Wpływ zanieczyszczenia miedzią i ołowiem gleb okolic Huty Miedzi w Głogowie na zawartość tych pierwiastków w zbożach z okolicznych pól uprawnych

• Autorzy: Rosada J. , Przewocka M.

Warianty tytułu

EN

Influence of copper and lead contamination of soils in the copper smelter in Głogów locality on the content of these elements in cereals from the surrounding farmland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie zawartości metali ciężkich w glebach i roślinach, jako wskaźnika antropopresji terenu rolniczego zlokalizowanego w najbliższym sąsiedztwie Huty Miedzi GŁOGÓW. W badaniach określono zawartość miedzi i ołowiu w glebach i ich wpływ na uprawę pszenicy jarej i ozimej. Łącznie wyznaczono 20 punktów (powierzchni badawczych), z których pobrano próbki gleby z powierzchniowej warstwy 0-30 cm. Poboru próbek roślin dokonano w tych samych punktach badawczych, w których zebrano materiał glebowy. Zawartość metali ciężkich badano w całym zebranym materiale roślinnym i ziarnie obu zbóż. Wyniki badań wskazują, iż zawartość analizowanych pierwiastków śladowych w glebach, mimo podwyższonego poziomu Cu, nie powoduje migrowania tych metali w układzie gleba-roślina. Nie stwierdza się także istotnych różnic w zawartości Cu i Pb między pobranymi próbkami roślin pszenicy ozimej i jarej. Oba te zboża pod warunkiem stałej kontroli mogą być przeznaczone na cele konsumpcyjne, paszowe, a także przemysłowe.

EN

The aim of conducted studies was to determine the content of heavy metals in soils and plants as an indicator of anthropogenic pressure in an agriculture area located in the vicinity of the Copper Smelter GŁOGÓW. The research has identified the content of copper and lead in soils and their impact on spring and winter wheat crops. In total 20 points were set, where samples were taken from the surface layer 0-30 cm. Plant samples were collected in the same points as soil samples. Heavy metals content was examined throughout the plant and the grain of both cereals. The results indicate that the content of analyzed trace elements in soils despite elevated level of Cu does not cause migration of these metals in the soil-plant system. Significant differences in Cu and Pb content between the collected samples of spring and winter wheat crops has not been identified. Both of these cereals can be used for consumption, feed and industrial purposes when provided constant control.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; zanieczyszczenia gleb; zanieczyszczenia roślin; pszenica jara

EN

heavy metals; soil pollution; plant contamination; spring wheat

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 163 (43)
• Strony: 95--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rosada J.

• Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska

autor

Przewocka M.

• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

Bibliografia

• 1. CZECH T., BARAN A., WIECZOREK J., 2014. Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach z terenu Gminy Borzęcin (Województwo Małopolskie), Inżynieria Ekologiczna nr 37, 89–98, DOI: 10.12912/2081139X. 20.
• 2. DOBRZAŃSKI Z., KOŁACZ R., GÓRECKA H., MALARZ W., RUDNICKA A., 2003. Wpływ przemysłu miedziowego na zawartość miedzi, ołowiu i cynku w roślinach paszowych. Acta Agrophysica, 1 (2): 233–238.
• 3. Dziennik Urzędowy UE Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1881/2006, z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. (Tekst mający znaczenie dla EOG). L 364: 5–24.
• 4. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nr 165, poz. 1359. 2002. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi: 10561–10564.
• 5. KABATA-PENDIAS A., MOTOWICKA-TERELAK T., PIOTROWSKA M., TERELAK H., WITEK T., 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. IUNG Puławy. P(53): 1–20.
• 6. KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. PWN Warszawa: s. 267.
• 7. KARCZEWSKA A., 1996. Formy miedzi w silnie zanieczyszczonych glebach LGOM-u oraz ich przemiany związane z warunkami zawodnienia. Miedź i molibden w środowisku – problemy ekologiczne i metodyczne. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i Środowisko”, 14: 240–246.
• 8. PRZEWOCKA M., ROSADA J., 2014. Ocena stopnia zanieczyszczeń gleb na pograniczu byłej strefy ochronnej Huty Miedzi „Głogów”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Inżynieria Środowiska, nr 154 (34), 45–54.
• 9. QISHLAGI A., MOORE F., 2007. Statistical analysis of accumulation and sources of heavy metals occurrence in agricultural soils of Khoshk River Banks, Shiraz, Iran. American-Eurasian J. Agric. Environ. Sci., 2(5): 565–573; 96.
• 10. Ramowe wytyczne dla rolnictwa1993: ocena stanu zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG, Puławy.
• 11. ROSADA J. 2008. Stan środowiska rolniczego w rejonie oddziaływania emisji Huty Miedzi GŁOGÓW. Rozprawy Naukowe Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego. Zeszyt 19.
• 12. ROSADA J., DOPIERAŁA U., ŁUKASZYK J., 2011. Wpływ ograniczenia emisji pyłowej Huty Miedzi „Głogów” na zawartość miedzi w zbożach i kondycję roślin. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51(1) 2011.
• 13. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 stycznia 2007 w sprawie dopuszczalnych zawartości substancji niepożądanych w paszach. Dz. U. 2007, nr 20, poz. 119.
• 14. ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 178/2002 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności.
• 15. WRÓBEL S., DĘBOWSKI M., 2010. Ocena szkodliwości metali śladowych w glebach zanieczyszczonych emisjami KGHM dla pszenicy jarej z uwzględnieniem wybranych metod przeciwdziałania. Zesz. Nauk. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, XCVI, nr 576, 81.

Uwagi

PL

Opracowane ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.