził się twórca esperanto. Czy dzieło Ludwika Zamenhofa to tylko „sztuczny język”?,https://dzieje.pl/aktualnosci/160-lat-temu-urodzil-sie-ludwik-zamenhoftworca-jezyka-esperanto (dostęp: 14.05.2003 r.).