Rozwój badań osuwisk w Państwowym Instytucie Geologicznym

Wójcik, Antoni; Wojciechowski, Tomasz; Wódka, Marcin; Kaczorowski, Jarosłąw; Kamieniarz, Sylwester; Sikora, Rafał; Kułak, Marcin; Karwacki, Krzysztof; Warmuz, Bartłomiej; Perski, Zbigniew

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Rozwój badań osuwisk w Państwowym Instytucie Geologicznym

Autorzy

Wójcik Antoni , Wojciechowski Tomasz , Wódka Marcin , Kaczorowski Jarosłąw , Kamieniarz Sylwester , Sikora Rafał , Kułak Marcin , Karwacki Krzysztof , Warmuz Bartłomiej , Perski Zbigniew

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Development of landslide research at the Polish Geological Institute

Języki publikacji

Abstrakty

The paper presents the history and latest achievements in landslide research at the Polish Geological Institute (PGI). Since the establishment of PGI in 1919, landslides have been investigated during geological mapping in the Carpathians and considered by engineering geologists. After the 2nd World War, the importance of landslide research becomes more and more important following each landslide catastrophic event. Since 2008, the research on landslide and mass movements has been carried out systematically at the PGI within the SOPO (Landslide Counteracting System) project framework. Since that time, the SOPO project has been developing from landslide mapping and recording into a large spatial database, a sophisticated monitoring system (including on-line data acquisition) and susceptibility analysis, and early warnings with prediction capabilities. SOPO plays an important role to local and national administration. Together with the legal component, it allows defining a strategy for landslide risk reduction in Poland. Recently, landslide research plays so important role at the PGI that a special department, called Geohazard Center, has been established within the PGI organizational structure.

Słowa kluczowe

badania osuwisk geozagrożenia Państwowy Instytut Geologiczny System Osłony Przeciwosuwiskowej SOPO

landslide research geohazards Polish Geological Institute Landslide Counteracting System SOPO

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2020

Tom

Vol. 68, nr 5

Strony

356--363

Opis fizyczny

Biblogr. 71 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Wójcik Antoni

antoni.wojcik@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Wojciechowski Tomasz

