Zabezpieczenie złóż kopalin a Polityka Surowcowa Państwa

• Autorzy: Kasztelewicz Z. , Ptak M.

Identyfikatory

DOI

10.24425/124400

Warianty tytułu

EN

The issue of resources protection in the context of the National Mineral Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagadnienie zabezpieczenia złóż jest aktualnym i istotnym problemem. W dobie „epoki surowców” każde złoże może stać się źródłem impulsu do rozwoju nowej innowacyjnej techniki eksploatacji. Aby tak się stało, należy zadbać o racjonalną gospodarkę złożami kopalin. Nie jest to jednak zadanie proste. Wskazują na to kolejne lata funkcjonowania bez polityki surowcowej państwa. Trudności w zabezpieczeniu złóż wynikają głównie ze złożoności tego zagadnienia. Wymaga ono bowiem wypracowania określonej wizji, obrania kierunku, zbudowania odpowiednich narzędzi oraz konsekwentnej ich realizacji. Autorzy starają się przedstawić, na ile sygnalizowane w poprzednich latach postulaty w zakresie zabezpieczenia złóż kopalin zostały zrealizowane, jakie zadania są zawarte w projekcie polityki surowcowej państwa i jaki zakres tych działań dla zabezpieczenia złóż należy podjąć. Zabezpieczenie złóż to przede wszystkim możliwość udostępnienia zasobów poprzez podjęcie eksploatacji. Mylne zatem i nieadekwatne do sytuacji jest nagminne stosowanie terminu „ochrony złóż”. Takie pojmowanie buduje bowiem zbędny konflikt pomiędzy branżą wydobywczą a przyrodnikami postulującymi zachowanie w nienaruszonym stanie zasoby środowiska. Artykuł wskazuje ponadto na główne działania niezbędne dla skutecznego zabezpieczania złóż z podaniem zarysu odpowiednich rozwiązań. Kapitalne znaczenie dla stworzenia efektywnych narzędzi zabezpieczenia złóż mają prace waloryzacyjne, poprzedzone weryfikacją wykonanych dokumentacji geologicznych. Efektem tych działań powinna być długo oczekiwana lista rankingowa złóż. Podano też propozycje zmian legislacyjnych w zakresie planowania przestrzennego i procedur środowiskowych.

EN

The mineral resources security is the most current and important problem. In the age of minerals, each deposit can be a source of an impulse for the development of innovative technologies. For this aim we should look for the rational and optimal management of resources. However, this is not a simple task, as indicated by subsequent years without the national mineral policy. The difficulty in securing deposits lies mainly in the complexity of this 54 topic. It requires developing a vision, taking a direction, building appropriate tools and implementing them consistently. The article presents the current problems in the field of securing deposits against the announced national mineral policy. The authors reach for the analyses which were made in recent years regarding the country’s raw material management and indicate the scope of activities that should be taken to secure the deposits. What are the tasks in the draft of mineral policy and what is the scope of activities to secure the deposits that should be taken. The securing of deposits is primarily understanding the possibility of development deposits by their extraction. Therefore, it is misleading and inadequate to apply the term „resources pro-tection”. According to the authors it builds an unnecessary conflict between the mining industry and natural scientists who want to preserve the environmental resources untouched. The article also points out the main areas of action needed to effectively secure the resources, and also gives outline the solutions. Valorization works, preceded by verification of the quality of the geological documentations are of great importance for the creation of effective tools to protect resources. The result of these activities should be the long-awaited ranking list of deposits. Subsequently, the authors of the article suggest legislative changes in the field of spa-tial planning and environmental procedures.

Słowa kluczowe

PL

polityka surowcowa; zabezpieczenie złóż; górnictwo

EN

mineral policy; resources protection; mining

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 106
• Strony: 53--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kasztelewicz Z.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Ptak M.

• Okręgowy Urząd Górniczy we Wrocławiu
• Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Badera, J. 2010. Społeczno-środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania złóż kruszyw mineralnych w Polsce. Prace Naukowe Inst. Górn. Politechniki Wrocławskiej Wrocław Nr 130, Studia i Materiały nr 37, s. 3–16.
• [2] Galos, K. 2013. Strategie surowcowe wybranych krajów Unii Europejskiej. Kraków: IGSMiE PAN.
• [3] Kasztelewicz i in. 2010 – Kasztelewicz, Z., Kozioł, W., Ptak, M. i Modrzejewski, S. 2010. Zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego przez ograniczoną dostępność do złóż węgla brunatnego. Węgiel Brunatny nr 2 (71), Bogatynia.
• [4] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2009a. Wybrane problemy zabezpieczania złóż węgla brunatnego w Polsce dla odkrywkowej działalności górniczej. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal t. 12, z. 2/2, Kraków.
• [5] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2009b. Procedura oceny oddziaływania na środowisko w górnictwie odkrywkowym, w świetle nowych regulacji ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki obszarów Natura 2000. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 25, z. 3, Kraków.
• [6] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2010. Czy górnictwo ma przyszłość – wybrane problemy zabezpieczania złóż dla bezpieczeństwa surowcowego Polski. Przegląd Górniczy nr 10, Katowice.
• [7] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2011a. Jak to zrobili w Austrii, eksploatacja a obszary chronione. Surowce i Maszyny Budowlane nr 3, Racibórz.
• [8] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2011b. Najważniejsze problemy górnictwa odkrywkowego na początku XXI wieku. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej z. 132, Seria 39, Wrocław.
• [9] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2012a. Procedury koncesyjne w świetle nowego Prawa geologicznego i górniczego. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej z. 134, Wrocław.
• [10] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2012b. Zabezpieczenie niezagospodarowanych złóż kopalin jako najważniejszy gwarant istnienia i rozwoju polskiego górnictwa odkrywkowego. Przegląd Górniczy t. 68, nr 8, s. 20–26.
• [11] Nieć, M. i Radwanek-Bąk, B. 2011a. Potrzeby modyfikacji regulacji prawnych w zakresie rekultywacji i zagospodarowania terenów pogórniczych. Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie nr 11, Katowice.
• [12] Nieć, M. i Radwanek-Bąk, B. 2011b. Propozycja ustawowej ochrony niezagospodarowanych złóż kopalin. Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie nr 7, Katowice.
• [13] Nieć, M. i Radwanek-Bąk, B. 2014. Ochrona i racjonalne wykorzystanie złóż kopalin. Kraków: Wyd. IGSMiE PAN.
• [14] [Online] http://ec.europa.eu/growth/sectors/raw-materials/specific-interest/critical_pl [Dostęp: 10.09.2018].
• [15] Polityka Surowcowa Państwa – Projekt (2018). Warszawa: Wyd. PIG.
• [16] Szamałek, K. 2012. Ochrona niezagospodarowanych złóż kopalin. Studia KPZK PAN t. CXLII Gospodarka przestrzenna w świetle wymagań strategii zrównoważonego rozwoju pod red. A. Maciejewska, PAN Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, s. 39–45.
• [17] Szamałek, K. 2016. Bursztyn jako surowiec strategiczny. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 466, s. 291–295.
• [18] Szamałek, K. i Mizerski, W. 2011. Surowce mineralne z dna mórz i oceanów – stan rozpoznania i perspektywy. Górnictwo i Geoinżynieria R. 35, z. 4/1, s. 353–370.
• [19] Szamałek, K. i Galos, K. 2016. Metals in Spent Mobile Phones (SMP) – a new challenge for mineral resources management. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 32, z. 4, s. 45–58,
• [20] Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze.
• [21] Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze.