Zjawisko ciszy w edukacji geograficznej

• Autorzy: Bernat Sebastian , Bernat Justyna

Identyfikatory

DOI

10.30450/202203

Warianty tytułu

EN

Silence in geographic education

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Współczesne czasy charakteryzują się narastającym zagrożeniem hałasem, który jest jednym z najważniejszych środowiskowych zagrożeń dla zdrowia ludzi. Dlatego ochrona przed hałasem stanowi jedno z wyzwań współczesnego świata. Celem pracy jest rozpoznanie znaczenia ciszy i możliwości wprowadzenia do edukacji geograficznej treści, które jej dotyczą. Zaprezentowane zostaną m.in. wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród lubelskich licealistów i studentów (200 osób) oraz wyniki analizy podręczników i podstawy programowej kształcenia z przedmiotu geografia w szkole ponadpodstawowej dotyczących tematyki ciszy. Na koniec przedstawione zostaną propozycje wprowadzenia nowych treści w edukacji geograficznej uwzględniających znaczenie ciszy dla społeczeństwa oraz ochronę przed hałasem.

EN

Modern times are characterized by the growing threat of noise, which is one of the most important environmental threats to human health. Therefore, noise protection is one of the challenges of the modern world. The aim of the work is to recognize the importance of silence and the possibility of introducing content concerning it in geographic education. Among other things, the results of a survey conducted among Lublin schoolchildren and students (200 people) and the results of an analysis of textbooks and the basic program of education in the subject of geography in secondary school will be presented. Finally, proposals will be presented for introducing new content in geography education that takes into account noise protection and the importance of silence for society.

Słowa kluczowe

PL

hałas; krajobraz dźwiękowy; percepcja; geografia humanistyczna; ekologia akustyczna

EN

noise; soundscape; perception; human geography; acoustic ecology

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 47 (1)
• Strony: 41--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Bernat Sebastian

