Soils characteristics of forest phytocoenoses occupied by self-regenerating populations of quercus rubra in Silesian Upland

• Autorzy: Chmura D.

Identyfikatory

DOI

10.1515/cdem-2014-0010

Warianty tytułu

PL

Właściwości fizykochemiczne gleb na stanowiskach z odnowieniem dębu czerwonego na Wyżynie Śląskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Northern Red Oak is a tree species native to North America. In Polish flora it has status of invasive plants. In the years 2008-2011 autoecological studies were conducted aiming at examination on what type of soils the species tends to regenerate ie appearance of seedlings in the vicinity of maternal trees. In total 250 phytosociological relevés and 100 soil samples (400 soil subsamples) were collected. It was observed that majority stands (almost 80%) of Northern Red Oak occupy sites very strongly acid and strongly acid. In reference to pH in KCl results are a little different, however, sites with soil very strongly acid (pH = 4.1-5.0) and stronly acid (pH < 4.1) also predominate. The investigated soils were typified by very low values of magnesium (< 10 mg/1000 g), phosphorus (< 3 mg/100 g) and potassium (< 7 mg/100 g). Total nitrogen in studied sites dominated in two the lowest classes (> 0.25%). The sites of Q. rubra are rich in organic carbon. Almost 50% of all sites covers two highest classes of concentration of this element ie 4.0-8.0% and > 8.0%. Soils where seedlings of Northern Red Oak were encountered, were characterized by humus medium for mezotrophic and eutrophic broad-leaved forests and mixed coniferous forests - more than 60% had ratio of carbon and nitrogen CN > 25. In several sites this ratio reached 50. The lower values in case of content of calcium and loss on ignition dominate. The studies showed that soils on which species grows and also spontaneously regenerates are typical for coniferous and mixed coniferous forests, however, in natural range Q. rubra is component of deciduous forests. It could be associated with the fact of more frequent introduction of Northern Red Oak into poorer sites than the consequence of its habitat requirements.

PL

Dąb czerwony Quercus rubra L. to gatunek północnoamerykański, introdukowany do Polski na początku XIX w. W polskiej florze ten gatunek drzewa ma status rośliny inwazyjnej. W latach 2008-2011 na obszarze Wyżyny Śląskiej prowadzono badania autoekologiczne m.in. w celu sprawdzenia, na jakich typach gleb gatunek ten ma tendencję do odnawiania się (tzn. w miejscach, gdzie pojawiają się siewki w sąsiedztwie drzew macierzystych). Zebrano ogółem ok. 250 zdjęć fitosocjologicznych oraz ok. 100 próbek glebowych. Stwierdzono, że pod względem odczynu gleby (pH w wodzie) stanowiska z dębem czerwonym prawie w 80% zajmują miejsca bardzo silnie kwaśne i silnie kwaśne. W stosunku do pH w KCl wyniki się różnią, ale wciąż przeważają miejsca o odczynie silnie kwaśnym (pH = 4,1-5,0) i bardzo kwaśnym (pH < 4,1) na korzyść tych pierwszych. Stanowiska z Q. rubra są zasobne w organiczne związki węgla. Prawie 50% stanowisk mieści się w dwóch ostatnich klasach zawartości tego pierwiastka, tj. 4,0-8,0% oraz > 8%. Azot ogólny wśród badanych miejsc dominował w niższej i średniej klasie (> 0,25%). Gleby, na których odnotowano siewki dębu czerwonego, charakteryzowały się humusem pośrednim dla mezotroficznych i eutroficznych lasów liściastych i mieszanych, a borów i borów mieszanych - blisko 70% stanowisk miało stosunek węgla do azotu > 25. Na kilku stanowiskach stosunek C/N był bliski 50. Badane gleby odznaczały się wyjątkowo niskimi zawartościami magnezu (< 10 mg/100 g), fosforu (< 3 mg/100 g) oraz potasu (< 7 mg/100 g). Około 69-90% wszystkich stanowisk znajdowało się w najniższej klasie. Badania pokazują, że gleby na jakich rośnie, a także spontanicznie odnawia się dąb czerwony są typowe dla borów i lasów mieszanych, natomiast w naturalnym zasięgu Q. rubra jest głównie składnikiem lasów liściastych. Może to być związane z tendencją do częstszego wprowadzania dębu na uboższe siedliska przez leśników niż odzwierciedlać jego rzeczywiste preferencje.

Słowa kluczowe

EN

biological invasions; neophyte; biotopic requirements

PL

inwazja biologiczna; kenofity; wymagania siedliskowe

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 19, NR 1-2
• Strony: 109--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., wykr., rys.

Twórcy

autor

Chmura D.

• Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biala, Poland, phone [phone], fax [phone]

Bibliografia

• [1] Tokarska-Guzik B. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (kenophytes) in the Flora of Poland. Katowice: Uniwersytet Śląski; 2005.
• [2] Pyšek P, Sádlo J, Mandák B. Alien flora of the Czech Republic, its composition, structure and history. In: Child LE, Brock JH, Brundu G, Prach K, Pysek P, Wade PM, Williamson M, editors. Plant Invasions: Ecological Threats and Management Solutions. Leiden, The Netherlands: Backhuys Publishers; 2003; 113-130.
• [3] Vor T. Natural regeneration of Quercus rubra L. (Red Oak) in Germany. In: Nentwig W, Bacher S, Cock MJW, Dietz H, Gigon A, Wittenberg R, editors. Biological Invasions from Ecology to Control. Berlin: Neobiota 6; 2005.
• [4] Straigyte L, Žalkauskas R. Effect of climate variability on Quercus rubra phenotype and spread in Lithuanian forests. Dendrobiology. 2012;67:79-85.
• [5] Magni Diaz CR. Reconstitution de l’introduction de Quercus rubra L. en Europe et conséquences génétiques dans les populations allochtones [PhD thesis]. Ecole Nationale du Génie Rural, des Eaux et des Forêts de Paris, 2004.
• [6] Verloove F. Catalogue of the Neophytes in Belgium (1800-2005). Scripta Botanica Belgica. 2006;39.
• [7] Woziwoda B, Potocki M, Sagan J, Zasada M, Tomusiak R, Wilczynski S. Commercial forestry as a vector of alien tree species-the case of Quercus rubra L. introduction in Poland. Baltic Forestry. 2014;20(1):131-141.
• [8] Hereźniak J. Amerykańskie drzewa i krzewy na ziemiach polskich. In: Ławrynowicz M, Warcholińska AU, editors. Rośliny pochodzenia amerykańskiego zadomowione w Polsce. Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Szlakami Nauki; 1992;19:97-150.
• [9] Renou-Wilson F, Keane M, Farrell EP. Establishing oak woodland on cutaway peatlands: effects of soil preparation and fertilization. For Ecol Manage. 2008;255:728-737. DOI: 10.1016/j.foreco.2007.09.059.
• [10] Balandier P, Dupraz C. Growth of widely spaced trees. A case study from young agroforestry plantations in France. Agroforest Syst. 1999;43:151-167. DOI: 10.1023/A:1026480028915.
• [11] Lehmkuhler JW, Felton EED, Schmidt DA, Bader KJ, Garrett HE, Kerley MS. Tree protection methods during the silvopastoral-system establishment in midwestern USA: cattle performance and tree damage. Agroforest Syst. 2003;59:35-42. DOI: 10.1023/A:1026184902984.
• [12] Ferreiro-Dominguez N, Rigureiro-Rodrigez A, Mosquera-Losada MR. Response to sewage sludge fertilisation in a Quercus rubra L. silvopastoral system: soil, plant biodiversity and tree pasture production. Agr Ecosyst Environ 2011;141:49-57. DOI: 10.1016/j.agee.2011.02.009.
• [13] Oosterbaan A, Olsthorn AFM. Control strategies for Prunus serotina and Quercus rubra as exotic tree species in the Netherlands. In: Nentwig W, Bacher S, Cock MJW, Dietz H, Gigon A, Wittenberg R, editors. Biological Invasions from Ecology to Control. Neobiota 6; 2005.
• [14] Szwagrzyk J. Potencjalne korzyści i zagrożenia związane z wprowadzaniem do lasów obcych gatunków drzew. Sylwan. 2000;(2):99-106.
• [15] Garcia D, Banuelos MJ, Houle G. Differential effects of acorn burial and litter cover on Quercus rubra recruitment at the limit of its range in eastern North America. Can J Bot. 2002;80:1115-1120.DOI: 10.1139/b02-102.
• [16] Dech JP, Robinson LM, Nosko P. Understorey plant community characteristics and natural hardwood regeneration under three partial harvest treatments applied in a northern red oak (Quercus rubra L.) stand in the Great Lakes-St. Lawrence forest region of Canada. For Ecol Manage. 2008;258:760-773. DOI: 1016/j.foreco.2008.05.033
• [17] Major KC, Nosko P, Kuehne C, Campbell D, Bauhus J. Regeneration dynamics of non-native northern red oak (Quercus rubra L.) populations as influenced by environmental factors: A case study in managed hardwood forests of southwestern Germany. For Ecol Manage. 2013;291:144-153. DOI: 10.1016/j.foreco.2012.12.006
• [18] Adamowski W, Mędrzycki P, Łuczaj Ł. The penetration of alien woody species into the plant communities of the Białowieża Forest: the role of biological properties and human activities. Phytocoenosis. 1998;10 (N.S.) Suppl. Cartogr. Geobot. 9:211-228.
• [19] Nyrek A. Gospodarka leśna na Górnym Śląsku. Prace Wrocł Tow Nauk SA. Wrocław: 1975.
• [20] Kozyreva EA, Mazaeva O, Molenda T, Rzętała MA, Rzętała R, Trzhtsinsky YB. Geomorphological Processes in Conditions of Human Impact. Sosnowiec: University of Silesia; 2004.
• [21] Cabała S. Zróżnicowanie i rozmieszczenie zbiorowisk leśnych na Wyżynie Śląskiej. Katowice: Uniw. Śląski; 1990.
• [22] Chmura D. Impact of alien tree species Quercus rubra L. on understorey environment and flora: a study of the Silesian Upland (Southern Poland). Polish J Ecol. 2013;61(3):431-442.
• [23] Chmura D. Charakterystyka fitocenotyczna leśnych zbiorowisk zastępczych z udziałem Quercus rubra L. na Wyżynie Śląskiej. Acta Botan Silesiaca. 2014;10:17-40.
• [24] Piękoś-Mirkowa H, Mirek Z, Miechówka A. Endemic vascular plants in the Polish Tatra Mts. Distribution and ecology. Polish Botanical Studies. 1996;12:1-107.
• [25] Węglarski K. Amplitudy ekologiczne wybranych gatunków roślin naczyniowych Wielkopolskiego Parku Narodowego. Poznań: Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu; 1991.
• [26] Kuźnicki F, Białousz S, Składkowski P. Podstawy gleboznawstwa z elementami kartografii i ochrony gleb. Warszawa: PWN; 1979.
• [27] Sander IL. Quercus rubra Northern Red Oak. In: Burns RM, Honkala BH, editors. Silvics of North America: Volume 2 Hardwoods. Agriculture Handbook 654. Washington, DC: U.S. Dept. of Agriculture, Forest Service; 1990.
• [28] Gazda A, Szlaga A. Obce gatunki drzewiaste w północnym kompleksie Puszczy Niepołomickiej. Sylwan. 2008;4:58-67.
• [29] Otręba A, Ferchmin M. Obce gatunki drzew miarą przekształcenia przyrody Kampinoskiego Parku Narodowego. In: Anderwald D, editor. Siedliska i gatunki wskaźnikowe w lasach. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Rogów: 2007; 2/3(16).