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Wódka Marcin

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Kaczorowski Jarosłąw

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Kamieniarz Sylwester

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Sikora Rafał

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Kułak Marcin

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Karwacki Krzysztof

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Warmuz Bartłomiej

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Perski Zbigniew

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

1. BADAK J., PAWŁOWSKI Z. 1959 - Osuwisko w Lipowicy koło Dukli. Prz. Geol., 11: 516-517.
2. BAŻYŃSKI J., KÜHN A. 1970 - Rejestracja osuwisk w Polsce. Prz. Geol., 18: 142-145.
3. BOBERL. 1971 - Structural landslides of the Podhale Region (Polish Inner Carpathians). Acta Geol. Acad. Sc. Hung., 15: 389-403.
4. BOBER L. 1984 - Rejony osuwiskowe w polskich Karpatach fliszowych i ich związek z budową geologiczną regionu. Biul. Inst. Geol., 340: 115-162.
5. BOBER L., THIEL K., ZABUSKI L. 1997 - Zjawiska osuwiskowe w polskich Karpatach fliszowych. Geologiczno-inżynierskie właściwości wybranych osuwisk. IBW PAN, Gdańsk.
6. BOBER L., WÓJCIK A. 1977 - Structural landslides in the region of the Prusów Ridge (Beskid Żywiecki Mts.), Stud. Geomorph. Carpatho-Balcan., 11: 155-167.
7. BORKOWSKI A., PERSKI Z., WOJCIECHOWSKI T., JÓŻKÓW G., WÓJCIK A. 2011- Landslides mapping in Roznow lake vicinity, Poland using airborne laser scanning data. Acta Geodynam. Geomater., 8 (3): 325-333.
8. BRZOZOWSKA C., BRZOZOWSKI J. 1970 - Rejestracja osuwisk w powiecie krakowskim, woj. krakowskie. „Geoprojekt” Przedsiębiorstwo geologiczno-fizjograficzne i geodezyjne budownictwa w Krakowie. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Kraków.
9. BUJALSKI B. 1938 - Ogólna Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 100 000, ark. 3 Nadwórna. Wyd. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
10. CHOWANIEC J., KOLASA K., NAWROCKA D., WITEK K., WYKOWSKI A. 1975 - Katalog osuwisk. Województwo Krakowskie. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Kraków, nr inw. B 1040/2.
11. FRANKOWSKI Z., MAJER E., SOKOŁOWSKA E., RYŻYŃSKI G., OSTROWSKI SZ., MAJER K. 2020 - Kierunki rozwoju geologii inżynierskiej w Państwowym Instytucie Geologicznym. Prz. Geol., 68 (5): 345-355
12. GOLONKA J., WÓJCIK A. 1978 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Jeleśnia. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
13. GRABOWSKI D. 2008 - System Osłony Przeciwosuwiskowej SOPO. Prz. Geol., 56: 537-538.
14. GRABOWSKI D., PRZYBYCIN A. 2010 - Działania resortu środowiska w zakresie systemu osłony przeciwosuwiskowej w Polsce. Prz. Geol., 58: 941-945.
15. GRANICZNY M., KAMIŃSKI M., PIATKOWSKA A., SURAŁA M. 2012 - Wykorzystanie lotniczego skaningu laserowego do inwentaryzacji i monitoringu osuwiska w rejonie Łaśnicy (gmina Lanckorona), Pogórze Wielickie, Karpaty zewnętrzne. Prz. Geol., 60: 89-94.
16. HERRERA G., MATEOS R.M., GARCÍA-DAVALILLO J.C. i in. 2018 - Landslide databases in the Geological Surveys of Europe. Landslides, 15: 359.
17. KARWACKI K. 2019 - Zastosowanie bezzałogowego statku latającego (UAV) w monitoringu powierzchniowym ruchów masowych na przykładzie osuwiska w Kasince Małej (Beskid Wyspowy, Zewnętrzne Karpaty Zachodnie). Prz. Geol., 67: 339-350.
