Antybiotyki w wodach : mechanizm działania, antybiotykooporność

• Autorzy: Domagała Marta , Wanot Bartosz

Warianty tytułu

EN

Antibiotics in the water : mechanism of action, antibiotic resistance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Skutkiem rozwoju cywilizacyjnego jest stałe zwiększanie produkcji i konsumpcji leków. Naturalną konsekwencją takiego procesu jest przenikanie leków do środowiska. Antybiotyki, to związki chemiczne, które niszczą bakterie lub hamują ich wzrost bez negatywnego działania na organizm człowieka. Jedne powodują zahamowanie powstawania ścian komórkowych bakterii (bacytracyna, cefalosporyny, penicylina), inne hamują produkcję białek (chloramfenikol, tetracyklina), RNA (rifamycyna) i DNA (chinolony). Substancje działające przeciwbakteryjnie dzielą się na antybiotyki i chemioterapeutyki, a ze względu na zastosowanie dzielą się na bakteriobójcze i bakteriostatyczne. W dzisiejszych czasach około 700 000 ludzi na świecie umiera co roku w wyniku antybiotykooporności, a w samej Unii Europejskiej jest to 25 000 osób. Mechanizmy antybiotykooporności: enzymatyczna hydroliza cząsteczki antybiotyku, enzymatyczna modyfikacja cząsteczki antybiotyku, reakcja by-pass, eff-lux. Mechanizmy nabywania oporności przez drobnoustroje na antybiotyki: mutacja czyli zmiany w trakcie syntezy powstającego DNA, które mogą skutkować lepszym przystosowaniem do warunków środowiskowych i obecności antybiotyków oraz horyzontalny transfer genów, który polega na wymianie informacji genetycznej między bakteriami z tego samego lub różnych gatunków, np. z bakteriami odpornymi na działanie antybiotyków. Proces polegający na pobraniu przez bakterię materiału genetycznego, który jest pozostałością po martwej bakterii, to transformacja.

EN

The result of civilization development is the constant increase in the production and consumption of medicines. The natural consequence of such a process is the penetration of drugs into the environment. Antibiotics are chemical compounds that destroy bacteria or inhibit their growth without adverse effects on the human body. Some inhibit bacterial cell walls (bacitracin, cephalosporins, penicillin), others inhibit protein production (chloramphenicol, tetracycline), RNA (rifamycin) and DNA (quinolones). Antimicrobial substances are divided into antibiotics and chemotherapeutics, and due to their use they are divided into bactericidal and bacteriostatic. Nowadays, about 700,000 people in the world die as a result of antibiotic resistance, and in the European Union alone, it is 25,000 people. Mechanisms of antibiotic resistance: enzymatic hydrolysis of the antibiotic molecule, enzymatic modification of the antibiotic molecule, „by-pass” reaction, eff-lux. Mechanisms of acquiring resistance by microorganisms to antibiotics: mutation or changes during the synthesis of nascent DNA, which may result in better adaptation to environmental conditions and the presence of antibiotics, and horizontal gene transfer which consists in exchanging genetic information between bacteria from the same or different species, e.g. with bacteria resistant to antibiotics. The process of taking a bacterial material that is a remnant of a dead bacterium is a transformation.

Słowa kluczowe

PL

antybiotyki; farmaceutyki w wodach; antybiotykooporność; podział antybiotyków

EN

antibiotics; pharmaceuticals in waters; antibiotic resistance; division of antibiotics

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 2 (64)
• Strony: 56--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.,tab.

Twórcy

autor

Domagała Marta

• Akademia Polonijna, Instytut Zdrowia i Pielęgniarstwa

autor

Wanot Bartosz

• Politechnika Częstochowska, Wydział Infrastruktury i Środowiska, Instytut Inżynierii Środowiska

Bibliografia

• 1. Wanot Bartosz, Domagała Marta: Zanieczyszczenia wody niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Technologia Wody, 2018, 6 (62): 52-57.
• 2. Wanot Bartosz: Kontrola jakości wody. Technologia Wody, 2018, 2 (58): 52-55.
• 3. Domagała Marta, Wanot Bartosz: Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) na środowisko wodne oraz metody ich usuwania z wód. Technologia Wody, 2019, 1 (63): 46-49.
• 4. Czech Bożena: Usuwanie farmaceutyków z wód i ścieków z wykorzystaniem metod adsorpcyjnych i fotokatalitycznych. Adsorbenty i katalizatory: wybrane technologie, a środowisko, Uniwersytet Rzeszowski, 2012, 443-452.
• 5. Zhang Lili et al.: Degradation of paracetamol by pure bacterial cultures and their microbial consortium. Applied microbiology and biotechnology, 2013, 97.8: 3687-3698.
• 6. Wanot Bartosz: Obecność antybiotyków w wodach jako jedna z przyczyn lekooporności. Technologia Wody, 2017.
• 7. Dzierżanowska Danuta et al.: Antybiotykoterapia praktyczna. &-medica Press, 2018.
• 8. Kozińska Aleksandra, Sitkiewicz Izabela: „Nowe” i „stare” antybiotyki-mechanizmy działania i strategie poszukiwania leków przeciwbakteryjnych. Kosmos, 2017, 66.1: 109-124.
• 9. Zalewska M. et al.: Skutki nadużycia antybiotyków w chowie zwierząt. Przegląd Hodowlany, 2017, 85.6.
• 10.Stec Marcin: Antybiotyki w hodowli organizmów wodnych. Słupskie Prace Biologiczne, 2015, nr 12, s. 209-216.
• 11. Giedrojc-Brzana U., Kosek-Paszkowska Katarzyna, Rudy Andrzej: Problemy Inspekcji Weterynaryjnej przy nadzorowaniu stosowania antybiotyków w leczeniu zwierząt gospodarskich. Życie Weterynaryjne, 2017, 92.01.
• 12. Rozanska H., Osek Jacek: Prawne i praktyczne aspekty kontroli pozostałości substancji przeciwbakteryjnych w mleku. Życie Weterynaryjne, 2016, 91.06.
• 13. Matynia Bożena: Współpraca transatlantycka w aspekcie lekooporności drobnoustrojów. Zakład Epidemiologii I Mikrobiologii Klinicznej, Narodowy Instytut Leków w Warszawie 2013; 1.
• 14. Czekaj Tomasz, Ciszewski Marcin: Klebsiella pneumoniae NDM – nowa superbakteria. Med. Rodz., 2015, 1: 23-27.
• 15. Bartoszewicz Maria, Michalska Małgorzata, Cieszyńska Monika: Antybiotykooporność bakterii heterotroficznych jako skutek zanieczyszczenia środowiska. Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, 2014, 17.4: 38-46.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).