Architekci i nie-architekci oceniają architekturę

• Autorzy: Dębek M.

Warianty tytułu

EN

Architects and non-architects assess architecture

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Wyniki podejmowanych w minionych latach badań prowadzonych m.in. przez psychologów środowiskowych wskazują, że architekci i nie-architekci często różnią się w ocenach architektury. To, co podoba się architektom, niekoniecznie podoba się tysiącom odbiorców kształtowanej przez tychże architektów codziennej rzeczywistości. Architekci i nie-architekci inaczej myślą o architekturze, tworzą swoje spostrzeżenia obiektów architektonicznych na bazie różnych wskazówek, w końcu różnią się m.in. w ocenie estetyki spostrzeganych obiektów. W artykule przedstawiono autorskie, ilościowe i jakościowe, badania postaw wobec obiektu architektonicznego przeprowadzone wśród 40 studentów wydziału architektury i praktykujących architektów oraz 36 studentów i osób niezwiązanych w żaden sposób z projektowaniem. Wyniki omówionych tu badań potwierdzają wcześniejsze doniesienia publikowane w literaturze przedmiotu, wskazują bowiem, że różnica w spostrzeganiu i ocenach architektury między osobami wykształconymi w projektowaniu architektonicznym i osobami niezwiązanymi profesjonalnie z architekturą może być znacząca.

EN

The results of the research that has been carried out recently by, e.g. environmental psychologists, indicate that architects and non-architects frequently differ in their assessments of architecture. Things which are liked by architects are not necessarily liked by thousands of recipients of the everyday reality that is shaped by these architects. Architects and non-architects think about architecture in a different way, they make their perceptions of architectural structures on the basis of different indications, fi nally they also differ, e.g. in assessing aesthetics of the observed buildings. The article constitutes original quantitative and qualitative studies on attitudes towards architectural structures carried out among 40 students of the faculty of architecture and practicing architects as well as 36 students and persons who were not connected with designing in any way. The results of the discussed research confi rm earlier reports published in the literature of the subject on this issue, namely that differences in perceiving and assessing architecture between persons who are educated in architectural design and persons who are not professionally connected with architecture may be signifi cant.

Słowa kluczowe

PL

ewaluacja budynków; spostrzeganie architektury; preferowana architektura; doświadczanie architektury; psychologia środowiskowa

EN

assessment of buildings; perception of architecture; preferred architecture; experiencing architecture; environmental psychology

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 4(36)
• Strony: 67--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys.

Twórcy

autor

Dębek M.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology

Bibliografia

• [1] Akalin A., Yildirim K., Wilson C., Kilicoglu O., Architecture and engineering students’ evaluations of house façades: Preference, complexity and impressiveness, „Journal of Environmental Psychology” 2009, No. 1 (29), 124–132.
• [2] Erdogan E., Akalin A., Yildirim K., Erdogan A., Aesthetic differences between freshmen and pre-architects, „Gazi University Journal of Science” 2010, No. 4 (23), 501–509.
• [3] Erdogan E., Akalin A., Yildirim K., Erdogan H.A., Students’ evalua tions of different architectural styles, „Procedia – Social and Behavioral Sciences” 2010, Vol. 5, 875–881.
• [4] Gifford R., Hine D.W., Muller-Clemm W., Reynolds D.J., Shaw K.T., Decoding Modern Architecture: A Lens Model Approach for Understanding the Aesthetic Differences of Architects and Laypersons, „Environment and Behavior” 2000, No. 2 (32), 163–187.
• [5] Gifford R., Hine D., Muller-Clemm W., Shaw K., Why Architects And Laypersons Judge Buildings Differently: Cognitive Properties And Physical Bases, „Journal of Architectural and Planning Research” 2002, No. 2 (19), 131–148.
• [6] Lewicka M., Bańka A., Psychologia środowiskowa, [w:] J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia akademicka. Podręcznik, t. 2, GWP, Gdańsk 2011, 497–544.
• [7] Llinares C., Montañana A., Navarro E., Differences in Architects and Nonarchitects’ Perception of Urban Design: An Application of Kansei Engineering Techniques, „Urban Studies Research” 2011, 1–13.
• [8] Nasar J.L., Urban Design Aesthetics: The Evaluative Qualities of Building Exteriors, „Environment and Behavior” 1994, No. 3 (26), 377–401.
• [9] Stamps III A., Nasar J., Design Review and Public Preferences: Effects of Geographic Location, Public Consensus, Sensation Seek ing, and Architectural Styles, „Journal of Environmental Psychology” 1997, No. 17, 11–32.
• [10] Wilson M.A., The Socialization of Architectural Preference, „Journal of Environmental Psychology” 1996, No. 1 (16), 33–44.
• [11] Brown G., Gifford R., Architects Predict Lay Evaluations of Large Contemporary Buildings: Whose Conceptual Properties?, „Journal of Environmental Psychology” 2001, No. 1 (21), 93–99.
• [12] Gifford R., Environmental psychology. Principles and practice, Optimal Books, [b.m.] 2007.
• [13] Gifford R., Kormos C., Scannell L., Lacombe C., Revitalizing Downtowns with Family Residents: Challenges and Benefi ts, mpis, 2012.
• [14] Duffy M., Bailey S., Beck B., Barker D.G., Preferences in Nursing Home Design: A Comparison of Residents, Administrators, and Designers, „Environment and Behavior” 1986, No. 2 (18), 246–257.
• [15] Nasar J.L., Symbolic Meanings of House Styles, „Environment and Behavior” 1989, No. 3 (21), 235–257.
• [16] Wiszniowski J., Responsibility of the architect to the local community. Infl uence of a design on health and life of residents, „Architectus” 2011, No. 30 (2), 65–69.
• [17] Dębek M., Uwarunkowania postaw wobec obiektów architektonicznych, praca doktorska, UWr, Wrocław 2011.
• [18] Dębek M., Are assessment and emotions connected with a building conditioned by its external appearance? Attitudes towards formally differentiated architectural objects, „Architectus” 2012, No. 31, 83–94.
• [19] Dębek M., Janda-Dębek B., Temperament and perceived attractiveness of architectural objects, „Polish Journal of Applied Psychology” 2012, No. 1 (10), 123–146.
• [20] Bilotta E., Evans G.W., Environmental stress, [w:] L. Steg, A. van Berg, J. Groot de (ed.), Environmental psychology. An introduction, Wiley-Blackwell, Chichester 2012, 27–35.
• [21] Lawrence R.J., Healthy Residential Environments, [w:] R. Bechtel, A. Churchman (ed.), Handbook of environmental psychology, J. Wiley & Sons, New York 2002, 394–412.
• [22] Doliński D., Emocje, poznanie i zachowanie, [w:] Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2, GWP, Gdańsk 2002, 369–394.
• [23] Alexander C., The timeless way of building, Oxford University Press, New York 1979.
• [24] Bell P.A., Greene T., Fisher J., Baum A., Psychologia środowiskowa, GWP, Gdańsk 2004.
• [25] Horelli L., A Methodology of Participatory Planning, [w:] R. Bechtel, A. Churchman (ed.), Handbook of environmental psychology, J. Wiley & Sons, New York 2002, 607–628.