Polityczno-prawne aspekty uwarunkowań bezpieczeństwa powszechnego w zakresie ochrony ludności

• Autorzy: Terlikowski T.

Warianty tytułu

EN

Political and legal aspects of public safety in the field of civil protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podjęto próbę określenia politycznych i prawnych uwarunkowań bezpieczeństwa powszechnego w zakresie ochrony ludności. Ochrona ludności jest jednym z elementów bezpieczeństwa powszechnego jako podsystemu bezpieczeństwa państwa, mającym na celu realizację zadań w zakresie ochrony życia i zdrowia ludzi oraz mienia i środowiska przed różnego rodzaju zagrożeniami, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i cywilizacyjnego. Jako jeden z elementów bezpieczeństwa powszechnego, będącego podsystemem bezpieczeństwa państwa, ochrona ludności w dużej mierze zależy także od środowiska politycznego.

EN

The article tries to determine the political and legal issues concerning the public safety namely the civil protection. Civil safety is one of the elements of public safety and as a state security subsystem it protects health, life ,property and environment against all kinds of natural and man – made threats. Civil Protection, as one of the elements of public safety and being the subsystem of the state security, is also heavily dependent on political environment.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo powszechne; bezpieczeństwo wewnętrzne; ochrona ludności; system prawny ochrony ludności; uwarunkowania prawne ochrony ludności

EN

public safety; internal security; civil protection; legal system of civil safety; legal determinants of civil protection

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 67 (tom 3)
• Strony: 63--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 77 poz.

Twórcy

autor

Terlikowski T.

• Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Cywilnego, Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Bibliografia

