Buildings of the John Paul II Center – a challenge for civil engineering and architecture

• Autorzy: Wrana Bogumił , Wrana Jan

Identyfikatory

DOI

10.35784/bud-arch.2139

Warianty tytułu

PL

Obiekty budowlane Centrum Jana Pawła II – wyzwanie dla budownictwa i architektury

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The buildings of the John Paul II Centre (CJPII) are located in Cracow-Łagiewniki on a heap of limestone sediments from the former "Solvay" Sodium Plant in Cracow. The area is called "White Seas" (Białe Morze) and is located in the natural depression of the Wilga river valley, between Św. Józefa hill in the north and Borkowska Hill (Góra Borkowska) in the south-west. The limestone sediments as a building substrate for CJPII buildings is unprecedented ground in the world and thus a challenge for civil engineering. The height of the heap reaches about 15 m and has retained the consistency of a white pulp until today. CJPII buildings are objects of the third geotechnical category, founded on a foundation slab of 0.8-m thickness, and in the central part of 0.45-m thickness. The slab is based on 200 reinforced concrete CFA-type drilled piles with a diameter of 1000 mm and 650 mm and length up to 26 m. The load-bearing structure of the CJPII buildings is a reinforced concrete frame and shell structure. The symbolism of the urban complex (e.g. the scale of the market square in Wadowice), located on a system of 200 piles above the post-industrial landfill/heaps of sediments, is ensured with architectural solutions referring to places connected with the life of John Paul II – during the occupation in 1940-1944 he was a student of Jagiellonian University in Cracow and the worker of the Solvay factory in the Podgórze district, in 1958 he became a bishop of Cracow, in 1967 – the cardinal (architectural details from the St. Mary Church and the Wawel Cathedral), 1978-2005 – the pilgrim-pope from Rome, who confirmed the mission of the Church continuing the tradition depicted in the early-christian churches on the wall mosaics (the Basilica of San Vitale and the Basilica of Sant’ Apollinare Nuovo in Ravenna).

PL

Obiekty budowlane Centrum Jana Pawła II (CJPII) znajdują się w Krakowie-Łagiewnikach na hałdzie osadów wapiennych z dawnych Krakowskich Zakładów Sodowych „Solvay”. Obszar ten nosi nazwę „Białe Morze” i został zlokalizowany w naturalnym obniżeniu doliny rzeki Wilgi, pomiędzy wzniesieniem św. Józefa na północy, a Górą Borkowską na południowym zachodzie. Osadnik wapienny jako podłoże budowlane dla budynków CJPII jest niespotykanym w świecie gruntem i stąd stał się wyzwaniem dla inżynierii lądowej. Wysokość osadnika hałdy sięga ok. 15 m, do dziś zachował on konsystencję pulpy koloru białego. Budynki CJPII to obiekty trzeciej kategorii geotechnicznej, posadowione na płycie fundamentowej grubości 0.8 m, a w części środkowej o grubości 0.45 m. Płyta oparta jest na 200 żelbetowych palach wierconych typu CFA o średnicy 1000 mm oraz 650 mm i długości do 26 m. Konstrukcja nośna budynków CJPII to żelbetowy szkielet ramowo-powłokowy. Symbolikę założenia urbanistycznego CJPII (wraz z placem w skali rynku w Wadowicach przed Sanktuarium), które usytuowano na płycie w sieci 200 pali nad odpadem poprodukcyjnym/hałdami jego osadu, zapewniają detale architektoniczne odnoszące się do miejsc związanych z życiem Jana Pawła II – podczas okupacji w latach 1940-1944 studenta UJ i robotnika fabryki Solvay w dzielnicy Podgórze, od 1958 r. biskupa krakowskiego, od 1967 r. kardynała (detale Katedry Wawelskiej oraz Kościoła Mariackiego), w latach 1978-2005 „papieża-pielgrzyma” z Rzymu, utrwalającego misję Kościoła kontynuującego tradycję przedstawianą w świątyniach wczesnochrześcijańskich na ściennych mozaikach (Bazylika San Vitale i Bazylika Sant’ Apollinare Nuovo w Rawennie).

