Building social resilience through visual instruments in Polish public space in the era of Russia's aggression against Ukraine

• Autorzy: Dojwa-Turczyńska Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.37055/pno/159063

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Objectives: The purpose of the article was an attempt to answer the question of the impact of murals created in Polish public space on building social resilience in the era of war in Ukraine. Methods: The methodology of the conducted research was based on non-reactive research. Results: The results of the research showed the very rapid reactions of mural artists to the war in Ukraine. Works created in public space included both grassroots initiatives and mural painting supported by public entities and NGOs. Of interest was the presence of murals in public spaces in cities of different sizes, and the fact that they were created by both anonymous artists and authors who specialized in street art and were well-known in the community. Content analysis showed that the murals stigmatized the aggressor (Russia) and upheld the victim of the attack (Ukraine). They showed the heroism and bravery of Ukrainians, but also the trauma that war brings to hundreds of thousands of civilians and a country fighting for freedom. The murals showed who represents "good" and who represents "evil" in the ongoing conflict. Conclusions: The murals were one of the instruments for building the social resilience of Poles against Russia's propaganda. Russia was presented on them as an aggressor, Ukraine as an invaded country. The message of the murals resonated in public spaces, but also in media spaces (newspapers, TV) and the Internet. Hence, their significance was broader than merely being present in the public spaces of individual cities.

Słowa kluczowe

EN

war; Ukraine; Russia; murals

PL

wojna; Ukraina; Rosja; murale

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Przegląd Nauk o Obronności
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 7, Nr 15
• Strony: 85--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 65 poz., rys.

Twórcy

autor

Dojwa-Turczyńska Katarzyna

• Department of Social Sciences, Institute of Sociology, University of Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-3420-7598