18. KARWACKI K., WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., GOŁDA M. 2019 - Wykorzystanie danych ze skaningu naziemnego i fotogrametrii niskiego pułapu do badania dynamiki osuwiska w Kasince Małej. I Krajowe Forum Użytkowników LIDAR. Sękocin Stary.
19. KSIĄŻKIEWICZ M. 1939 - Ogólna Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 100 000, ark. 5 - Wadowice. Wyd. Państ. Inst. Geol., Warszawa.
20. LARSEN Y., MARINKOVIC P., LAUKNES T., PERSKI Z. DEHLS J., HOOPER A., WRIGHT T. 2017 - InSAR Time Series Analysis with the Sentinel-1 Constellation - Initial Experiences from the InSARap Project. Proceedings of the Fringe 2017, the 10th International Workshop on “Advances in the Science and Applications of SAR Interferometry and Sentinel-1 InSAR”. 5-9.06.2017, Helsinki.
21. LASKOWICZ I. 2019 - Zagospodarowanie przestrzenne osuwisk - nadal otwarty problem. Prz. Geol., 67: 303-307.
22. LASKOWICZ I., MROZEK T. 2018 - Redukcja ryzyka osuwiskowego w Polsce - działania AD HOC czy strategia? Pr. Stud. Geogr., 63 (3): 33-46.
23. MAŁKA A. 2018 - Podatność i ryzyko osuwiskowe w obszarach rzeźby młodoglacjalnej, przeobrażonej antropogenicznie, na terenie Gdyni. Pr. doktorska. Arch. Państw. Inst. Geol., Gdańsk
24. MARCINIEC P., GRANOSZEWSKI W., ZIMNAL Z. 2019a - Osuwisko na stokach Magury Witowskiej (Podhale). Prz. Geol., 67: 405-413. Przegląd Geologiczny, vol. 68, nr 5, 2020
25. MARCINIEC P., LASKOWICZ I., ZIMNAL Z., GRABOWSKI D., RĄCZKOWSKI W. 2015 - Problematyka osuwiskowa w działalności służby geologicznej i administracji publicznej. Prz. Geol., 63: 1364-1372.
26. MARCINIEC P., ZIMNAL Z., WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., RĄCZKOWSKI W., LASKOWICZ I., NESCIERUK P., GRABOWSKI D., KUŁAK M., WÓJCIK A. 2019b - Osuwiska w Polsce - od rejestracji do prognozy, czyli 13 lat projektu SOPO. Prz. Geol., 67: 291-297.
27. MARGIELEWSKI W. 1998 - Landslide phases in the Polish Outer Carpathians and their relation to the climatic changes in the Late Glacial and the Holocene. Quatern. Stud. Pol., 15: 37-53.
28. MARGIELEWSKI W. 2006 - Records of the Late Glacial-Holocene palaeoenvironmental changes in landslide forms and deposits of the Beskid Makowski and Beskid Wyspowy Mts. area (Polish Outer Carpatians). Fol. Quatern., 76:1-149.
29. MICHALIK A. 1962 - Osuwisko w Cichem na Podhalu. Rocz. Nauk.-Dydakt. WSP Kraków, Pr. Geogr., 10: 49-56.
30. MICHALIK A. 1970 - Objaśnienia do mapy osuwisk w Karpatach w skali 1 : 200 000. Maszynopis. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Kraków.
31. MROZEK T. 2013 - Zagrożenie i ryzyko osuwiskowe w rejonie Szymbarku (Beskid Niski). Pr. Państw. Inst. Geol., 199: 40.
32. MROZEK T., LASKOWICZ I.2014 - Landslide risk reduction in Poland-from landslide inventory to improved mitigation and land use practice in endangered areas. [W:] Sassa K., Canuti P., Yin Y. (red.), Landslide Science for a Safer Geoenvironment - Volume 2 - Methods of Landslide Studies, Springer, 765-771.
33. NESCIERUK P., RĄCZKOWSKI W. 2012 - Monitoring wgłębny osuwisk karpackich. [W:] Geologia jedna?! II Polski Kongres Geologiczny, Warszawa, 17-19 września 2012 r. Abstrakty: 63-67. WG UW, PTG, Warszawa.
34. OCHMAŃSKA A., WARMUZ B., MALATA T. 2018 - Mapa osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi w skali 1 : 10 000, gmina Chmielnik. Państw. Inst. Geol.