Słowa kluczowe

EN

John Paul II Centre in Cracow; limestone sediments; reinforced concrete CFA-type drilled piles; reiforced concrete frame and membrane structure; natural material solutions; respect for context and identity of the place

PL

Centrum Jana Pawła II w Krakowie; osady wapienne; żelbetowe pale wiercone typu CFA; konstrukcja szkielet żelbetowy ramowo-powłokowy; rozwiązania z naturalnego materiału; poszanowanie kontekstu i tożsamości miejsca

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 19, no 4
• Strony: 109--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., fig., tab.

Twórcy

autor

Wrana Bogumił

• Wydział Inżynierii Lądowej; Politechnika Krakowska; ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków; Polska

autor

Wrana Jan

• Wydział Budownictwa i Architektury; Politechnika Lubelska; ul. Nadbystrzycka 40, 20-618 Lublin; Polska

Bibliografia

• 1. Wrana B., Projekt budowlany posadowienia obiektów Centrum Jana Pawła II na „Białych Morzach”. BOMES, Kraków, 2009.
• 2. Czado B., Domski J., Wrana B., „Optymalizacja posadowienia palowego obiektów Centrum Jana Pawła II w Krakowie-Łagiewnikach”, in Materiały Seminarium IBDiM i PZWFS Wzmocnienie podłoża i fundamentów, Warszawa, 2014.
• 3. Wrana B., Czado B., „Zastosowanie wyników testu CPT do oceny nośności pala”, Górnictwo i Geoinżynieria, vol. 35, no. 2, pp. 605-611.
• 4. Wrana B., Lectures on Soil Mechanics. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 2014.
• 5. Wrana B., Lectures on Foundation Design. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 2016.
• 6. Wrana B., „Pile load capacity – calculation methods”, Studia Geotechnica et Mechanica, vol. 37, no. 4, 2015, pp. 83-93.
• 7. Robertson P.K., Campanella R.G., Gillespie D., Greig J., “Use of piezometer cone data”, in Proceedings of the ASCE Specialty Conference In Situ '86: Use of In Situ Tests In Geotechnical Engineering, pp. 1263-1280, Blacksburg, 1986.
• 8. EN 1997-1, Eurocode 7: Geotechnical design – Part 1: General rules.
• 9. EN 1997-2, Eurocode 7: Geotechnical design - Part 2: Ground investigation and testing.
• 10. PN-B-02482:1983 – Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych.
• 11. ISO 14688-1: Geotechnical investigation and testing – Identification and classification of soil - Part 1: Identification and description.
• 12. ISO 14688-2: Geotechnical investigation and testing – Identification and classification of soil - Part 2: Principles for the classification.
• 13. Wrana J., Tożsamość miejsca – kryterium w projektowaniu architektonicznym. Politechnika Lubelska, Lublin, 2011.
• 14. Wrana J., Eseje o tożsamości miejsca. Wybrane artykuły dotyczące tożsamości i kontekstu. Politechnika Lubelska, Lublin, 2012.
• 15. Wrana J., „Architektura – zrozumiały komunikat przestrzenny”, Czasopismo Techniczne, PK, no. 15, 2010.
• 16. Wrana J., „Architektura z poszanowaniem miejsca”, Budownictwo i Architektura, vol. 9, no. 2, 2011, pp. 129-139.
• 17. Wrana J., Fitta A., „Architektura a kontekst miejsca”, Budownictwo i Architektura, vol. 11, no. 1, 2012, pp. 5-13.
• 18. Wrana J. Sacrum a nowoczesność – rozważania na przykładzie kościoła św. Stanisława w Krakowie. Wydawnictwo Architecturae et Artibus, vol. 8, no. 3, Białystok, 2016.
• 19. de Palol P. et al., Sztuka Świata. Wydawnictwo Arkady, vol. 3, Warszawa, 1970.
• 20. Adamska M., Siewak-Sojka Z. et al., Architektura świata, Architektura wczesnochrześcijańska i bizantyjska. Architektura wczesnego średniowiecza. Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała, 2011.
• 21. Muratow P., Obrazy Włoch. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1972.
• 22. Bujak A., Sosnowska J., Dom Świętego. Sanktuarium św. Jana Pawła II. Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków, 2015.
• 23. Dzieje Krakowa, red. Bieniarzówna J., Małecki J., Mitkowski J., vol. 4, Kraków, 1979-1997.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).