Bibliografia

• 1. Bąkowska M., (2006), Murale Kalifornii, „Architektura krajobrazu”, 3-4, pp. 88-95.
• 2. Duchowski Mirosław et alt., (2016), Mury. Diagnoza dynamiki środowiska twórców malarstwa monumentalnego - raport badawczy, Warszawa: Instytut Badań Przestrzeni Publicznej.
• 3. Górska-Rożej K. (2018), Kształtowanie odporności na zagrożenia w społecznościach lokalnych, „Przegląd Policyjny”, 1(129), pp. 54-65.
• 4. Gralińska-Toborek A., Kazimierska-Jerzyk W., (2014), Doświadczenie sztuki w przestrzeni miejskiej. Galeria Urban Forms 2011-2013, Łódź: Wyd. Fundacja Urban Forms.
• 5. Grochowska A., (2013), Murale symbolem rewitalizacji czy gentryfikacji? Przykład Wrocławia, „XXVI Konwersatorium wiedzy o mieście”, pp. 149-158.
• 6. Hołda R., (2020), „Jesteście w naszej pamięci”. Polskie murale jako nośniki pamięci i popularna forma patriotyzmu, „Relacje międzykulturowe”, 1(7), pp. 47-64.
• 7. Jażdżewska I., (2017), Mural jako atrakcja turystyczna w mieście poprzemysłowym – przykład Łodzi, „Turzym”, 27/2, pp. 45-58.
• 8. Moch W., (2016), Street art. i graffiti. Litery, słowa i obrazy w przestrzeni miasta, Bydgoszcz: Wyd. Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
• 9. Patrzałek Wanda, Perchla-Włosik Aleksandra, Zastosowanie analizy semiologicznej w badaniach wpływu mody na zachowania młodych konsumentów, (2014), „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 336, pp. 233-243.
• 10. Patrzałek Wanda, Wardzała Joanna, Tradycyjne i mobilne media w komunikacji społecznej, (2018), [w:] Z teorii i praktyki komunikacji społecznej: stan i rozwój badań w Polsce, pod red. Pawła Urbaniaka, Katarzyny Konarskiej, Arkadiusza Lewickiego, Kraków: Wyd. LIBRON - Filip Lohner, pp. 303-313.
• 11. Petelenz M. (2018), Inteligentne ornamenty. Forma i funkcja murali w przestrzeni urbanistycznej, „Sztuka”, DOI: 10.4467/25438700SM.18.074.9990.
• 12. Polacy wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę, (2022), Warszawa: CBOS, 38/2022.
• 13. Polacy wobec wojny na Ukrainie i ukraińskich uchodźców, (2022), Warszawa: CBOS, 101/2022.
• 14. Sienkiewicz-Małyjurek K., (2015), Skuteczne zarządzanie kryzysowe, Warszawa: Wyd. Difin.
• 15. Smoczyńska A., Łapiński J. L., (2019), Murale jako galeria sztuki w krajobrazie miejskim na przykładzie miasta Lublin, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 41(1), pp. 7-24.
• 16. Statucki P. M., (2019), Jak badać murale z perspektywy socjologicznej? Przykład Łodzi, „Człowiek i Społeczeństwo”, T. XLVIII, pp. 107-122.
• 17. Stępień B., (2009), Łódzkie murale. Niedoceniona grafika użytkowa PRL-u, Łódź: Wyd. Księży Młyn.
• 18. Strategia bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej, (2020), Warszawa. Zwolińska K., Malicki Z., (1990), Mały słownik terminów plastycznych, Warszawa: Wyd. Wiedza Powszechna. Grodzki, R. (2020) Crisis management. Good practices, Warsaw: Difin Publishing House.
• 19. Białoruska „Operacja Śluza”. Starannie przygotowany plan służb, (25.08.2021), https://infosecurity24.pl/bezpieczenstwo-wewnetrzne/bialoruska-operacja-sluza-starannie-przygotowany-plan-sluzb, [13.09.2022].
• 20. Bryczkowska J., (9.03.2022), Mural w Poznaniu już tak nie wygląda. Putina-Voldemorta zastąpił Wołodymyr Zełenski. I to w jakim stylu!, https://kultura.gazeta.pl/kultura/7,183474,28203953,mural-w-poznaniu-juz-tak-nie-wyglada-putina-voldemorta-zastapil.html, [10.09.2022].
• 21. Burack C., Hassani S., (19.08.2021), The Afghan female graffiti artist capturing women's voices, https://www.dw.com/en/shamsia-hassani-the-afghan-female-graffiti-artist-capturing-womens-voices/a-58905958, [20.08.2022].
• 22. Chudzyński T., (19.03.2022), Witalij Kliczko już wie, że wystąpił na nowym muralu Tusego w Gdańsku. Artyści nie tylko sztuką sprzeciwiają się złu, https://gdansk.naszemiasto.pl/witalij-kliczko-juz-wie-ze-wystapil-na-nowym-muralu-tusego/ar/c13-8730259, [9.09.2022].
• 23. Destroyed By Rockefellers, Mural Trespassed On Political Vision, (9.03.2014), https://www.npr.org/2014/03/09/287745199/destroyed-by-rockefellers-mural-trespassed-on-political-vision, [1.09.2022].
• 24. Dzieło Banksy’ego sprzedane. Pieniądze trafią do szpitala dziecięcego w Ukrainie, (29.03.2022), https://tvn24.pl/kultura-i-styl/dzielo-banksyego-sprzedane-pieniadze-trafia-do-szpitala-dzieciecego-w-ukrainie-5654091, [10.09.2022].