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management

• https://orcid.org/0000-0001-7224-6534

autor

Bernat Justyna

• XXI St. Stanislaw Kostka High School in Lublin

Bibliografia

• Alerby E., 2019: Places for silence and stillness in schools of today: A matter for educational policy. Policy Futures in Education, 17, 4: 530-540.
• Angiel J., 2020: Uczenie się poprzez „bycie w drodze” – refleksje geograficzno-humanistyczne. Prace Komisji Edukacji Geograficznej, 10: 117-131.
• Augustyńska D., Radosz J., 2009: Hałas w szkołach (1). Przegląd badań. Bezpieczeństwo Pracy, 9: 16-19.
• Augustyńska D., Radosz J., 2009: Hałas w szkołach (2). Wpływ hałasu szkolnego na uczniów i nauczycieli oraz jego profilaktyka. Bezpieczeństwo Pracy, 10: 8-10.
• Awramiuk-Godun A., 2019: Krajobraz kulturowy w badaniach naukowych oraz w szkolnej edukacji geograficznej w Polsce po reformie oświaty 2017 r. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 42 (2), 63-80.
• Bernat S., 2010: Obszary ciche w aglomeracjach [in:] Barwiński M. (ed.). Obszary metropolitarne we współczesnym środowisku geograficznym. 58. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego, t. 2. Oddział Łódzki PTG, Wydział Nauk Geograficznych UŁ, Łódź: 305-314.
• Bernat S., 2015: Dźwięk w krajobrazie. Podejście geograficzne. Wyd. UMCS Lublin.
• Białkowska J., Mroczkowska D., Ziomkowska E., Rakowska A., 2014: Ocena zdrowia psychicznego studentów na podstawie skróconego kwestionariusza zdrowia pacjenta. Hygeia Public Health, 49, 365-369.
• Booi H., Van den Berg F., 2012: Quiet Areas and the Need for Quietness in Amsterdam. International Journal of Environmental Research and Public Health, 9, 4: 1030-1050.
• Cerwén G., Mossberg F., 2019: Implementation of Quiet Areas in Sweden. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16, 1, 134.
• Dymiter M., 2021: Przewodnik dla audiokulturalnych. Wyd.ADAMADA Gdańsk.
• Environmental noise in Europe, 2020: Pobrano z: https://www.eea.europa.eu/publications/environ¬mental-noise-in-europe [access: 30.06.2022].
• Frydryczak B., 2020: Zmysły w krajobrazie. Wyd. Officyna Łódź.
• Harley J.B., 1988: Silences and secrecy: The hidden agenda of cartography in early modern Europe, Imago Mundi, 40: 57-76.
• Hibszer A., Szkurłat E., 2018: Krajobraz w nowej podstawie programowej geografii. Zmiana rangi i koncepcji edukacji krajobrazowej. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 40: 25-46.
• ISO 12913-1:2014 Acoustics-Soundscape-Part 1: Definition and Conceptual Framework; ISO: Geneva, Switzerland, 2014: Pobrano z: https://www.iso.org/ obp/ui/#iso:std:iso:12913:-1:ed-1:v1:en [access: 4.03.2022].
• Kang J., Schulte-Fortkamp B., eds., 2016: Soundsca¬pe and the Built Environment. Boca Raton, CRC Press.
• Klima E., 2008: Dźwięki i cisza jako składowe przestrzeni sacrum. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 11: 173-182.
• Komppula R., Konu H., Vikman N., 2017: Listening to the sounds of silence: forest based wellbeing tourism in Finland [in:] J.S. Chen, N.K.Prebensen (eds), Nature Tourism. Rotledge: 120-130.
• Krawczyk M., 2015: Klasztor jako przykład planowania akustycznego na tle filozofii i teologii ciszy. Audiosfera. Koncepcja-Badania-Praktyki, 2: 55-67.
• Michalczyk J., 2007: Kształtujemy tożsamość krajobrazu - hasło i działanie. Aura, 3/2007, dod.: 6-8.
• Milecka M., 2008: Cysterski krajobraz ciszy. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 11: 183-192.
• Lebiedowska B., 2009: Silence as a Competitive Tourist Product. Polish Journal of Sport & Tourism, 16, 3: 176-179.
• Lees H., 2012: Silence in schools. Trentham Books Stoke-on-Trent.
• Lepa A., 2017: Galenosfera. Środowisko ciszy. Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódź.
• Lipowczan A., 2019: Akustyka ciszy. Bezpieczeństwo Pracy 5/2019: 6-10.
• Liszewski S., Suliborski A., 2006: Jedność geografii a problem kształcenia akademickiego, Czasopismo Geograficzne, 77: 1-2, 3-22.
• Votsi N.E.P., Kallimanis A.S., Pantis J.D., 2017: The distribution and importance of Quiet Areas in the EU. Applied Acoustics, 127: 207-214.
• Olearczyk T., 2010: Pedagogia ciszy. WSF-P „Ignatianum”, Wyd. WAM Kraków.
• Olearczyk T., 2016: Cisza w edukacji szkolnej. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne - Oficyna Wydawnicza AFM Kraków.
• Olearczyk T., 2021: Między hałasem a ciszą: wartość ciszy we współczesnej edukacji wczesnoszkolnej. Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana Kraków.
• Pilna D., 2022: Zjawisko mindfulness i jego skuteczność. Geografia w Szkole, 2/2022: 38-44.
• Polska w decybelach. Raport o stanie akustycznym największych aglomeracji w Polsce. Saint-Gob¬in, 2020. Pobrano z: https://www.saint-gobain.pl/ sites/sgpl.master/files/Raport-Polska-w-Decybelach.pdf [access: 25.10.2022].
• Przewodnik po ekologii akustycznej, 2021. Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczeci¬nie. Pobrano z: https://plgbc.org.pl/wp-content/uploads/2021/02/przewodnik-po-ekologii-akustycznej.pdf [access: : 30.06.2022].
• Radicchi A., Henckel D., Memmel M., 2018: Citizens as smart, active sensors for a quiet and just city. The case of the open source soundscapes approach to identify, assess and plan everyday quiet areas in cities. Noise Mapping, 4: 104-122.
• Relph E., 1985: Geographical experiences and being-in-the-world: The phenomenological origins of geography [in:] Dwelling, place and environment. Towards a phenomenology of person and world, Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht: 15-31.
• Quiet areas in Europe. EEA Report No 14, 2016: Pobrano z: https://www.eea.europa.eu/publications/quiet-areas-in-europe [access: 30.06.2022].
• Sasin, M., 2019: Ekologia akustyczna – nieobecny dyskurs w pedagogice. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 22(1(85): 31-48.
• Schafer R.M., 1977: The tunning of the world, Mc Clelland and Stewart Toronto.
• Schafer, M., 1995: Poznaj dźwięk. 100 ćwiczeń w słuchaniu i tworzeniu dźwięków (R. Augustyn, tłum.). Brevis Poznań.
• Sztumski W., 2010: Ekologia ciszy jako element sozologii systemowej wzbogacający koncepcję rozwoju zrównoważonego. Problemy Ekorozwoju, 5, 2: 61-68.
• Świętek A., 2019: Mniejszości narodowe i etniczne w polskich podstawach programowych i podręcznikach szkolnych. Egzemplifikacja koncepcji „geografii ciszy” na przykładzie romskiej mniejszości etnicznej. Miejsce i przestrzeń. Prace Monograficzne Komisji Edukacji Geograficznej PTG, 9: 119-131.
• Tracz M., Hibszer A., 2020: Idee Marii Montessori w kształceniu geograficznym. Prace Monograficzne Komisji Edukacji Geograficznej PTG, 10: 77-90.
• Tsaligopoulos A., Matsinos Y.G., 2022: Approaching Quietness as an Urban Sustainability Opportunity. Environments: 9, 2, 12.
• Tsunestugu Y., Park B.J., Yoshifumi M., 2010: Trends in research related to “Shinrin-yoku”. (takingin the forest atmosphere of forest bathing) in Japan. Environmental Health and Preventive Medicine, 15: 27-37.
• Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła ponadpodstawowa: 4 letnie liceum, 5 letnie technikum, Geografia. Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa, 2018. Pobrano z: https://www.ore.edu.pl/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-dla -liceum-technikum-i-branzowej-szkoly-ii-stopnia/ [access: 30.09.2022].
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (z późn. zm). Dz.U.2014.112.
• Urban Science, 2017: Pobrano z http://urbanscience.gridw.pl/images/modulyTematyczne_sce-nariusze/DzwiekiMiasta_flipbook.pdf [access: 30.09.2022].
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 627 z późn. zm.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).