• [1] Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/EU z 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 347/924).
• [2] Nowakowski Z., Rajchel J., Szafran H., Szafran R., Strategia bezpieczeństwa narodowego Polski na tle strategii wybranych innych państw, wyd. TNP, Warszawa 2012.
• [3] Doroczny raport Transparency International za 2012 r. (“Annual Report 2012”), http://www.transparency.org/files/content/publication/Annual_Report_2012.pdf.
• [4] Opinie o korupcji w Polsce, Komunikat z badań nr 4863, CBOS, 13 maja 2013 r., http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_105_13.PDF.
• [5] Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP, BBN, Warszawa 2014.
• [6] Ceny instytucji publicznych, Komunikat z badań nr 4802, CBOS, 4 kwietnia 2013 r., http://badanie.cbos.pl/details.asp?q=a1&id=4802.
• [7] O przestrzeganiu prawa i funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości w Polsce, Komunikat z badań nr 4763, CBOS, 14 stycznia 2013 r. http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_005_13.PDF.
• [8] Raport z wykonywania przez Polskę wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, www.msz.gov.pl.
• [9] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 28 grudnia 1994 r. w sprawie krajowego systemu ratowniczo gaśniczego (Dz.U. z 1994 r. nr 140 poz. 799).
• [10] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 6 marca 2018 r. o ogłoszeniu jednolitego tekstu ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 2018 poz. 620).
• [11] Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 17 lipca 1998 r. w sprawie terenu działania jednostek ochrony przeciwpożarowej okoliczności i warunków udziału tych jednostek w działaniach ratowniczych poza terenem własnego działania oraz zakresu, szczegółowych warunków i trybu zwrotu poniesionych przez nie kosztów (Dz.U. 1998 nr 94 poz. 598).
• [12] Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z 10 listopada 2015 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. 2015 poz. 1962).
• [13] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 13 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego (Dz.U. 2018 poz. 867).
• [14] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 24 lutego 2009 r. ws. Szczegółowego zakresu uprawnień i obowiązków lekarza koordynatora ratownictwa medycznego (Dz.U. z 2009 r. nr 39 poz. 322).
• [15] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 13 października 2017 r. o ogłoszeniu jednolitego teksu ustawy o Policji (Dz.U. z 8 listopada 2017 r. poz. 2067).
• [16] Ustawa z 14 lipca 2004. Prawo Telekomunikacyjne (Dz.U. 2004 nr 171 poz. 1800 ze zm.).
• [17] Ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. z 2011 r. nr 208 poz. 1241 z późn. zm.).
• [18] Ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. z 2011 r. nr 208 poz. 1240).
• [19] Ustawa z 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2011 r. nr 163 poz. 981).
• [20] Ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz.U. z 2011 r. nr 228 poz. 1368).
• [21] Ustawa z 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 933 z późn. zm.).
• [22] Ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz.U. 2012 poz. 461).
• Załącznik: Akty prawne
• 1. Konwencje Genewskie o ochronie ofiar wojny z 1949 r. (Dz.U. z 1954 nr 38 poz. 171 – załącznik)
• 2. Pierwszy Protokół Dodatkowy do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzony w Genewie 8 czerwca 1977 r. (Dz. U z 1992 r. nr 41 poz. 175)
• 3. Międzynarodowa Konwencja o poszukiwaniu i ratownictwie morskim, sporządzona w Hamburgu 27 kwietnia 1979 r. (Dz.U. z 1988 r. nr 27 poz.184 i 185) 4. Ustawa z 16 listopada 1964 r. o Polskim Czerwonym Krzyżu (Dz.U. nr 41 poz. 276)
• 5. Ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2012 r. poz.461)
• 6. Ustawa z 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 nr 79 poz. 855 z późn. zm.)
• 7. Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2007 r. nr 43 poz. 277 z późn. zm)
• 8. Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2009 r. nr 178 poz. 1380 z późn. zm.)
• 9. Ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2009 nr 12 poz. 68 z późn. zm)
• 10. Ustawa z 22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego (Dz.U. 2013 poz.1635)
• 11. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572 z późn. zm.)
• 12. Ustawa z 21 marca 1991 r. o obszarach morskich i administracji morskiej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2003 r. nr 153 poz. 152 ze zm.)
• 13. Ustawa z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 2007 r. nr 65 z późn. zm.)
• 14. Ustawa z 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz.U. z 2012 r. poz. 33 z późn. zm.)
• 15. Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2010 r. nr 234 poz. 1536 z późn. zm.)
• 16. Ustawa z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. nr 171 poz. 1800 z późn. zm.)
• 17. Ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym ( Dz.U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.)
• 18. Ustawa z 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. nr 191 poz. 1410, z późń. zm.)
• 19. Ustawa z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2007 r. nr 89 poz. 590)
• 20. Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( Dz.U. nr 157 poz. 1240 z późn. zm.)
• 21. Ustawa z 15 grudnia 2011 r. zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 288 poz. 1688)
• 22. Ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. nr 208 poz. 1688)
• 23. Ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. nr 208 poz. 1240)
• 24. Ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz.U. nr 228 poz. 1368)
• 25. Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej ( Dz.U. z 2013 r. poz. 217)