• 25. Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/odpornosc;3949963.html, [6.09.2022].
• 26. Encyklopedia zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Odporno%C5%9B%C4%87, [6.09.2022].
• 27. Gargas M., (9.03.2022), KAWU zamalowuje popularny mural. W Poznaniu od teraz można zobaczyć Zełenskiego [FOTO], https://www.rmf.fm/magazyn/news,46808,kawu-zamalowuje-popularny-mural-w-poznaniu-od-teraz-mozna-zobaczyc-zelenskiego-foto.html, [11.09.2022].
• 28. Gargas M., (1.03.2022), Poznań ma nowy mural. Tematem pracy KAWU został Władimir Putin [WIDEO], https://www.rmf.fm/magazyn/news,46571,poznan-ma-nowy-mural-tematem-pracy-kawu-zostal-wladimir-putin-wideo.html, [11.09.2022].
• 29. Gdańsk: powstają antywojenne murale. Artystyczny wyraz solidarności z Ukrainą [GALERIA], (10.03.2022), https://portalkomunalny.pl/gdansk-kolejne-antywojenne-murale-artystyczny-wyraz-solidarnosci-z-ukraina-galeria-434436/, [9.09.2022].
• 30. Godziński B., (10.03.2022), Voldemort Putin już nie straszy ze ściany w Poznaniu. Został pokonany przez Harry'ego Zełenskiego, https://spidersweb.pl/rozrywka/2022/03/10/mural-voldemort-putin-harry-potter-zelenski-antywojenne-graffiti, [10.09.2022].
• 31. Gruszecka M., (24.03.2022), Prezydent Wołodymyr Zełeński ma w Krakowie swój mural, https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,28257435,prezydent-wolodymyr-zelenski-ma-w-krakowie-swoj-mural.html, [10.09.2022].
• 32. https://tuse.pl/, [9.09.2022].
• 33. Kapica T., (8.03.2022), Niezwykły mural solidarności z Ukrainą w Kędzierzynie-Koźlu. Podziwia go cała Polska, https://nto.pl/niezwykly-mural-solidarnosci-z-ukraina-w-kedzierzyniekozlu-podziwia-go-cala-polska/ar/c1-16088751, [10.09.2022].
• 34. Kelleher S. R., (4.04.2022), Photos: Europe’s Best-Known Street Artists Slam Putin’s War In Ukraine, https://www.forbes.com/sites/suzannerowankelleher/2022/04/04/photos-europe-street-artists-putin-war-ukraine/?sh=4367ffcd2db1, [10.09.2022].
• 35. Kielar A. edit., (5.09.2022), Ukraina domaga się usunięcia muralu. Artysta przeprasza, https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art36991201-ukraina-domaga-sie-usuniecia-muralu-artysta-przeprasza, [5.09.2022].
• 36. Kielar A. (21.05.2022), "Matka Boska Javelińska" w Kijowie. Powstaje mural, https://i.pl/matka-boska-javelinska-w-kijowie-powstaje-mural/ar/c1-16354067, [10.09.2022].
• 37. Konieczek M., (4.04.2022), Nowy mural na Targówku. To artystyczny projekt przeciwko wojnie w Ukrainie i "symbol walki o wolność", https://warszawa.naszemiasto.pl/nowy-mural-na-targowku-to-artystyczny-projekt-przeciwko/ar/c1-8755631, [9.09.2022].
• 38. Leksykon Ekologii i Ochrony Środowiska, https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/odpornosc, [6.09.2022].
• 39. Manifestacja Konfederacji uderzająca w Ukraińców. Nikt nie przyszedł, (26.09.2022), https://www.tvp.info/62972299/sanok-nikt-nie-przyszedl-na-wiec-stop-ukrainizacji-polski, [1.12.2022].
• 40. Moran L. (2.03.2022), The Stunning And Heartbreaking Street Art Painted In Solidarity With Ukraine, https://www.huffpost.com/entry/ukraine-russia-invasion-street-art_n_621e0d32e4b03d0c803e634d, [10.09.2022].
• 41. No more time (by TUSE in Gdansk, Poland), (10.03.2022), https://streetartutopia.com/2022/03/10/no-more-time-by-tuse-in-gdansk-poland/, [9.09.2022].
• 42. O'Leary A., (7.03.2022), 'Teesside Banksy' shows solidarity with Ukraine in newest street art, https://www.gazettelive.co.uk/news/teesside-news/teesside-banksy-shows-solidarity-ukraine-23314982, [10.09.2022].
• 43. Overbeek E., (2.11.2022), To on zorganizował w Pradze ogromną antyukraińską demonstrację. "Łom Putina w europejskie drzwi", https://oko.press/to-on-zorganizowal-w-pradze-ogromna-antyukrainska-demonstracje, [1.12.2022].
• 44. Panna Wolna - mural dla Ukrainy na Targówku, (29.03.2022), https://kultura.um.warszawa.pl/-/panna-wolna-mural-na-targowku, [9.09.2022].
• 45. Poloczek M., (10.03.2022), Gest solidarności z Ukrainą. Najlepszy antywojenny mural na Śląsku jest w Kędzierzynie-Koźlu, 10.03.2022, https://www.slazag.pl/gest-solidarnosci-z-ukraina-niezwykly-mural-w-kedzierzynie-kozlu, [10.09.2022].
• 46. Poruszający mural w Kędzierzynie-Koźlu, (5.03.2022), https://opole.gosc.pl/doc/7388759.Poruszajacy-mural-w-Kedzierzynie-Kozlu, [10.09.2022].
• 47. Pół roku wojny. Trzy czwarte Rosjan popiera inwazję, (2.09.2022), https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art36983281-pol-roku-wojny-trzy-czwarte-rosjan-popiera-inwazje, [9.09.2022].
• 48. Prorosyjska demonstracja na Cyprze. "Grupa Polaków powitała ich tak, jak powitano rosyjski okręt wojenny", (12.04.2022), https://podroze.onet.pl/aktualnosci/cypr-prorosyjska-demonstracja-powitali-ich-tak-jak-powitano-rosyjski-okret-wojenny/tdtqqzc, [1.12.2022].
• 49. Rey R., (2021), Społeczeństwo odporne na zagrożenia, „Biuletyn analityczny Rządowego Centrum Bezpieczeństwa”, nr 31, 18.01.2021, https://www.gov.pl/web/rcb/spoleczenstwo-odporne-na-zagrozenia, [5.09.2022].
• 50. Shea J., (2016), Odporność: kluczowy element obrony zbiorowej, 30 marca 2016, https://www.nato.int/docu/review/pl/articles/2016/03/30/odpornosc-kluczowy-element-obrony-zbiorowej/index.html, [5.09.20220].
• 51. Stelmaszczyk M., (11.10.2022), Niemcy: Prorosyjskie demonstracje. "Naziści precz, żyjecie na nasz koszt", https://wydarzenia.interia.pl/raporty/raport-ukraina-rosja/aktualnosci/news-niemcy-prorosyjskie-demonstracje-nazisci-precz-zyjecie-na-na,nId,6340691#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox, [1.12.2022].
• 52. Stępień B., (21.09.2021), Łódzkie murale z czasów PRL - pamiątki na ścianach kamienic [ZDJĘCIA], https://uml.lodz.pl/aktualnosci-lodzpl/artykul-lodzpl/lodzkie-murale-z-czasow-prl-pamiatki-na-scianach-kamienic-zdjecia-id43773/2021/9/21/, [2.09.2022].
• 53. Tak polscy muraliści zareagowali na wojnę w Ukrainie, (3.03.2022), https://www.propertydesign.pl/architektura/104/tak_polscy_muralisci_zareagowali_na_wojne_w_ukrainie,38109.html, [10.09.2022].
• 54. Turnbull T., (5.09.2022), An Australian artist has painted over a street mural showing Ukrainian and Russian soldiers hugging, after a community backlash, https://www.bbc.com/news/world-australia-62791089, [5.09.2022].
• 55. Ukraine war in maps: Tracking the Russian invasion after six months, (31.08.2022), https://www.bbc.com/news/world-europe-60506682, [2.09.2022].
• 56. Ukraiński artysta stworzył w Łodzi mural 3D. W podzięce za pomoc [ZDJĘCIA], (27.07.2022), https://uml.lodz.pl/aktualnosci-lodzpl/artykul-lodzpl/ukrainski-artysta-stworzyl-w-lodzi-mural-3d-w-podziece-za-pomoc-zdjecia-id52197/2022/7/27/, [9.09.2022].
• 57. Umięcka A., (1.04.2022), "Solidarni z Ukrainą”. Na 300 metrowym murze PKM na Jasieniu studenci ASP tworzą murale, (1.04.2022), https://www.gdansk.pl/wiadomosci/Solidarni-z-Ukraina-Na-300-metrowym-murze-PKM-na-Jasieniu-murale-tworza-studenci-ASP,a,217207, [9.09.2022].
• 58. Umięcka A., (9.03.2022), W Gdańsku powstają kolejne antywojenne murale - artystyczny wyraz solidarności z Ukrainą, https://www.gdansk.pl/wiadomosci/W-Gdansku-powstaja-kolejne-antywojenne-murale-artystyczny-wyraz-solidarnosci-z-walczaca-Ukraina,a,215351, [9.09.2022].
• 59. W Krakowie powstał mural z wizerunkiem prezydenta Ukrainy, (27.03.2022), https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/w-krakowie-powstal-mural-z-wizerunkiem-prezydenta-ukrainy, [9.09.2022].
• 60. W polskich miastach powstają proukraińskie murale [ZDJĘCIA], (10.03.2022), https://www.portalsamorzadowy.pl/wydarzenia-lokalne/w-polskich-miastach-powstaja-proukrainskie-murale-zdjecia,359768.html, [9.09.2022].
• 61. War in Ukraine, a Real Subject of a Banksy New Painting, (28.02.2022), https://banksybrooklyn.com/2022/02/28/war-in-ukraine-a-real-subject-of-a-banksy-new-painting/, [10.09.2022].
• 62. Włodarczyk M., Powstało 30 murali, będzie jeszcze 20. Podsumowano akcję „Solidarni z Ukrainą”, (24.08.2022), https://radiogdansk.pl/wiadomosci/region/trojmiasto/2022/08/24/powstalo-30-murali-bedzie-jeszcze-20-podsumowano-akcje-solidarni-z-ukraina/, [9.09.2022].
• 63. Wojciechowska R. (18.03.2022), Witalij Kliczko zareagował na gdańskie murale, https://www.zawszepomorze.pl/witalij-kliczko-zareagowal-na-gdanskie-murale, [9.09.2022].
• 64. Zniknął mural z wizerunkiem prezydenta Ukrainy, (13.06.2022), https://krknews.pl/zniknal-mural-z-wizerunkiem-prezydenta-ukrainy/, [10.09.2022].
• 65. Opinia publiczna wobec kryzysu na granicy z Białorusią, (2021), Warszawa: CBOS, 160/2021.