Litostratygrafia i geochemia cechsztyńskiej serii solnej przewierconej otworem M-35 w wysadzie solnym Mogilno

• Autorzy: Wachowiak J.

Warianty tytułu

EN

Lithostratigraphy and geochemistry of the Zechstein salt series of the Mogilno salt dome drilled through by borehole M-35

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Otwór badawczo-eksploatacyjny M-35 jest zlokalizowany w południowo-wschodniej części wysadu solnego Mogilno (Ryc. 2). Został odwiercony do głębokości 1755 metrów. Otwór nawierca ewaporaty późnego permu (cechsztynu). W analizowanym rdzeniu wydzielono 13 ogniw cechsztyńskiej serii solnej cyklotemów PZ2, PZ3 i PZ4. Złoże solne w rejonie otworu M-35 jest uformowane tektonicznie. W wyniku procesów halokinetycznych i halotektonicznych warstwy solne zostały silnie sfałdowane i zalegają bardzo stromo. Upad warstw waha się od 35 do 90°. Najczęściej jednak wynosi 70-80°. W wyniku częstych zmian kąta upadu i przefałdowań otwór przewierca kilkakrotnie te same ogniwa. Ponadto wiele wydzieleń jest zredukowanych lub całkowicie wyklinowanych. W profilu nie stwierdzono warstw stropowych cyklotemu PZ4 i ewaporatów starszych niż ogniwo starszej soli kamiennej (Na2).

EN

The M-35 exploratory borehole and operating well is located in the south-eastern part of the Mogilno Salt Dome (Fig. 2). It was drilled down to the depth of 1,755 m penetrating the Upper Permian (Zechstein) evaporates. Its core section enabled to distinguish 13 lithostratigraphic members of the Zechstein salt series, represented cyclothems PZ2, PZ3, and PZ4. The observed salt units had been tectonically extremely folded and steeply arranged. The layers dip varies from 35° to 90°, mostly 70-80° and the same salt units repetated several times in the section. Also many of them were reduced in thickness or completely wedged out. The uppermost units of PZ4 cycle or evaporates older than the Older Halite (Na2) unit, were not found in the studied profile.

Słowa kluczowe

PL

utwory solne; cechsztyn; późny perm; ewaporaty cechsztyńskie; stratygrafia; geochemia; wysad solny Mogilno

EN

salt deposits; Zechstein; Late Permian; Zechstein evaporites; stratigraphy; geochemistry; Mogilno Salt Dome

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
• Czasopismo: Przegląd Solny
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 12
• Strony: 114--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wachowiak J.

• Geosalt – Badania i ekspertyzy geologiczne złóż soli. ul. Rzepichy 42, 30-240 Kraków

Bibliografia

• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., LANGER-KUŹNIAROWA A., PERYT T. M., 2002. Salt facies evolution of declining evaporitic basin (history of the Upper Permian succession in Poland). 16th International Sedimentological Congress Abstract Volume (2002), Johannesburg 8–13 July: 73.
• CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., TOMASSI-MORAWIEC H., 2006. The clayey salts of epicontinental and foredeep basins (examples of the Upper Permian and the Middle Miocene from Poland). Abstracts of RCMNS Interim Colloqium, 7-9 September, Parma, Italy. Acta Naturalia de L’Ateneo Parmense, 42 (2): A.16 SS.2. Parma.
• CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., MISIEK G., 2008. Podział i występowanie górnopermskich skał zubrowych w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi i Energią, 24, 3/2, (Przegląd Solny): 304-307.
• CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., 2011. Sól kamienna i sole potasowo- magnezowe. [W]: Wołkowicz S., Smakowski T., Speczik S. (red.) – Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski wg stanu na 31.XII.2009 r.: 134–142. PIG-PIB, Warszawa.
• CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., 2015. Mapy wystąpień zasobów perspektywicznych soli w Polsce jako narzędzie w projektowaniu przyszłego zagospodarowania złóż kopalin. Przegląd Solny, 11: 5–31.
• DADLEZ R. 1997. Epicontinental bisins in Poland: Devonian to Cretaceous – relationship between the crystalline basement and sedimentary infill. Geological Quarterly, 41: 419–432.
• DADLEZ R., MAREK S., POKORSKI J. (red.), 1998. Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego permu i mezozoiku w Polsce w skali 1:2 500 000. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
• DADLEZ R., MAREK S., POKORSKI J., 2002. Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku 1: 1 000 000. Ministerstwo Środowiska i Państwowy Instytut Geologiczny. Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej, Warszawa.
• DROGOWSKI J., TADYCH J., 2006. Budowa geologiczna i zagospodarowanie wysadów solnych „Mogilno I” i „Góra” - stan aktualny i perspektywy. Przegląd Geologiczny, 54 (4): 306.
• GARLICKI A., SZYBIST A., 1986. Osady salinarne polskiego cechsztynu z solami potasowo-magnezowymi. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2: 391-404.
• KRZYWIEC P. 2006. Tektonika solna na Niżu Polskim – wnioski z interpretacji danych sejsmicznych. Przegląd Geologiczny, 54 (4): 303-304.
• MIZERSKI W., 2014. Geologia Polski. Wydanie 5 zm. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• SOKOŁOWSKI J., 1966 - Rola halokinezy w rozwoju osadów mezozoicznych i kenozoicznych struktury Mogilna i synklinorium mogileńsko - łódzkiego. Pr. Inst. Geol., 50, 1-112. Warszawa.
• WACHOWIAK J., 2015. Charakterystyka litostratygraficzna i geochemiczna skał solnych otworów M-25, M-29, M-31, M-32, M-35. Archiwum IKS Solino S.A.
• WACHOWIAK J., PAWLIKOWSKI M., WILKOSZ P., 2012. Lithostratigraphy of Zechstein evaporites of the central and north-western parts of the Mogilno Salt Diapir, based on boreholes Z-9 and Z-17. Geology, Geophysics & Environment, 38(2): 115-151.
• WILKOSZ P., 2001. Geological evolution and kinematics of the Mogilno salt structure in the Cenozoic. PhD thesis, Institute of Geology, Adam Mickiewicz University, Poznań, p.185 (in Polish).
• WILKOSZ P., 2006. Quaternary Activities of Salt Structures in Poland – New Data from the Mogilno Salt Dome. Z. Geol. Wiss., 33, 4/5: 243-261, Berlin.