35. OSTROWSKI S., PACANOWSKI G. 2011 - Płytkie badania geofizyczne z wykorzystaniem sejsmiki inżynierskiej oraz tomografii elektrooporowej. Biul. Państw. Inst. Geol., 446: 215-224.
36. OSTROWSKI S., RYBAK-OSTROWSKA B., LASOCKI M. 2013 - Wykorzystanie przypowierzchniowych badań geofizycznych w rozpoznawaniu budowy geologicznej na przykładzie stref osuwiskowych w Karpatach. Prz. Geol., 61: 67-73.
37. OSZCZYPKO N., WÓJCIK A. 1984 - Utwory czwartorzędowe Beskidu Sądeckiego między Wietrznicą a Jazowskiem. Biul. Inst. Geol., 340: 89-114.
38. PERSKI Z. 2019 - Zaawansowane techniki InSAR w monitorowaniu osuwisk. Prz. Geol., 67: 351-359.
39. PERSKI Z., BORKOWSKI A., WOJCIECHOWSKI T., WÓJCIK A. 2011 - Application of persistent scatterers interferometry for landslides monitoring in the vicinity of Roznow Lake in Poland. Acta Geodyn. Geomater., 8/3 (163): 319-323.
40. PERSKI Z., HANSSEN R., WÓJCIK A., WOJCIECHOWSKI T. 2009 - InSAR analyses of terrain deformation near the Wieliczka Salt Mine, Poland. Eng. Geol., 106 (1-2): 58-67.
41. PERSKI Z., WOJCIECHOWSKI T., WÓJCIK A., BORKOWSKI A. 2014 - Monitoring of Landslide Dynamics with LIDAR, SAR Interferometry and Photogrammetry Case Study of Kłodne Landslide, Southern Poland. Proceedings of World Landslide Forum 3, 2-6 June 2014, Beijing, 4: Discussion Session: 200-204.
42. POPRAWA D., GODEK R., GUTOWSKI J., OLBRYCH M., MYSZKA R., ROLEK M., RĄCZKOWSKI W., FRANKOWSKI Z. 2000 - Komunikat końcowy z konferencji „Prognozowanie i Przeciwdziałanie skutkom ruchów osuwiskowych”. 7 września 2000 r., PIG-PIB, Oddz. Kraków: 42-45.
43. POPRAWA D., RĄCZKOWSKI W. 1999 - Osuwiska i inne zjawiska geodynamiczne na obszarze środkowej części Karpat. [W:] Grela J., Słota H., Zieliński J. (red.), Dorzecze Wisły - monografia powodzi - lipiec 1997. IMGW, Warszawa: 159-163.
44. POPRAWA D., RĄCZKOWSKI W., KOPCIOWSKI L., NESCIERUK P., ZIMNAL Z., DZIEPAK P., MROZEK T. 1998 - Prace geologiczne dla rejestracji osuwisk i innych zjawisk geodynamicznych na terenie województwa nowosądeckiego i tarnowskiego powstałych w wyniku katastrofalnych opadów i powodzi. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Kraków.
45. PRZYŁUCKA M., GRANICZNY M. 2015 - Kompleksowe wykorzystanie przetworzeń DInSAR i PSInSAR w badaniu pionowych przemieszczeń terenu w wybranych rejonach GOP. Prz. Górn., 71 (3): 80-88.
46. RĄCZKOWSKI W. 2007 - Landslide hazard in the Polish Flysch Carpatians. Stud. Geomorph. Carpatho-Balcan., 41: 61-76.
47. RĄCZKOWSKI W. 2019 - Zarys historii badań nad ruchami masowymi ziemi w Polsce. Prz. Geol., 67: 288-290.
48. RUBINKIEWICZ J., SIKORA R., BIEL A. 2019 - Kamieniołom „Krywe” - problematyka osuwisk strukturalnych w paśmie Otrytu. Sesjaterenowa A, LXXXVII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Osiągnięcia współczesnej geologii w kolebce górnictwa w Karpatach, 26-29.06. 2019 r., Czarna: 68-71.
49. SAWICKI L. 1917 - Osuwisko ziemne w Szymbarku i inne zsuwy powstałe w r. 1913 w Galicyi zachodniej. Rozpr. Wydz. Mat.-Przyr. Akad. Um., ser. III, 16 A: 227-313.
50. SIKORA R. 2018 - Structural control on the initiation and development of the Biała Wisełka Landslide Complex (Silesian Beskid, Outer Carpathians, Southern Poland). Geol., Geophys. Environ., 44: 31-48.
51. SOKOŁOWSKI S. 1947 - Osuwisko w Sadowiu na przekopie linii kolejowej Tunel-Kraków. Biul. Państw. Inst. Geol., 32.
52. SWIDERSKI B. 1932 - Przyczynki do badań nad osuwiskami karpackimi. Prz. Geogr., 12: 96-111.
53. SWIDERSKI B. 1953 - Mapa geologiczna 1 : 50 000, ark. Rabka. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
54. WARMUZ B., NESCIERUK P.2019 - Dynamika przemieszczeń wybranych osuwisk w Karpatach. Prz. Geol., 67: 326-331.
55. WOJCIECHOWSKI T. 2008 - Podatność osuwiskowa zboczy w Wieliczce. Pr. Nauk. Inst. Gór. PWroc., 122 (51): 247-256.
56. WOJCIECHOWSKI T. 2019a - Osuwiska - problemy prawne, społeczne i administracyjne. Prz. Geol., 67: 298-302.
57. WOJCIECHOWSKI T. 2019b - Podatność osuwiskowa Polski. Prz. Geol., 67: 320-325.
58. WOJCIECHOWSKI T., BORKOWSKI A., PERSKI Z., WÓJCIK A. 2012 - Dane lotniczego skaningu laserowego w badaniu osuwisk - przykład osuwiska w Zbyszycach (Karpaty zewnętrzne). Prz. Geol., 60: 95-102.
59. WOJCIECHOWSKI T., MARCINIEC P., WÓJCIK A., KARWACKI K., KOWALSKI Z., MICHALIK K., MICHALSKI A., NESCIERUK P., PERSKI Z., PRZYŁUCKA M. 2015 - Procedura optymalnego przetwarzania danych z lotniczego skaningu laserowego pod kątem badań osuwisk - opracowanie wstępne (nie zweryfikowane w terenie). Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Kraków.
60. WOJCIECHOWSKI T., NESCIERUK P., MICHALSKI A., PERSKI Z., WAMUZ B. 2014 - Metody monitoringu geodynamicznego stosowane przez Państwową Służbę Geologiczną. I Ogólnopolskie Sympozjum Geointerdyscyplinarnych Metod Badawczych, 4.04.2014, Warszawa.
61. WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., WÓJCIK A. 2008 - Wykorzystanie satelitarnej interferometrii radarowej do badań osuwisk w polskiej części Karpat. Prz. Geol., 56: 1087-1091.
62. WÓDKA M. 2020 - Ocena aktywności wybranych osuwisk w świetle badań terenowych oraz analiz różnicowych modeli terenu w rejonie Jeziora Rożnowskiego. Prz. Geol., 68: 60-67.
63. WÓJCIK A. 1976 - Utwory czwartorzędowe w dolinie Sanu między Dubieckiem a Krasiczynem. Spraw. Pos. Kom. Nauk. PAN w Krakowie za 1975 r., 437-438.
64. WÓJCIK A. 1997 - Osuwiska w dorzeczu Koszarawy - uwarunkowania strukturalne i geologiczne. Biul. Państw. Inst. Geol., 376: 5-42.
65. WÓJCIK A. 2019 - Późnoglacjalny rozwój osuwisk w polskich Karpatach zewnętrznych. Prz. Geol., 67: 397-404.
66. WÓJCIK A. (red.), KAMIENIARZ S., WÓDKA M., BIAJGO A., JANECZEK A., WALATEK M. 2019 - Atlas Osuwisk Miasta Krakowa UM KRAKÓW.
67. WÓJCIK A., MROZEK T., GRANOSZEWSKI W. 2006 - Litological conditioning of Landslides and Climatic Changes with examples from the Beskid Mts., Western Carpathians, Poland. Geogr. Fis. Dinam. Quat., 29: 197-209.
68. WÓJCIK A., RĄCZKOWSKI W. 2001 - Osuwiska w dolinie Wisłoki na terenie projektowanego zbiornika w Kątach (Beskid Niski). Prz. Geol., 49: 389-395.
69. WÓJCIK A., ZIMNAL Z. 1996 - Osuwiska wzdłuż doliny Sanu między Bachórzcem a Reczpolem (Karpaty, Pogórze Karpackie). Biul. Państw. Inst. Geol., 374: 77-91.
70. ZABUSKI L., THIEL K., BOBER L. 1999 - Osuwiska we fliszu Karpat polskich. Geologia - modelowanie - obliczenia stateczności. IBW PAN, Gdańsk.
71. ZIĘTARA T. 1974 - Rola osuwisk w modelowaniu Pogórza Rożnowskiego (Zachodnie Karpaty fliszowe). Stud. Geomorph. Carpatho-Balcan., 8: 115-133.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-f7056bf0-730f-4d95-98cb-b8b0d552616e