• 26. Ustawa z 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. nr 163 poz. 981 z późn. zm.)
• 27. Ustawania z 16 września 2011 r. o współpracy rozwojowej (Dz.U. z 2011 r. nr 234 poz. 1386)
• 28. Uchwała nr 17 Rady Ministrów z 12 lutego 2013 r. ws. przyjęcia strategii „Sprawne Państwo 2020” (Monitor Polski z 7 marca 2013 pozycja 136)
• 29. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/96 z 20 czerwca 1996 r. dotyczące pomocy humanitarnej (Dz.U. L163 z 2.7.1996, strona 1.)
• 30. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 17 lipca 1998 r. ws. terenu działania jednostek ochrony przeciwpożarowej, okoliczności warunków udziału tych jednostek w działaniach ratowniczych poza terenem własnego działania oraz zakresu, szczegółowych warunków i trybu zwrotu poniesionych przez nie kosztów (Dz.U. 94 poz. 598 z późń. zm.)
• 31. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 14 września 1998 r. w sprawie zakresu, szczegółowych warunków i trybu włączenia jednostek ochrony przeciwpożarowej do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (Dz.U. z 1998 r. nr 121 poz. 798)
• 32. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2 czerwca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad rozdziału środków finansowych przeznaczonych wyłącznie na cele ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. nr 53 poz. 564 ze zm.)
• 33. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział w działaniu ratowniczym (Dz.U. nr 82 poz. 895 z późn. zm.)
• 34. Rozporządzenie Rady Ministrów z 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz.U. nr 96 poz. 850)
• 35. Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obrony państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 152 poz. 1599 z późn. zm.)
• 36. Zarządzenie 51 Prezesa Rady Ministrów z 20 maja 2004 r. w sprawie powołania zespołu do spraw Międzynarodowego Prawa Humanitarnego (Monitor Polski z 2004 r., nr 23 poz. 402 z późn. zm.)
• 37. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 25 października 2005 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. 2005, nr 215 poz. 1823)
• 38. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 17 listopada 2006 r. w sprawie przeszkolenia zawodowego strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. nr 221 poz. 1626 z późn. zm.)
• 39. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 19 marca 2007 r. w sprawie kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy (Dz.U. nr 60 poz. 408)
• 40. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 maja 2007 r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego (Dz.U. nr 90 poz. 605)
• 41. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Obrony Narodowej z 12 grudnia 2008 r. w sprawie szkoleń w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy (Dz.U. nr 229 poz. 1537 z późn. zm.)
• 42. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z14 czerwca 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych (Dz.U. nr 112 poz. 775)
• 43. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 24 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień i obowiązków lekarza koordynatora ratownictwa medycznego (Dz.U. nr 39 poz. 322)
• 44. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz kryteriów kalkulacji kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego (Dz.U. z 2011, nr 3 poz. 6)
• 45. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. nr 46 poz. 239)
• 46. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24 marca 2011 r. w sprawie centralnego punktu systemów centrów powiadamiania ratunkowego oraz punktów centralnych służb (Dz.U. nr 75 poz. 404)
• 47. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 22 grudnia 2011 r. w sprawie określenia stopni zagrożenia lawinowego oraz odpowiadających im zaleceń dla ruchu osób (Dz.U. nr 299 poz. 1777)
• 48. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 23 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 29)
• 49. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 29 grudnia 2011 r. w sprawie określenia wzorów znaków nakazu, zakazu, informacyjnych i ostrzegawczych stosowanych do oznakowania w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz.U. nr 295 poz. 1752)
• 50. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 29 grudnia 2011 r. w sprawie stopni trudności tras zjazdowych, biegowych i nartostrad oraz sposób ich oznakowania (Dz.U. nr 295 poz. 1752)
• 51. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 19 stycznia 2012 r. w sprawie dopuszczalnego obciążenia narciarskich tras zjazdowych, sposobu jego obliczania oraz szczegółowych warunków oświetlenia zorganizowanych terenów narciarskich (Dz.U. z 2012 r. poz. 102)
• 52. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 23 stycznia 2012 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego (Dz.U. 2012 r. poz. 108)
• 53. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 27 lutego 2012 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia wyznaczonych obszarów wodnych w sprzęt ratunkowy i pomocniczy, urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze oraz sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne (Dz.U. z 2012 r. poz. 261)
• 54. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 6 marca 2012 r. w sprawie sposobu oznakowania i zabezpieczania obszarów wodnych oraz wzorów znaków zakazu, nakazu oraz znaków informacyjnych i flag (Dz.U. z 2012 r. poz. 747)
• 55. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 21 czerwca 2012 r. w sprawie szkoleń w ratownictwie wodnym (Dz.U. z 2012 r. poz. 747)

Uwagi

PL

Artykuł opracowano z wykorzystaniem materiałów projektu „System Bezpieczeństwa Narodowego RP”, nr DOBR/076/R/ID1/2012/03. Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).